1
1
Specyfika oddziału
Specyfika oddziału
Intensywnej Opieki
Intensywnej Opieki
Medycznej
Medycznej
mgr Iwona
mgr Iwona
Leszczyńska
Leszczyńska
2
2
Organizacja intensywnej
Organizacja intensywnej
terapii
terapii
Pacjenci
Pacjenci
: którzy cierpią na różnorodne
: którzy cierpią na różnorodne
schorzenia, ale u wszystkich doszło do
schorzenia, ale u wszystkich doszło do
dysfunkcji lub niewydolności jednego lub
dysfunkcji lub niewydolności jednego lub
kilku narządów , a zwłaszcza układu
kilku narządów , a zwłaszcza układu
oddechowego i układu krążenia . Zwykle
oddechowego i układu krążenia . Zwykle
wymagają oni intensywnego
wymagają oni intensywnego
monitorowania, oraz wspomagania
monitorowania, oraz wspomagania
mechanicznego lub farmakologicznego
mechanicznego lub farmakologicznego
wspierania zaburzonych funkcji np.
wspierania zaburzonych funkcji np.
mechanicznej wentylacji, zastępowania
mechanicznej wentylacji, zastępowania
czynności nerek.
czynności nerek.
3
3
Oddziały intensywnej terapii
Oddziały intensywnej terapii
O profilu ogólnym
O profilu ogólnym
Oddz. Specjalistyczne:
Oddz. Specjalistyczne:
kardiochirurgii, torakochirurgii,
kardiochirurgii, torakochirurgii,
neurochirurgii, pediatryczne i
neurochirurgii, pediatryczne i
neonatologiczne
neonatologiczne
4
4
Lokalizacja i wyposażenie
Lokalizacja i wyposażenie
A i O T
A i O T
5
5
Usytuowanie oddziału zależy od
Usytuowanie oddziału zależy od
wielkości szpitala, jego architektury i
wielkości szpitala, jego architektury i
profilu oddziałów. Oddział ten
profilu oddziałów. Oddział ten
powinien znajdować się w pobliżu
powinien znajdować się w pobliżu
izby przyjęć i bloku operacyjnego.
izby przyjęć i bloku operacyjnego.
Jeśli jest to niemożliwe, oddział
Jeśli jest to niemożliwe, oddział
należy zlokalizować obok węzła
należy zlokalizować obok węzła
komunikacyjnego, umożliwiającego
komunikacyjnego, umożliwiającego
szybki transport chorych.
szybki transport chorych.
6
6
Warunki jakie spełnia
Warunki jakie spełnia
O A i I T
O A i I T
1) możliwość obserwacji każdego chorego ze
1) możliwość obserwacji każdego chorego ze
stanowiska pielęgniarki;
stanowiska pielęgniarki;
2) swobodny dostęp z czterech stron do każdego
2) swobodny dostęp z czterech stron do każdego
łóżka, z pozostawieniem miejsca na aparaturę
łóżka, z pozostawieniem miejsca na aparaturę
monitorującą lub leczniczą;
monitorującą lub leczniczą;
3) możliwość wykonania wszystkich zabiegów
3) możliwość wykonania wszystkich zabiegów
diagnostycznych lub leczniczych, niezbędnych w
diagnostycznych lub leczniczych, niezbędnych w
ramach intensywnej opieki;
ramach intensywnej opieki;
4) sprawny system łączności, umożliwiający wezwanie
4) sprawny system łączności, umożliwiający wezwanie
w każdej chwili na salę chorych całego zespołu, innych
w każdej chwili na salę chorych całego zespołu, innych
potrzebnych specjalistów, a także personelu
potrzebnych specjalistów, a także personelu
technicznego;
technicznego;
5) możliwość ściślejszej izolacji chorego, uciążliwego
5) możliwość ściślejszej izolacji chorego, uciążliwego
dla otoczenia lub stanowiącego potencjalne źródło
dla otoczenia lub stanowiącego potencjalne źródło
infekcji.
infekcji.
7
7
Aparatura
Aparatura
A i I T
A i I T
Do wyposażenia oddziału
Do wyposażenia oddziału
należą:
należą:
Łóżka z barierkami, elektryczne,
Łóżka z barierkami, elektryczne,
wielopozycyjne (np. łóżka
wielopozycyjne (np. łóżka
reanimacyjne),
reanimacyjne),
Materace p/odleżynowe i inny
Materace p/odleżynowe i inny
sprzęt do likwidacji i
sprzęt do likwidacji i
zapobiegania odleżyn,
zapobiegania odleżyn,
Podnośniki ułatwiające zmianę
Podnośniki ułatwiające zmianę
pozycji i przenoszenie chorego
pozycji i przenoszenie chorego
Sprzęt monitorujący:
Sprzęt monitorujący:
–
Kardiomonitory,
Kardiomonitory,
–
Kardiotachometry,
Kardiotachometry,
–
Przystawki do pomiaru ilości
Przystawki do pomiaru ilości
oddechów,
oddechów,
–
Pulsoksymetry, służące do
Pulsoksymetry, służące do
oceny stopnia wysycenia
oceny stopnia wysycenia
krwi tlenem,
krwi tlenem,
–
Kapnografy, czyli analizatory
Kapnografy, czyli analizatory
prężności dwutlenku węgla
prężności dwutlenku węgla
–
Automatyczne urządzenia
Automatyczne urządzenia
gazometryczne,
gazometryczne,
8
8
Aparatura i wyposażenie
Aparatura i wyposażenie
w A i I T
w A i I T
–
Urządzenia do oscylometrycznego pomiaru ciśnienia
Urządzenia do oscylometrycznego pomiaru ciśnienia
tętniczego krwi,
tętniczego krwi,
Specjalistyczny sprzęt w postaci:
Specjalistyczny sprzęt w postaci:
–
Termicznych nawilżaczy tlenowych, defibrylatorów z
Termicznych nawilżaczy tlenowych, defibrylatorów z
kardiowerterami
kardiowerterami
–
Respiratory różnego typu,
Respiratory różnego typu,
–
Worki samorozprężalne typu „Ambu”,
Worki samorozprężalne typu „Ambu”,
wózki inwalidzkie,
wózki inwalidzkie,
pasy zabezpieczające w przypadku pobudzenia
pasy zabezpieczające w przypadku pobudzenia
psychoruchowego,
psychoruchowego,
sprzęt do ogrzewania pacjenta np. lampy,
sprzęt do ogrzewania pacjenta np. lampy,
termofory i materace ogrzewcze,
termofory i materace ogrzewcze,
sprzęt utrzymujący mikroklimat (nawilżacze,
sprzęt utrzymujący mikroklimat (nawilżacze,
wentylatory mechaniczne),
wentylatory mechaniczne),
9
9
Personel
Personel
Lekarze: specjaliści z zakresu
Lekarze: specjaliści z zakresu
anestezjologii
anestezjologii
Pielęgniarki, po odpowiednim
Pielęgniarki, po odpowiednim
przeszkoleniu , lub kursie kwalifikacyjnym
przeszkoleniu , lub kursie kwalifikacyjnym
z zakresu pielęgniarstwa
z zakresu pielęgniarstwa
anestezjologicznego oraz po uzyskaniu
anestezjologicznego oraz po uzyskaniu
tytułu pielęgniarki specjalistki w tej
tytułu pielęgniarki specjalistki w tej
dziedzinie
dziedzinie
.
.
Dysponują one rozległą wiedzą
Dysponują one rozległą wiedzą
i bogatym doświadczeniem.
i bogatym doświadczeniem.
10
10
Zespół terapeutyczny w IOM
Zespół terapeutyczny w IOM
:
:
Zespół lekarski : lekarze
Zespół lekarski : lekarze
anestezjolodzy oraz zespół
anestezjolodzy oraz zespół
konsultantów specjalistów z
konsultantów specjalistów z
poszczególnych dziedzin
poszczególnych dziedzin
Zespół pielęgniarek
Zespół pielęgniarek
Zespół rehabilitacyjny
Zespół rehabilitacyjny
Zespół inżynieryjno- techniczny
Zespół inżynieryjno- techniczny
Inni specjaliści- psycholog,
Inni specjaliści- psycholog,
bakteriolog
bakteriolog
11
11
Rola pozostałych pracowników
Rola pozostałych pracowników
Fizjoterapeuta- zapobieganie i leczenie
Fizjoterapeuta- zapobieganie i leczenie
powikłań oddechowych, pomoc w
powikłań oddechowych, pomoc w
uruchamianiu pacjentów, zapobieganie
uruchamianiu pacjentów, zapobieganie
przykurczom u pacjentów
przykurczom u pacjentów
unieruchomionych
unieruchomionych
Dietetyk – doradztwo w zakresie potrzeb
Dietetyk – doradztwo w zakresie potrzeb
żywieniowych i pokarmów
żywieniowych i pokarmów
Mikrobiolog – konsultacja dotycząca
Mikrobiolog – konsultacja dotycząca
leczenia i kontroli zakażeń
leczenia i kontroli zakażeń
12
12
Kryteria przyjmowania
Kryteria przyjmowania
pacjentów
pacjentów
Wg. definicji „ Intensywna terapia”
Wg. definicji „ Intensywna terapia”
to, usługi dla pacjentów z
to, usługi dla pacjentów z
potencjalnie odwracalnymi
potencjalnie odwracalnymi
schorzeniami , którzy mogą zyskać
schorzeniami , którzy mogą zyskać
na dokładniejszej obserwacji i
na dokładniejszej obserwacji i
leczeniu inwazyjnym , niemożliwym
leczeniu inwazyjnym , niemożliwym
do przeprowadzenia na innym
do przeprowadzenia na innym
oddziale.
oddziale.
13
13
Podstawowe monitorowanie
Podstawowe monitorowanie
Częstość rytmu serca
Częstość rytmu serca
Ciśnienie tętnicze
Ciśnienie tętnicze
Częstość oddechów
Częstość oddechów
Pulsoksymetria
Pulsoksymetria
Godzinowe wydalanie moczu
Godzinowe wydalanie moczu
Ciepłota ciała
Ciepłota ciała
Gazometria krwi tętniczej
Gazometria krwi tętniczej
14
14
Wpływ specyficznych
Wpływ specyficznych
warunków pracy w oddziałach
warunków pracy w oddziałach
IOM
IOM
Praca w tym oddziale jest specyficzna z
Praca w tym oddziale jest specyficzna z
uwagi na : wysoki stopień trudności ,
uwagi na : wysoki stopień trudności ,
konieczność szybkiego i sprawnego
konieczność szybkiego i sprawnego
działania , dużej wytrzymałości fizycznej i
działania , dużej wytrzymałości fizycznej i
psychicznej na granicy możliwości
psychicznej na granicy możliwości
jednostki
jednostki
Praca powoduje występowanie ciągłej
Praca powoduje występowanie ciągłej
sytuacji stresowej w dużym nasileniu,
sytuacji stresowej w dużym nasileniu,
szczególnie narażony jest personel
szczególnie narażony jest personel
pielęgniarski w oddziałach
pielęgniarski w oddziałach
wieloprofilowych.
wieloprofilowych.
15
15
Czynniki najbardziej
Czynniki najbardziej
obciążające psychikę :
obciążające psychikę :
Wysoka śmiertelność ,która waha się od 30-
Wysoka śmiertelność ,która waha się od 30-
40 %
40 %
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa , która
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa , która
jest najczęściej podejmowanym działaniem
jest najczęściej podejmowanym działaniem
–
Stałe napięcie , które jest spowodowane
Stałe napięcie , które jest spowodowane
obcowaniem z pacjentami wyłącznie u których
obcowaniem z pacjentami wyłącznie u których
istniało zagrożenie życia oraz świadomość
istniało zagrożenie życia oraz świadomość
zależności i szansy wyleczenia tych chorych,
zależności i szansy wyleczenia tych chorych,
zależnej od sprawności aparatury i
zależnej od sprawności aparatury i
nadzwyczajnych wysiłków w podtrzymywaniu
nadzwyczajnych wysiłków w podtrzymywaniu
podstawowych funkcji życiowych
podstawowych funkcji życiowych
16
16
Kategorie psychologicznych
Kategorie psychologicznych
stresów w oddziałach IOM
stresów w oddziałach IOM
( wg
( wg
Straina i Grossmana)
Straina i Grossmana)
Zagrożenie integralności pacjenta
Zagrożenie integralności pacjenta
Niepokój przed izolacją
Niepokój przed izolacją
Lęk przed obcymi
Lęk przed obcymi
Obawa przed utratą aprobaty i pozytywnych
Obawa przed utratą aprobaty i pozytywnych
uczuć otoczenia
uczuć otoczenia
Obawa przed utratą kontroli funkcji
Obawa przed utratą kontroli funkcji
fizjologicznych
fizjologicznych
Obawa przed utrata lub obrażeniami części ciała
Obawa przed utrata lub obrażeniami części ciała
Ujawnianie uczuć wstydu , obnażanie ciała,
Ujawnianie uczuć wstydu , obnażanie ciała,
ujawnianie faktów z życia i choroby
ujawnianie faktów z życia i choroby
17
17
Czynniki specyficzne mające
Czynniki specyficzne mające
niekorzystny wpływ
niekorzystny wpływ
na psychikę
na psychikę
pacjenta :
pacjenta :
Stany hipoksemii
Stany hipoksemii
Zaburzenia metaboliczne
Zaburzenia metaboliczne
Zaburzenia polekowe
Zaburzenia polekowe
Nieleczony ból
Nieleczony ból
Urazowość zabiegów terapeutycznych i
Urazowość zabiegów terapeutycznych i
diagnostycznych
diagnostycznych
Hałas : monitory, pompy, respiratory,
Hałas : monitory, pompy, respiratory,
światło
światło
Brak orientacji co do miejsca i czasu, brak
Brak orientacji co do miejsca i czasu, brak
kontaktu z bliskimi
kontaktu z bliskimi
18
18
Czynniki specyficzne mające
Czynniki specyficzne mające
niekorzystny wpływ
niekorzystny wpływ
na psychikę
na psychikę
pacjenta :
pacjenta :
Atmosfera napięcia , nagłości i
Atmosfera napięcia , nagłości i
pośpiechu
pośpiechu
Otoczenie ciężkich stanów,
Otoczenie ciężkich stanów,
resuscytacje, zgony
resuscytacje, zgony
Niedostateczne przygotowanie
Niedostateczne przygotowanie
psychologiczne zespołu
psychologiczne zespołu
terapeutycznego pracującego w
terapeutycznego pracującego w
oddziałach IOM
oddziałach IOM
19
19
Rola i zadania pielęgniarki w
Rola i zadania pielęgniarki w
zespole terapeutycznym
zespole terapeutycznym
Intensywny nadzór bezprzyrządowy :
Intensywny nadzór bezprzyrządowy :
- Opiera się na bezpośredniej obserwacji
- Opiera się na bezpośredniej obserwacji
zachowania : dają wskazówki dotyczące
zachowania : dają wskazówki dotyczące
OUN: stan świadomości, drgawki, drżenia,
OUN: stan świadomości, drgawki, drżenia,
śpiączka , apatia, niepokój psychiczny i
śpiączka , apatia, niepokój psychiczny i
ruchowy, aktywność kontaktu z
ruchowy, aktywność kontaktu z
otoczeniem , w ocenie musi być
otoczeniem , w ocenie musi być
uwzględniony stopień nasilenia danej
uwzględniony stopień nasilenia danej
cechy lub objawu, częstość występowania
cechy lub objawu, częstość występowania
kierunek , czyli tendencja do nasilania się
kierunek , czyli tendencja do nasilania się
lub zmniejszenia .
lub zmniejszenia .
20
20
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja bezprzyrządowa
Wygląd skóry oraz błon śluzowych daje
Wygląd skóry oraz błon śluzowych daje
informacje o stanie ukł. krążenia ,o
informacje o stanie ukł. krążenia ,o
objętości łożyska naczyniowego, ilości krwi
objętości łożyska naczyniowego, ilości krwi
o czynności ukł. oddechowego, gospodarki
o czynności ukł. oddechowego, gospodarki
wodnej ustroju, a także o ewentualnym
wodnej ustroju, a także o ewentualnym
uczuleniu
uczuleniu
Zabarwienie skóry i błon śluzowych :
Zabarwienie skóry i błon śluzowych :
czerwone , blade, sine, różowe, wilgotność
czerwone , blade, sine, różowe, wilgotność
i temperatura skóry- chłodna , zimna lub
i temperatura skóry- chłodna , zimna lub
ciepła inne cechy – czysta lub pokryta
ciepła inne cechy – czysta lub pokryta
wykwitami
wykwitami
21
21
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja okolicy kości krzyżowej i
Obserwacja okolicy kości krzyżowej i
kończyn : czy są obrzęki i odleżyny
kończyn : czy są obrzęki i odleżyny
Ocena głowy : wygląd , urazy , wyciek
Ocena głowy : wygląd , urazy , wyciek
płynu m-rdz, obecność sondy żołądkowej,
płynu m-rdz, obecność sondy żołądkowej,
rurki intubacyjnej, tamponady , dreny
rurki intubacyjnej, tamponady , dreny
oglądanie gałek ocznych ( ich ustawienie ,
oglądanie gałek ocznych ( ich ustawienie ,
wielkość źrenic, reakcja na światło, wygląd
wielkość źrenic, reakcja na światło, wygląd
spojówek )
spojówek )
Jama ustna: czy są urazy, wygląd zębów,
Jama ustna: czy są urazy, wygląd zębów,
języka, czy są założone sonda do żołądka i
języka, czy są założone sonda do żołądka i
rurka intubacyjna
rurka intubacyjna
22
22
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja bezprzyrządowa
Nos : wygląd śluzówki, ewentualne
Nos : wygląd śluzówki, ewentualne
odleżyny , krwawienia
odleżyny , krwawienia
Szyja : obecność rurki tracheotomijnej
Szyja : obecność rurki tracheotomijnej
oraz wkłucia do żyły centralnej
oraz wkłucia do żyły centralnej
Klatka piersiowa: ruchy oddechowe, czy
Klatka piersiowa: ruchy oddechowe, czy
jest założony drenaż ssący, jego kontrola:
jest założony drenaż ssący, jego kontrola:
opatrunek, ilość i charakter wydzieliny,
opatrunek, ilość i charakter wydzieliny,
siła ssania , czy występują zalegania
siła ssania , czy występują zalegania
wydzieliny w drogach oddechowych:
wydzieliny w drogach oddechowych:
wygląd , ilość , czy nie ma objawów
wygląd , ilość , czy nie ma objawów
spazmu
spazmu
23
23
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja bezprzyrządowa
Brzuch: czy są opatrunki pooperacyjne,
Brzuch: czy są opatrunki pooperacyjne,
jaka treść przez nie przesiąka , jego
jaka treść przez nie przesiąka , jego
intensywność ,wyłonione dreny , w jaki
intensywność ,wyłonione dreny , w jaki
sposób powinny odbierać : drenaż
sposób powinny odbierać : drenaż
grawitacyjny, ssący, płuczący, w celu
grawitacyjny, ssący, płuczący, w celu
oceny strat krwi i płynów ustrojowych ,czy
oceny strat krwi i płynów ustrojowych ,czy
jest obecna perystaltyka , kiedy było
jest obecna perystaltyka , kiedy było
ostatnie wypróżnienie, próby włączania
ostatnie wypróżnienie, próby włączania
żywienia drogą dojelitową ,kontrola
żywienia drogą dojelitową ,kontrola
zalegań, pomiar obwodu brzucha.
zalegań, pomiar obwodu brzucha.
24
24
Obserwacja bezprzyrządowa
Obserwacja bezprzyrządowa
Kontrola wydalania moczu: założony
Kontrola wydalania moczu: założony
cewnik do pęcherz moczowego, DZM, lub
cewnik do pęcherz moczowego, DZM, lub
GZM, wygląd moczu, dbanie o zachowanie
GZM, wygląd moczu, dbanie o zachowanie
drożności cewnika w pęcherzu moczowym
drożności cewnika w pęcherzu moczowym
Wygląd całego ciała : kończyn, powłok
Wygląd całego ciała : kończyn, powłok
skórnych , ocena ryzyka wystąpienia
skórnych , ocena ryzyka wystąpienia
odleżyn dostępną skalą punktową ,
odleżyn dostępną skalą punktową ,
zanotowanie otrzymanych wyników w
zanotowanie otrzymanych wyników w
dokumentacji indywidualnej pacjenta.
dokumentacji indywidualnej pacjenta.