Ogrzewanie i wentylacja
Ogrzewanie pomieszczeń pracy
Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone
przed nie kontrolowaną emisją ciepła w drodze
promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed
napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.
Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz za pomocą
klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z
pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.
Przepływ powietrza wentylacyjnego między pomieszczeniami powinien
odbywać się od pomieszczenia mniej do bardziej
zanieczyszczonego, a w pomieszczeniach, które należy chronić przed
wpływem zanieczyszczeń z pomieszczeń sąsiadujących i z otoczenia
zewnętrznego, należy stosować wentylację mechaniczną
nadciśnieniową.
W pomieszczeniu, w którym proces technologiczny jest źródłem
miejscowych emisji substancji szkodliwych, w celu zapewnienia
wymaganej czystości powietrza, należy stosować miejscowe odciągi
wentylacyjne współpracujące z wentylacją ogólną.
Wentylacja pomieszczeń pracy
W pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje
szkodliwe dla zdrowia, powinna być zapewniona taka wymiana
powietrza, aby nie były przekroczone wartości najwyższych
dopuszczalnych stężeń tych substancji.
W pomieszczeniach pracy, w których następuje wydzielanie się ciepła
przez promieniowanie w ilości przekraczającej na stanowiskach pracy
należy stosować nawiewną wentylację miejscową.
Parametry nawiewanego powietrza powinny spełniać wymagania dla
mikroklimatu gorącego, określone w przepisach w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku pracy.
Wentylacja pomieszczeń pracy
Hermetyzacja procesu i urządzeń
.
Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe
gazy, pary lub pyły, powinny być zahermetyzowane.
W razie niemożliwości zahermetyzowania, urządzenia te powinny być
wyposażone w miejscowe wyciągi.
Oczyszczanie doprowadzonego powietrza
Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz
przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno
być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.
Przeciągi
Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów,
wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy
to wentylacji awaryjnej.
Ochrona pracownika przed wpływem wentylacji.
Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie
powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
Wentylacja pomieszczeń pracy
Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać:
- 70°C (343 K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od
poziomu podłogi stanowiska pracy,
- i 45°C (318 K) - w pozostałych przypadkach.
W pomieszczeniach pracy, w których występują:
- łatwo palne lub niebezpieczne pod względem wybuchowym pyły, gazy lub pary,
maksymalna temperatura nawiewanego powietrza powinna być zgodna z
przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej.
W przypadku zastosowania systemu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej
należy zapewnić:
- odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i
wentylacyjnych w celu niedopuszczenia do awarii,
- zastosowanie środków mających na celu ograniczenia natężenia i
rozprzestrzeniania się hałasu i drgań powodowanych pracą urządzeń
klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.
Jeżeli w związku z wydzielaniem się w procesie pracy substancji szkodliwych dla
zdrowia awaria wentylacji może zagrażać zdrowiu pracowników, należy
zastosować system kontrolny sygnalizujący stan zagrożenia.
Wentylacja z recyrkulacją
Przy stosowaniu w pomieszczeniach pracy wentylacji mechanicznej z
recyrkulacją powietrza ilość powietrza świeżego nie powinna być mniejsza niż
10% ogólnej ilości wymienianego powietrza.
W powietrzu wprowadzanym do pomieszczeń pracy przy stosowaniu recyrkulacji
zanieczyszczenie czynnikami szkodliwymi dla zdrowia nie powinno
przekraczać poziomu,
Recyrkulacja powietrza nie powinna być stosowana w pomieszczeniach
pracy, w których występują:
- szkodliwe czynniki biologiczne,
- czynniki chemiczne stwarzające zagrożenia,
- materiały wydzielające nieprzyjemne lub uciążliwe zapachy,
- albo możliwe jest nagłe zwiększenia stężenia niebezpiecznych substancji
chemicznych,
- a także w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
Efektywność wentylacji
Przez efektywność wentylacji rozumiemy:
- krotność wymiany powietrza w ciągu jednej godziny w odniesieniu do
całego pomieszczenia,
- zdolność do zastępowania starego powietrza w pomieszczeniu, w strefie
przebywania ludzi, świeżym powietrzem zewnętrznym oraz
odprowadzaniem substancji szkodliwych i uciążliwych.
Krotność wymiany powietrza (l).
Pomieszczenia stałego i czasowego pobytu ludzi:
-dopływ co najmniej 20 m3/h powietrza zewnętrznego dla każdej
przebywającej osoby.
Pomieszczenia publiczne w których dopuszczalne jest palenie tytoniu:
- strumień powietrza powinien wynosić 30 m3/h dla każdej osoby.
Vz- łączny strumień powietrza świeżego, przepływającego przez pomieszczenie
V
R
– łączna kubatura pomieszczenia.
Wentylacja w budynkach użyteczności publicznej
Ilość powietrza wentylacyjnego.
Strumień objętości powietrza wentylacyjnego doprowadzanego na każdą osobę:
pomieszczenia stałego i czasowego pobytu ludzi:
- dopływ co najmniej 20 m3/h powietrza zewnętrznego dla każdej
przebywającej osoby.
pomieszczenia publiczne w których dopuszczalne jest palenie tytoniu:
- strumień powietrza powinien wynosić 30 m3/h dla każdej osoby.
Zapachy.
Natężenie źródła zapachu – jednostka - olf.
Jeden olf jest to zapach jednego człowieka o cechach standardowych, tj.
posiadającego powierzchnię skóry równą 1,8 m
2
, biorącego prysznic 0,7 razy w
ciągu dnia i noszącego codziennie świeżą bieliznę.
Wentylacja naturalna
Jest to wymiana powietrza w pomieszczeniach, występująca wskutek
oddziaływania na budynek czynników atmosferycznych, bez konieczności
stosowania urządzeń mechanicznych.
Przybiera formę:
- przewietrzania,
- infiltracji (eksfiltracji),
- wentylacji grawitacyjnej,
- aerracji.
Wentylacja naturalna
Przewietrzanie.
- okresowa wymiana powietrza w pomieszczeniu przez otwieranie okien lub
innych otworów w przegrodach pomieszczeń.
Traktujemy tą formę jako wentylację rezerwową.
Nie może być traktowana w pomieszczeniach pracy za wystarczającą
.
W pomieszczeniach przeznaczonych:
- dla stałego pobytu ludzi - 50% okien powinno otwierać się,
- dla czasowego pobytu ludzi – 30% okien powinno otwierać się,
Przybliżone ilości wymian powietrza przy takiej wentylacji:
- zamknięte okno i drzwi (tylko infiltracja)
– 0 do 0,5 h
-1
,
- okno uchylone brak żaluzji
- 0,3 do 1,5 h
-1
,
- okno półotwarte
- 5 do 10 h
-1
,
- okno całkowicie otwarte
- 10 do 15 h
-1
,
- otwarte okno i drzwi położone naprzeciw siebie
- do 40 h
-1
,
Wentylacja naturalna
Infiltracja - Eksfiltracja.
- Infiltracja - napływ powietrza do pomieszczenia.
- Eksfiltracja - wypływ powietrza z pomieszczenia przez porowatości ścian i
nieszczelności okien i drzwi.
Przy pogodzie bezwietrznej – krotność wymian waha się – 0 do 0,5 h
-1
,
Przy wietrze - krotność wymian zwiększa się – do 3 h
-1
i więcej,
Wentylacja grawitacyjna:
- wywiew powietrza z pomieszczenia – temperatura na zewnątrz jest niższa
niż wewnątrz pomieszczenia,
- przy wyrównaniu temperatury wewnętrznej i zewnętrznej przepływ
powietrza ustaje,
- nawiew ciepłego powietrza do pomieszczenia – temperatura na zewnątrz
jest wyższa niż wewnątrz pomieszczenia,
Wentylacja naturalna
Aeracja.
- zorganizowana wymiana powietrza w pomieszczeniu, uzyskana dzięki
różnicy ciśnienia powietrza na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia.
Powstaje dzięki różnicom temperatur i działaniu wiatru.
Stosuje się najczęściej w zakładach przemysłowych do odprowadzania
nadmiernej ilości ciepła wytworzonego w procesach technologicznych.
Schemat działania aeracji
Wentylacja mechaniczna
Zadaniem mechanicznych wentylacji powietrznych jest usunięcie z
pomieszczeń:
- zanieczyszczeń powietrza substancjami zapachowymi, szkodliwymi i pyłami,
- wydzielanego ciepła jawnego,
- wydzielanego ciepła utajonego.
Rodzaje wentylacji mechanicznej według kryteriów praktycznych.
Podział ze względu na:
-
kierunek ruchu powietrza
:
-
wentylacja nawiewna,
- wentylacja wywiewna,
- wentylacja nawiewno-wywiewna
,
- okresowość wymiany powietrza
:
-
wentylacja ciągła,
- wentylacja okresowa,
- różnicę ciśnień wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia
:
-
wentylacja nadciśnieniowa,
- wentylacja podciśnieniowa,
Wentylacja mechaniczna
- wymagania jakości powietrza
:
-
wentylacja zwykła,
- wentylacja z chłodzeniem,
- wentylacja z dowilżaniem
,
-
wentylacja z osuszaniem (z odemglaniem),
- wentylacja z klimatyzacją.
- okresowość wymiany powietrza
:
-
wentylacja ciągła,
- wentylacja okresowa,
- udział świeżego powietrza w powietrzu nawiewanym
:
-
wentylacja bez recyrkulacji,
- wentylacja z recyrkulacją,
- przestrzeń wentylowaną
:
-
wentylacja ogólna,
- wentylacja strefowa,
- wentylacja miejscowa – wyciągi miejscowe,
- wentylacja miejscowa – nawiewy miejscowe,
- zasłony powietrzne.