Promieniotwórcz

Promieniotwórcz

ość sztuczna

ość sztuczna

Promieniotwórczość

Promieniotwórczość



Emisja promieniowania jądrowego w

Emisja promieniowania jądrowego w

wyniku rozpadu promieniotwórczego

wyniku rozpadu promieniotwórczego

jąder atomów

jąder atomów



Jest to energia, która powstaje w wyniku

Jest to energia, która powstaje w wyniku

rozpadu atomów pierwiastków

rozpadu atomów pierwiastków

promieniotwórczych.

promieniotwórczych.



Zjawisko promieniotwórczości zostało

Zjawisko promieniotwórczości zostało

po raz pierwszy odkryte przez Francuza,

po raz pierwszy odkryte przez Francuza,

H. Becquerela w listopadzie 1896 roku

H. Becquerela w listopadzie 1896 roku

Izotopy

Izotopy



Odmiany pierwiastka chemicznego różniące się

Odmiany pierwiastka chemicznego różniące się

liczbą neutronów w jądrze atomu (z definicji

liczbą neutronów w jądrze atomu (z definicji

atomy tego samego pierwiastka mają tę samą

atomy tego samego pierwiastka mają tę samą

liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego

liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego

pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną

pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną

liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają

liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają

tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w

tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w

jądrze).

jądrze).



Stabilność izotopów jest uzależniona od

Stabilność izotopów jest uzależniona od

oddziaływań, które zachodzą w jądrze atomowym.

oddziaływań, które zachodzą w jądrze atomowym.



Izotopy niestabilne charakteryzują się liczba

Izotopy niestabilne charakteryzują się liczba

atomową większa od 82.

atomową większa od 82.

Izotopy

Izotopy

promieniotwórcze

promieniotwórcze



Radioizotopy – pierwiastki lub

Radioizotopy – pierwiastki lub

odmiany pierwiastków (izotopy),

odmiany pierwiastków (izotopy),

których jądra atomów są niestabilne

których jądra atomów są niestabilne

i samorzutnie ulegają przemianie

i samorzutnie ulegają przemianie

promieniotwórczej

promieniotwórczej

Promieniotwórczość

Promieniotwórczość

sztuczna

sztuczna



Promieniotwórczość trwałych pierwiastków

Promieniotwórczość trwałych pierwiastków

chemicznych wywoływana w sposób sztuczny

chemicznych wywoływana w sposób sztuczny

poprzez napromieniowanie trwałych

poprzez napromieniowanie trwałych

pierwiastków neutronami w reaktorze

pierwiastków neutronami w reaktorze

jądrowym lub poprzez "bombardowanie" tych

jądrowym lub poprzez "bombardowanie" tych

pierwiastków ciężkimi cząstkami, takimi jak na

pierwiastków ciężkimi cząstkami, takimi jak na

przykład protony, cząstki alfa i inne.

przykład protony, cząstki alfa i inne.



Szersze zastosowania w przeciwieństwie do 

Szersze zastosowania w przeciwieństwie do 

naturalnych substancji promieniotwórczych

naturalnych substancji promieniotwórczych



Odkryta w 1934r. Przez Irenę i Fryderyka Joliot-

Odkryta w 1934r. Przez Irenę i Fryderyka Joliot-

Curie

Curie

Reakcja jądrowa

Reakcja jądrowa



Przekształcenie jądra pierwiastka w jądro

Przekształcenie jądra pierwiastka w jądro

innego pierwiastka lub jego rozpad na

innego pierwiastka lub jego rozpad na

dwa fragmenty podczas oddziaływania z

dwa fragmenty podczas oddziaływania z

cząstką jądrową (

cząstką jądrową (

α

α

,

,

β

β

,

,

γ

γ

, p, n)

, p, n)



E. Rutheford, 1919r.

E. Rutheford, 1919r.

Zastosowanie

Zastosowanie



Nadczynność tarczycy jest chorobą

Nadczynność tarczycy jest chorobą

spowodowaną nadmiernym przyrostem tkanki

spowodowaną nadmiernym przyrostem tkanki

tarczycowej która powoduje nadmierną

tarczycowej która powoduje nadmierną

produkcje hormonów. Wiadomo również, że

produkcje hormonów. Wiadomo również, że

tarczyca wchłania jod. Aby wyleczyć,

tarczyca wchłania jod. Aby wyleczyć,

wstrzykuje się odpowiednią ilość izotopu jodu

wstrzykuje się odpowiednią ilość izotopu jodu

z określonym okresem półrozpadu, który

z określonym okresem półrozpadu, który

niszczy nadmiar tkanki.

niszczy nadmiar tkanki.



Sterylizacja. Zarówno sprzęt medyczny, jak i

Sterylizacja. Zarówno sprzęt medyczny, jak i

żywność można sterylizować, za pomocą

żywność można sterylizować, za pomocą

napromieniowania. Wiadomo ze

napromieniowania. Wiadomo ze

promieniotwórczość zabija organizmy żywe.

promieniotwórczość zabija organizmy żywe.

Zastosowanie

Zastosowanie



Badania biochemiczne -

Badania biochemiczne -

wykorzystywane są izotopy węgla,

wykorzystywane są izotopy węgla,

wodoru, fosforu do znakowania

wodoru, fosforu do znakowania

elementów biologicznych. Umożliwia

elementów biologicznych. Umożliwia

to śledzenie procesów

to śledzenie procesów

metabolicznych, jakim one ulegają.

metabolicznych, jakim one ulegają.

Zastosowanie

Zastosowanie



Do badań serca oraz dużych naczyń

Do badań serca oraz dużych naczyń

krwionośnych wykorzystuje się głównie

krwionośnych wykorzystuje się głównie

Potas-42 i 43 (42K, 43K) oraz cez-129

Potas-42 i 43 (42K, 43K) oraz cez-129

(129Cs). Wykorzystywany jest tu fakt, iż

(129Cs). Wykorzystywany jest tu fakt, iż

ilość pierwiastka promieniotwórczego

ilość pierwiastka promieniotwórczego

gromadzona w mięśniu sercowym jest

gromadzona w mięśniu sercowym jest

proporcjonalna do ilości przepływającej

proporcjonalna do ilości przepływającej

krwi. Przy pomocy promieniotwórczych

krwi. Przy pomocy promieniotwórczych

izotopów potasu można również

izotopów potasu można również

diagnozować między innymi przepływ

diagnozować między innymi przepływ

krwi przez mięśnie lub nowotwory mózgu.

krwi przez mięśnie lub nowotwory mózgu.

Zastosowanie

Zastosowanie



Izotop kobaltu-60 (60Co) wykorzystywany jest

Izotop kobaltu-60 (60Co) wykorzystywany jest

do naświetlania komórek nowotworowych.

do naświetlania komórek nowotworowych.

Duża wrażliwość komórek nowotworowych na

Duża wrażliwość komórek nowotworowych na

promieniowanie jonizujące sprawia, iż metoda

promieniowanie jonizujące sprawia, iż metoda

ta jest bardzo skuteczna. Urządzenia

ta jest bardzo skuteczna. Urządzenia

wykorzystywane do tego typu terapii nazywają

wykorzystywane do tego typu terapii nazywają

się bombami kobaltowymi. Sam proces polega

się bombami kobaltowymi. Sam proces polega

na naświetlaniu chorej tkanki wiązką promieni,

na naświetlaniu chorej tkanki wiązką promieni,

która pochodzi ze źródła umieszczonego w

która pochodzi ze źródła umieszczonego w

pewnej odległości od naświetlanej, chorej

pewnej odległości od naświetlanej, chorej

tkanki. W tego typu terapii stosowany jest

tkanki. W tego typu terapii stosowany jest

również izotop cezu-137 (137Cs).

również izotop cezu-137 (137Cs).