Stosunki kulturowo-polityczne w
krajach Azji Południowo-wschodniej
(integracja polityczna i ekonomiczna)
dr Piotr Rubaj
Tomaszów Lubelski, 2011
Charakterystyka regionu Azji
Południowo-Wschodniej
I Polityczne uwarunkowania rozwoju
krajów Azji Południowo-Wschodniej
1. Charakterystyka wybranych państw regionu
2. Społeczne i polityczne przemiany w regionie
Azji Południowo-Wschodniej w XX wieku
3. Procesy integracyjne w regionie Azji i
Pacyfiku
4. Konflikty i terroryzm w krajach Azji
Południowo-Wschodniej
Charakterystyka regionu Azji
Południowo-Wschodniej
II Kulturowe uwarunkowania rozwoju
krajów Azji Południowo-Wschodniej
1. Historyczne i kulturowe czynniki rozwoju
regionu Azji i Pacyfiku
2. Wartości azjatyckie jako podstawa
tożsamości krajów Azji Południowo-Wschodniej
3. Znaczenie wartości religijnych w rozwoju
krajów Azji Południowo-Wschodniej
Charakterystyka regionu Azji
Południowo-Wschodniej
III
Gospodarcze uwarunkowania
rozwoju krajów Azji Południowo-
Wschodniej
1. Uwarunkowania ekonomiczne wzrostu w
regionie Azji Południowo-Wschodniej
2. Innowacyjność gospodarek krajów w Azji
Południowo-Wschodniej
3. Rola mocarstw politycznych i gospodarczych
w regionie Azji i Pacyfiku
4. Uwarunkowania działalności biznesowej w
rejonie Azji i Pacyfiku
APEC- Forum Współpracy
Gospodarczej Azji i Pacyfiku
Geneza organizacji:
-
12. 11. 1989 r. powołanie do życia APEC, jako
nieformalne
forum
promocji
wzrostu
gospodarczego i ekspansji handlowej 12 krajów
członkowskich-
Australii,
Brunei,
Kanady,
Indonezji, Japonii, Korei, Malezji, Nowej Zelandii,
Filipin,
Singapuru,
Tajlandii
i
Stanów
Zjednoczonych
-
1991 r. w Radzie znalazły się Chiny, Hongkong i
Tajwan
-
1993 r. Meksyk oraz Papua-Nowa Gwinea
-
1994 Chile
-
1998 r. Rosja, Peru, Wietnam
Podstawy działalności APEC
Jedyna w regionie Azji i Pacyfiku instytucja
międzynarodowa, będąca zarazem największą w
świecie organizacją regionalną (wielkość PKB,
liczba ludności, rozmiar obszaru jaki obejmuje)
Ogromna rola współpracy międzynarodowej
Otwarcie na zagranicznych inwestorów i
kontrahentów
Wszystkie państwa APEC to równorzędni
partnerzy, tworzący forum oparte na dialogu i
poszanowaniu uczestników, przy braku wiążących
zobowiązań i bez podbudowy instytucyjnej
Kluczowe obszary
zainteresowania APEC (zwane
„trzema filarami”) dotyczą:
Liberalizacji handlu i inwestycji
Ułatwień dla biznesu
Współpracy gospodarczej i technicznej
Efekt oddziaływania we wskazanych obszarach:
-
Wzmocnienie poszczególnych gospodarek
poprzez gromadzenie zasobów i środków w
ramach regionu
-
Korzyści dla konsumentów krajów
członkowskich (większe możliwości
zatrudnienia, tańsze dobra i usługi dzięki
dostępowi do międzynarodowego rynku)
Pierwszy z filarów strategii
APEC:
Działania na rzecz redukcji bądź eliminacji barier
taryfowych oraz pozataryfowych dla
międzynarodowego handlu i przepływu
inwestycji
Rola liberalizacji i zwiększania skali współpracy
na rzecz wzrostu gospodarczego i dobrobytu
społeczeństw ( w trosce o zniwelowanie
protekcjonizmu we wzajemnych stosunkach
gospodarczych)
Drugi z filarów strategii APEC:
Działania na rzecz redukcji kosztów działalności
biznesowej,
Zwiększania dostępu do informacji gospodarczej,
Kształtowania polityki i strategii biznesowych
zorientowanych na wspieranie wzrostu, rozwoju
wolnego, w pełni otwartego handlu
Zapewnienie importerom oraz eksporterom z
regionu platformy kontaktów i spotkań jako
narzędzia do efektywniejszego prowadzenia
interesów (ma następować redukcja kosztów
produkcji, prowadząc do zwiększenia wolumenu
handlu, spadku cen towarów i usług; zwiększanie
szans na zatrudnienie)
Trzeci z filarów strategii APEC
zakłada:
Tworzenie nowych profesjonalnych
instytucji poprzez rozwój kadr na rzecz
budowy nowoczesnych gospodarek w
regionie
Włączanie ich do systemu globalnego
Spotkania przywódców APEC
Pierwsze spotkanie w 1993 r. na Blake Island z
inicjatywy Billa Clintona.
Podczas pierwszego szczytu sformułowano
wizję organizacji”stabilizacja, bezpieczeństwo
i dobrobyt dla naszych społeczeństw”
Utworzono sekretariat z siedzibą w
Singapurze
Uzgodniono, że spotkania przywódców APEC
odbywać się będą corocznie, w kolejnych
państwach członkowskich
Spotkania przywódców APEC
Drugi szczyt w listopadzie 1994 r. w Bogor
(Indonezja)
Po raz pierwszy jednoznacznie zdefiniowana i
przyjęto tzw.cele z Bogor dotyczące
„otwartego i wolnego handlu oraz swobody
inwestycji w regionie Azji i Pacyfiku do roku
2010 w obrębie gospodarek rozwiniętych, a do
roku 2020 w obrębie gospodarek
rozwijających się”
Spotkania przywódców APEC
Szczyt przywódców w listopadzie 2005 r. w
Busan (Korea Południowa)
Nakreślono strategię przyszłej współpracy, w
tym liberalizację handlu i przepływu inwestycji
w regionie Azji i Pacyfiku
Opracowano tzw. „mapę drogową”
Podpisano wspólną deklarację w której
stwierdzono m. in. że „APEC, jako jedyne forum
obejmujące region Azji i Pacyfiku, dotrzymuje
składanych w przeszłości obietnic, ale także z
powodzeniem wytycza przyszłe kierunki, w
jakich chce podążać”
SPARTECA- Regionalne Porozumienie
o Handlu i Współpracy Krajów
Południowego Pacyfiku ( The South
Pacific Regional Trade and Economic
Co-operation Agreement)
Zawarte z jednej strony przez dwa wysoko
rozwinięte państwa regionu- Australię i Nową
Zelandię, z drugiej zaś- dziesięć mikropaństw
południowego Pacyfiku: Fidżi, Kiribati, Nauru,
Niue, Wyspy Cooka, Samoa Zachodnie, Tonga,
Tuvalu, Vanuatu,Wyspy Salomona
SPARTECA- cele
Bezcłowy i nieograniczony innymi barierami
handlowymi dostęp do rynków Australii Nowej
Zelandii dla możliwie najszerszego asortymentu
produktów eksportowanych przez mikropaństwa;
Przyspieszenie rozwoju mikropaństw na bazie
dynamicznego i zdywersyfikowanego eksportu
rodzimej produkcji na rynku Australii i Nowej
Zelandii;
Promowanie i ułatwianie ekspansji mikropaństw
poprzez eliminację barier handlowych;
Przyspieszenie wzrostu gospodarczego i ekspansji
handlowej poprzez promocję działalności
inwestycyjnej na terenie mikropaństw;
SPARTECA
Wskazane mikropaństwa uzyskały niepodległość
w latach 70-siątych i 80-siątych XX w. jednak
przed i po dokonaniu reform ustrojowych relacje
z Australią i Nową Zelandią nie uległy
znaczącym zmianom.
Gospodarka mikropaństw południowego Pacyfiku
pozostały w znaczącym stopniu zależne od
dwóch wysoko rozwiniętych państw,
odgrywającym de facto znikoma rolę w ich
obrotach handlowych
Lata funkcjonowania SPARTECA nie przyniosły
oczekiwanych efektów
SPARTECA- cele cd.
Powiększenie rozmiarów penetracji rynków
Australii i Nowej Zelandii dzięki kooperacji w
zakresie marketingu i promocji wyrobów krajów
FICs;
Nasilenie współpracy w obszarze gospodarki,
przemysłu, rolnictw oraz technologii na linii
Australia i Nowa Zelandia- mikropaństwa oraz
pomiędzy krajami FICs
SPARTECA
Mikropaństwa w bardzo niewielkim stopniu
zwiększyły wolumen swojego eksportu na
rynki wysoko rozwiniętych partnerów
Wzrost handlu odnotowało w latach
osiemdziesiątych Fidżi (eksportując przede
wszystkim złoto, olejek kokosowy, odzież,
produkty skórzane, drewno) i Samoa
Zachodnia (wzrost eksportu warzyw i
owoców, wyrobów z drewna i oklein)
U pozostałych mikropaństw nie
zaobserwowano znaczących postępów w
rozwoju i dywersyfikacji eksportu, wśród
najmniejszych przedstawicieli FICs
SPARTECA- podsumowanie
10 lat funkcjonowania zrodziło więcej
rozczarowań i frustracji niż pozytywnych zmian
i nie przyniosło oczekiwanego przełomu w
relacjach handlowych tworzących ją państw.
Porozumienie z Tarawy, artykuł 5 umowy
zapewniał bowiem nieograniczony, pozbawiony
jakichkolwiek barier eksport surowców z
mikropaństw, wprowadzając przy tym
ograniczenia dotyczące handlu wyrobami
przetworzonymi w Niemczech, Wielkiej Brytanii
i USA, według których minimum 50% wartości
wyrobów musi pochodzić z jednego lub więcej
mikropaństw albo z Australii lub Nowej Zelandii
SPARTECA- podsumowanie
Zważywszy na niewielki potencjał
produkcyjny, niski poziom uprzemysłowienia,
ograniczone zasoby mikropaństw zapis
wspomnianego artykułu 5 okazał się w
znacznej mierze barierą nie do pokonania,
przy braku elastyczności i zrozumienia ze
strony dwóch wielkich partnerów SPARTECA
Ekonomiści oceniają porozumienie wręcz jako
narzędzie do nasilenia ekspansji firm
australijskich i nowozelandzkich na rynki
mikropaństw poprzez zapewnienie progu 50%
wartości wyrobom pochodzącym z tych dwóch
krajów, kosztem mniejszych partnerów.
SPARTECA- podsumowanie
Eliminacja barier handlowych okazuje się
niewystarczającym instrumentem pobudzania
dynamiki gospodarek mikropaństw
Postuluje się zatem koncentrację na zapisach
traktatu z Tarawy, dotyczących zwiększenia
poziomu bezpośredniej pomocy
inwestycyjnej, doradztwa i współpracy w
obszarze zarządzania, marketingu i szeroko
rozumianego „pobudzania przedsiębiorczości”