Postępowanie

Postępowanie

ratunkowe w

ratunkowe w

podtopieniu – opis

podtopieniu – opis

przypadku

przypadku

J. Hałas, I. Urbanowicz, J. Soczywko

J. Hałas, I. Urbanowicz, J. Soczywko

-Ciudzińska, J. Pawlak

-Ciudzińska, J. Pawlak

Katedra i Klinika Medycyny Ratunkowej i Katastrof

Katedra i Klinika Medycyny Ratunkowej i Katastrof

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Collegium Medicum w Bydgoszczy

Collegium Medicum w Bydgoszczy

•

UTONIĘCIE

UTONIĘCIE

– to uduszenie wskutek

– to uduszenie wskutek

zanurzenia w cieczy

zanurzenia w cieczy

•

PODTOPIENIE

PODTOPIENIE

-przeżycie po duszeniu

-przeżycie po duszeniu

się w wyniku zanurzenia

się w wyniku zanurzenia

•

UTONIĘCIE WTÓRNE-

UTONIĘCIE WTÓRNE-

śmierć w

śmierć w

ciągu

kilku

ciągu

kilku

minut

lub

dni

od

minut

lub

dni

od

podtopienia

podtopienia

•

Utonięcia są trzecią, co do częstości

Utonięcia są trzecią, co do częstości

przyczyną wypadkową zgonów we

przyczyną wypadkową zgonów we

wszystkich grupach wiekowych.

wszystkich grupach wiekowych.

•

Na świecie rocznie ginie z powodu

Na świecie rocznie ginie z powodu

utonięcia 140 000 osób, a około 50

utonięcia 140 000 osób, a około 50

000 przeżywa fakt tonięcia.

000 przeżywa fakt tonięcia.

•

W Polsce w 2003 roku zmarło w

W Polsce w 2003 roku zmarło w

wyniku

utonięcia

661

osób;

wyniku

utonięcia

661

osób;

uratowano 404 osoby podtopione.

uratowano 404 osoby podtopione.

GŁÓWNE CZYNNIKI

GŁÓWNE CZYNNIKI

ROKOWNICZE PODCZAS

ROKOWNICZE PODCZAS

TONIĘCIA:

TONIĘCIA:

•

Czas zanurzenia

Czas zanurzenia

•

Czas od zanurzenia do podjęcia pierwszej

Czas od zanurzenia do podjęcia pierwszej

pomocy i jej efekty

pomocy i jej efekty

•

Temperatura wody (możliwość wystąpienia

Temperatura wody (możliwość wystąpienia

hipotermii u poszkodowanego)

hipotermii u poszkodowanego)

•

Głębokość zbiornika wodnego (płytka woda

Głębokość zbiornika wodnego (płytka woda

= możliwość dodatkowych urazów)

= możliwość dodatkowych urazów)

•

Rodzaj wody ( słona, słodka; zakażenia jako

Rodzaj wody ( słona, słodka; zakażenia jako

powikłania wtórne)

powikłania wtórne)

•

Niewydolność oddechowa

Niewydolność oddechowa

•

Poniedotlenieniowe zaburzenia

Poniedotlenieniowe zaburzenia

neurologiczne

neurologiczne

W OBRAZIE KLINICZNYM

W OBRAZIE KLINICZNYM

DOMINUJĄ:

DOMINUJĄ:

•

Ocena

i

stabilizacja

czynności

Ocena

i

stabilizacja

czynności

życiowych

życiowych

•

Wywiad (czas tonięcia, rodzaj i

Wywiad (czas tonięcia, rodzaj i

temperatura wody, używanie alkoholu

temperatura wody, używanie alkoholu

lub narkotyków, obecność chorób np.

lub narkotyków, obecność chorób np.

padaczka, cukrzyca)

padaczka, cukrzyca)

•

Szybkie badanie urazowe

Szybkie badanie urazowe

•

Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne

POSTĘPOWANIE Z OFIARĄ

POSTĘPOWANIE Z OFIARĄ

TONIĘCIA :

TONIĘCIA :

KLASYFIKACJA ABC OFIAR

KLASYFIKACJA ABC OFIAR

UTONIĘĆ

UTONIĘĆ

CZYNNIKI NIEKORZYSTNEGO

CZYNNIKI NIEKORZYSTNEGO

ROKOWANIA

ROKOWANIA:



Tonięcie > 5 minut

Tonięcie > 5 minut



Nie podjęcie pierwszej pomocy w ciągu

Nie podjęcie pierwszej pomocy w ciągu

10 minut od tonięcia

10 minut od tonięcia



Konieczność podjęcia czynności

Konieczność podjęcia czynności

resuscytacyjnych w Oddziale

resuscytacyjnych w Oddziale

Ratunkowym

Ratunkowym



Punktacja w skali Glasgow < 5

Punktacja w skali Glasgow < 5



PH krwi < 7,1

PH krwi < 7,1

BADANIA

BADANIA

DIAGNOSTYCZNE :

DIAGNOSTYCZNE :



Badanie radiologiczne klatki piersiowej

Badanie radiologiczne klatki piersiowej



U nieprzytomnych i po urazie kręgosłupa

U nieprzytomnych i po urazie kręgosłupa

–badanie radiologiczne kręgosłupa w

–badanie radiologiczne kręgosłupa w

odcinku szyjnym i ew. innych części ciała

odcinku szyjnym i ew. innych części ciała



Gazometria tętnicza krwi

Gazometria tętnicza krwi



Morfologia krwi, poziom glukozy, badanie

Morfologia krwi, poziom glukozy, badanie

biochemiczne, koagulologia

biochemiczne, koagulologia



Badania toksykologiczne

Badania toksykologiczne

POSTĘPOWANIE

POSTĘPOWANIE

RATUNKOWE:

RATUNKOWE:

•

Intensywne leczenie hipoksji (wczesna intubacja z

Intensywne leczenie hipoksji (wczesna intubacja z

ochroną kręgosłupa szyjnego, zastosowanie PEEP celem

ochroną kręgosłupa szyjnego, zastosowanie PEEP celem

utrzymania pO2>60 mmHg); u pacjentów przytomnych

utrzymania pO2>60 mmHg); u pacjentów przytomnych

CPAP

CPAP

•

Leczenie hipotermii

Leczenie hipotermii

•

Profilaktyczne stosowanie steroidów i antybiotyków nie

Profilaktyczne stosowanie steroidów i antybiotyków nie

wydaje się być korzystne

wydaje się być korzystne

•

Jeśli stwierdzono uraz rdzenia należy podać bolus 30

Jeśli stwierdzono uraz rdzenia należy podać bolus 30

mg/kg Solu Medrolu i podłączyć wlew tego leku

mg/kg Solu Medrolu i podłączyć wlew tego leku

•

Leczenie objawowe ( skurcz oskrzeli – leki rozszerzające

Leczenie objawowe ( skurcz oskrzeli – leki rozszerzające

oskrzela,

ciężka

kwasica

–

wodorowęglany,

oskrzela,

ciężka

kwasica

–

wodorowęglany,

wyrównywanie

zaburzeń

gospodarki

wodno

–

wyrównywanie

zaburzeń

gospodarki

wodno

–

elektrolitowej)

elektrolitowej)

•

Cewnik Foley’a, sonda do żołądka

Cewnik Foley’a, sonda do żołądka

KRYTERIA HOSPITALIZACJI

KRYTERIA HOSPITALIZACJI

POSZKODOWANYCH:

POSZKODOWANYCH:

•

Pacjenci bez objawów klinicznych mogą być

Pacjenci bez objawów klinicznych mogą być

wypisani do domu po 6 – 8 godzinnej obserwacji

wypisani do domu po 6 – 8 godzinnej obserwacji

w szpitalnym oddziale ratunkowym (wymagany

w szpitalnym oddziale ratunkowym (wymagany

kontrolny rentgen płuc i gazometria)

kontrolny rentgen płuc i gazometria)

•

Pacjenci z objawami klinicznymi utonięcia

Pacjenci z objawami klinicznymi utonięcia

wymagają,

co

najmniej

24

–godzinnej

wymagają,

co

najmniej

24

–godzinnej

tlenoterapii i obserwacji; dalsze postępowanie

tlenoterapii i obserwacji; dalsze postępowanie

uzależnione jest od stanu pacjenta.

uzależnione jest od stanu pacjenta.

OPIS PRZYPADKU :

OPIS PRZYPADKU :

•

Pacjent: mężczyzna, lat 16 – został przyjęty do KMR

Pacjent: mężczyzna, lat 16 – został przyjęty do KMR

w dniu 28.11.2004 po skutecznej resuscytacji .

w dniu 28.11.2004 po skutecznej resuscytacji .

•

Z informacji uzyskanych od lekarza Zespołu

Z informacji uzyskanych od lekarza Zespołu

Ratownictwa Medycznego WSPR w Bydgoszczy

Ratownictwa Medycznego WSPR w Bydgoszczy

wynikało, że pacjent został skutecznie

wynikało, że pacjent został skutecznie

zresuscytowany po incydencie tonięcia w basenie

zresuscytowany po incydencie tonięcia w basenie

osiedlowym.

osiedlowym.

•

Powodem zatrzymania krążenia było długotrwałe

Powodem zatrzymania krążenia było długotrwałe

nurkowanie pod wodą- około 3 minut.

nurkowanie pod wodą- około 3 minut.

•

Pacjent został niezwłocznie wyciągnięty z wody,

Pacjent został niezwłocznie wyciągnięty z wody,

podstawowe czynności resuscytacyjne zostały

podstawowe czynności resuscytacyjne zostały

rozpoczęte przez dyżurnych ratowników WOPR.

rozpoczęte przez dyżurnych ratowników WOPR.

OPIS PRZYPADKU C.D. :

OPIS PRZYPADKU C.D. :

•

W momencie przyjęcia do KMR pacjent był

W momencie przyjęcia do KMR pacjent był

przytomny, oceniony w skali Glasgow na 15

przytomny, oceniony w skali Glasgow na 15

punktów,

punktów,

•

oddech wydolny z częstością 15/min,

oddech wydolny z częstością 15/min,

•

saturacja krwi 98%,

saturacja krwi 98%,

•

ciśnienie tętnicze 120/80 mm Hg, tętno

ciśnienie tętnicze 120/80 mm Hg, tętno

90/min

90/min

•

temperatura centralna ciała mierzona na

temperatura centralna ciała mierzona na

błonie bębenkowej wynosiła 36 stopni C.

błonie bębenkowej wynosiła 36 stopni C.

POSTĘPOWANIE

POSTĘPOWANIE

RATUNKOWE :

RATUNKOWE :

•

Podłączono stałe monitorowanie ekg i pomiar

Podłączono stałe monitorowanie ekg i pomiar

saturacji krwi, założono sondę do żołądka oraz

saturacji krwi, założono sondę do żołądka oraz

cewnik do pęcherza moczowego.

cewnik do pęcherza moczowego.

•

W badaniach rutynowych nie obserwowano odchyleń

W badaniach rutynowych nie obserwowano odchyleń

od normy w zakresie morfologii krwi, jonogramu,

od normy w zakresie morfologii krwi, jonogramu,

CPK, CK-MB; zapis ekg był prawidłowy .

CPK, CK-MB; zapis ekg był prawidłowy .

•

Badanie gazometryczne krwi tętniczej: pH= 7,29,

Badanie gazometryczne krwi tętniczej: pH= 7,29,

pO2=67 mm Hg, pCO2= 34 mm Hg, BE =

pO2=67 mm Hg, pCO2= 34 mm Hg, BE =

-10mmol/L, akt.HCO3= 15 mmol/L

-10mmol/L, akt.HCO3= 15 mmol/L

•

Wykonane badanie radiologiczne klatki piersiowej

Wykonane badanie radiologiczne klatki piersiowej

wykazało odwnękowo rozchodzące się cieniste

wykazało odwnękowo rozchodzące się cieniste

zagęszczenia miąższu płuc-zachłystowe zapalenie

zagęszczenia miąższu płuc-zachłystowe zapalenie

płuc.

płuc.

POSTĘPOWANIE

POSTĘPOWANIE

RATUNKOWE :

RATUNKOWE :

•

Tlenoterapia bierna

Tlenoterapia bierna

•

Toaleta dróg oddechowych (oklepywanie i

Toaleta dróg oddechowych (oklepywanie i

odsysanie) pacjenta, nawodnienie dożylne

odsysanie) pacjenta, nawodnienie dożylne

•

Augmentin 3 x 1,2 i.v. oraz Metronidazol 2

Augmentin 3 x 1,2 i.v. oraz Metronidazol 2

x 0,5 i.v.

x 0,5 i.v.

•

Powtórne badanie neurologiczne

Powtórne badanie neurologiczne

POSTĘPOWANIE

POSTĘPOWANIE

RATUNKOWE :

RATUNKOWE :

•

W trakcie dwudniowej obserwacji pacjent nie

W trakcie dwudniowej obserwacji pacjent nie

wykazywał ubytków neurologicznych, skarg

wykazywał ubytków neurologicznych, skarg

nie zgłaszał, był wydolny oddechowo i

nie zgłaszał, był wydolny oddechowo i

krążeniowo, nie gorączkował, diureza była

krążeniowo, nie gorączkował, diureza była

prawidłowa, otrzymywał dietę zwykłą.

prawidłowa, otrzymywał dietę zwykłą.

•

W dniu wypisu kontrolne badanie

W dniu wypisu kontrolne badanie

neurologiczne nie wykazało objawów

neurologiczne nie wykazało objawów

ubytkowych. Badanie radiologiczne

ubytkowych. Badanie radiologiczne

wykazywało jedynie niewielkie zagęszczenia

wykazywało jedynie niewielkie zagęszczenia

miąższowe.

miąższowe.

PODSUMOWANIE :

PODSUMOWANIE :

•

Pacjent został wypisany do domu z

Pacjent został wypisany do domu z

zaleceniem kontynuacji kuracji doustnej

zaleceniem kontynuacji kuracji doustnej

antybiotykiem

antybiotykiem

•

Z informacji uzyskanej od rodziny w

Z informacji uzyskanej od rodziny w

trakcie pisania pracy wiadomo, że cieszy

trakcie pisania pracy wiadomo, że cieszy

się dobrym zdrowiem i kontynuuje naukę

się dobrym zdrowiem i kontynuuje naukę

szkolną. Uczęszcza w dalszym ciągu na

szkolną. Uczęszcza w dalszym ciągu na

basen – jednakże już nie nurkuje.

basen – jednakże już nie nurkuje.

Powyższy przypadek przedstawiamy jako

Powyższy przypadek przedstawiamy jako

dowód, że natychmiastowe rozpoczęcie

dowód, że natychmiastowe rozpoczęcie

czynności

resuscytacyjnych

przez

czynności

resuscytacyjnych

przez

wykwalifikowanych ratowników, przejęcie

wykwalifikowanych ratowników, przejęcie

czynności resuscytacyjnych przez zespół

czynności resuscytacyjnych przez zespół

ratownictwa medycznego, specjalistyczny

ratownictwa medycznego, specjalistyczny

transport oraz kompleksowa diagnostyka

transport oraz kompleksowa diagnostyka

i leczenie prowadzone w warunkach

i leczenie prowadzone w warunkach

oddziału ratunkowego – pozwoliło na

oddziału ratunkowego – pozwoliło na

przeżycie

przez

naszego

pacjenta

przeżycie

przez

naszego

pacjenta

incydentu tonięcia bez trwałych ubytków.

incydentu tonięcia bez trwałych ubytków.

•

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę

•

[e-mail]

[e-mail]