ZABURZENIA GOSPODARKI

KWASOWO - ZASADOWEJ

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

Są to takie zaburzenia biochemiczne w organizmie noworodka które
doprowadzają do zmiany pH krwi.

Stałe pH stanowi jeden z najistotniejszych elementów homeostazy ustroju.
Decyduje ono o właściwym funkcjonowaniu wszystkich układów i narządów.

Wartość pH w warunkach fizjologicznych waha się w wąskich
granicach

od 7.35 do 7.45.

od 7.35 do 7.45.

Jeżeli wartości są niższe – to mówimy o kwasicy
jeżeli są wyższe – to mówimy o zasadowicy.

Głównym buforem regulującym jest bufor wodorowęglanowy.
Jego funkcjonowanie zależy od funkcji i wydolności nerek i płuc.

CO

2

+ H

2

O = H

+

+ HCO

-

3

CO

CO

2

2

HCO

HCO

-

-

3

3

KWASICA

mechanizmy oddechowe

ODDECHOWA

ALKALOZA

ALKALOZA

METABOLICZNA

mechanizmy metaboliczne

KWASICA

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

Wzrost prężności dwutlenku węgla i spadek wodorowęglanów

Wzrost prężności dwutlenku węgla i spadek wodorowęglanów

prowadzi do KWASICY

prowadzi do KWASICY

Spadek prężności dwutlenku węgla i wzrost wodorowęglanów

Spadek prężności dwutlenku węgla i wzrost wodorowęglanów

prowadzi do ALKALOZY

prowadzi do ALKALOZY

NERKI I PŁUCA MAJĄ ZDOLNOŚĆ DO REGULOWANIA

NERKI I PŁUCA MAJĄ ZDOLNOŚĆ DO REGULOWANIA

TYCH DWÓCH PARAMETRÓW RÓWNOWAGI

TYCH DWÓCH PARAMETRÓW RÓWNOWAGI

PODSSTAWOWYM BADANIEM JEST GAZOMETRIA KRWI – RKZ

PODSSTAWOWYM BADANIEM JEST GAZOMETRIA KRWI – RKZ

W optymalnych warunkach jest to gazometria krwi tętniczej

W optymalnych warunkach jest to gazometria krwi tętniczej

można się również posłużyć krwią włośniczkową.

można się również posłużyć krwią włośniczkową.

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

RKZ mierzy bezpośrednio 4 parametry:

pH
pCO2
pO2
HCO3

oraz oblicza pośrednio

BE ( niedobór zasad )
sO2 (% wysycenia hemoglobiny tlenem )

W NEONATOLOGII (I W PEDIATRII) - mamy najczęściej do
czynienia z kwasicą oddechową lub metaboliczną.

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

ZABURZENIA GOSPODARKI KWASOWO – ZASADOWEJ

pH

pCO2

HCO3

Kwasica

metaboliczn

a

wyrównana

niewyrównan

a

N

-

-

--

-

-

Kwasica

oddechowa

wyrównana

niewyrównan

a

N

-

+

++

+

+

Alkaloza

metaboliczn

a

wyrównana

niewyrównan

a

N

+

+

+

+

++

Alkaloza

oddechowa

wyrównana

niewyrównan

a

N

+

-

--

-

-

KWASICA
Przyczyny kwasicy oddechowej

Osłabione wentylacja pęcherzykowa
-obniżona aktywność ośrodka oddechowego (zab. neurolog.,śpiączka, uraz…)
-zaburzenia czynności nerwowo-mięśniowej (porażenie przepony, miastenia….)
-zaburzenia budowy klatki piersiowej
-zaburzenie drożności dróg oddechowych (aspiracja, zatkanie rurki intub….)
-zmniejszenie powierzchni oddechowej (zapalenie płuc, odma…)

Osłabienie dyfuzji gazów
-RDS
-zapalenie płuc
-dysplazja oskrzelowo – płucna
-obrzęk płuc

Przyczyny kwasicy metabolicznej

-Niewydolność nerek i wątroby (np. u wcześniaków)
-Wrodzone bloki metaboliczne
-Zaburzenia układu krążenia
-Odwodnienie, zatrucia
-Niedotlenienie

Wymienione przyczyny najczęściej współistnieją
ze sobą. Na przykład niedotlenienie okołoporodowe
może współistnieć z niewydolnością nerek, wątroby
i układu krążenia.

W gazometrii stwierdza się:

obniżenie pH, wzrost pCO2 ( w przypadku kwasicy oddechowej)
ewentualnie ze wzrostem HCO3 i dodatnim BE ( w przypadku
kompensacji metabolicznej)

obniżenie pH, spadek HCO3 ( w przypadku kwasicy metabolicznej)
ewentualnie ze spadkiem pCO2 ( w przypadku kompensacji
oddechowej

Do nadań dodatkowych w kwasicy należy również
jonogram, mocznik, kreatynina, glukoza
rtg płuc
usg nerek
ECHO - serca

LECZENIE KWASICY

-leczenie choroby podstawowej

-niewydolność oddechowa - stosowanie
wentylacji wspomaganej
-kwasica metaboliczna – podaje się wodorowęglan sodowy

UWAGA: ze względu na wysoką osmolarność i duży

ładunek Sodu - NaHCO3 podaje się w rozcieńczeniu
1:1 z wodą do wstrzyknięć ( u małych wcześniaków
lepiej 1:3)

Dawkę wodorowęglanów oblicza się ze wzoru:
BE x masa ciała w kg x 0.3. Na początek podaje się połowę
wyliczonej dawki a resztę ew po konrolnym badaniu RKZ

NaHCO3 !!!

ALKALOZA

to zaburzenie homeostazy kwasowo – zasadowej występuje
rzadko
1.Przyczyny alkalozy oddechowej

hiperwentylacja spontaniczna ( uszk OUN, zapalenia,guzy)
hiperwentylacja wymuszona (jatrogenna )

2.Przyczyny alkalozy metabolicznej

wymioty (wzmożona utrata kwasów

nadmierna podaż wodorowęglanów

biegunka chlorkowa
hiperaldosteronizm, nadmiar glikokortykoidów

OBJAWY:

wzmożona pobudliwość nerwowo – mięśniowa

aż do drgawek włącznie.

zaburzenia oddychania