Kliniczna manifestacja

gruźlicy

Gruźlica układu
oddechowego

Objawy ogólne:

Osłabienie, podwyższenie temperatury ciała,
poty nocne

Układ oddechowy (od braku objawów po
„galopujące suchoty”):

Kaszel (suchy lub z ropną plwociną)
Krwioplucie

(zwykle niewielkie, masywne krwotoki w

zaawansowanej gruźlicy lub powikłanej zakażeniem
grzybiczym)

Ból rzadko (wynika z zajęcia opłucnej)

Duszność rzadko (przy rozległym zajęciu płuc)

Gruźlica układu
oddechowego

Badanie fizykalne płuc:

Najczęściej drobnobańkowe rzężenia w górnych
partiach płuc (pola nadobojczykowe, szczyt
pachy)

Ujemny wynik badania fizykalnego nie wyklucza
gruźlicy płuc- w przypadku podejrzenia tej
choroby zawsze rtg płuc

Gruźlica pierwotna płuc

Zachorowanie bezpośrednio po zakażeniu

tendencja do rozsiewu drogą limfatyczną i
krwiopochodnego

Zespół pierwotny

naciek zapalny

(dolna

część płata górnego lub górna dolnego
płata) +

powiększone węzły chłonne

wnęki i

przytchawicze (powikłanie: ucisk na
oskrzele = niedodma segmentu lub płata,
przetoki)

Rozsiew krwiopochodny do narządów

pozapłucnych (nerki, węzły chłonne)
-możliwość przetrwałego zakażenia

Gruźlica pierwotna

Niedodma płata
środkowego, powiększenie
węzłów chłonnych

Zwapniały zespół
pierwotny

Gruźlica popierwotna

Występuje w późniejszym okresie od

zakażenia

Tendencja do zajmowania górnych

płatów płuc (szerzenie przez ciągłość

lub drogą odoskrzelową), rzadko

krwiopochodnie

Zróżnicowany obraz radiologiczny

najczęściej:

naciek (z rozpadem)

Gruźlica naciekowa płuc

Naciek z rozpadem
w górnym polu
płucnym prawym,
drobne nacieki z
rozpadem w w polu
środkowym lewym,
nacieki plamiste
obwodowo w polu
środkowym prawym

Gruźlica naciekowa płuc w stadium rozsiewu i
rozpadu

Różnicowanie nacieku z rozpadem:

Rak płuca

Zakażenie bakteriami beztlenowymi,

klebsiella pneumoniae,

staphyloccocus aureus

Grzybica

Choroby autoimmunologiczne:

ziarniniak Wegenera

Gruźlica naciekowa płuc

Serowate zapalenie płuc

Obustronne nacieki plamiste, większe nasilenie zmian
w płucu prawym

-Odoskrzelowa droga
szerzenia: rozsiew
mas serowatych

-Kliniczny obraz
ciężkiej pneumonii

Gruźlica prosówkowa

Droga szerzenia

: KRWIOPOCHODNA

charakter pierwotny lub popierwotny
zmiany makroskopowe- ziarno prosa- gruzełki z
rozpadem

Przebieg OSTRY

: gorączka, duszność, sinica,

przyspieszenie oddechu, przy zajęciu CUN objawy
oponowe, utrata przytomności

Przebieg PODSTĘPNY

: chudnięcie, stany

podgorączkowe, narastanie niewydolności
oddechowej
dgn mikrobiologiczna: plwocina, płyn m-r, krew (PCR)
Leczenie: typowe leki przeciwgruźlicze, leczenie
przedłuża się do 12 mieś + glikokortykosteroidy,
leczenie wdrażamy
NA ETAPIE PODEJRZENIA

Gruźlica prosówkowa

Zacienienia drobnoplamkowe,
rozsiane w obu polach
płucnych

Liczne gruzełki
gruźlicze

Przewlekła postać gruźlicy, objawy

okresowo narastają, zwykle różnego

stopnia niewydolność oddechowa,

często krwioplucie

Czynniki predysponujące: brak

systematycznego leczenia, oporność

prątków na leki

GRUŹLICA WŁÓKNISTO-

JAMISTA

GRUŹLICA WŁÓKNISTO-

JAMISTA

ROZLEGŁE ZNISZCZENIA: zmiany jamiste,
zwłóknienia, rozstrzenie oskrzeli , w jamie poziom
płynu- nadkażenie bakteryjne

Gruźlica włóknisto-guzkowa

Zmiany na
ograniczonym
obszarze, guzki o
różnym stopniu
wysycenia,
zwłóknienia

Powtarzające się
wysiewy

Powikłania gruźlicy płuc

Odma i ropniak
gruźliczy
opłucnej

Aspergillo
ma

Marskość
pogruźlicza

Gruźlica pozapłucna- gruźlicze

zapalenie opłucnej

pierwotne (do 6 miesięcy od zakażenia,) lub
popierwotne

objawy typowe dla zajęcia opłucenj: ból ,
gorączka, kaszel, a gdy gromadzi się
płyn - duszność

fizykalnie: stłumienie wypuku i ściszenie szmeru
pęcherzykowego- płyn, tarcie opłucnej-w
początkowej fazie gdy nie ma płynu, czasem w
fazie gojenia

dgn- nakłucie ( również terapetyczne)- wysięk,
badania mikrobilogiczne, PCR, biopsja opłucnej
(hist-pat i posiew)

OT dodatni

leczenie: leki, torakocenteza, gimnastyka
oddechowa

powikłania: zrosty, zwapnienia

Gruźlica pozapłucna- gruźlicze

zapalenie opłucnej

Płyn w opłucnej

Rozległe zwapnienia
opłucnej: pleuritis
calcarea

Gruźlicze zapalenie węzłów

chłonnych

najczęstsza postać pozapłucna

niebolesne powiększenie węzłów
chłonnych w naturalnym przebiegu z
tworzeniem przetok (masy serowate),
gojenie z bliznami

lokalizacja:węzły szyjne i
nadobojczykowe

dgn: biopsja (posiew i badanie
histopatologiczne)

leczenie typowe (uwaga: węzły
przejściowo mogą się powiększać)

Gruźlicze zapalenie węzłów

chłonnych

Gruźlica CUN

najcięższa postać, w Polsce rzadko (25
zachorowań rocznie, głównie ludzie młodzi),

predyspozycja:

HIV +, kortykoterapia,

alkoholizm, narkomania

początek

podstępny

: gorączka, bóle głowy, apatia,

nudności , wymioty, światłowstręt, dołączają się
objawy neurologiczne (zajęcie nerwów
czaszkowych, niedowłady) może być

ostry

(rzadko); gorączka, gwałtowne narastanie
objawów OUN,

dgn:

płyn m-rdz

(wzrost białka, spadek glukozy,

mierna pleocytoza limfocytarna), posiewy i PCR,
połowa chorych ma

zmiany w płucach

(badanie

rtg),

badania obrazowe

pomocniczo

leczenie: typowe leki często podawane dłużej ( do
12 miesięcy) w fazie ostrej glikokortykosterydy,
leczenie podejmujemy już PRZY PODEJRZENIU
(podobnie jak w prosówce)