Komunikacja w zespole proj
ektowym
Zarządzanie
komunikacją w
projekcie
Komunikacja w zespole proj
ektowym
Zarządzanie
komunikacją w
projekcie
Opracował:
Piotr Starosta
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1. Co oznacza dobra
komunikacja?
• Zaplanowanie komunikacji,
• Dystrybucję informacji,
• Raportowanie i dokumentowanie,
• Dobór środków i metod.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.1. Planowanie
komunikacji
• Określenie kto i jakie informacje
powinien przygotować i kto
powinien być odbiorcą tych
informacji,
• Plan określa również częstotliwość
przygotowania informacji i ich
dystrybucji oraz wykorzystywane
sposoby przekazywania informacji.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.2. Dystrybucja
informacji
Dystrybucja informacji
- oznacza
wypracowanie mechanizmów w
działaniach projektowych, które
spowodują, że informacje będą
powstawały i docierały do
odpowiednich uczestników
procesu projektowania.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.2.1. Dystrybucja
informacji (cechy)
• Powinna być okresowa w całym
cyklu życia projektu,
• Szybkość informowania o
istotnych sprawach.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.3. Raportowanie i
dokumentowanie
• Raporty powinny być wykonywane
w regularnych odstępach czasu,
• Raporty powinny informować o
potencjalnych zagrożeniach dla
projektu.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.4. Dobór środków i
metod
Kierownik ustala metody
komunikacji
Komunikacja w zespole proj
ektowym
1.4. Dobór środków i
metod (c.d)
• Grupy dyskusyjne, E-mail,
• Elektroniczne systemy wspomagania spotkań,
• Systemy współdzielenia aplikacji,
• Systemy wsparcia współautorstwa,
• Hipermedialne systemy wielu użytkowników,
• Kolaboratywne środowiska wirtualne,
• Organizatory grupowe,
• Konferencje audio-wideo,
• I wiele innych...
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2. Plany Raportowania
• Odbiorca raportu,
• Okres raportowania,
• Zawartość raportu,
• Sposób dystrybucji raportu.
Plan raportowania powinien być
elastyczny i zwięzły
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.1. Raport
• Powinien być przygotowywany
przez wszystkich uczestników
procesu projektowego,
• Powinien być udostępniany
wszystkim uczestnikom projektu.
System raportowania jest podstawą
poprawnej komunikacji w projekcie
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.2. Raport (cele)
Informowanie o:
• Postępie prac projektowych,
• Zakończeniu zadań,
• Stopień ich zaawansowania,
Po zestawieniu z harmonogramem daje
obraz aktualnego stanu projektu
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.3. Raport (zakres)
• Sukcesy, dokonania,
Problemy:
• Miejsca wystąpienia,
• Sposoby rozwiązania,
• Konsekwencje dla projektu.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.4. Raport (poziom
szczegółowości)
Zależny od odbiorcy
Podstawowym odbiorcą raportów
sporządzonych przez członków zespołu
wykonawczego jest kierownik
W projektach w których występują
projekty, tworzy się hierarchię
raportowania
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.5. Raporty zewnętrzne
• Tworzone przez kierownika lub biuro
projektu,
• Posiadają charakter informacyjny i obrazują
postęp prac projektowych
• Istotnym jest, aby były przygotowywane
cyklicznie
Odbiorcy:
• Sponsor,
• Komitet sterujący,
• Inni partnerzy zewnętrzni
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.6. Raporty (okresowość)
Okres zależny od:
• Odbiorcy raportu,
• Problemu
Raporty powstają:
• W wyniku okresowych przeglądów i rewizji
• W terminach zaplanowanych w
harmonogramie
• W wyniku nie przewidzianych zdarzeń
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.7. Dlaczego
potrzebujemy cyklicznych
raportów?
• Pozwalają ocenić aktualny poziom
zaawansowania prac
• Okresowa ocena motywuje zespół oraz
skłania kierownictwo i innych
uczestników procesu projektowego do
aktywności i zainteresowania pracami
projektowymi,
• Efekty kontroli mogą mieć wpływ na
dalsze prace i jakość produktu
końcowego
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.8. Rewizje zewnętrzne
Wady:
• Stresujące
Zalety:
• Obiektywność
Mogą mieć charakter ogólny lub
dotyczyć konkretnego obszaru
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.9. Przegląd
Cel:
• Ocena postępu prac
• Realność zamierzeń i perspektywa na
najbliższy okres
• Suma osiągnięć
• Analiza problemów
• Informacje o zmianach
Uzależniony od osoby inicjującej
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.10. Przegląd
• Częsty i dokładny dla podprojektów
• Okazja do wymiany informacji i
dokonania uzgodnień, pomiędzy
uczestnikami procesu projektowego,
• Zatwierdzenie planu na najbliższy okres,
• Wynik: raport uzupełniający
dokumentację projektową i
przekazywany zainteresowanym
uczestnikom procesu projektowego
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.11. Przegląd (raport)
Lista dystrybucyjna:
• Zawiera nazwiska uczestników,
zaangażowanych w prace będące
obiektem przeglądu osób, które
współuczestniczą w tych pracach, a
także kierownictwa.
• Zawartość poszczególnych raportów
może stanowić wyciąg z raportów
szczegółowych
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.12. Formy raportu
Formy raportu:
• Pisemna i elektorniczna
• Ustna
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.12.1. Raport pisemny i
elektroniczny
Oficjalne pismo
• Wykorzystywane w kontaktach
zewnętrznych
Nieoficjalna notatka
• Wykorzystywane w kontaktach
wewnętrznych
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.12.2. Raport ustny
Prezentacja:
• Wymaga bardzo dobrego
przygotowania
Krótki nie formalny raport
ustny:
• Zwykle bardzo efektywny dla
działań projektowych
Komunikacja w zespole proj
ektowym
2.13. Rewizja (końcowa)
Cele:
• Określenie czy osiągnięto wszystkie
przewidziane cele projektu
• Szczegółowa analiza projektu i
odchylenie od planu
• Sporządzenie statystyk i zestawień
końcowych, które stanowią materiał
porównawczy dla kolejnych
projektów
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3. Zebrania
• Większość form komunikacji (przeglądów
i rewizji) realizowana jest na zebraniach
Zebrania mogą mieć charakter:
• Informacyjny,
• Roboczy (rozdział zajęć do realizacji),
• Uzgodnień realizacyjnych,
• Narad roboczych organizowanych w celu
rozwiązania jakiegoś problemu
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3. Zebrania (c.d.)
• Zebrania powinny być starannie
przygotowane i dobrze przeprowadzone
• Należy pamiętać, że czas przeznaczony
na zebrania jest czasem straconym, z
punktu widzenia działań projektowych –
dlatego trzeba położyć szczególny
nacisk każdego zebrania na dobre
przygotowanie, aby możliwie
zminimalizować straty czasu
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.1. Cechy zebrań
informacyjnych
• Charakter oficjalny,
• Jasno określony program,
• Wyraźny podział na biernych i
aktywnych użytkowników,
• Ograniczony czas na pytania i dyskusje,
• Kierownik może zorganizować specjalne
zebranie, na którym zbiera informacje
od członków zespołu wykonawczego
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.2. Cechy zebrań
roboczych
• Charakter operacyjny,
• Celem jest rozdzielenie zadań
pomiędzy uczestników procesu
projektowego,
• Zwykle krótki czas trwania,
• Ustalane są niezbędne szczegóły
wykonawcze i przekazywane są
materiały pomocnicze
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.3. Cechy zebrań o
charakterze uzgodnień
realizacyjnych
• Organizowany zwykle pomiędzy
współuczestnikami procesu projektowego,
• Uczestniczą w nim zespoły o rozbieżnych
interesach,
• Charakterem przypominają negocjacje
handlowe,
• Zwykle nie przynoszą rozwiązania, ale
powodują zbliżenie stanowisk,
• Mają formalny charakter,
• Zwykle ich efektem są modyfikacje
podstawowych parametrów projektów.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.4. Cechy specjalnych
narad roboczych
• Organizowane w odpowiedzi na
zaistnienie nieprzewidzianych
komplikacji,
• Jasno określony cel,
• Forma zależna od prowadzącego –
zwykle burza mózgów,
• Niezwykle ważny dobór uczestników
spotkania
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5. Organizacja zebrań
Fazy:
• Przygotowanie zebrania
• Zwołania zebrania
• Organizacja zebrania
• Przeprowadzenie zebrania
• Zamknięcie zebrania i wnioski
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.1. Przygotowanie
zebrania (określenie
składu)
Cel:
• Określamy formułę spotkania,
• Wyznaczamy skład uczestników,
• Proponujemy porządek obrad,
Precyzyjny dobór uczestników zebrania
zalecana monotematyczność
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.2. Przygotowanie
zebrania (określenie ról)
Wyraźnie wskazujemy!:
• Kto prowadzi zebranie,
• Kto ma obowiązek zabrania głosu,
i na jaki temat
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.2. Przygotowanie
zebrania (zadania
końcowe)
• Przygotowanie sali,
• Odpowiednie materiały
• Obsługę techniczną spotkania
• Szczegółowy plan zebrania
• Jasno określona długość zebrania
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.3. Zwołanie zebrania
•
Powiadomienie wszystkich uczestników z
wyprzedzeniem o terminie i miejscu zebrania
Zawiadomienie powinno zawierać:
•
Jasno określony cel
•
Porządek obrad
•
Czas trwania
•
Skład uczestników i role zapraszanego
uczestnika
•
Dołączone materiał, pozwalające zapoznać
się z tematyką spotkania
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.4. Organizacja
zebrania
• Zebranie powinno mieć konkretnego
moderatora dyskusji (kierownika
dyskusji)
• Moderator musi zadbać o atmosferę,
odpowiednią do wyznaczonych celów
• Jego głównym celem jest panowanie
nad uczestnikami i konsekwentna
realizacja założeń zebrania to
podstawowy moderatora
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.5. Przeprowadzanie
zebrania
• Zachowanie kontroli nad
zebraniem przez moderatora
• Skupianie się nad ogólnym
rozwiązaniem projektu
Komunikacja w zespole proj
ektowym
3.5.6. Zamknięcie
zebrania
• Jasne przedstawienie uczestnikom
wszystkich wniosków
• Poinformowanie ich o terminie i
trybie przekazania tych wniosków
• Umożliwienie skomentowania
wniosków
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4. Dokumentacja projektu
Praca i czas przeznaczone na tworzenie
dokumentacji nie są stracone.
Dokumentacja stanowi istotny element
komunikacji w zespole. Przekazywanie
zadań odbywa się właśnie poprzez
przekazywanie dokumentacji, tak więc
wszelka niedokładność lub
niejednoznaczność zapisów zwiększa
pracochłonność prac, stratę czasu a nawet
prowadzi do błędów realizacji
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4.1. Co powinna zawierać
dokumentacja projektu?
• Zapis historii procesu projektowego,
• Wszystkie zdarzenia, które miały
miejsce w trakcie realizacji, wraz z
ich dokładnym opisem
Każdy zespół wykonawczy, ma
wypracowaną własną metodykę
dokumentowania prac projektowych
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4.2. Metodyki
strukturalne
Łączą statyczny opis danych oraz statyczny opis procesów.
Do tej klasy należą:
• Metodyka Yourdona (DeMarco i Ward/Mellor);
• Structured System Analysis and Design Methodology (SSADM);
• Structured Analysis and Design Technique (SADT).
Zgodnie z DeMarco, analiza strukturalna używa następujących technik.
•
Diagramy Przepływu Danych (Data Flow Diagrams, DFD)
• Słownik Danych (Data Dictionary)
• Strukturalny Angielski (Structured English) -> strukturalny polski
• Tablice Decyzyjne (Decision Tables)
• Drzewa Decyzyjne (Decision Trees)
Dodatkowo:
•
Schemat Transformacyjny (Transformation Schema)
• Diagram Przejść Stanów (State Transition Diagram)
• Lista Zdarzeń (Event List)
• Schemat Danych (Data Schema)
• Pre- i post- warunki (Pre- and Post-Conditions)
• Diagramy Encja-Związek (występują w SSADM)
• Historie Życia Encji (występują w SSADM)
Uważa się, że wadą metodyk strukturalnych są trudności w
zintegrowaniu modeli.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4.3. Metodyki obiektowe
Metodyka wykorzystująca pojęcia obiektowości dla celów modelowania
pojęciowego oraz analizy i projektowania systemów informatycznych.
Podstawowym składnikiem jest diagram klas, będący zwykle wariantem
notacyjnym i pewnym rozszerzeniem diagramów encja-związek.
Diagram klas zawiera: klasy, w ramach klas specyfikacje atrybutów i
metod, związki generalizacji, związki asocjacji i agregacji,
liczności tych związków, różnorodne ograniczenia oraz inne
oznaczenia.
Uzupełnieniem tego diagramu są inne: diagramy dynamiczne
uwzględniające stany i przejścia pomiędzy tymi stanami, diagramy
interakcji ustalające zależności pomiędzy wywołaniami metod,
diagramy funkcjonalne (będące zwykle pewną mutacją diagramów
przepływu danych), itd.
Koncepcja przypadków użycia (use cases) zakłada odwzorowanie
struktury systemu z punktu widzenia jego użytkownika.
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4.4. Dla dociekliwych ;-)
Jednym z ciekawszych rozwiązań jest książka kontrolna
projektu, wykorzystywana w metodyce firmy IBM.
Książka ta otwierana w momencie otwierania projektu,
jest prowadzona przez cały czas jego trwania. Działania
projektowe, są dokumentowane przez wypełnianie
zapisów i formularzy w poszczególnych działach. Jedna
wersja książki projektu, oraz standardowe formularze i
procedury postępowania gwarantują jednoznaczność
dokumentacji. IBHM korzysta również z narzędzi
komputerowych wspomagających procesy planowania i
realizacji (pakiet World Wide Solusion Design And
Delivery Methods).
Komunikacja w zespole proj
ektowym
4.4. Książka kontrolna
Zawartość merytoryczna:
Rozdział 0. Standardy i procedury
Rozdział 1. Zarządzanie organizacją i ludzie
Rozdział 2. Planowanie i estymacja
Rozdział 3. Hierarchiczna struktura prac (WBS)
Rozdział 4. Śledzenie postępu.
Rozdział 5. Przeglądy
Rozdział 6. Raporty
Rozdział 7. Zarządzanie ryzykiem
Rozdział 8. Zarządzanie zmianami
Rozdział 9. Zarządzanie rezultatami
Rozdział 10. Zarządzanie problemami
Rozdział 11. Zarządzanie błędami i uchyleniami
Rozdział 12. Zarządzanie jakością.
Rozdział 13. Korespondencja
Rozdział 14. Informacje podstawowe
Rozdział 15. Zarządzanie finansami
Rozdział 16. Zarządzanie kontraktem
Rozdział 17. Zarządzanie dostawami
Komunikacja w zespole proj
ektowym
Komunikacja w zespole proj
ektowym
BIBLIOGRAFIA
Źródła podstawowe:
• Zarządzanie projektami informatycznymi: metodyka tworzenia
systemów informatycznych, Zdzisław Szyjewski.
Źródła dodatkowe:
• ESEC’91, 3rd European Software Engineering Conference october
21-24 1991: prceedings A. Van Lamsweerde, A. Fugetta (eds.)
• Inżynieria oprogramowania w projekcie informatycznym, pod
redakcją J. Górskiego
• Inżynieria oprogramowania, Ilona Bluemke
• Wykłady Budowa i integracja systemów informacyjnych, Kazimierz
Subieta
• Praca magisterska na temat Zarządzanie projektem
informatycznym w zespole, autorstwa ...