dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

1

PRZEDSIĘBIORST

WO

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

2

Przedsiębiorstwo

• Instytucja systemu

ekonomicznego, w której
zostały zorganizowane zasoby
produkcyjne w celu pomnożenia
wyłożonego kapitału, czyli
osiągnięcia zysku

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

3

Cechy przedsiębiorstwa

• 1/ przedsiębiorczość
• 2/ samodzielność
• 3/ samofinansowanie
• 4/ racjonalność działań

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

4

Formy własności

przedsiębiorstw

• Własność indywidualna
• Spółka jawna
• Spółka z ograniczoną

odpowiedzialnością

• Spółka akcyjna

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

5

Metody gromadzenia

kapitału

• Oszczędności osobiste
• Oszczędności przedsiębiorstw

/część zysku/

• Pożyczki
• Kredyty handlowe
• Emisja i sprzedaż akcji i

obligacji

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

6

Producent podejmuje decyzje

w ramach

:

• Danej technologii produkcji
• Danych środków finansowych
• Danych cen rynkowych

czynników produkcji

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

7

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

8

Dwuczynnikowa funkcja

produkcji

• Q = f (K,L) gdzie:
Q – wielkość

produkcji

K – kapitał

rzeczowy

L – kapitał

ludzki

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

9

Izokwanta

0

Kapitał
rzeczowy - K

Kapitał ludzki - L

A

B

C

L

A

L

B

L

C

Q

1

K

A

K

B

K

C

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

10

Izokwanta

• Inaczej – linia jednakowego

produktu

• Jest zbiorem kombinacji

czynników wytwórczych o różnej
strukturze, dających ten sam
efekt produkcyjny

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

11

Przemieszczanie się

wzdłuż izokwanty

0

L

A

B

C

K

A

K

B

K

C

L

A

L

B

L

C

Q

1

-K

+

L

K

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

12

Mapa izokwant /1/

0

L

Q

3

Q

1

Q

4

K

Q

2

Q

4

> Q

3

> Q

2

>Q

1

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

13

0

L

Q

3

Q

1

Q

4

K

Q

2

A

B

C

D

L

A

L

B

L

C

L

D

K

A

K

B

K

C

K

D

K/L = const
(stała technologia)

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

14

Substytucja techniczna

• To zjawisko zastępowania

kapitału rzeczowego kapitałem

ludzkim /lub odwrotnie/, czyli

zmiana struktury kapitału

• Odzwierciedla ją

przemieszczanie się producenta

po danej izokwancie – zmienia

się struktura zaangażowanego

kapitału, a rozmiary produkcji

pozostają bez zmian

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

15

Substytucja techniczna

0

K

L

A

B

C

L

A

L

B

L

C

Q

1

K

A

K

B

K

C

D

L

D

K

D

L

A

L

B

= L

B

L

C

= L

C

L

D

K

A

K

B

> K

B

K

C

>

K

C

K

D

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

16

Krańcowa stopa substytucji

technicznej /KSST/

• To relacja, zgodnie z którą

można zastąpić jeden czynnik
produkcji drugim czynnikiem,
tak aby wielkość produkcji nie
uległa zmianie

• dK/dL
• Prawo malejącej stopy

substytucji technicznej

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

17

Izokoszta – linia

jednakowego kosztu

Przedsiębiorstwo, dysponując
kapitałem finansowym YF, nabywa
rzeczowe czynniki produkcji /K/ i
zatrudnia pracowników /L/

•Założenia: kapitał finansowy – YF,

cena kapitału
rzeczowego – p(K)

cena kapitału ludzkiego
– p(L)

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

18

0

L

YF/p(K)

YF/p(L)

•Jeżeli producent zrezygnuje z

kupna kapitału rzeczowego –

całe środki finansowe wyda na

zaangażowanie ludzi i zatrudni

ich maksymalną ilość : L max

•Jeżeli producent zrezygnuje z

zatrudnienia pracowników –

całe środki finansowe wyda na

zakup kapitału rzeczowego i

kupi max ilość: K max

Izokoszt
a

K

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

19

Optimum produkcji

• Przedsiębiorca, podejmując

decyzje produkcyjne posiada
informacje:

• - dotyczące technologii

produkcji /izokwanty/

• - o posiadanych środkach i

cenach czynników produkcji
/izokoszta/

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

20

Punkt równowagi

przedsiębiorstwa

0

K

L

Q

2

Q

0

Q

1

Q

3

YF/p(L)

YF/p(K)

E

0

L

0

A

B

L

B

L

A

E

0

– punkt równowagi przedsiębiorstwa

K

A

K

0

K

B

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

21

Jednoczynnikowa funkcja

produkcji

• Założenie: analiza krótkookresowa
• K = const
• Funkcja produkcji ma postać: Q = f (L)
• Tzn. że w warunkach danej technologii

produkcji kapitał rzeczowy pozostaje
taki sam, a rozmiary produkcji
zmieniają się jedynie w wyniku zmian
w ilości zatrudnionych pracowników
/kapitał ludzki/

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

22

Produkt całkowity, przeciętny

i krańcowy

• Produkt całkowity /Pc/ - ilość produktów

wytworzonych przy danym
zaangażowaniu kapitału ludzkiego

• Produkt przeciętny /Pp/ - wielkość

produkcji przypadająca na 1
pracownika; Pp = Pc/L

• Produkt krańcowy /Pk/ - zmiana

produktu całkowitego, wywołana
zatrudnieniem dodatkowego
pracownika; Pk = dPc/dL

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

23

Produkt całkowity

0

L

Q

P

c

max Pc

L*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

24

Produkt całkowity i

przeciętny

0

L

Q

P

c

max Pc

L*

B

L

B

Pp = Pc/L

Q

B

Pp = 0Q

B

/0L

B

= BL

B

/0L

B

=

tg kąta alfa

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

25

Produkt całkowity i krańcowy

0

L

Q

P

c

max Pc

L*

A

L

A

Q

A

B

Q

B

L

B

C

P

k

= dP

c

/dL

P

k

= Q

A

Q

B

/L

A

L

B

= BC/AC =

tg kąta alfa

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

26

Produkt całkowity i krańcowy

0

L

Q

P

c

max Pc

L*

A

L

A

Q

A

B

Q

B

L

B

C

P

k

= dP

c

/dL

P

k

= Q

A

Q

B

/L

A

L

B

= BC/AC =

tg kąta alfa

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

27

Produkt całkowity, przeciętny

i krańcowy

0

L

Q

P

c

max Pc

L
*

B

L

B

A

L

A

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

28

Produkt przeciętny i

krańcowy

0

P

k

P

p

L

Q

max Pk

max Pp

L

A

L

B

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

29

Produkt przeciętny i

krańcowy

0

P

k

P

p

L

Q

max Pk

max Pp

L

A

L

B

L*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

30

Prawo malejących

przychodów

• Zmiany Pc, Pp i Pk opierają się na

prawidłowości zwanej

prawem

prawem

malejących przychodów

malejących przychodów

•

Pc – rośnie, przy L* osiąga maximum,

Pc – rośnie, przy L* osiąga maximum,

potem spada

potem spada

•

Pk rośnie w szybszym tempie niż Pp;

Pk rośnie w szybszym tempie niż Pp;

wcześniej i na wyższy poziomie osiąga

wcześniej i na wyższy poziomie osiąga

maximum; potem spada – przecina Pp w

maximum; potem spada – przecina Pp w

punkcie jego maximum i osiąga poziom

punkcie jego maximum i osiąga poziom

= 0 dla L*

= 0 dla L*