Finanse

przedsiębiorstw

Podstawy finansów

2



Są to zjawiska ekonomiczne
związane z gromadzeniem i
wydatkowaniem środków
pieniężnych na cele
działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa.



Są to zjawiska ekonomiczne
związane z gromadzeniem i
wydatkowaniem środków
pieniężnych na cele
działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa.

FINANSE

PRZEDSIĘBIORSTWA

FINANSE

PRZEDSIĘBIORSTWA

Podstawy finansów

3



Polega na pozyskiwaniu źródeł
finansowania działalności
firmy (kapitałów) oraz
lokowaniu ich w składnikach
majątkowych w sposób
pozwalający na realizację
strategicznego celu.



Polega na pozyskiwaniu źródeł
finansowania działalności
firmy (kapitałów) oraz
lokowaniu ich w składnikach
majątkowych w sposób
pozwalający na realizację
strategicznego celu.

ZARZĄDZANIE FINANSAMI

ZARZĄDZANIE FINANSAMI

Podstawy finansów

4

Podstawy finansów

5

Przy zawieraniu transakcji
finansowych należy kierować się
następującymi motywami:

Przy zawieraniu transakcji
finansowych należy kierować się
następującymi motywami:

• maksymalizacja stopy zwrotu,
• maksymalizacja płynności,

• minimalizacja ryzyka.

Podstawy finansów

6

Transakcje finansowe można podzielić
ze względu na intencje zawieranych
kontraktów. Intencje te będziemy
nazywać strategiami finansowymi.
Wyróżnia się trzy rodzaje strategii
finansowych, a mianowicie:

Transakcje finansowe można podzielić
ze względu na intencje zawieranych
kontraktów. Intencje te będziemy
nazywać strategiami finansowymi.
Wyróżnia się trzy rodzaje strategii
finansowych, a mianowicie:



spekulacje



arbitraż



asekurację



spekulacje



arbitraż



asekurację

Podstawy finansów

7

Każda z wymienionych strategii odnosi
się do kwestii ryzyka w odmienny
sposób. Każda z nich narzuca
jednocześnie swoistą formę
odpowiedzialności finansowej
odzwierciedlającą:

Każda z wymienionych strategii odnosi
się do kwestii ryzyka w odmienny
sposób. Każda z nich narzuca
jednocześnie swoistą formę
odpowiedzialności finansowej
odzwierciedlającą:



skalę ponoszonego ryzyka,



zakres ochrony kapitału,



stopień pomnażania kapitału



skalę ponoszonego ryzyka,



zakres ochrony kapitału,



stopień pomnażania kapitału

Podstawy finansów

8

Spekulacja oznacza zajęcie
odpowiedniej pozycji na rynku w celu
maksymalnego wykorzystania ruchu
cen. Spekulant kupuje więc instrument
finansowy, licząc na przyszły wzrost
ceny instrumentu lub też sprzedaje w
obawie przed spadkiem ceny.

Z finansowego punktu widzenia
spekulacja ma co najmniej dwa oblicza.
Z jednej strony wpływa stabilizująco
na zachowanie się rynku kapitałowego.
Z drugiej zaś wpływ ten może być
destabilizujący, co oznacza wzrost
wahań w podaży oraz w kształtowaniu
się cen instrumentów finansowych.

Podstawy finansów

9

Arbitraż polega na wykorzystaniu
różnic między cenami na te same lub
porównywalne instrumenty finansowe.
Celem arbitrażu jest osiągnięcie zysku
bez ponoszenia ryzyka dzięki
jednoczesnemu zawarciu transakcji na
dwóch lub więcej rynkach. Strona
transakcji finansowej kupuje więc akcje
na pewnym rynku taniej, które prawie
natychmiast sprzedaje na innym rynku
drożej, nie ponosi przy tym żadnego
ryzyka. Sprzyjające okoliczności istnieją
jednak krótko, wobec tego trzeba
działać szybko i skutecznie.

Podstawy finansów

10

Głównym celem asekuracji jest
zabezpieczenie. Do działań
asekuracyjnych zaliczamy więc

•ubezpieczanie mienia,
•podpisywanie umów
długoterminowych,

•gromadzenie pełniejszej informacji czy
też

•tworzenie zabezpieczeń
finansowych, które określane są jako
hedging.

Celem asekuracji jest ochrona kapitału.

Podstawy finansów

11



MAKSYMALIZACJA ZYSKU może się
odbywać przez:



ograniczenie wydatków na badania i
rozwój,



ograniczenie nakładów na inwestycje,
na promocję i reklamę,



podnoszenie cen wyrobów i usług,



wyprzedaż majątku trwałego firmy,



sprzedaż patentów i znaków
towarowych.



MAKSYMALIZACJA ZYSKU może się
odbywać przez:



ograniczenie wydatków na badania i
rozwój,



ograniczenie nakładów na inwestycje,
na promocję i reklamę,



podnoszenie cen wyrobów i usług,



wyprzedaż majątku trwałego firmy,



sprzedaż patentów i znaków
towarowych.

CELE FINANSOWE

CELE FINANSOWE

Podstawy finansów

12

Kasa.... Kasa!

Podstawy finansów

13



Nieetyczne przykłady zachowań
umożliwiających zwiększenie
krótkookresowego zysku
kosztem utraty reputacji:



niedotrzymywanie terminów
płatności,



oszustwa podatkowe,



świadome zaciąganie nadmiernych
i drogich kredytów, itp.



Nieetyczne przykłady zachowań
umożliwiających zwiększenie
krótkookresowego zysku
kosztem utraty reputacji:



niedotrzymywanie terminów
płatności,



oszustwa podatkowe,



świadome zaciąganie nadmiernych
i drogich kredytów, itp.

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

Podstawy finansów

14



Przykład:

Firma X wyemitowała 1 000 000 akcji i uzyskany

w ten sposób kapitał zainwestowała w nową
linię produkcyjną. Zysk roczny ze sprzedaży
wyniósł 5 000 000 zł. Firma wyemitowała 500
000 nowych akcji, a uzyskany kapitał
przeznaczono na rozszerzenie produkcji.
Decyzja ta spowodowała wzrost zysk rocznego
do 6 000 000 zł. Cel w postaci zwiększenia
zysku został osiągnięty. Tylko czy
akcjonariusze ocenią pozytywnie takie
zarządzanie???



Przykład:

Firma X wyemitowała 1 000 000 akcji i uzyskany

w ten sposób kapitał zainwestowała w nową
linię produkcyjną. Zysk roczny ze sprzedaży
wyniósł 5 000 000 zł. Firma wyemitowała 500
000 nowych akcji, a uzyskany kapitał
przeznaczono na rozszerzenie produkcji.
Decyzja ta spowodowała wzrost zysk rocznego
do 6 000 000 zł. Cel w postaci zwiększenia
zysku został osiągnięty. Tylko czy
akcjonariusze ocenią pozytywnie takie
zarządzanie???

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

Podstawy finansów

15



Przeanalizujmy zysk przypadający

na jedną akcję (EPS – earning per

share).



Dla posiadaczy akcji z pierwszej emisji

EPS = 5 zł.



Po dodatkowej emisji EPS = 4 zł.



Mimo uzyskania przez firmę

wyższego zysku, zysk przypadający

na jedną akcję spadł.



Przeanalizujmy zysk przypadający

na jedną akcję (EPS – earning per

share).



Dla posiadaczy akcji z pierwszej emisji

EPS = 5 zł.



Po dodatkowej emisji EPS = 4 zł.



Mimo uzyskania przez firmę

wyższego zysku, zysk przypadający

na jedną akcję spadł.

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

MAKSYMALIZACJA ZYSKU

W DŁUGIM OKRESIE

Podstawy finansów

16



Przykład:

Firma X analizuje dwie długofalowe

strategie działania. Prognozowane

wartości zysków przypadających na

akcje w kolejnych latach będą

następujące:

Która strategia jest lepsza z punktu

widzenia akcjonariuszy?



Przykład:

Firma X analizuje dwie długofalowe

strategie działania. Prognozowane

wartości zysków przypadających na

akcje w kolejnych latach będą

następujące:

Która strategia jest lepsza z punktu

widzenia akcjonariuszy?

MAKSYMALIZACJA EPS

W DŁUGIM OKRESIE

MAKSYMALIZACJA EPS

W DŁUGIM OKRESIE

2

2

2

4

5

Strategia B

3

3

3

3

3

Strategia A

5

4

3

2

1

Rok

Podstawy finansów

17



Przykład:

Firma X rozważa dwie strategie działania.

Strategia A gwarantuje pewne (pozbawione

ryzyka) zyski przypadające na akcję w ciągu

najbliższych pięciu lat. W przypadku strategii B

zyski przypadające na akcję zależą od przyszłej

sytuacji gospodarczej: gdy będzie ona bardzo

dobra – zyski będą wysokie, gdy zła – mogą

wystąpić straty. Oznacza to, że strategia B jest

obarczona ryzykiem. Rozkład możliwych do

uzyskania wyników zawiera poniższa tabela:



Przykład:

Firma X rozważa dwie strategie działania.

Strategia A gwarantuje pewne (pozbawione

ryzyka) zyski przypadające na akcję w ciągu

najbliższych pięciu lat. W przypadku strategii B

zyski przypadające na akcję zależą od przyszłej

sytuacji gospodarczej: gdy będzie ona bardzo

dobra – zyski będą wysokie, gdy zła – mogą

wystąpić straty. Oznacza to, że strategia B jest

obarczona ryzykiem. Rozkład możliwych do

uzyskania wyników zawiera poniższa tabela:

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie, przy

uwzględnieniu rozkładu w czasie i zmiennej

wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie, przy

uwzględnieniu rozkładu w czasie i zmiennej

wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

Podstawy finansów

18

Którą strategię powinna wybrać firma???

Którą strategię powinna wybrać firma???

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie, przy

uwzględnieniu rozkładu w czasie i zmiennej

wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

MAKSYMALIZACJA EPS w długim okresie, przy

uwzględnieniu rozkładu w czasie i zmiennej

wartości pieniądza w czasie, czyli

maksymalizacja wartości zaktualizowanej

zysków przypadających na jedną akcję.

-10

-10

-10

-11

-12

3

3

3

3

3

10

10

10

11

12

Strategia
B

3

3

3

3

3

Strategia A

5

4

3

2

1

Rok

Podstawy finansów

19



MAKSYMALIZACJA ZYSKU



MAKSYMALIZACJA WARTOŚCI FIRMY,



MAKSYMALIZACJA PRZEPŁYWÓW NA
RZECZ WŁAŚCICIELI,



KOMPROMIS INTERESÓW
GRUPOWYCH.



MAKSYMALIZACJA ZYSKU



MAKSYMALIZACJA WARTOŚCI FIRMY,



MAKSYMALIZACJA PRZEPŁYWÓW NA
RZECZ WŁAŚCICIELI,



KOMPROMIS INTERESÓW
GRUPOWYCH.

CELE FINANSOWE

CELE FINANSOWE

Podstawy finansów

20



Analizuje wyniki ekonomiczne firmy

oraz sytuację w jej otoczeniu. Wyniki

analiz stanowią punkt wyjścia w

podejmowaniu decyzji.



Planuje rozkład przepływów

pieniężnych w czasie, a także wpływy

i wydatki, aby zapewnić utrzymanie

płynności finansowej firmy w krótkim

i długim okresie.



Podejmuje działania mające na celu

redukcję ryzyka prowadzonej

działalności.



Analizuje wyniki ekonomiczne firmy

oraz sytuację w jej otoczeniu. Wyniki

analiz stanowią punkt wyjścia w

podejmowaniu decyzji.



Planuje rozkład przepływów

pieniężnych w czasie, a także wpływy

i wydatki, aby zapewnić utrzymanie

płynności finansowej firmy w krótkim

i długim okresie.



Podejmuje działania mające na celu

redukcję ryzyka prowadzonej

działalności.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Podstawy finansów

21



Określa zapotrzebowanie na środki
finansowe niezbędne do realizacji
założonych przedsięwzięć oraz
pozyskuje te środki. Stanowi to punkt
wyjścia w ustalaniu relacji z
potencjalnymi dostawcami kapitału,
takimi jak banki czy rynek kapitałowy.



Planuje optymalną strukturę
finansowania, służącą minimalizacji
kosztów kapitału i maksymalizacji
wartości firmy.



Określa zapotrzebowanie na środki
finansowe niezbędne do realizacji
założonych przedsięwzięć oraz
pozyskuje te środki. Stanowi to punkt
wyjścia w ustalaniu relacji z
potencjalnymi dostawcami kapitału,
takimi jak banki czy rynek kapitałowy.



Planuje optymalną strukturę
finansowania, służącą minimalizacji
kosztów kapitału i maksymalizacji
wartości firmy.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Podstawy finansów

22



Dokonuje alokacji środków między

najbardziej efektywne przedsięwzięcia

inwestycyjne.



Projektuje zyski na akcję oraz

przygotowuje propozycje dotyczące

podziału zysków: na część dywidendową i

część pozostawioną w firmie, zwiększającą

jej kapitały. Jest to istotne dla właściwego

ułożenia współpracy z właścicielami.



Kontroluje w wymiarze finansowym

realizację zadań podjętych w firmie.



Dokonuje alokacji środków między

najbardziej efektywne przedsięwzięcia

inwestycyjne.



Projektuje zyski na akcję oraz

przygotowuje propozycje dotyczące

podziału zysków: na część dywidendową i

część pozostawioną w firmie, zwiększającą

jej kapitały. Jest to istotne dla właściwego

ułożenia współpracy z właścicielami.



Kontroluje w wymiarze finansowym

realizację zadań podjętych w firmie.

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Kierownictwo finansowe firmy

podejmuje działania:

Podstawy finansów

23



EKONOMICZNEJ,



MAJĄTKOWEJ



FINANSOWEJ.



EKONOMICZNEJ,



MAJĄTKOWEJ



FINANSOWEJ.

ZARZĄDZAJĄC FINANSAMI

patrzymy na przedsiębiorstwo

przez pryzmat soczewek –

gestii:

ZARZĄDZAJĄC FINANSAMI

patrzymy na przedsiębiorstwo

przez pryzmat soczewek –

gestii:

Podstawy finansów

24

1.

ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO

1.

ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Podstawy finansów

25

A Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi
B Koszty działalności operacyjnej

C

Zysk/strata na sprzedaży

D Pozostałe przychody operacyjne

E

Pozostałe koszty operacyjne

F

Zysk/strata z działalności operacyjnej

G Przychody finansowe
H Koszty finansowe

I

Zysk/strata brutto na działalności gospodarczej

J

Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

K

Zysk / strata brutto

L

Podatek dochodowy

M Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia

zysku (zwiększenia straty)

N

Zysk / strata netto

Podstawy finansów

26

1.

ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO



zysk operacyjny ustala jaka jest
rentowność prowadzonej działalności
podstawowej (bez oddziaływania rynku
finansowego, strat i zysków
nadzwyczajnych oraz sfery podatkowej
– podatek dochodowy).

1.

ZYSK OPERACYJNY A ZYSK NETTO



zysk operacyjny ustala jaka jest
rentowność prowadzonej działalności
podstawowej (bez oddziaływania rynku
finansowego, strat i zysków
nadzwyczajnych oraz sfery podatkowej
– podatek dochodowy).

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Podstawy finansów

27



informuje, że w przypadku uzyskania straty

operacyjnej przedsiębiorstwo może mieć

pewność, że działalność podstawowa jest

nierentowna,



pozwala stwierdzić, czy problemy

przedsiębiorstwa są związane z jego działalnością

charakterystyczną, czy też dotyczą zagadnień

finansowych lub nadzwyczajnych,



w oparciu o zysk operacyjny można konstruować

mierniki rentowności, które umożliwiają

porównanie przedsiębiorstw należących do tej

samej branży, niezależnie do sposobu

finansowania.



informuje, że w przypadku uzyskania straty

operacyjnej przedsiębiorstwo może mieć

pewność, że działalność podstawowa jest

nierentowna,



pozwala stwierdzić, czy problemy

przedsiębiorstwa są związane z jego działalnością

charakterystyczną, czy też dotyczą zagadnień

finansowych lub nadzwyczajnych,



w oparciu o zysk operacyjny można konstruować

mierniki rentowności, które umożliwiają

porównanie przedsiębiorstw należących do tej

samej branży, niezależnie do sposobu

finansowania.

TEORIA ZYSKU OPERACYJNEGO

TEORIA ZYSKU OPERACYJNEGO

Podstawy finansów

28

2.

SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI

2.

SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Podstawy finansów

29

Kapitał netto

C

Zainwestowany majątek

M

Wpływy ze sprzedaży

S

Zysk operacyjny

Z

o

(EBIT)

Zysk netto

Z

n

M/C

współczynnik

zadłużenia

S/M

wskaźnik rotacji

zainwestowanego

majątku

ROI = Z

o

/M

stopa zysku

operacyjnego

Z

o

/S

rentowność

sprzedaży

ROE = Z

n

/C

stopa zwrotu

kapitału netto

Podstawy finansów

30

gdzie:
Zn – zysk netto
C – kapitał netto
M – zainwestowany majątek
M/C – współczynnik zadłużenia,
Zn/Zo – współczynnik wpływu sfery

pozaoperacyjnej

gdzie:
Zn – zysk netto
C – kapitał netto
M – zainwestowany majątek
M/C – współczynnik zadłużenia,
Zn/Zo – współczynnik wpływu sfery

pozaoperacyjnej

Wskaźniki w analizie

rentowności

Wskaźniki w analizie

rentowności

o

n

n

Z

Z

C

M

ROI

C

Z

ROE









Podstawy finansów

31

2.

SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI



stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy
wprost proporcjonalnie od stopy zysku
ROI, współczynnika zadłużenia oraz
współczynnika wpływu sfery
pozaoperacyjnej.

2.

SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI



stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy
wprost proporcjonalnie od stopy zysku
ROI, współczynnika zadłużenia oraz
współczynnika wpływu sfery
pozaoperacyjnej.

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Podstawy finansów

32

3.

PRÓG RENTOWNOŚCI



break even point określa wielkość
produkcji, przy której EBIT = 0.

4.

DŹWIGNIA FINANSOWA

3.

PRÓG RENTOWNOŚCI



break even point określa wielkość
produkcji, przy której EBIT = 0.

4.

DŹWIGNIA FINANSOWA

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

GESTIA EKONOMICZNA

ZARZĄDZANIA FINANSAMI

Podstawy finansów

33



elementy aktywów firmy,



struktura aktywów,



źródła finansowania aktywów,



struktura pasywów.



elementy aktywów firmy,



struktura aktywów,



źródła finansowania aktywów,



struktura pasywów.

GESTIA MAJĄTKOWA

GESTIA MAJĄTKOWA

Podstawy finansów

34



CASH FLOW



CASH FLOW

GESTIA FINANSOWA

GESTIA FINANSOWA

Podstawy finansów

35