Fizjologiczne podstawy medycyny

Fizjologiczne podstawy medycyny

fizykalnej

fizykalnej

"

Fizykoterapia wprowadzenie do

Fizykoterapia wprowadzenie do

przedmiotu

przedmiotu

prowadzący mgr Przemysław Bednarczyk

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Istota medycyny fizykalnej

Istota medycyny fizykalnej

"

Medycyna fizykalna stanowi dyscyplinę medycyny

Medycyna fizykalna stanowi dyscyplinę medycyny

klinicznej, posługująca się swoistymi metodami

klinicznej, posługująca się swoistymi metodami

diagnostycznymi i leczniczymi opartymi przede

diagnostycznymi i leczniczymi opartymi przede

wszystkim na różnych formach energii fizycznej

wszystkim na różnych formach energii fizycznej

występujących w środowisku przyrodniczym człowieka.

występujących w środowisku przyrodniczym człowieka.

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Terminologia

Terminologia

"

Fizykoterapia

Fizykoterapia

pochodzi od greckiego „physis”- natura,

pochodzi od greckiego „physis”- natura,

przyroda i oznacza przyrodolecznictwo

przyroda i oznacza przyrodolecznictwo

"

Fizjoterapia

Fizjoterapia

jest

terminem

bardziej

ogólnym

jest

terminem

bardziej

ogólnym

oznaczającym szersze pojęcie terapii z zastosowaniem

oznaczającym szersze pojęcie terapii z zastosowaniem

kinezyterapii

kinezyterapii

(terapii ruchem) i

(terapii ruchem) i

fizykoterapii

fizykoterapii

.

.

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Charakterystyka medycyny fizykalnej

Charakterystyka medycyny fizykalnej

"

Medycyna fizykalna posługuje się bodźcami fizjologicznymi,

Medycyna fizykalna posługuje się bodźcami fizjologicznymi,

tzn takimi, które w mniejszym lub większym stopniu stale

tzn takimi, które w mniejszym lub większym stopniu stale

działają na organizm ludzki.

działają na organizm ludzki.



Podział fizykoterapii

Podział fizykoterapii

"

Ze względu na rodzaj stosowanej energii, metody fizykalne

Ze względu na rodzaj stosowanej energii, metody fizykalne

dzieli się na:

dzieli się na:

mechanoterapię

mechanoterapię

elektroterapię

elektroterapię

magnetoterapię

magnetoterapię

termoterapię

termoterapię

fototerapię

fototerapię

aerozoloterapię

aerozoloterapię

klimatoterapię

klimatoterapię

balneoterapię

balneoterapię

hydroterapia

hydroterapia

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Najczęściej stosowanymi zabiegami w kosmetyce są:

Najczęściej stosowanymi zabiegami w kosmetyce są:

mechanoterapię

mechanoterapię

elektroterapię

elektroterapię

magnetoterapię

magnetoterapię

termoterapię

termoterapię

fototerapię

fototerapię

aerozoloterapię

aerozoloterapię

klimatoterapię

klimatoterapię

balneoterapię

balneoterapię

hydroterapia

hydroterapia

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Fizjologiczne podstawy medycyny fizykalnej

Cele medycyny fizykalnej

Cele medycyny fizykalnej



zwalczanie bólu

zwalczanie bólu



zwalczanie stanów zapalnych

zwalczanie stanów zapalnych



zwiększenie odporności ogólnej

zwiększenie odporności ogólnej



usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu

usprawnienie mechanizmów regulacyjnych układu

krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji

krążenia, oddychania, przemiany materii, termoregulacji



poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu

poprawa lub utrzymanie wydolności ogólnej organizmu



normalizacja przebiegu wewnętrznych procesów życiowych

normalizacja przebiegu wewnętrznych procesów życiowych



przeciwdziałanie skutkom hipokinezji

przeciwdziałanie skutkom hipokinezji

Podstawy dawkowania zabiegów

Podstawy dawkowania zabiegów

fizykoterapeutycznych

fizykoterapeutycznych

Czynniki determinujące reakcje na bodziec

Czynniki determinujące reakcje na bodziec



cechy bodźca

cechy bodźca



siła bodźca

siła bodźca



długość czasu oddziaływania

długość czasu oddziaływania



cechy działania bodźca

cechy działania bodźca



powolne lub szybkie narastanie siły bodźca

powolne lub szybkie narastanie siły bodźca



synergizm lub antagonizm w stosunku do innych bodźców

synergizm lub antagonizm w stosunku do innych bodźców



przerwy między kolejnymi bodźcami

przerwy między kolejnymi bodźcami

Podstawy dawkowania zabiegów

Podstawy dawkowania zabiegów

fizykoterapeutycznych

fizykoterapeutycznych

Siła bodźca

Siła bodźca



Prawo Arndta-Schultza

Prawo Arndta-Schultza



Słabe bodźce działają jedynie podtrzymująco na procesy

Słabe bodźce działają jedynie podtrzymująco na procesy

życiowe, bodźce o średniej sile działają na nie

życiowe, bodźce o średniej sile działają na nie

usprawniająco, ćwicząco, (i te znajdują zastosowanie

usprawniająco, ćwicząco, (i te znajdują zastosowanie

terapeutyczne), a silne bodźce działają hamująco na

terapeutyczne), a silne bodźce działają hamująco na

procesy wewnętrzne lub wywołują reakcje paradoksalne

procesy wewnętrzne lub wywołują reakcje paradoksalne

Podstawy dawkowania zabiegów

Podstawy dawkowania zabiegów

fizykoterapeutycznych

fizykoterapeutycznych

Czynniki determinujące reakcje na bodziec

Czynniki determinujące reakcje na bodziec



cechy bodźca

cechy bodźca



siła bodźca

siła bodźca



długość czasu oddziaływania i częstotliwość

długość czasu oddziaływania i częstotliwość



cechy działania bodźca

cechy działania bodźca



powolne lub szybkie narastanie siły bodźca

powolne lub szybkie narastanie siły bodźca



synergizm lub antagonizm w stosunku do innych bodźców

synergizm lub antagonizm w stosunku do innych bodźców



przerwy między kolejnymi bodźcami

przerwy między kolejnymi bodźcami

Podstawy dawkowania zabiegów

Podstawy dawkowania zabiegów

fizykoterapeutycznych

fizykoterapeutycznych

"

Czynniki determinujące reakcje na

Czynniki determinujące reakcje na

bodziec

bodziec



fizjologiczne właściwości tkanek

fizjologiczne właściwości tkanek



rodzaj tkanki

rodzaj tkanki



miejsce oddziaływania

miejsce oddziaływania



powierzchnia oddziaływania

powierzchnia oddziaływania



osobnicze właściwości organizmu

osobnicze właściwości organizmu



wiek

wiek



płeć

płeć



stan zdrowia

stan zdrowia



typ reaktywności

typ reaktywności



adaptacja do bodźca

adaptacja do bodźca



aktualna dyspozycja

aktualna dyspozycja



rytm biologiczny

rytm biologiczny

Fizykoterapia jako metoda

Fizykoterapia jako metoda

wywoływania adaptacji

wywoływania adaptacji

"

Adaptacja

Adaptacja

czyli przyzwyczajanie się, habituacja,

czyli przyzwyczajanie się, habituacja,

aklimatyzacja czy wreszcie zahartowanie jest to

aklimatyzacja czy wreszcie zahartowanie jest to

zdolność organizmu do przyzwyczajania się do

zdolność organizmu do przyzwyczajania się do

zmiennego środowika zewnętrznego.

zmiennego środowika zewnętrznego.

"

Fizykoterapię uważa się za nieswoiste leczenie

Fizykoterapię uważa się za nieswoiste leczenie

bodżcowe mające wywołać odpowiednia zmiany

bodżcowe mające wywołać odpowiednia zmiany

adaptacyjne. Stosowane w fizykoterapii bodżce mają

adaptacyjne. Stosowane w fizykoterapii bodżce mają

charakter

charakter

"

adaptacyjnego stresu

adaptacyjnego stresu

Fizykoterapi jako metoda

Fizykoterapi jako metoda

wywoływania adaptacji

wywoływania adaptacji

"

Podział adaptacji

Podział adaptacji

1.

1.

czynnościowa

czynnościowa

2.

2.

morfologiczna

morfologiczna

1.

1.

Najpierw rozwija się adaptacja czynnościowa a

Najpierw rozwija się adaptacja czynnościowa a

dopiero po pewnym czasie adaptacja morfologiczna

dopiero po pewnym czasie adaptacja morfologiczna

2.

2.

Przykłady:

Przykłady:

1.

1.

Pod wpływem różnych zabiegów fizykoterapeutycznych

Pod wpływem różnych zabiegów fizykoterapeutycznych

dochodzi do przesunięcia wartości progu pobudliwości

dochodzi do przesunięcia wartości progu pobudliwości

tkanek, poprawa ukrwienia skóry, zwiększenie objętości

tkanek, poprawa ukrwienia skóry, zwiększenie objętości

wyrzutowej serca, zmniejszenie częstości skurczów serca

wyrzutowej serca, zmniejszenie częstości skurczów serca

2.

2.

Rozwija się długo a efektem jest np. Przerost mięśni pod

Rozwija się długo a efektem jest np. Przerost mięśni pod

wpływem treningu, wzrost liczby erytrocytów po dłuższym

wpływem treningu, wzrost liczby erytrocytów po dłuższym

przebywaniu w górach.

przebywaniu w górach.

Skóra-granica dwóch światów

Skóra-granica dwóch światów

"

Skóra jako bariera rozdzielająca dwa środowiska

Skóra jako bariera rozdzielająca dwa środowiska



Skóra nie tylko rozdziela środowisko wewnętrzne od

Skóra nie tylko rozdziela środowisko wewnętrzne od

zewnętrznego również łączy je zapewniając warunki homeostazy.

zewnętrznego również łączy je zapewniając warunki homeostazy.

Jest barierą chroniącą organizm przed niekorzystnymi wpływami

Jest barierą chroniącą organizm przed niekorzystnymi wpływami

środowiska na organizm człowieka. Skóra jest złym

środowiska na organizm człowieka. Skóra jest złym

przewodnikiem ciepła dlatego chroni organizm przed

przewodnikiem ciepła dlatego chroni organizm przed

nadmiernym przegrzaniem i oziębieniem. Skóra źle przewodzi

nadmiernym przegrzaniem i oziębieniem. Skóra źle przewodzi

prąd elektryczny. Skóra jest elastyczna przez co chroni położone

prąd elektryczny. Skóra jest elastyczna przez co chroni położone

głębiej tkanki przed mechanicznym uszkodzeniem

głębiej tkanki przed mechanicznym uszkodzeniem

Skóra jako narząd zmysłów

Skóra jako narząd zmysłów

"

Dzięki rozmieszczonym z różnym natężeniem

Dzięki rozmieszczonym z różnym natężeniem

mechano, termo i nocyceptorów skóra stanowi

mechano, termo i nocyceptorów skóra stanowi

niejednokrotnie pierwszy narząd kontaktu z

niejednokrotnie pierwszy narząd kontaktu z

otoczeniem.

otoczeniem.

Skóra jako narząd wydalniczo

Skóra jako narząd wydalniczo

-wydzielniczy

-wydzielniczy

"

Skóra posiada właściwość zarówno wydalania poza

Skóra posiada właściwość zarówno wydalania poza

organizm pewnych substancji jak również

organizm pewnych substancji jak również

wchłaniania ich z zewnątrz.

wchłaniania ich z zewnątrz.

Do produktów wydalanych należą między

Do produktów wydalanych należą między

innymi

innymi



Pot czyli głównie woda

Pot czyli głównie woda



NaCl

NaCl



Mocznik

Mocznik



Kwas moczowy

Kwas moczowy



Kwas mlekowy

Kwas mlekowy



U cukrzyków aceton

U cukrzyków aceton

Skóra jako narząd wydalniczo

Skóra jako narząd wydalniczo

-wydzielniczy

-wydzielniczy

"

Produktów wchłanianych przez skórę jest wiele

Produktów wchłanianych przez skórę jest wiele

lecz ich stężenie dzięki rogowej warstwie naskórka

lecz ich stężenie dzięki rogowej warstwie naskórka

jest znikome. Górna warstwa skóry jest szczególnie

jest znikome. Górna warstwa skóry jest szczególnie

odporna na przenikanie. Stanowi ponadto rodzaj

odporna na przenikanie. Stanowi ponadto rodzaj

bufora w który substancje wchłonięte albo z

bufora w który substancje wchłonięte albo z

powrotem są wydalane albo organizm sam wybiera

powrotem są wydalane albo organizm sam wybiera

produkty które dalej przetwarza.

produkty które dalej przetwarza.

Rodzaje reakcji na bodziec

Rodzaje reakcji na bodziec

"

Miejscowa

Miejscowa



W skórze i błonach śluzowych

W skórze i błonach śluzowych



Zmiany naczynioruchowe

Zmiany naczynioruchowe



Zmiany przepuszczalności ścian naczyń

Zmiany przepuszczalności ścian naczyń



Zwiększenie dostaw tlenu, substratów

Zwiększenie dostaw tlenu, substratów

energetycznych, czynnościowych

energetycznych, czynnościowych



Uwolnienie hormonów tkankowych

Uwolnienie hormonów tkankowych



Zmiana pobudliwości zakończeń nerwowych

Zmiana pobudliwości zakończeń nerwowych



Pobudzenie receptorów

Pobudzenie receptorów



Wywołanie odruchów aksonalnych i rdzeniowych

Wywołanie odruchów aksonalnych i rdzeniowych



Zmiana funkcji gruczołów potowych i łojowych

Zmiana funkcji gruczołów potowych i łojowych



Przyspieszenie procesów przemiany materii

Przyspieszenie procesów przemiany materii

Rodzaje reakcji na bodziec

Rodzaje reakcji na bodziec

"

W mięśniach

W mięśniach



Zmiana ukrwienia

Zmiana ukrwienia



Zwiększenie dostaw tlenu, substratów

Zwiększenie dostaw tlenu, substratów

energetycznych, czynnościowych

energetycznych, czynnościowych



Zwiększenie wydalania odpadowych produktów

Zwiększenie wydalania odpadowych produktów

przemiany materii

przemiany materii



Przyspieszenie procesów przemiany materii

Przyspieszenie procesów przemiany materii



Zmiana napięcia i kurczliwości

Zmiana napięcia i kurczliwości



Wywołanie skurczów

Wywołanie skurczów

Rodzaje reakcji na bodziec

Rodzaje reakcji na bodziec

"

Ogólne

Ogólne



Zmiana i usprawnienie funkcji poszczególnych

Zmiana i usprawnienie funkcji poszczególnych

układów i narządów

układów i narządów



Poprawa wydolności ogólnej i odporności

Poprawa wydolności ogólnej i odporności



Usprawnianie procesów adaptacji i jej rozwój

Usprawnianie procesów adaptacji i jej rozwój

Koniec

Koniec