Zarządzanie

krótkoterminowe finansami

firmy



Istnienie progu rentowności jest
związane ze stałością pewnej
części kosztów funkcjonowania
przedsiębiorstwa jako całości.

Mechanizm działania dźwigni

operacyjnej



Stąd przy niezmienności pozostałych
czynników wpływających na rentowność
przedsiębiorstwa,

każdy

przyrost

wielkości sprzedaży powoduje jeszcze
szybszy przyrost zysku operacyjnego.
Zjawisko to nazywane jest dźwignią
operacyjną.

Mechanizm działania dźwigni

operacyjnej



W

praktyce

dźwignia

ta

jest

wykorzystywana

w

podejmowaniu

decyzji

dotyczących

struktury

majątku firmy i jego wykorzystania
zgodnie z charakterem prowadzonej
działalności operacyjnej.

Zakres działania dźwigni

operacyjnej



Zmodyfikowany rachunek zysków i strat:

Przychód ze sprzedaży
- koszty zmienne
= Marża brutto
- koszty stałe operacyjne (bez amortyzacji)
= EBITDA (zysk operacyjny + amortyzacja)
- Amortyzacja (stały koszt operacyjny)

=Zysk

operacyjny

przed

spłatą

odsetek

i

opodatkowaniem (EBIT)

Zakres działania dźwigni

finansowej

Zysk

operacyjny

przed

spłatą

odsetek

i

opodatkowaniem (EBIT)

- Odsetki (I) (stałe koszty finansowe)
= Zysk brutto (EBT)
- podatek dochodowy
= zysk netto
- Dywidenda od akcji uprzywilejowanych
= Zysk przypadający na akcje zwykłe
ROE (rentowność kapitału własnego) = zysk netto/kapitał

własny lub EPS (zysk na 1 akcję) = zysk netto/liczba

akcji

Mechanizm działania dźwigni

operacyjnej



Miarą reakcji zysku operacyjnego
(EBIT) na daną zmianę sprzedaży
jest stopień dźwigni operacyjnej
liczonej

następująco

=

DOL

(Degree

of

Operating

Leverage):

Wzór na stopień dźwigni

operacyjnej



W ujęciu dynamicznym:

% zmiana zysku operacyjnego (EBIT)



1a) DOL =

% zmiana sprzedaży

Stopień dźwigni operacyjnej

EBIT

1

- EBIT

0

EBIT

0



1a) DOL =

S

1

- S

0

S

0

W ujęciu statycznym DOL

Sprzedaż

0

- Koszty zmienne

0



2a) DOL =

Sprzedaż

0

- Koszty zmienne

0

- Koszty stałe

0

M

b0



2b) DOL =

EBIT

0

Stopień dźwigni operacyjnej



Jeśli udział kosztów stałych w
kosztach ogółem jest wysoki to
wrażliwość zysku operacyjnego na
wahania sprzedaży jest również
wysoka.

Zastosowanie dźwigni

operacyjnej przy planowaniu

zysku operacyjnego



Wielkość planowanego zysku
operacyjnego (EBIT) zależy od
planowanego

wzrostu

sprzedaży, ale także i od
stopnia dźwigni operacyjnej.

Zastosowanie dźwigni

operacyjnej przy planowaniu

zysku operacyjnego



Znając stopień dźwigni operacyjnej
możemy

ustalić

przyrost

zysku

operacyjnego przed spłatą odsetek i
opodatkowaniem ( EBIT) oczekiwany w

wyniku planowanego wzrostu sprzedaży
(S) przy użyciu formuły:



% EBIT = % S * DOL

Przykład 1



Firma sprzedaje 100.000 sztuk wyrobu po
5 zł za sztukę. Koszty zmienne
ukształtowały się na poziomie 3 zł za
sztukę. Koszt stały firmy wynosi 100.000
zł. Ustal stopień dźwigni operacyjnej oraz
planowaną zmianę zysku operacyjnego
gdy sprzedaż wzrośnie o 50%.

Przykład 2



Ustal efekt dźwigni operacyjnej dla
trzech firm posiadających różną
strukturę

kosztów

dysponując

następującymi danymi : (planuje się
wzrost sprzedaży o 50%):

Przykład 2

Treść

Firma A

Firma B Firma C

S 10 000

11 000 19

500

K

z

2 000

7 000

3000

M

b

8 000

4 000

16500

Ks 7 000 2 000

14

000

EBIT 1 000 2 000

2 500

K

s

/Kc 0,78

0,22

0,82

K

s

/S

0,70 0,18

0,72

Rozwiązanie II.



Sprzedaż wzrasta o 50%:

Treść

Firma A Firma B

Firma C

S 15 000

16 500

29 250

K

z

3 000 10 500

4 500

M

b

12 000

6 000

24 250

K

s

7 000 2 000

14 000

EBIT

5 000 4 000

10 250

Wniosek



Należy zauważyć, że w każdej firmie
przy

wzroście

sprzedaży

o

50%

uzyskano więcej niż proporcjonalny
wzrost zysku operacyjnego (EBIT),
który stanowi dodatni efekt dźwigni
operacyjnej. Im wyższy stopień dźwigni
operacyjnej, tym zysk jest bardziej
wrażliwszy na zmiany sprzedaży.