ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
(120710-0442)
(120710-0442)
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
(120710-0442)
(120710-0442)
dr Zbigniew Pawlak
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
SPRAWY ORGANIZACYJNE
SPRAWY ORGANIZACYJNE
SPRAWY ORGANIZACYJNE
SPRAWY ORGANIZACYJNE
KONSULTACJE
KONSULTACJE
piątki, godz. 13,30
Katedra Teorii Zarządzania
pokój 1102, bud. F
tel. 5648620
KONTAKT POCZTOWY
KONTAKT POCZTOWY
e-mail:
zpawlak@zpawlak.com.pl
RAMOWY PROGRAM ZAJĘĆ
RAMOWY PROGRAM ZAJĘĆ
Wykład:
Wykład:
1) Koncepcja kapitału ludzkiego i ZZL
2) Analiza pracy i wartościowanie pracy
3) Analiza i planowanie zasobów ludzkich
4) Dobór (rekrutacja i selekcja)
5) Motywowanie przez wynagradzanie
6) Szkolenie, ocenianie i rozwój
7) Zwalnianie pracowników
Ćwiczenia:
Ćwiczenia:
1) Opis stanowiska pracy i model kompetencyjny
2) Wartościowanie pracy
3) Dobór na stanowisko kierownicze
4) Wartościowanie pracy
5) Plan działalności socjalnej
6) Analiza kariery zawodowej
7) Regulamin wynagradzania
ZALICZENIE PRZEDMIOTU
ZALICZENIE PRZEDMIOTU
Sprawdzian z wykładu:
Sprawdzian z wykładu:
1) Forma – pisemna (40 minut, 4 zagadnienia do opracowania)
2) Zakres przedmiotowy – treści przekazywane na wykładzie
oraz zawarte w literaturze obowiązkowej
Uwaga: pytania i zagadnienia do opracowania zamieszczone na
końcu każdego bloku tematycznego w niniejszym materiale
mają charakter pomocniczy (służą przeprowadzeniu
repetytorium z przedmiotu przez studenta) – nie są jednak
równoznaczne z zagadnieniami do egzaminu!!!
Zaliczenie ćwiczeń:
Zaliczenie ćwiczeń:
Ocena za wykonane zadania
Ocena końcowa z przedmiotu jest średnią z zaliczenia
wykładu i ćwiczeń.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Z. Pawlak, Personalna funkcja firmy. Procesy i procedury
kadrowe, Wyd. POLTEXT Warszawa 2003
A.Pocztowski,
Zarządzanie
zasobami
ludzkimi,
PWE
Warszawa 2003
M. Armstrong, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna
Ekonomiczna, Kraków 2005
red. T.Listwan, Zarządzanie kadrami, CH BECK Warszawa
2005
1.Koncepcja kapitału ludzkiego
1.Koncepcja kapitału ludzkiego
i zarządzania zasobami ludzkimi
i zarządzania zasobami ludzkimi
1.Koncepcja kapitału ludzkiego
1.Koncepcja kapitału ludzkiego
i zarządzania zasobami ludzkimi
i zarządzania zasobami ludzkimi
SKŁADNIKI KAPITAŁU PRZEDSIĘBIORSTWA
SKŁADNIKI KAPITAŁU PRZEDSIĘBIORSTWA
1) Kapitał realny (rzeczowy, finansowy)
2) Kapitał intelektualny („niewidzialny”)
W
p
> A (P) W
p
= A (P) + KI
W
p
- wartość przedsiębiorstwa
A - aktywa
P - pasywa
KI - kapitał intelektualny
KAPITAŁ INTELEKTUALNY PRZEDSIĘBIORSTWA
KAPITAŁ INTELEKTUALNY PRZEDSIĘBIORSTWA
Kapitał ludzki
Kapitał klientów (relacyjny)
Kapitał organizacyjny (strukturalny)
• Know-how
• Poziom wykształcenia
• Kwalifikacje zawodowe
• Wiedza i umiejętności związane z
wykonywaną pracą
• Predyspozycje zawodowe
• Predyspozycje psychometryczne
• Przedsiębiorczość, zapał,
innowacyjność, zdolności
• Znak firmowy
• Klienci
• Lojalność klientów
• Marka firmy
• Kanały dystrybucji
• Współpraca z firmami
• Umowy koncesjonowane
• Korzystne kontrakty
• Umowy franszyzowe
Własność intelektualna
• Patenty, licencje
• Prawa autorskie
• Prawa do wzorów handlowych
• Tajemnica handlowa
• Znak handlowy
• Wyróżniające usługi
• Logo firmy
Aktywa infrastrukturalne
• Filozofia zarządzania
• Kultura organizacyjna
• Procesy zarządzania
• System informacyjny
• System powiązań
• Relacje finansowe
ZASOBY LUDZKIE PRZEDSIĘBIORSTWA
ZASOBY LUDZKIE PRZEDSIĘBIORSTWA
zasoby przedsiębiorstwa to środki służące realizacji celów
statutowych przedsiębiorstwa
rodzaje zasobów przedsiębiorstwa:
1) zasoby rzeczowe
2) zasoby ludzkie
3) zasoby finansowe
4) zasoby informacyjne
zasoby ludzkie to ludzie wykonujący pracę dla firmy wraz z ich
wiedzą, doświadczeniem, umiejętnościami, zdolnościami i
predyspozycjami do pracy
OKREŚLENIA LUDZI WYKONUJĄCYCH PRACĘ DLA
OKREŚLENIA LUDZI WYKONUJĄCYCH PRACĘ DLA
PRZEDSIĘBIORSTWA
PRZEDSIĘBIORSTWA
pracownicy
pracobiorcy
aktywa osobowe
kapitał ludzki
czynnik ludzki
potencjał pracy
zasoby ludzkie
zasoby pracy
Zasoby ludzkie
Zaangażowani do
pracy na
podstawie umów
cywilnoprawnych
Umowy z osobami
fizycznymi
Umowa o
wykonanie robót i
usług
Umowa leasingu
pracowniczego
Zatrudnieni na
podstawie
stosunku pracy
Zatrudnieni na
czas nieokreślony
Zatrudnieni na
czas określony lub
na czas określonej
pracy
Zatrudnieni w
pełnym wymiarze
czasu pracy
Zatrudnieni w
niepełnym
wymiarze czasu
pracy
Umowy z firmami
MODELE ZASOBÓW LUDZKICH
MODELE ZASOBÓW LUDZKICH
1) model zatrudnienia etatowego
2) model zatrudnienia kontraktowego
3) model zatrudnienia elastycznego
MODEL ZATRUDNIENIA ELASTYCZNEGO
MODEL ZATRUDNIENIA ELASTYCZNEGO
Zasoby
Zasoby
ludzkie
ludzkie
podstawowe
podstawowe
Zasoby
Zasoby
ludzkie
ludzkie
uzupełniając
uzupełniając
e
e
Zasoby ludzkie
Zasoby ludzkie
pomocnicze
pomocnicze
DEFINICJA ZZL
DEFINICJA ZZL
Zarządzanie zasobami ludzkimi jest współczesnym podejściem
Zarządzanie zasobami ludzkimi jest współczesnym podejściem
do realizacji funkcji personalnej w organizacji. Polega ono na
do realizacji funkcji personalnej w organizacji. Polega ono na
kształtowaniu i stosowaniu zasobów ludzkich firmy w taki
kształtowaniu i stosowaniu zasobów ludzkich firmy w taki
sposób, aby możliwe było pełne osiągnięcie celów firmy, przy
sposób, aby możliwe było pełne osiągnięcie celów firmy, przy
uwzględnieniu interesów pracodawcy i pracobiorców.
uwzględnieniu interesów pracodawcy i pracobiorców.
CELE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI
CELE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI
1) cel nadrzędny
2) cel techniczny
3) cel humanistyczny
SYSTEM ZZL W PRZEDSIĘBIORSTWIE
SYSTEM ZZL W PRZEDSIĘBIORSTWIE
funkcje
ZZL
organizacja
spraw
personalnych
strategia
personalna
polityka
personalna
POLITYKA PERSONALNA
POLITYKA PERSONALNA
Obejmuje ogół zasad zarządzania zasobami ludzkimi w firmie.
Obejmuje ogół zasad zarządzania zasobami ludzkimi w firmie.
Jest wyrazem preferencji naczelnego kierownictwa w
Jest wyrazem preferencji naczelnego kierownictwa w
wyborze określonych reguł, metod, i narzędzi ZZL.
wyborze określonych reguł, metod, i narzędzi ZZL.
Preferencje mogą dotyczyć przykładowo:
Preferencje mogą dotyczyć przykładowo:
źródeł rekrutacji kandydatów
kryteriów oceny i selekcji kadr
form wynagradzania pracowników
zasad premiowania, nagradzania i karania
reguł dyscyplinowania pracowników
zasad współpracy ze związkami zawodowymi
sposobów rozwiązywania konfliktów
kierunków szkolenia i doskonalenia, itp.
MODELE POLITYKI PERSONALNEJ
MODELE POLITYKI PERSONALNEJ
Model sita
Model kapitału ludzkiego
STRATEGIA PERSONALNA
STRATEGIA PERSONALNA
To długofalowy plan, który zawiera ogólne sprecyzowanie celów
To długofalowy plan, który zawiera ogólne sprecyzowanie celów
firmy w obszarze zasobów ludzkich oraz zadań, metod i
firmy w obszarze zasobów ludzkich oraz zadań, metod i
środków ich realizacji.
środków ich realizacji.
Cele strategiczne mogą dotyczyć:
Cele strategiczne mogą dotyczyć:
liczby zatrudnionych
struktury kwalifikacyjno-zawodowej
poziomu płac
warunków pracy
zakresu pomocy i świadczeń pracowniczych
inwestycji w bazę socjalno-bytową, itp.
MODELE STRATEGII PERSONALNEJ
MODELE STRATEGII PERSONALNEJ
Model proefektywnościowy
Model prosocjalny
GŁÓWNE FUNKCJE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W
GŁÓWNE FUNKCJE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W
PRZEDSIĘBIORSTWIE
PRZEDSIĘBIORSTWIE
Zwalnianie
Dobór
Ocenianie
Rozwój
indywidualny Wynagradzanie
Kształtowanie
warunków
pracy
ZSP i PP
Szkolenie
SIP
SIP
ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY GŁÓWNYMI FUNKCJAMI ZZL
ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY GŁÓWNYMI FUNKCJAMI ZZL
Zwalnianie
Wynagradzani
e
Szkolenie
Rozwój
indywidualny
Ocenianie
Dobór
Analiza
zasobów
ludzkich
Planowanie
zasobów
ludzkich
Zbiorowe
stosunki pracy
Wartościowani
e
pracy
Analiza
pracy
Kształtowanie
warunków
pracy
ORGANIZACJA SPRAW PERSONALNYCH
ORGANIZACJA SPRAW PERSONALNYCH
Organizacja spraw personalnych
Organizacja spraw personalnych
- to ustalony na mocy
- to ustalony na mocy
wewnętrznych przepisów organizacyjnych i zwyczajów
wewnętrznych przepisów organizacyjnych i zwyczajów
panujących w firmie podział zadań i kompetencji w obszarze
panujących w firmie podział zadań i kompetencji w obszarze
spraw pracowniczych (uczestnicy ZZL i ich zadania).
spraw pracowniczych (uczestnicy ZZL i ich zadania).
REALIZATORZY ZZL W PRZEDSIĘBIORSTWIE
REALIZATORZY ZZL W PRZEDSIĘBIORSTWIE
1) Naczelne kierownictwo
2) Kadra kierownicza średnich i niższych szczebli
3) Służba pracownicza
4) Wewnętrzne zespoły problemowe i komisje (np. komisja
pojednawcza, komisja ds. ocen okresowych itp.)
5) Związki zawodowe i samorządy załóg
6) Podmioty zewnętrzne:
agencje rekrutacyjne
agencje pracy tymczasowej
firmy doradcze
firmy szkoleniowe
outsourcing personalny
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
FIRMY
FIRMY
Dyrektor Naczelny
Mała firma
Pracowni
k
Pracowni
k
Pracowni
k
Pracowni
k
Pracowni
k
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
FIRMY
FIRMY
Dyrektor Naczelny
Dział
Kadr
Średnia firma
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
FIRMY
FIRMY
Duża firma
Dyrektor Naczelny
Menedżer
ds.
Personalny
ch
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI A WIELKOŚĆ
FIRMY
FIRMY
ZARZĄD
Pion
Handlowy
Pion
Handlowy
Pion
Finansowy
Pion
Finansowy
Pion
Produkcji
Pion
Produkcji
Pion
Techniczny
Pion
Techniczny
Pion
Personaln
y
Pion
Personaln
y
Bardzo duża firma
ORGANIZACJA SŁUŻBY PERSONALNEJ W BARDZO DUŻEJ FIRMIE
ORGANIZACJA SŁUŻBY PERSONALNEJ W BARDZO DUŻEJ FIRMIE
Dyrektor
Naczelny
Dyrektor
ds.
Personalnych
Dział Kadr
Dział
Zatrudnienia
i Płac
Dział
Szkoleń
Dział Spraw
Socjalnych
i Bytowych
Dział Analiz
Społecznych
Dział
Informacji
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1) Wyjaśnij pojęcie kapitału intelektualnego i omów jego strukturę.
2) Istota i znaczenie zasobów ludzkich dla przedsiębiorstwa.
3) Przedstaw strukturę zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie.
4) Wyjaśnij założenia modeli ZZL.
5) Jakie są zalety i wady modeli zatrudnienia etatowego i
kontraktowego?
6) Wyjaśnij istotę i cele ZZL.
7) Omów strukturę systemu ZZL.
8) Jaka jest różnica pomiędzy polityką personalną a strategią
personalną?
9) Przedstaw założenia głównych modeli polityki personalnej.
10)Omów zadania realizatorów ZZL w przedsiębiorstwie.
11)Jaki wpływ ma wielkość przedsiębiorstwa na organizację ZZL?
2.Analiza pracy i
2.Analiza pracy i
wartościowanie pracy
wartościowanie pracy
2.Analiza pracy i
2.Analiza pracy i
wartościowanie pracy
wartościowanie pracy
Analiza pracy
Analiza pracy
Analiza pracy
Analiza pracy
ANALIZA PRACY
ANALIZA PRACY
(definicja)
(definicja)
Analiza pracy polega na zbieraniu informacji o procesie pracy,
Analiza pracy polega na zbieraniu informacji o procesie pracy,
opracowywaniu opisów stanowisk pracy i zestawień
opracowywaniu opisów stanowisk pracy i zestawień
wymagań kompetencyjnych na te stanowiska.
wymagań kompetencyjnych na te stanowiska.
PROCES ANALIZY PRACY
PROCES ANALIZY PRACY
Opracowanie
wyników
analizy pracy
Opis
stanowisk
a pracy
Zestawien
ie
wymagań
kompet.
Wybór metody
analizy pracy
Źródła
informacji
Metody
zbierania
informacji
Wykorzystan
Wykorzystan
ie wyników
ie wyników
analizy
analizy
pracy
pracy
Zbierani
e
informac
ji o
pracy
Zapoznani
e się z
pracą
Potrzeba
analizy
pracy
ŹRÓDŁA INFORMACJI
ŹRÓDŁA INFORMACJI
proces pracy
człowiek:
pracownik
kierownik nadzorujący
specjalista
produkt pracy (wytwór pracy)
dokumentacja przedsiębiorstwa:
dokumentacja techniczno-technologiczna
dokumentacja organizacyjna
dokumentacja ekonomiczna
dokumentacja osobowa
METODY POZYSKIWANIA INFORMACJI
METODY POZYSKIWANIA INFORMACJI
1) metody obserwacji pracy:
obserwacja ciągła (fotografia dnia pracy)
obserwacja migawkowa
samoobserwacja
2) metody sondażu:
ankieta
wywiad
3) metody pośrednie:
analiza rezultatów pracy (wytworów pracy)
analiza dzienników pracy
analiza dokumentacyjna
TREŚĆ OPISU STANOWISKA PRACY
TREŚĆ OPISU STANOWISKA PRACY
(DLA STANOWISKA PRACY FIZYCZNEJ)
(DLA STANOWISKA PRACY FIZYCZNEJ)
1. Nazwa stanowiska
2. Nazwa komórki organizacyjnej
3. Bezpośredni przełożony
4. Bezpośredni podwładni
5. Stała współpraca wewnętrzna
6. Stała współpraca zewnętrzna
7. Ogólny cel pracy (rezultaty, wytwory)
8. Zakres zadań (stałe)
9. Zakres obowiązków (okresowe)
10.Zakres uprawnień
11.Zakres odpowiedzialności
12.Przedmiot pracy (postać, wymiary, waga)
13.Czas pracy i czas przerw
14.Środki pracy (narzędzia, maszyny, urządzenia)
15.Wyposażenie pomocnicze
16.Powierzchnia pracy i rozplanowanie stanowiska pracy
17.Środowisko pracy (oświetlenie, temperatura, hałas itp.)
18.Zagrożenia życia i zdrowia
ZESTAWIENIE WYMAGAŃ KOMPETENCYJNYCH
ZESTAWIENIE WYMAGAŃ KOMPETENCYJNYCH
1.
Nazwa stanowiska
2.
Wiedza:
ogólna
specjalistyczna zawodowa
branżowa
3.
Doświadczenie:
staż pracy (lata)
miejsca pracy
4.
Umiejętności:
umiejętności manualne
umiejętności organizacyjne
umiejętności językowe
inne
5.
Cechy intelektualne:
inteligencja ogólna
wyobraźnia przestrzenna
pamięć
inne
6.
Cechy osobowościowe:
uczciwość
konfidencjonalność
cierpliwość
inne
7.
Cechy fizyczne:
płeć
zdrowie fizyczne (ogólne, wzrok, słuch, itp.)
siła fizyczna zręczność
kondycja fizyczna
zdrowie psychiczne
odporność na stres
8.
Cechy społeczne:
łatwość nawiązywania kontaktów
bezkonfliktowość
kultura osobista
inne
Wymogi kwalifikacyjne
Wymogi kwalifikacyjne
Bezwzględnie
obowiązujące
Pożądane
np. z powodu:
przepisów
ryzyka i niebezpieczeństwa
zagrożeń zdrowotnych
itp.
ANALITYK PRACY
ANALITYK PRACY
(cechy pożądane)
(cechy pożądane)
wiedza o organizacji i zarządzaniu
wiedza o metodach pracy i metodach badania pracy
umiejętność operowania metodami analizy pracy
umiejętności analityczne
rzetelność
takt, dyplomacja
spostrzegawczość
WYKORZYSTANIE ANALIZY PRACY
WYKORZYSTANIE ANALIZY PRACY
Informac
Informac
je z
je z
analizy
analizy
pracy
pracy
Ocena i
wartościowani
e pracy
Szkolenie i
doskonalenie
Rekrutacja i
selekcja
BHP i ochrona
zdrowia
Projektowanie
organizacyjne
Planowanie
zasobów pracy
Alokacja
Awanse,
ścieżki karier
Wartościowanie pracy
Wartościowanie pracy
Wartościowanie pracy
Wartościowanie pracy
WARTOŚCIOWANIE PRACY
WARTOŚCIOWANIE PRACY
Wartościowanie pracy jest to proces oceny trudności pracy na
Wartościowanie pracy jest to proces oceny trudności pracy na
stanowiskach pracy.
stanowiskach pracy.
METODY WARTOŚCIOWANIA PRACY
METODY WARTOŚCIOWANIA PRACY
a) metody sumaryczne:
metody rangowania (ranking stanowisk)
metody klasyfikacji (klasy stanowisk)
b) metody analityczno-punktowe:
zestaw kryteriów oceny pracy
wagi kryteriów
zasady przyznawania punktów za kryteria (klucze analityczne)
METODA PORÓWNANIA PARAMI
METODA PORÓWNANIA PARAMI
[ + ] - praca trudniejsza
[ - ]- praca łatwiejsza
PRZYKŁAD METODY KLASYFIKOWANIA
PRZYKŁAD METODY KLASYFIKOWANIA
POJĘCIE „TRUDNOŚCI PRACY”
POJĘCIE „TRUDNOŚCI PRACY”
Trudność
Trudność
pracy
pracy
Złożoność
Złożoność
Odpowiedzialno
Odpowiedzialno
ść
ść
Uciążliwość
Uciążliwość
Warunki pracy
Warunki pracy
stopień skompli-
kowania zadań
ryzyko (prawdo-
podobieństwo)
powstania
zagrożeń, szkód,
strat
wielkość wysiłku
fizycznego,
rozmiary
napięcia
zmysłów i
nerwów
elementy
materialnego
środowiska
pracy
(temperatura,
hałas, pary,
gazy, drgania
itp.)
UDZIAŁ ELEMENTÓW W „TRUDNOŚCI PRACY”
UDZIAŁ ELEMENTÓW W „TRUDNOŚCI PRACY”
podstawa punktacji
podstawa punktacji
PROSTA METODA WARTOŚCIOWANIA PRACY
PROSTA METODA WARTOŚCIOWANIA PRACY
(analityczno-punktowa)
(analityczno-punktowa)
METODA UMEWAP-95
METODA UMEWAP-95
metoda analityczno – punktowa
kryteria syntetyczne oceny trudności pracy:
złożoność pracy
odpowiedzialność
uciążliwość pracy
warunki pracy
kryteria elementarne
klucze analityczne
SCHEMAT METODY WARTOŚCIOWANIA PRACY
SCHEMAT METODY WARTOŚCIOWANIA PRACY
UMEWAP-95
UMEWAP-95
A. Złożoność pracy:
1. Wykształcenie zawodowe
2. Doświadczenie zawodowe
3. Innowacyjność, twórczość
4. Zręczność
5. Współdziałanie
60
35
25
20
20
B. Odpowiedzialność za:
1. Przebieg i skutki pracy
2. Decyzje
3. Środki i przedmioty pracy
4. Wysiłek umysłowy
5. Kontakty zewnętrzne
35
35
25
25
20
C. Uciążliwość pracy:
1. Wysiłek fizyczny
2. Wysiłek psychonerwowy
3. Wysiłek umysłowy
4. Monotonia, monotypia
30
20
20
10
D. Warunki pracy:
1. Uciążliwość środowiska
pracy
2. Czynniki niebezpieczne
25
15
Liczba punktów razem
420
syntetyczne
elementarne
Maksymalna
liczba
punktów
Kryteria wartościowania pracy
METODYKA ANALITYCZNEGO WARTOŚCIOWANIA PRACY
METODYKA ANALITYCZNEGO WARTOŚCIOWANIA PRACY
Przygotowanie firmy do AWP
Przygotowanie firmy do AWP
szkolenie kadry i specjalistów (ogólne)
powołanie zespołu ds. przeprowadzenia AWP
Analiza pracy
Analiza pracy
opracowanie opisów stanowisk pracy
opracowanie specyfikacji wymogów kompetencyjnych
Wybór (opracowanie) metody AWP
Wybór (opracowanie) metody AWP
wybór znanej metody, opracowanie (adaptacja)
przeszkolenie zespołu ds. przeprowadzenia AWP
Wycena punktowa stanowisk
Wycena punktowa stanowisk
organizacja sesji wyceny
opracowanie rankingu stanowisk i kart taryfikacyjnych
weryfikacja końcowa
Wykorzystanie wyników AWP
Wykorzystanie wyników AWP
ZESPÓŁ DS. WARTOŚCIOWANIA PRACY
ZESPÓŁ DS. WARTOŚCIOWANIA PRACY
(komisja)
(komisja)
cel: przeprowadzenie wartościowania pracy
liczba osób: 6-10
skład: przedstawiciele różnych komórek organizacyjnych
dział kadr
dział bhp
dział normowania pracy
działy administracyjne
komórki techniczne
służby pomocnicze
związki zawodowe
WYCENA PUNKTOWA STANOWISK
WYCENA PUNKTOWA STANOWISK
istota: porównanie cech danej pracy ze stopniami trudności
zawartymi w kluczach analitycznych
sposób wyceny:
zespołowa - przez wszystkich członków komisji
zaleta: większy obiektywizm
wada: długi czas
indywidualna - każdy członek komisji wycenia pewną liczbę
(kategorię) stanowisk
zaleta: krótki czas
wada: ryzyko subiektywizmu
KLUCZ ANALITYCZNY DO KRYTERIUM:
KLUCZ ANALITYCZNY DO KRYTERIUM:
„
„
Wykształcenie zawodowe”
Wykształcenie zawodowe”
1.
Ukończona szkoła podstawowa
5
2.
Ukończona szkoła podstawowa i kurs przysposobienia
zawodowego
10
3.
Ukończona zasadnicza szkoła zawodowa o wymaganym
na stanowisku profilu
15
5.
Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu
30
Stopień
złożoności
Wymagania pracy
Liczba
punktów
6.
Ukończona szkoła średnia o wymaganym profilu plus
obligatoryjne przeszkolenie lub kierunkowe studium
pomaturalne lub specjalne uprawnienia
40
4.
Ukończona zasadnicza szkoła zawodowa o wymaganym
na stanowisku profilu plus obligatoryjne przeszkolenie
lub specjalne uprawnienia
20
7.
Ukończona szkoła wyższa o profilu właściwym dla
danego stanowiska
50
8.
Ukończona szkoła wyższa o właściwym profilu plus
kierunkowe dokształcenie, np. studia podyplomowe,
specjalne uprawnienia
60
ROLA WARTOŚCIOWANIA PRACY W SYSTEMIE PŁACOWYM
ROLA WARTOŚCIOWANIA PRACY W SYSTEMIE PŁACOWYM
Wartościowanie pracy
Wartościowanie pracy
taryfikator pracy:
karty taryfikacyjne
taryfikator kwalifikacyjny
tabela płac
płaca zasadnicza
dodatki
premie, prowizje, nagrody
+
+
+
+
KARTA TARYFIKACYJNA
KARTA TARYFIKACYJNA
1.
1.
Stanowisko: mechanik
Stanowisko: mechanik
2.
2.
Komórka organizacyjna: Wydział Mechaniczny
Komórka organizacyjna: Wydział Mechaniczny
3.
3.
Kategoria zaszeregowania: V
Kategoria zaszeregowania: V
4.
4.
Charakterystyka podstawowych czynności:
Charakterystyka podstawowych czynności:
1. przeglądy okresowe urządzeń
2. konserwacja urządzeń
3. naprawy i remonty (w tym kapitalne)
5.
5.
Wymagania kwalifikacyjne:
Wymagania kwalifikacyjne:
1. wykształcenie: zasadnicze zawodowe
2. szkolenie dodatkowe: kurs wewnętrzny
3. doświadczenie: dwa lata
6.
6.
Czynniki uciążliwości:
Czynniki uciążliwości:
1. substancje chemiczne (smary, oleje, lakiery)
2. hałas
3. pyły
7.
7.
Punktacja:
Punktacja:
1. złożoność pracy:
20
2. odpowiedzialność:
32
3. uciążliwość pracy: 34
4. warunki pracy:
23
razem 109 pkt.
razem 109 pkt.
TARYFIKATOR KWALIFIKACYJNY
TARYFIKATOR KWALIFIKACYJNY
LICZBA PUNKTÓW
LICZBA PUNKTÓW
KATEGORIA ZASZEREGOWANIA
KATEGORIA ZASZEREGOWANIA
0-40
I
41-60
II
61-80
III
81-100
IV
101-120
V
121-140
VI
141-160
VII
161-180
VIII
181-200
IX
201-220
X
221-240
XI
241-260
XII
TABELA PŁAC
TABELA PŁAC
KATEGORIA ZASZEREGOWANIA
KATEGORIA ZASZEREGOWANIA
STAWKA PŁACY ZASADNICZEJ
STAWKA PŁACY ZASADNICZEJ
w zł
w zł
I
500-600
II
601-700
III
701-800
IV
801-900
V
901-1000
VI
1001-1100
VII
1101-1200
VIII
1201-1300
IX
1301-1400
X
1401-1500
XI
1501-1600
XII
1601-1700
Wartość jednego punktu: 5 zł
ARGUMENTY ZA WARTOŚCIOWANIEM PRACY
ARGUMENTY ZA WARTOŚCIOWANIEM PRACY
obiektywizacja wynagrodzeń
wynagradzanie według zasady „równa praca - równa płaca”
stałość płac zasadniczych
możliwość uzasadnienia relacji płac wobec związków zawodowych
wpływ na nastroje pracowników i ich zaufanie do pracodawcy
ARGUMENTY PRZECIW WARTOŚCIOWANIU PRACY
ARGUMENTY PRZECIW WARTOŚCIOWANIU PRACY
nie uwzględnia rynkowych realiów w zakresie poziomu płac
pracochłonne, czasochłonne
powoduje spłaszczenie płac w przedsiębiorstwie
narzędzie podatne na manipulację
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Przedstaw przebieg procesu analizy pracy w przedsiębiorstwie.
2. Wskaż główne źródła informacji w analizie pracy.
3. Zalety i wady metod obserwacji pracy.
4. Wskaż sposoby wykorzystania wyników analizy pracy.
5. Istota oraz zalety i wady sumarycznych metod wartościowania pracy.
6. Scharakteryzuj elementy konstrukcyjne analityczno-punktowej
metody wartościowania pracy.
7. Jak przebiega proces analitycznego wartościowania pracy?
8. Co to jest taryfikator pracy i do czego służy?
9. W jaki sposób konstruuje się taryfowy system wynagradzania?
10.Wskaż argumenty za i przeciw wartościowaniu pracy.
3.Analiza zasobów ludzkich
3.Analiza zasobów ludzkich
3.Analiza zasobów ludzkich
3.Analiza zasobów ludzkich
ANALIZA ZASOBÓW LUDZKICH
ANALIZA ZASOBÓW LUDZKICH
(definicja)
(definicja)
Analiza zasobów ludzkich to badanie stanu oraz tendencji,
Analiza zasobów ludzkich to badanie stanu oraz tendencji,
jakim podlegają zasoby ludzkie w przedsiębiorstwie.
jakim podlegają zasoby ludzkie w przedsiębiorstwie.
CELE ANALIZY ZASOBÓW LUDZKICH
CELE ANALIZY ZASOBÓW LUDZKICH
dostarczanie informacji
ułatwianie planowania zasobów ludzkich
realizacja działań kadrowych
pomoc w przygotowaniu i realizacji decyzji personalnych
porównywanie sytuacji kadrowej w czasie, w przestrzeni, z innymi
firmami
RODZAJE ANALIZ ZASOBÓW LUDZKICH
RODZAJE ANALIZ ZASOBÓW LUDZKICH
analizy statyczne a analizy dynamiczne
analizy ilościowe a analizy jakościowe
analizy rutynowe a analizy okazjonalne
ZAKRES PRZEDMIOTOWY RUTYNOWYCH ANALIZ ZASOBÓW
ZAKRES PRZEDMIOTOWY RUTYNOWYCH ANALIZ ZASOBÓW
LUDZKICH
LUDZKICH
1) Struktura kwalifikacyjno-zawodowa zatrudnionych
2) Płynność i stabilność kadr
3) Produktywność zatrudnienia
4) Koszty zatrudnienia
5) Efektywność zatrudnienia
6) Wykorzystanie czasu pracy
7) Stan zdrowotny załogi
8) BHP
9) Stan dyscypliny pracy
ANALIZA STRUKTURY ZASOBÓW LUDZKICH
ANALIZA STRUKTURY ZASOBÓW LUDZKICH
Struktura rodzajowa zatrudnienia
Struktura kwalifikacyjno-zawodowa
Struktura społeczna załogi
PŁYNNOŚĆ ZASOBÓW LUDZKICH
PŁYNNOŚĆ ZASOBÓW LUDZKICH
płynność (fluktuacja)
współczynniki płynności:
1) współczynnik przyjęć (W
p
)
L
p
- liczba przyjętych w danym okresie
Z
0
- stan zatrudnienia w ostatnim dniu okresu
2) współczynnik zwolnień (W
z
)
L
z
- liczba zwolnionych w danym okresie
3) współczynnik płynności (W
w
)
L
p
- liczba przyjętych w danym okresie
Z
0
- stan zatrudnienia w ostatnim dniu okresu
o
p
p
Z
L
W
o
z
z
Z
L
W
o
z
p
w
Z
L
L
W
STABILNOŚĆ ZASOBÓW LUDZKICH
STABILNOŚĆ ZASOBÓW LUDZKICH
współczynnik stabilności (WS)
Ls - liczba osób o stażu powyżej minimum stabilizacyjnego
Z
0
- zatrudnienie ogółem
o
Z
Ls
WS
PRZEPŁYWY ZASOBÓW LUDZKICH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
PRZEPŁYWY ZASOBÓW LUDZKICH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Przyjęcia
146
Zwolnienia
120
Zasoby
Zasoby
Ludzkie
Ludzkie
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa
96
2
3
9
3
7
Zwolnienia na własną prośbę
Zwolnienia dyscyplinarne
Zgony
Emerytury
Renty
Urlopy i inne czasowe
15
119
Na pokrycie
nowych zadań
Wymiana
rutynowa
12
Powroty
ANALIZA KOSZTÓW PRACY (1)
ANALIZA KOSZTÓW PRACY (1)
1) koszty wynagrodzeń netto:
płace zasadnicze
dodatki
premie i prowizje
nagrody
zlecenia
umowy o dzieło
2) narzuty na wynagrodzenia:
ubezpieczenia społeczne
Fundusz Pracy
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych
PFRON
3) koszty rekrutacji i zwalniania:
ogłoszenia
targi pracy
odprawy dla zwalnianych
wydatki na udzielanie pomocy zwalnianym
4) koszty szkolenia i doskonalenia:
koszty kursów, konferencji
opłaty za studia pracowników
koszty urlopów szkoleniowych
stypendia fundowane
biblioteka zakładowa, książki, prasa
5) koszty socjalne i bytowe:
Fundusz Świadczeń Socjalnych
wypoczynek i rekreacja
sport i turystyka
dopłaty do mieszkań
żywienie zbiorowe
lecznictwo itp.
osobowy fundusz płac
bezosobowy fundusz płac
ANALIZA KOSZTÓW PRACY (2)
ANALIZA KOSZTÓW PRACY (2)
6) koszty bhp:
płace służby bhp
środki rzeczowe służby bhp i ich amortyzacja
świadczenia z tytułu wypadków
odzież ochronna
sprzęt ochrony osobistej
7) koszty dojazdów do pracy:
dowozy
bilety miesięczne, ryczałty paliwowe
delegacje (diety, noclegi, przejazdy)
8) koszty związków zawodowych:
lokale i wyposażenie
etaty
inne (telefony, kserograf itp.)
9) odszkodowania (poza wypadkowymi)
10) koszty utrzymania służby pracowniczej
11) koszty doradztwa personalnego
12) koszty strajków i przerw w pracy
WSKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH
WSKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH
Efektywność - stosunek wyników finansowych do zaangażowanych
czynników produkcyjnych
a) wskaźnik zysku brutto na 1 zatrudnionego (ZB
i1
)
zysk brutto
średnie zatrudnienie
ZB
i1
=
b) wskaźnik zysku netto na 1 zatrudnionego (ZN
i1
)
zysk netto
średnie zatrudnienie
ZN
i1
=
WSKAŹNIKI PRODUKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH (1)
WSKAŹNIKI PRODUKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH (1)
Produktywność - stosunek efektów użytecznych do zaangażowanych
czynników produkcyjnych
a) wskaźnik ilości produkcji na 1 zatrudnionego (P
i1
)
ilość produkcji
średnie zatrudnienie
P
i1
=
b) wskaźnik wartości produkcji na 1 zatrudnionego (P
w1
)
wartość produkcji
średnie zatrudnienie
P
w1
=
WSKAŹNIKI PRODUKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH (2)
WSKAŹNIKI PRODUKTYWNOŚCI ZASOBÓW LUDZKICH (2)
d) wskaźnik pracochłonności (R)
liczba godzin
ilość produkcji
R =
c) wskaźnik wydajności na 1 zatrudnionego (W
i1
)
wartość produkcji
średnie zatrudnienie
czas
Wi1 =
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (1)
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (1)
a) wskaźnik wykorzystania czasu nominalnego (N
t
)
t
NR
t
NO
N
t
=
t
NR
– czas przepracowany w godzinach normalnych (8 godzin dziennie)
t
NO
– czas nominalny obowiązujący w firmie (czas, który powinien być
przepracowany zgodnie z
przepisami)
b) wskaźnik wykorzystania maksymalnie możliwego czasu pracy (M
M
)
t
NR
t
m
M
M
=
t
m
– maksymalnie możliwy czas pracy
t
u
– czas urlopów przysługujących pracownikom
t
m
= t
NO
–
t
u
c) wskaźnik efektywnego czasu pracy (W
e
)
t
e
t
NO
W
e
=
t
e
– efektywny czas pracy (czas faktycznie przepracowany w godzinach
normalnych i nadliczbowych)
d) wskaźnik absencji (A)
t
op
t
no
A =
t
op
– czas nieobecności w pracy
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (2)
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (2)
e) wskaźnik strat czasu pracy (S)
t
s
t
NO
S =
t
s
– czas strat (przestoje, nieobecności nieusprawiedliwione)
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (3)
WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA CZASU PRACY (3)
WSKAŹNIKI STANU ZDROWOTNEGO ZAŁOGI
WSKAŹNIKI STANU ZDROWOTNEGO ZAŁOGI
a) wskaźnik absencji chorobowej (A
c
)
t
opc
t
NO
A
c
=
t
opc
– czas nieobecności w pracy z powodu choroby
b) wskaźnik chorób zawodowych (CH)
liczba stwierdzonych chorób
zawodowych
średnie zatrudnienie
CH =
c) wskaźnik wypadkowości (B)
liczba wypadków
średnie
zatrudnienie
B
=
WSKAŹNIKI DYSCYPLINY PRACY
WSKAŹNIKI DYSCYPLINY PRACY
a) wskaźnik spóźnień (D
s
)
b) wskaźnik absencji nieusprawiedliwionej (D
A
)
liczba dni nieobecności
nieusprawiedliwionej
średnie zatrudnienie
D
A
=
c) wskaźnik kar dyscyplinarnych (D
K
)
liczba udzielonych kar
dyscyplinarnych
średnie zatrudnienie
D
K
=
liczba spóźnień
nieusprawiedliwionych
średnie zatrudnienie
D
s
=
ZAKRES PRZEDMIOTOWY OKAZJONALNYCH ANALIZ ZASOBÓW
ZAKRES PRZEDMIOTOWY OKAZJONALNYCH ANALIZ ZASOBÓW
LUDZKICH
LUDZKICH
1) Zadowolenie i niezadowolenie z pracy
2) Integracja pracownicza
3) Kultura organizacyjna firmy
4) Potrzeby szkoleniowe firmy
5) Efektywność szkoleń pracowniczych
6) Oczekiwania pracowników wobec firmy
7) Postawy pracowników wobec pracy
8) Przyczyny niepełnego wykorzystania czasu pracy
9) Adaptacja społeczno-zawodowa
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Omów pojęcie, cele i rodzaje analizy zasobów ludzkich.
2. Na czym polega i czemu służy analiza struktury zasobów ludzkich?
3. Wyjaśnij pojęcie płynności i stabilności zasobów ludzkich.
4. Wyjaśnij pojęcie kosztów pracy i wymień ich składowe w Polsce.
5. Jak mierzyć efektywność zasobów ludzkich?
6. Jak mierzyć produktywność zasobów ludzkich?
7. Na czym polega pomiar wykorzystania czasu pracy w firmie?
8. Jak określić stan zdrowotny załogi?
9. Jak mierzyć poziom dyscypliny pracy w firmie?
10.Wskaż różnicę pomiędzy rutynowymi a okazjonalnymi analizami
zasobów ludzkich.
4.Planowanie zasobów ludzkich
4.Planowanie zasobów ludzkich
4.Planowanie zasobów ludzkich
4.Planowanie zasobów ludzkich
PLANOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH
PLANOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH
Planowanie zasobów ludzkich polega na określaniu przyszłych
Planowanie zasobów ludzkich polega na określaniu przyszłych
potrzeb kadrowych firmy.
potrzeb kadrowych firmy.
Istotą planowania zasobów ludzkich jest zestawianie
Istotą planowania zasobów ludzkich jest zestawianie
zapotrzebowania na zasoby ludzkie i posiadanych zasobów
zapotrzebowania na zasoby ludzkie i posiadanych zasobów
ludzkich.
ludzkich.
CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NETTO NA ZASOBY
CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE ZAPOTRZEBOWANIE NETTO NA ZASOBY
LUDZKIE
LUDZKIE
zapotrzebowani
zapotrzebowani
e netto na
e netto na
zasoby ludzkie
zasoby ludzkie
wymagania techniki
wymagania techniki
i technologii
i technologii
naciski ze strony
naciski ze strony
związków
związków
zawodowych
zawodowych
dobór
dobór
umowy zlecenia
umowy zlecenia
umowy o dzieło
umowy o dzieło
obecne zatrudnienie
obecne zatrudnienie
cele organizacji
cele organizacji
popyt na produkty
popyt na produkty
i usługi organizacji
i usługi organizacji
PROCES PLANOWANIA ZASOBÓW LUDZKICH
PROCES PLANOWANIA ZASOBÓW LUDZKICH
Plan przedsiębiorstwa
Plan przedsiębiorstwa
posiadane zasoby
(podaż)
zapotrzebowanie
na zasoby ludzkie
(popyt)
porównanie
popyt > podaż
popyt = podaż
popyt < podaż
niedobór ludzi
brak działania
nadmiar ludzi
Alternatywy
wobec doboru
Alternatywy
wobec zwolnień
dobór
zwolnienia
plan zasobów ludzkich
ŹRÓDŁA INFORMACJI DO PLANU ZASOBÓW LUDZKICH
ŹRÓDŁA INFORMACJI DO PLANU ZASOBÓW LUDZKICH
informacja z akt personalnych
informacja z analiz zasobów ludzkich
informacja z przeglądów i ocen kadrowych
informacja z planów rozwojowych firmy
plan inwestycyjny
plan marketingowy
plan finansowy
plan produkcji
normy i wskaźniki
informacje z rynku pracy (np. o płacach, informacje porównawcze
itp.)
obowiązujące przepisy (np. minimalne stawki płac)
ALTERNATYWY WOBEC ZWOLNIEŃ
ALTERNATYWY WOBEC ZWOLNIEŃ
ograniczenie naboru z zewnątrz
redukcja godzin nadliczbowych
nieprzedłużanie umów czasowych
zmniejszanie wymiaru czasu pracy
wcześniejsze emerytury
ALTERNATYWY WOBEC DOBORU
ALTERNATYWY WOBEC DOBORU
godziny nadliczbowe
poszerzenie zakresu zadań zatrudnionym
usprawnienie organizacji pracy
dozbrojenie stanowisk pracy
umowy cywilnoprawne
umowy czasowe
leasing pracowników
HIERARCHIA PLANÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE
HIERARCHIA PLANÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE
plan finansowy
plan finansowy
plan
marketingo
wy
plan
produkcji i
inwestycji
plan
zatrudnieni
a
plan zmian
w
organizacji
Cele operacyjne (krótkoterminowe)
plan finansowy
plan finansowy
plan
marketingo
wy
plan
produkcji i
inwestycji
plan
zatrudnieni
a
plan zmian
w
organizacji
Cele taktyczne (średnioterminowe)
plan finansowy
plan finansowy
plan
marketingo
wy
plan
produkcji i
inwestycji
plan
zatrudnieni
a
plan zmian
w
organizacji
Cele strategiczne (długoterminowe)
Misja
Misja
Wizja
Wizja
plan
strategiczny
plan
taktyczny
plan
operacyjny
PLAN STRATEGICZNY ZASOBÓW LUDZKICH
PLAN STRATEGICZNY ZASOBÓW LUDZKICH
poziom zatrudnienia
koszty zatrudnienia
PLAN OPERATYWNY ZASOBÓW LUDZKICH
PLAN OPERATYWNY ZASOBÓW LUDZKICH
struktura kwalifikacyjna i społeczna zatrudnienia
koszty szczegółowe zatrudnienia
produktywność zatrudnienia
zyskowność zatrudnienia
płynność zatrudnienia
plan przyjęć
plan zwolnień
plan szkolenia
plan wynagradzania
plan awansów
plan świadczeń socjalnych i bytowych
plan oceniania
plan rezerwy kadrowej
i inne
METODY PLANOWANIA POPYTU NA ZASOBY LUDZKIE
METODY PLANOWANIA POPYTU NA ZASOBY LUDZKIE
1. metoda porównań - benchmarking zatrudnienia
2. metoda delficka
3. metoda współczynnikowa
4. metoda planowania według norm
5. metoda planowania na podstawie schematu organizacyjnego i planu
przestrzennego
NORMY PRACY
NORMY PRACY
czasu - określają ilość czasu niezbędnego do wykonania jednostki
zadania (wyrażane w roboczogodzinach)
wydajności - ustalają liczbę jednostek zadania możliwą do wykonania
w jednostce czasu
obsługi - ustalają liczbę stanowisk pracy (maszyn, urządzeń), które
powinien obsłużyć jeden pracownik lub określony zespół
pracowników
obsady - określają liczebność zespołu pracowników realizujących lub
nadzorujących proces produkcyjny przebiegający na danym
stanowisku
METODY PLANOWANIA PODAŻY ZASOBÓW LUDZKICH
METODY PLANOWANIA PODAŻY ZASOBÓW LUDZKICH
1. metoda analizy danych osobowych (teczek akt osobowych)
2. metoda sondaży
3. metoda analizy trendów historycznych
METODY BILANSOWANIA PODAŻY i POPYTU NA ZASOBY LUDZKIE
METODY BILANSOWANIA PODAŻY i POPYTU NA ZASOBY LUDZKIE
1. metoda odgórna
2. metoda oddolna
3. metoda iteracyjna
4. metoda wielopoziomowa
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Scharakteryzuj czynniki określające popyt na zasoby ludzkie w
firmie.
2. Omów przebieg procesu planowania zasobów ludzkich.
3. Wskaż główne źródła informacji w planowaniu zasobów ludzkich.
4. Omów alternatywy wobec zwolnień pracowników.
5. Omów alternatywy wobec doboru pracowników.
6. Jaka jest różnica pomiędzy strategicznym a operacyjnym planem
zasobów ludzkich?
7. Jakie jest zastosowanie norm pracy w planowaniu zasobów ludzkich?
8. Omów metody planowania podaży zasobów ludzkich w firmie.
9. Omów metody planowania popytu na zasoby ludzkie w firmie.
10.Omów metody bilansowania podaży i popytu na zasoby ludzkie.
5.Dobór
5.Dobór
5.Dobór
5.Dobór
DOBÓR
DOBÓR
Przez dobór rozumie się ogół czynności i procedur zmierzających do
Przez dobór rozumie się ogół czynności i procedur zmierzających do
obsadzania stanowisk pracy, zgodnie z zasadą „właściwy człowiek na
obsadzania stanowisk pracy, zgodnie z zasadą „właściwy człowiek na
właściwym miejscu”.
właściwym miejscu”.
Dwa podejścia do doboru:
1. dobór subiektywny
2. dobór obiektywny
DOBÓR SUBIEKTYWNY
DOBÓR SUBIEKTYWNY
dobór subiektywny
- obsadzanie stanowiska z góry upatrzonym
kandydatem (protekcja, poparcie, znajomości) np.:
członek rodziny
znajomy
Plusy:
posiadanie „swoich” ludzi
Minusy:
tworzenie „układów” w firmie, wzajemne zobowiązania, złe
stosunki
międzyludzkie, brak kwalifikacji
DOBÓR OBIEKTYWNY
DOBÓR OBIEKTYWNY
dobór zobiektywizowany
- poprzez wyszukanie kandydatów do pracy,
ich ocenę, wybór i przyjęcie najlepszego z dostępnych
Etapy:
rekrutacja
selekcja
przyjęcie do pracy
adaptacja pracownicza
Plusy:
możliwość pozyskania właściwych, kompetentnych ludzi,
kryteria jawne
(zdrowe stosunki)
Minusy:
długi czas, znaczny koszt
5.1.Rekrutacja
5.1.Rekrutacja
5.1.Rekrutacja
5.1.Rekrutacja
REKRUTACJA
REKRUTACJA
Rekrutacja to proces poszukiwania kandydatów do pracy. Celem
Rekrutacja to proces poszukiwania kandydatów do pracy. Celem
rekrutacji jest pozyskanie grupy kandydatów do pracy, spośród
rekrutacji jest pozyskanie grupy kandydatów do pracy, spośród
których w drodze selekcji wyłoniony zostanie najlepszy kandydat.
których w drodze selekcji wyłoniony zostanie najlepszy kandydat.
Wymogi
kompetencyjne
Cechy
stanowiska pracy
Profil
kandydata
analiza pracy
SCHEMAT PROCESU REKRUTACJI
SCHEMAT PROCESU REKRUTACJI
Profil kwalifikacyjny
Profil kwalifikacyjny
kandydata
kandydata
Rekrutacja wewnętrzna
Rekrutacja wewnętrzna
Rekrutacja zewnętrzna
Rekrutacja zewnętrzna
Przyjmowanie zgłoszeń od zainteresowanych kandydatów
Lista kandydatów do pracy
Skierowanie oferty pracy na rynek pracy
Wstępna analiza rynku pracy (określenie zakresu
rekrutacji)
Przygotowanie oferty pracy
Plan potrzeb
Plan potrzeb
kadrowych
kadrowych
Selekcja
Selekcja
Rekrutacja
Alternatywy wobec
Alternatywy wobec
doboru
doboru
TECHNIKI REKRUTACJI
TECHNIKI REKRUTACJI
techniki rekrutacji „z wewnątrz”:
rekomendacje wewnętrzne
ogłoszenia wewnętrzne
rezerwa kadrowa
listy sukcesorów
techniki rekrutacji „z zewnątrz”:
ogłoszenia prasowe
komunikaty radiowe i telewizyjne
Internet
rekomendacje
własny bank danych o kandydatach z zewnątrz
współpraca z urzędami pracy
współpraca z firmami doradczymi
targi pracy (giełdy pracy)
dni otwarte
współpraca ze szkołami
kandydaci z ulicy (przypadkowi)
SCHEMAT ORGANIZACYJNY FIRMY Z LISTAMI SUKCESORÓW
SCHEMAT ORGANIZACYJNY FIRMY Z LISTAMI SUKCESORÓW
(FRAGMENT)
(FRAGMENT)
Dyrektor Naczelny
J. Nowak
57
Dyrektor ds.
Handlowych
H. Lipiński
63
A. Kołodziej
5
5
51
R. Lato
4
5
42
A. Bieniek
5
4
44
Dyrektor ds.
Finansowych
A. Leszczyna 44
J. Okoń
4
5
38
B. Mądry
4
4
41
G. Gawęda
3
4
36
Dyrektor ds. Produkcji
M. Kowalik
57
T. Sobol
5
4
53
K. Norek
4
4
40
J. Celej
3
4
39
Oznaczenia:
• pierwsza liczba przy nazwisku: wiek w latach
• druga liczba przy nazwisku: ocena kwalifikacji w skali 1-5 pkt
• trzecia liczba przy nazwisku: ocena wyników pracy w skali 1-5 pkt
ZALETY I WADY DOBORU „Z WEWNĄTRZ”
ZALETY I WADY DOBORU „Z WEWNĄTRZ”
ZALETY
ZALETY
WADY
WADY
dobra znajomość pracownika
(mniejsze ryzyko błędu)
krótszy czas adaptacji
społeczno-zawodowej
(pracownik zna ludzi,firmę,
procedury, zwyczaje)
zwiększenie integracji ludzi
z firmą (szanse awansu)
małe koszty
obniżenie płynności
pracowników
ryzyko stagnacji,
skostnienia, brak nowych
idei
ryzyko wejścia pracownika
na szczebel niekompetencji
(zasada Petera)
ryzyko klikowości, układów
„efekt domina”
ryzyko konfliktów, napięcia
(w przypadku
nieawansowania starszych)
ryzyko trudności z
uzyskaniem autorytetu
ZALETY I WADY DOBORU „Z ZEWNĄTRZ”
ZALETY I WADY DOBORU „Z ZEWNĄTRZ”
ZALETY
ZALETY
WADY
WADY
nowi ludzie wnoszą nowe
doświadczenia, idee,
innowacje, („świeża krew”)
nowy, zewnętrzny punkt
widzenia
mniejsze problemy z
uzyskaniem autorytetu przez
osobę
większa podatność firmy na
zmiany
ograniczanie negatywnych
(klikowych) powiązań
nieformalnych
możliwość zdobycia
kwalifikacji, których brak w
firmie
ryzyko błędu (trudność
rozpoznania kandydata -
(cech kwalifikacyjnych i
osobowych)
niebezpieczeństwo
konfliktów przy preferowaniu
obcych
zjawisko „komety kadrowej”
koszt szkolenia
konieczny czas na adaptację
społeczno-zawodową
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Wyjaśnij różnicę pomiędzy doborem subiektywnym a doborem
obiektywnym.
2. Jakie jest znaczenie analizy pracy w procesie doboru pracowników?
3. Scharakteryzuj źródła rekrutacji kandydatów do pracy.
4. Omów techniki rekrutacji wewnętrznej.
5. Omów techniki rekrutacji zewnętrznej.
6. Omów zalety i wady rekrutacji wewnętrznej.
7. Omów zalety i wady rekrutacji zewnętrznej.
5.2.Selekcja
5.2.Selekcja
5.2.Selekcja
5.2.Selekcja
SELEKCJA
SELEKCJA
Selekcja to proces badania i oceny przydatności kandydatów do pracy.
Selekcja to proces badania i oceny przydatności kandydatów do pracy.
Celem selekcji jest wybór najlepszego kandydata (kandydatów) do
Celem selekcji jest wybór najlepszego kandydata (kandydatów) do
pracy.
pracy.
Sytuacja
Sytuacja
Decyzja kadrowa
Decyzja kadrowa
Kwalifikacja kandydata = potrzeby
Kwalifikacja kandydata = potrzeby
Kwalifikacje kandydata
Kwalifikacje kandydata
>
>
potrzeby
potrzeby
Kwalifikacje kandydata
Kwalifikacje kandydata
<
<
potrzeby
potrzeby
przyjąć / odrzucić
zdecydowanie odrzucić
odrzucić / przyjąć (uzupełnić
kwalifikacje)
SCHEMAT PROCESU SELEKCJI
SCHEMAT PROCESU SELEKCJI
Zbiór kandydatów do pracy
Zbiór kandydatów do pracy
Metody badań i oceny
Kryteria badań i
oceny
Badanie i ocena
kandydatów
Porównanie
kandydatów
Decyzja
Kandydaci odrzuceni
Selekcja
Kandydaci
zaakceptowani
kwalifikacje = potrzeby
kwalifikacje < potrzeby
Przyjęcie do pracy
Szkolenie
KRYTERIA BADANIA I OCENY KANDYDATÓW
KRYTERIA BADANIA I OCENY KANDYDATÓW
kryteria formalne a nieformalne
kryteria mierzalne (ilościowe) a niemierzalne (jakościowe)
kryteria pozytywne (cechy pożądane) a negatywne (cechy
dyskwalifikujące)
kryteria podstawowe a uboczne
kryteria obiektywne a subiektywne
kryteria ogólne a specyficzne
kryteria legalne a nielegalne
TECHNIKI BADANIA I OCENY PRZYDATNOŚCI KANDYDATÓW (1)
TECHNIKI BADANIA I OCENY PRZYDATNOŚCI KANDYDATÓW (1)
analiza przedłożonych dokumentów:
list motywacyjny
życiorys (CV, resume)
referencje, opinie, recenzje dorobku
świadectwa pracy
świadectwa szkolne, dyplomy (szkół, naukowe)
dyplomy, certyfikaty z ukończonych kursów
prawo jazdy
dorobek zawodowy (publikacje, patenty, wnioski
racjonalizatorskie)
wyniki badań lekarskich
techniki kwestionariuszowe (ankieta)
techniki wywiadu:
wywiad telefoniczny a bezpośredni
wywiad indywidualny, grupowy, panelowy
wywiad swobodny a kwestionariuszowy
wywiad prosty a pogłębiony
wywiad informacyjny a stresujący
techniki obserwacji:
w czasie wywiadu
w czasie wykonywania zadań, testów, dyskusji
TECHNIKI BADANIA I OCENY PRZYDATNOŚCI KANDYDATÓW (2)
TECHNIKI BADANIA I OCENY PRZYDATNOŚCI KANDYDATÓW (2)
testy sprawdzające (pisemne, ustne, czynnościowe):
1. testy psychologiczne:
sprawności intelektualnych (inteligencja, pamięć,
słownictwo)
osobowości
motywacji
2. testy wiedzy
3. testy umiejętności:
obsługa maszyn, urządzeń, telefonu, komputera, samochodu
językowe
umiejętności kierowniczych (ocenianie, decyzja,
organizowanie)
techniki symulacyjne:
inscenizacja
gry kierownicze
dyskusja
negocjacje
symulatory techniczne
wybór komputerowy
polygraf
grafologia, astrologia, numerologia, analiza biorytmów
TESTY
TESTY
cechy dobrego testu:
1. obiektywność - wynik testu niezależny od opinii badającego
2. rzetelność - mały błąd pomiaru
3. czułość - pozwala mierzyć małe odchylenia cechy
4. standardowość - wszyscy badani rozwiązują test w identycznych
warunkach (czas, długość testu itp. )
5. znormalizowanie - istnieją normy, na podstawie których można
oceniać odpowiedzi jak b. dobre, dobre, dostateczne itd.
problemy związane z korzystaniem z testów psychologicznych:
1. etyka - głębokość wnikania we wnętrze człowieka
2. ryzyko błędu - słaba dyspozycja badanego, sytuacja stresowa,
możliwość znajomości testu
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Jaki wpływ na decyzję o przyjęciu kandydata mają jego kwalifikacje?
2. Omów modelowy przebieg procesu selekcji.
3. Jakie kryteria znajdują zastosowanie w procesie selekcji?
4. Wskaż słabe i mocne strony analizy dokumentów jako techniki
selekcyjnej.
5. Omów metody sondażu w procesie selekcji.
6. Oceń przydatność metody testów w procesie selekcji.
7. Scharakteryzuj niekonwencjonalne metody selekcji i oceń ich
przydatność.
5.3.Kompleksowe procedury
5.3.Kompleksowe procedury
doboru
doboru
5.3.Kompleksowe procedury
5.3.Kompleksowe procedury
doboru
doboru
ISTOTA KOMPLEKSOWYCH PROCEDUR DOBORU
ISTOTA KOMPLEKSOWYCH PROCEDUR DOBORU
Procedury obejmujące rekrutację i selekcję łącznie
Przykłady:
dobór pośredni (poprzez firmę doradczą) z wykorzystaniem
ogłoszeń prasowych
łowienie głów (headhunting)
metoda Saint Germain
metoda centrum oceny (Assessment Center)
dobór konkursowy
ARGUMENTY ZA KORZYSTANIEM Z USŁUG DORADCÓW
ARGUMENTY ZA KORZYSTANIEM Z USŁUG DORADCÓW
PERSONALNYCH
PERSONALNYCH
argumenty natury organizacyjnej
argumenty natury kompetencyjnej
argumenty ekonomiczne
argumenty marketingowe
STANDARDOWE ZASADY WSPÓŁPRACY DORADCÓW
STANDARDOWE ZASADY WSPÓŁPRACY DORADCÓW
PERSONALNYCH Z KANDYDATAMI DO PRACY
PERSONALNYCH Z KANDYDATAMI DO PRACY
nie pobieranie wynagrodzeń od kandydatów
prawo kandydata do uzyskania pełnej informacji o celu metod
badania i oceny kompetencji
prawo kandydata do informacji o wynikach badań i oceny
prawo kandydata do odmowy udziału w danym sprawdzianie
(informacja dla kandydata o skutkach tej odmowy)
zachowanie poufności informacji na temat kandydatów
STANDARDOWE ZASADY WSPÓŁPRACY DORADCÓW
STANDARDOWE ZASADY WSPÓŁPRACY DORADCÓW
PERSONALNYCH Z KLIENTAMI
PERSONALNYCH Z KLIENTAMI
zachowanie poufności informacji o kliencie
zobowiązanie klienta - nie zmieniać warunków umowy o pracę z
kandydatem uzgodnionych przez firmę doradczą
zobowiązanie doradców - przez pewien okres nie prowadzić
rekrutacji kandydatów z firmy klienta
udzielenie gwarancji na wyłonionego kandydata
PROCEDURA DOBORU POŚREDNIEGO
PROCEDURA DOBORU POŚREDNIEGO
(Z WYKORZYSTANIEM OGŁOSZEŃ PRASOWYCH)
(Z WYKORZYSTANIEM OGŁOSZEŃ PRASOWYCH)
Nawiązanie kontaktu z doradcami
Nawiązanie kontaktu z doradcami
Kontrakt na usługę doradczą
Kontrakt na usługę doradczą
Zapoznanie się doradców z firmą
Zapoznanie się doradców z firmą
Rekrutacja
Rekrutacja
ogłoszenia prasowe
własna baza danych doradców
Przedstawienie klientowi kilku kandydatów
Przedstawienie klientowi kilku kandydatów
Decyzja klienta o wyborze kandydata
Decyzja klienta o wyborze kandydata
Rozliczenie zlecenia
Rozliczenie zlecenia
Selekcja
Selekcja
Selekcja wstępna (dokumenty)
Selekcja właściwa
rozmowa kwalifikacyjna
testy itp.
Opis stanowiska pracy
Opis stanowiska pracy
Zestawienie wymagań
Zestawienie wymagań
kwalifikacyjnych
kwalifikacyjnych
PROCEDURA ŁOWIENIA GŁÓW (HEADHUNTING)
PROCEDURA ŁOWIENIA GŁÓW (HEADHUNTING)
Zdefiniowanie zadania
Zdefiniowanie zadania
opis stanowiska pracy
profil poszukiwanego kandydata
Kontrakt na usługę doradczą
Kontrakt na usługę doradczą
Strategia rekrutacji
Strategia rekrutacji
Rekrutacja
Rekrutacja
penetracja środowisk zawodowych
długa lista kandydatów
Selekcja 1
Selekcja 1
zbieranie informacji o kandydatach
odrzucenie kandydatów mających słabe
punkty
krótka lista kandydatów
Kontakt bezpośredni z kandydatami
Kontakt bezpośredni z kandydatami
(Selekcja2)
(Selekcja2)
przedstawienie oferty pracy
pozyskanie dalszych informacji o
kandydatach
wybór kilku najlepszych kandydatów
Przedstawienie klientowi kilku kandydatów
Przedstawienie klientowi kilku kandydatów
Wybór kandydata przez klienta
Wybór kandydata przez klienta
Uzyskanie honorarium
Uzyskanie honorarium
Monitoring pracy kandydata
Monitoring pracy kandydata
ETYKA HEADHUNTINGU
ETYKA HEADHUNTINGU
Zasady etyczne:
lojalność wobec klienta
poufność informacji
Uzasadnienie dla działalności headhunterów:
umowa o pracę nie jest dożywotnia
prawo rozwiązania umowy w sytuacji znalezienia lepszej pracy
(lepszego pracownika)
METODA SAINT GERMAIN
METODA SAINT GERMAIN
Analiza stanowiska pracy.
Analiza stanowiska pracy.
Przygotowanie narzędzi doboru.
Przygotowanie narzędzi doboru.
Rekrutacja kandydatów
Rekrutacja kandydatów
(różnymi metodami)
(różnymi metodami)
Wypełnienie ankiety
Wypełnienie ankiety
Ocena:
poziomu wiadomości
doświadczenia
nastawienia psychicznego
Wywiad kontrolny
Wywiad kontrolny
Ocena:
mocnych i słabych stron kandydatów
potrzeb szkoleniowych
Wybór najlepszego kandydata
Wybór najlepszego kandydata
Rozwiązanie zadania
Rozwiązanie zadania
(przypadku sytuacyjnego)
(przypadku sytuacyjnego)
Ocena
umiejętności analizy i syntezy
SCHEMAT PROCESU OCENY W METODZIE CENTRUM OCENY
SCHEMAT PROCESU OCENY W METODZIE CENTRUM OCENY
(ASSESSMENT CENTER)
(ASSESSMENT CENTER)
Organizacja centrum oceny
Organizacja centrum oceny
powołanie zespołu oceniającego
szkolenie zespołu oceniającego
Przygotowanie sesji centrum oceny
Przygotowanie sesji centrum oceny
profil kompetencyjny kandydata na
stanowisko
wybór metod oceny kandydatów
Rekrutacja kandydatów
Rekrutacja kandydatów
Sesja centrum oceny
Sesja centrum oceny
wywiady
kwestionariusze biograficzne
testy
case study
gry decyzyjne
itd.
Ocena kandydatów
Ocena kandydatów
Wybór najlepszego kandydata
Wybór najlepszego kandydata
DOBÓR KONKURSOWY W POLSCE
DOBÓR KONKURSOWY W POLSCE
Rodzaje konkursów:
konkurs wewnętrzny a konkurs otwarty
konkurs jednoetapowy a konkurs wieloetapowy
PROCEDURA KONKURSU NA STANOWISKO KIEROWNICZE
PROCEDURA KONKURSU NA STANOWISKO KIEROWNICZE
Faza I – Przygotowanie konkursu (rekrutacja)
Faza I – Przygotowanie konkursu (rekrutacja)
1) Sytuacja wymagająca obsadzenia stanowiska
2) Powołanie komisji konkursowej
3) Opracowanie regulaminu konkursu i treści ogłoszenia prasowego
4) Publikacja ogłoszenia w prasie i podanie informacji załodze
5) Przyjmowanie zgłoszeń od kandydatów
6) Dopuszczenie kandydatów do konkursu
Faza II – Badanie i ocena kandydatów (selekcja)
Faza II – Badanie i ocena kandydatów (selekcja)
1) Testy sprawdzające
2) Przesłuchania kandydatów przez komisję konkursową
Faza III – Wybór najlepszego kandydata
Faza III – Wybór najlepszego kandydata
1) Analiza wyników uzyskanych przez kandydatów
2) Decyzja o wyborze najlepszego kandydata
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Omów argumenty za korzystaniem z usług doradców personalnych.
2. Scharakteryzuj zasady współpracy doradców personalnych z
klientem i kandydatem do pracy.
3. Omów przebieg procesu doboru pośredniego.
4. Scharakteryzuj specyfikę i przebieg doboru metodą headhuntingu.
5. Omów zastosowanie i przebieg metody centrum oceny.
6. Na czym polega dobór konkursowy i w jakich sytuacjach jest
uzasadniony?
6.Wynagradzanie
6.Wynagradzanie
6.Wynagradzanie
6.Wynagradzanie
POJĘCIE I RODZAJE WYNAGRODZEŃ
POJĘCIE I RODZAJE WYNAGRODZEŃ
Wynagradzanie to świadczenie przedsiębiorstwa na rzecz pracownika za
Wynagradzanie to świadczenie przedsiębiorstwa na rzecz pracownika za
wykonanie pracy.
wykonanie pracy.
Rodzaje wynagrodzeń:
Rodzaje wynagrodzeń:
1) ze względu na formę:
finansowe
nie finansowe
2) ze względu na adresata:
indywidualne
zespołowe
3) ze względu na terminy świadczenia:
bieżące
odroczone
4) ze względu na sposób ustalania:
bez możliwości wyboru
z możliwością wyboru (kafeteryjne)
5) ze względu na liczbę elementów:
jednoelementowe
wieloelementowe (w tym pakietowe)
6) ze względu na zasady przyznawania:
o kryteriach z góry określonych
uznaniowe
7) ze względu na sposób informowania:
jawne
utajnione
WYNAGRADZANIE FINANSOWE
WYNAGRADZANIE FINANSOWE
(WYPŁACANE W GOTÓWCE DO RĘKI)
(WYPŁACANE W GOTÓWCE DO RĘKI)
Bieżące wynagrodzenia płacowe (z funduszu osobowego):
płaca zasadnicza
dodatki
premie
prowizje
nagrody
Wynagrodzenia z funduszu bezosobowego:
wypłaty i honoraria za prace zlecone
wypłaty i honoraria za dzieła
Dochody „odroczone”:
pracownicze programy emerytalne
odroczone udziały w zysku
akcje, opcje zakupu akcji
WYNAGRADZANIE NIE FINANSOWE
WYNAGRADZANIE NIE FINANSOWE
(ŚWIADCZENIA RZECZOWE, USŁUGI)
(ŚWIADCZENIA RZECZOWE, USŁUGI)
Finansowanie szkolenia pracowników
Bonusy (nagrody rzeczowe)
Deputaty (wypłaty w naturze)
Świadczenia socjalne:
wczasy
wypoczynek dzieci i młodzieży
zakładowa działalność oświatowa
imprezy okolicznościowe
zakładowa działalność sportowa i rekreacyjna
udzielanie pomocy rzeczowej osobom znajdującym się w szczególnie
trudnej sytuacji życiowej
pożyczki zwrotne i bezzwrotne
opieka nad emerytami i rencistami
finansowanie obiektów socjalnych
Świadczenia bytowe:
posiłki regeneracyjnych
napoje
żywienie zbiorowe
zakwaterowanie
ochrona zdrowia
dojazdy do pracy
samochody służbowe
odzież ochronna, uniformy
FUNKCJE WYNAGRADZANIA
FUNKCJE WYNAGRADZANIA
1) Funkcje z punktu widzenia firmy:
funkcja kosztowa
funkcja motywacyjno – integracyjna
2) Funkcje z punktu widzenia pracownika:
funkcja dochodowo - konsumpcyjna
funkcja akumulacyjno – kapitałowa
3) Funkcje z punktu widzenia społeczeństwa:
funkcja społeczna
funkcja dystrybucyjna
PŁACA
PŁACA
Płaca to ta część wynagrodzenia finansowego pracownika, która jest
Płaca to ta część wynagrodzenia finansowego pracownika, która jest
wypłacana na bieżąco i wynika z umowy o pracę.
wypłacana na bieżąco i wynika z umowy o pracę.
Główne postulaty w dziedzinie płac:
Główne postulaty w dziedzinie płac:
1) płaca godziwa - umożliwiająca utrzymanie się
2) płaca sprawiedliwa:
odpowiadająca rodzajowi, ilości i jakości pracy
równa płaca za taką samą pracę
FORMY PŁAC
FORMY PŁAC
1) ze względu na kierunek oddziaływania:
pobudzające do wzrostu wydajności (np. akord)
pobudzające do poprawy jakości (np. czasowe)
pobudzające wzrost oszczędności, obniżkę kosztów (np. premiowe)
ukierunkowane na wyniki (zysk, obniżkę kosztu jednostkowego) - np.
premiowe
2) ze względu na udział pracownika w wynikach pracy:
przewidujące brak udziału (np. czasowa)
z udziałem proporcjonalnym (np. akord prosty)
z udziałem mniej niż proporcjonalnym (np. bonusowe)
z udziałem więcej niż proporcjonalnym (np. akord progresywny)
z udziałem zmiennym (np. akord z progresją wielostopniową)
3) ze względu na sposób powiązania z wynikami pracy:
bezpośrednie (np. akord prosty bezpośredni)
pośrednie (np. akord prosty pośredni)
4) ze względu na zmiany w stawkach płac:
ze stawką stałą
ze stawką zmienną
5) ze względu na sposób ustalania wysokości płacy:
formy czasowe
formy akordowe
formy prowizyjne
formy zadaniowe
formy mieszane (kombinowane)
ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY ILOŚCIĄ PRACY A WYSOKOŚCIĄ PŁACY
ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY ILOŚCIĄ PRACY A WYSOKOŚCIĄ PŁACY
forma zadaniowa
forma akordowa
akord prosty
forma czasowa
forma prowizyjna
ilość pracy
wysokość płacy
FORMY CZASOWE
FORMY CZASOWE
Cecha: zależność wysokości zarobku od ilości przepracowanego czasu
Cecha: zależność wysokości zarobku od ilości przepracowanego czasu
oraz stawki za jednostkę czasu przepracowanego
oraz stawki za jednostkę czasu przepracowanego
W = t ∙ S
gdzie:
W - wynagrodzenie
t
- czas przepracowany (godziny, dni, tygodnie, miesiące)
s
- stawka za jednostkę czasu
zastosowanie: tam, gdzie trudno normować pracę (biuro, pilnowanie), gdzie
nie jest potrzebny pośpiech a staranność
mankamenty: brak związku z wydajnością pracy, konieczność rejestracji czasu
pracy
sposoby łagodzenia mankamentów: uzupełnianie premiami (za wydajność,
jakość, oszczędność), wynagradzanie ryczałtowe (za miesiąc)
czyste formy czasowe:
forma godzinowa
forma dniówkowa
forma tygodniowa
forma miesięczna
FORMY AKORDOWE
FORMY AKORDOWE
Cecha: zależność zarobku od ilości wykonanej pracy (produkty,
Cecha: zależność zarobku od ilości wykonanej pracy (produkty,
operacje) i stawki za jednostkę pracy
operacje) i stawki za jednostkę pracy
W = l ∙ a
gdzie:
W - wynagrodzenie
l
- ilość wykonanej pracy
a
- stawka akordowa za jednostkę pracy
zastosowanie: tam, gdzie łatwo mierzyć ilość pracy, gdzie możliwe
normowanie, gdzie istotna ilość pracy
mankament: brak związku z jakością pracy
sposób złagodzenia mankamentu: wprowadzenie premii za jakość
czyste formy akordowe:
akord prosty (stała stawka akordowa)
akord progresywny (stawka akordowa zmienna, rosnąca):
•
akord z progresją jednostopniową
•
akord z progresją wielostopniową
akord degresywny (stawka akordowa zmienna, malejąca):
•
akord z degresją jednostopniową
•
akord z degresją wielostopniową
FORMY PROWIZYJNE
FORMY PROWIZYJNE
Cecha: pracownik ma określony udział procentowy w wytworzonych
Cecha: pracownik ma określony udział procentowy w wytworzonych
przez siebie efektach)
przez siebie efektach)
W = u ∙ E
gdzie:
W - wynagrodzenie
u
- stopa udziału pracownika w efekcie pracy
E
- wielkość efektu pracy
zastosowanie: w celach motywowania (np. powiększania obrotu)
mankament: trudność określenia rozsądnej stopy udziału
sposób przeciwdziałania: nie funkcjonuje samodzielnie, prowizja uzupełniana
stałą stawką
czyste formy prowizyjne:
prowizja stała (stała stawka udziału)
prowizja progresywna (stopa udziału zmienna, rosnąca)
•
prowizja z progresją jednostopniową
•
prowizja z progresją wielostopniową
prowizja degresywna (stopa udziału zmienna, malejąca)
•
prowizja z degresją jednostopniową
•
prowizja z degresją wielostopniową
FORMY ZADANIOWE
FORMY ZADANIOWE
Cecha: wynagrodzenie ustalone jest za wykonanie zadania (czas nie
Cecha: wynagrodzenie ustalone jest za wykonanie zadania (czas nie
odgrywa roli)
odgrywa roli)
W = s ∙ Z
gdzie:
W - wynagrodzenie
s
- stopień wykonania zadania
Z
- ustalona stawka za zadanie
zastosowanie: w celach motywowania i zagwarantowania określonej wielkości
produkcji
mankament: brak gwarancji wynagrodzenia dla pracownika (brak stałości
wynagrodzenia i niebezpieczeństwo nie uzyskania wynagrodzenia),
konieczność stałego wymiarowania zadań i szacowania stopnia realizacji
sposób przeciwdziałania: nie funkcjonuje samodzielnie, jest uzupełnieniem
form czasowych
czyste formy zadaniowe:
wynagrodzenie zadaniowe warunkowe (wypłata jedynie za
100%wykonania zadania)
wynagrodzenie zadaniowe bezwarunkowe (wypłata za określony %
wykonania)
FORMY MIESZANE
FORMY MIESZANE
(PRZYKŁADY)
(PRZYKŁADY)
1) podstawą forma czasowa:
dniówka z premią stałą - np. dniówka + 10%
dniówka z premią zmienną (w zależności od wyników) - np.
dniówka + premia (0 - 30%)
2) podstawą forma akordowa:
akord z dniówką gwarantowaną (do chwili osiągnięcia normy
dniówka, powyżej akord)
akord ze stałą premią (np. 10% za jakość)
3) podstawą forma prowizyjna:
dniówka z prowizją
4) podstawą forma zadaniowa:
dniówka zadaniowa - stawka dzienna płacy + premia za zadanie
UWARUNKOWANIA PŁAC W PRZEDSIĘBIORSTWIE
UWARUNKOWANIA PŁAC W PRZEDSIĘBIORSTWIE
możliwości finansowe firmy
potrzeby pracowników - minimum socjalne (prawo spiżowe płacy -
granica płac minimalnych, której nie wolno przekroczyć)
naciski ze strony związków zawodowych
przepisy podatkowe
przepisy o ubezpieczeniach społecznych
przepisy państwowe w sprawie płacy minimalnej
narzuty obligatoryjne na wynagrodzenia (FP, FGŚP, PFRON)
otoczenie - konkurencyjność płacowa
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (1)
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (1)
1) płaca zasadnicza - wynika z grupy osobistego zaszeregowania (ujęta
w taryfikatorze płacowym) - część stała płacy
2) wynagrodzenie obligatoryjne w przypadku niewykonywania pracy:
za czas choroby
za czas urlopu wypoczynkowego
za czas pełnienia dyżuru
za czas przestoju niezawinionego przez pracownika
3) dodatki obligatoryjne:
za pracę w godzinach nadliczbowych
za pracę w porze nocnej
dodatki wyrównawcze:
a) dla kobiet w ciąży
b) dla niezdolnego do wykonywania dotychczasowej pracy z
powodu wypadku przy pracy (choroby zawodowej)
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (2)
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (2)
4) świadczenia pieniężne:
ekwiwalenty:
za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe
za używanie własnej odzieży roboczej
za pranie we własnym zakresie odzieży roboczej
świadczenia związane z podróżami służbowymi (diety,
przejazdy, noclegi)
odszkodowania:
z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia
z tytułu rozwiązania umowy o pracę niezgodnie z przepisami
w przypadku zawarcia umowy o zakazie konkurencji
odprawy pieniężne:
emerytalno-rentowa
pośmiertna
dla pracownika powołanego do czynnej służby wojskowej
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (3)
TYPOWE SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PIENIĘŻNEGO (3)
5) dodatki nie obligatoryjne:
dodatek funkcyjny
dodatek stażowy
dodatek za pracę w warunkach szkodliwych
dodatek za pracę na drugiej zmianie
dodatek za pracę w niedziele i święta
dodatek za znajomość języków obcych
deputaty i inne świadczenia rzeczowe
rabaty za używanie samochodu prywatnego do celów służbowych
6) nagrody (nie obligatoryjne) - uznaniowe
7) premie (nie obligatoryjne) - regulaminowe
8) prowizje (nie obligatoryjne) - regulaminowe
od sprzedaży
od zysku
STRUKTURA PŁACY
STRUKTURA PŁACY
płaca
płaca
zasadnicza
zasadnicza
dodatki
dodatki
premie,
premie,
nagrody,
nagrody,
prowizje
prowizje
OPCJE POLITYKI PŁACOWEJ
OPCJE POLITYKI PŁACOWEJ
1) wysokie płace zasadnicze (powyżej 70%), niskie składniki ruchome i
dodatki
2) niskie płace zasadnicze (poniżej 70%), wysokie składniki ruchome i
dodatki
3) płaca zasadnicza 70%, składniki ruchome i dodatki 30%
SYSTEM WYNAGRADZANIA
SYSTEM WYNAGRADZANIA
System wynagradzania to ogół zasad ustalania i wypłacania
wynagrodzeń pracowniczych w firmie.
Elementy systemu wynagradzania:
1) określenie repertuaru wynagrodzeń w firmie:
finansowych płacowych
finansowych pozapłacowych
pozafinansowych
2) zasady ustalania wynagrodzeń:
finansowych płacowych i awansów płacowych
finansowych pozapłacowych
pozafinansowych
3) zasady kształtowania funduszu wynagrodzeń
4) regulacje i procedury techniczne:
terminy wypłat
miejsce wypłat
sposób informowania o wynagrodzeniach
sposób załatwiania reklamacji
ZASADY BUDOWY SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA
ZASADY BUDOWY SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA
Wynagrodzenia powinny być odpowiednio zróżnicowane
Wynagrodzenia powinny być godziwe
Wynagrodzenia powinny być sprawiedliwe
Wynagrodzenia oraz zasady ich ustalania i wypłacania powinny być
skonsultowane z pracownikami
Wynagrodzenia powinny być motywujące
Wynagrodzenia powinny być stabilne
Sposób ustalania wynagrodzenia powinien być zrozumiały dla
pracownika
Sposób ustalania i wypłacania wynagrodzeń powinien być prosty w
realizacji
Wynagrodzenia powinny być zewnętrznie konkurencyjne
SYSTEMY WYNAGRADZANIA
SYSTEMY WYNAGRADZANIA
1) system taryfowy
2) system kafeteryjny
3) system pakietowy
SYSTEM TARYFOWY
SYSTEM TARYFOWY
Główne składniki systemu:
1) taryfikator pracy:
taryfikator kwalifikacyjny - określenie kategorii
zaszeregowania dla poszczególnych stanowisk i rodzajów
prac
zestaw kart taryfikacyjnych
2) tabele stawek płac zasadniczych - przyporządkowanie
poszczególnym kategoriom zaszeregowania określonych stawek
płacy zasadniczej
3) określenie pozostałych elementów wynagrodzenia i zasad ich
przyznawania
PROCES BUDOWY TARYFOWEGO SYSTEMU PŁAC
PROCES BUDOWY TARYFOWEGO SYSTEMU PŁAC
Wartościowanie pracy
taryfikator pracy:
karty taryfikacyjne
taryfikator kwalifikacyjny
tabela płac
płaca zasadnicza
dodatki
premie, prowizje, nagrody
+
+
KARTA TARYFIKACYJNA
KARTA TARYFIKACYJNA
1) Stanowisko: mechanik
2) Komórka organizacyjna: Wydział Mechaniczny
3) Kategoria zaszeregowania: V
4) Charakterystyka podstawowych czynności:
przeglądy okresowe urządzeń
konserwacja urządzeń
naprawy i remonty (w tym kapitalne)
5) Wymagania kwalifikacyjne:
wykształcenie: zasadnicze zawodowe
szkolenie dodatkowe: kurs wewnętrzny
doświadczenie: dwa lata
6) Czynniki uciążliwości:
substancje chemiczne (smary, oleje, lakiery)
hałas
pyły
7) Punktacja:
złożoność pracy
20
odpowiedzialność
32
uciążliwość pracy
34
warunki pracy
23
razem
109 pkt.
PROSTY TARYFIKATOR KWALIFIKACYJNY (FRAGMENT)
PROSTY TARYFIKATOR KWALIFIKACYJNY (FRAGMENT)
Lp.
Stanowisko pracy
Liczba
punktów
Kategoria
zaszeregowania
1 Kierownik Wydziału Mechanicznego
239
XI
2 Główny Technolog
220
X
3 Kierownik Oddziału Tokarek
198
IX
4 Kierownik Oddziału Frezarek
185
IX
5 Kierownik zmiany
167
VIII
6 Technolog
142
VII
7 Mistrz zmianowy
138
VI
8 Operator centrum obróbczego
119
V
9 Referent
95
IV
10 Mechanik
90
IV
11 Tokarz
86
IV
12 Frezer
75
III
13 Lakiernik
64
III
14 Wydający narzędzia
55
II
15 Robotnik gospodarczy
52
II
16 Portier
47
II
17 Sprzątający
38
I
TABELA STAWEK PŁAC ZASADNICZYCH
TABELA STAWEK PŁAC ZASADNICZYCH
SYSTEM KAFETERYJNY
SYSTEM KAFETERYJNY
Istota - pracownik ma możliwość wyboru formy, w jakiej uzyskuje część
wynagrodzenia
Typowe świadczenia oferowane w ramach systemów kafeteryjnych:
składki na fundusz emerytalny
czesne w szkole
opłata żłobka, przedszkola
opłata za studia
obiady
składki członkowskie w klubach
wczasy
czynsz za mieszkanie
stałe koszty leczenia
koszty benzyny do samochodu
Zalety:
oszczędności dla pracownika i firmy
możliwość uzyskania efektu skali
ściślejsze związanie pracownika z firmą
odciążenie czasowe pracownika od czynności związanych z dokonywaniem
zakupów i opłat
Wady:
pracochłonność i czasochłonność czynności administrowania systemem
duża złożoność systemu
niepełne zadowolenie pracowników
SYSTEM PAKIETOWY
SYSTEM PAKIETOWY
Istota - dla poszczególnych pracowników (grup) ustala się względnie stałe
zestawy (pakiety) składników wynagrodzenia
Wynagrodzenie całkowite = wynagrodzenia finansowe + wynagrodzenia
pozafinansowe (w tym oszczędności w podatkach, narzutach na płace i
ubezpieczeniach społecznych)
Proces tworzenia systemu:
ustalić składniki pakietu pracowniczego
wycenić składniki pakietu (wartość rynkowa)
obliczenie wynagrodzenia całkowitego
Zalety:
możliwość indywidualizacji wynagrodzeń
możliwość podniesienia dochodów
oszczędności w podatkach, ubezpieczeniach społecznych i narzutach na
wynagrodzenia
Wady:
pracochłonność i czasochłonność czynności administrowania systemem
utrudnienie zrozumienia zasad systemu przez pracowników
TYPOWY PAKIET MENEDŻERA AMERYKAŃSKIEGO
TYPOWY PAKIET MENEDŻERA AMERYKAŃSKIEGO
1) płaca bieżąca (w tym zasadnicza, dodatki, premie, prowizje)
2) wynagrodzenia długoterminowe odroczone:
akcje firmy
opcje na zakup akcji
akcje fikcyjne (pozorne, wirtualne)
rachunki oszczędnościowe
polisy ubezpieczeniowe
3) wynagrodzenia pozafinansowe i niematerialne (perquisites):
samochód służbowy
telefon komórkowy
notebook
opłaty zdrowotne
opłaty mieszkaniowe
opłaty składek w klubach
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Wyjaśnij pojęcie wynagrodzenia oraz wskaż typowe rodzaje
wynagrodzeń.
2. Jaka jest różnica pomiędzy wynagrodzeniem bieżącym a odroczonym.
3. Wskaż typowe rodzaje wynagrodzeń nie finansowych.
4. Jakie funkcje pełnią wynagrodzenia?
5. Jakie są współczesne postulaty wobec płac?
6. Omów różnice pomiędzy czasową a akordową formą wynagradzania.
7. Omów różnice pomiędzy prowizyjną a zadaniową formą
wynagradzania.
8. Od czego zależy poziom i struktura płac w przedsiębiorstwie?
9. Jakie są typowe składniki wynagrodzenia pieniężnego?
10.Omów zasady budowy racjonalnych systemów wynagradzania.
11.Omów i oceń opcje polityki płacowej.
12.Scharakteryzuj kafeteryjny i pakietowy system wynagradzania.
7.Szkolenie
7.Szkolenie
7.Szkolenie
7.Szkolenie
POJĘCIE SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
POJĘCIE SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
Szkolenie zawodowe to przygotowanie ludzi do pracy na konkretnym
Szkolenie zawodowe to przygotowanie ludzi do pracy na konkretnym
stanowisku, w konkretnej firmie, głównie w formach pozaszkolnych.
stanowisku, w konkretnej firmie, głównie w formach pozaszkolnych.
Obejmuje ludzi pracujących, jak też kandydatów na określone
Obejmuje ludzi pracujących, jak też kandydatów na określone
stanowiska.
stanowiska.
Szkolenie pracowników obejmuje:
Szkolenie pracowników obejmuje:
1) przygotowanie do konkretnej pracy
2) dokształcanie zawodowe
3) doskonalenie zawodowe
4) przekwalifikowanie
SCHEMAT PROCESU SZKOLENIOWEGO W FIRMIE
SCHEMAT PROCESU SZKOLENIOWEGO W FIRMIE
Rozpoznanie potrzeb szkoleniowych
Rozpoznanie potrzeb szkoleniowych
Plan szkolenia
Plan szkolenia
Potrzeby
Potrzeby
szkoleniowe
szkoleniowe
Możliwości
Możliwości
realizacji potrzeb
realizacji potrzeb
szkoleniowych
szkoleniowych
Program szkolenia
Program szkolenia
Realizacja programu szkoleniowego
Realizacja programu szkoleniowego
Ocena szkolenia
Ocena szkolenia
(w tym ocena efektywności szkolenia)
P
rz
e
d
s
ię
w
z
ię
c
ie
s
z
k
o
le
n
io
w
e
P
rz
e
d
s
ię
w
z
ię
c
ie
s
z
k
o
le
n
io
w
e
CZYNNIKI KREUJĄCE POTRZEBY SZKOLENIOWE
CZYNNIKI KREUJĄCE POTRZEBY SZKOLENIOWE
1) czynniki zewnętrzne:
postęp naukowy
postęp techniczny
postęp organizacyjny
zmiany prawa
problemy na styku firma a dostawcy, odbiorcy, kontrahenci
2) czynniki wewnętrzne:
przyjęcie nowych ludzi do pracy
zmiana struktury organizacyjnej
przeniesienie osoby na inne stanowisko (awans, przesunięcie)
tworzenie rezerwy kadrowej
wprowadzanie nowych przepisów wewnętrznych
uruchamianie inwestycji
problemy wewnętrzne
ŹRÓDŁA INFORMACJI O POTRZEBACH SZKOLENIOWYCH
ŹRÓDŁA INFORMACJI O POTRZEBACH SZKOLENIOWYCH
nie zrealizowane potrzeby szkoleniowe z poprzednich okresów
opisy stanowisk pracy
wyniki ocen pracowniczych i przeglądów kadrowych
wyniki obserwacji ludzi (zachowań, efektów pracy, postaw)
opinie klientów
rozmowy z pracownikami i szefami komórek organizacyjnych
wyniki analiz wewnętrznych
informacje prasowe
oferty firm szkoleniowych
PROGRAM SZKOLENIA
PROGRAM SZKOLENIA
1)
1)
Złożenia organizacyjno-programowe, w tym:
Złożenia organizacyjno-programowe, w tym:
•
nazwa szkolenia
nazwa szkolenia
•
cel szkolenia
cel szkolenia
•
zakres tematyczny szkolenia
zakres tematyczny szkolenia
•
zasady doboru uczestników
zasady doboru uczestników
•
czas trwania szkolenia i sposób realizacji
czas trwania szkolenia i sposób realizacji
•
sposób sprawdzenia efektów szkolenia
sposób sprawdzenia efektów szkolenia
2)
2)
Plan szkolenia, w tym:
Plan szkolenia, w tym:
•
tytuły zajęć i ich wymiar czasowy
tytuły zajęć i ich wymiar czasowy
•
rozkład zajęć
rozkład zajęć
3)
3)
Program szkolenia, w tym:
Program szkolenia, w tym:
•
treści szkolenia
treści szkolenia
•
wskazówki metodyczne
wskazówki metodyczne
•
wykaz literatury
wykaz literatury
•
środki dydaktyczne
środki dydaktyczne
REALIZACJA SZKOLENIA
REALIZACJA SZKOLENIA
Otwarcie szkolenia
Część główna szkolenia
Część główna szkolenia
Zamknięcie szkolenia
REALIZACJA SZKOLENIA
REALIZACJA SZKOLENIA
1) otwarcie szkolenia:
zaprezentowanie wykładowców (trenerów)
przedstawienie programu szkolenia
poinformowanie uczestników o sposobie zaliczenia
2) część główna:
sprawdzenie poziomu wiedzy i umiejętności słuchaczy (nie
zawsze występuje)
podawanie słuchaczom wiedzy i ćwiczenie umiejętności
3) zamknięcie szkolenia:
ocena końcowa słuchaczy przez prowadzącego
rozdanie zaświadczeń (certyfikatów, dyplomów)
OGÓLNE ZASADY KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA
OGÓLNE ZASADY KSZTAŁCENIA I SZKOLENIA
1) zasada poglądowości
2) zasada przystępności (stopniowania trudności)
3) zasada systematyczności
4) zasada trwałości wiedzy i umiejętności
5) zasada wiązania teorii z praktyką
6) zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa słuchaczy
7) zasada operatywności wiedzy i umiejętności
METODY SZKOLENIA
METODY SZKOLENIA
Przez metodę szkolenia rozumie się świadomie i systematycznie
Przez metodę szkolenia rozumie się świadomie i systematycznie
stosowany sposób przekazywania pracownikom wiedzy zawodowej,
stosowany sposób przekazywania pracownikom wiedzy zawodowej,
doskonalenia ich umiejętności zawodowych oraz kształtowania
doskonalenia ich umiejętności zawodowych oraz kształtowania
właściwych postaw wobec pracy, firmy, przełożonych,
właściwych postaw wobec pracy, firmy, przełożonych,
współpracowników i klientów.
współpracowników i klientów.
Rodzaje metod szkolenia:
Rodzaje metod szkolenia:
1) ze względu na sposób przyswajania przez człowieka wiedzy i
umiejętności:
metody podające
metody problemowe
metody eksponujące
metody słowne
metody praktyczne
2) ze względu na etap procesu nauczania-uczenia się:
metody oparte na obserwacji i pomiarze
metody oparte na słowie
metody oparte na czynnościach praktycznych
METODY PODAJĄCE
METODY PODAJĄCE
Przebieg toku podającego:
Przebieg toku podającego:
1) przygotowanie słuchaczy na przyjęcie nowych treści
2) podanie materiału informacyjnego (analiza)
3) stopniowe przyswajanie przez słuchaczy przekazanej wiedzy
4) podsumowanie (synteza)
5) kontrola przyswojonych treści i ewentualne uzupełnienia braków
Przykłady:
Przykłady:
proste metody przekazu wiedzy, informacji: porada, wyjaśnienie,
opis
złożone metody przekazu wiedzy, informacji: prelekcja, wykład
METODY PROBLEMOWE
METODY PROBLEMOWE
Przebieg toku poszukującego:
Przebieg toku poszukującego:
1) uświadomienie słuchaczom faktu występowania jakiejś trudności
(problemu)
2) sformułowanie problemu (I etap analizy)
3) poszukiwanie rozwiązań problemu (II etap analizy)
4) analiza i ocena rozwiązań problemu (III etap analizy)
5) wybór najlepszego rozwiązania (I etap syntezy)
6) podsumowanie (II etap syntezy)
7) kontrola nabytej wiedzy i umiejętności, ewentualne uzupełnienie
braków
Przykłady:
Przykłady:
metoda przypadków
metoda sytuacyjna
gry dydaktyczne
METODY EKSPONUJĄCE
METODY EKSPONUJĄCE
Istota:
Istota:
Demonstrowanie, prezentowanie słuchaczom jakiejś treści, rzeczy,
sytuacji, zjawiska i procesu w naturze lub w formie przetworzeń i
modeli (rysunków, makiet, zdjęć, filmów). Szkolony dokonuje
obserwacji, oglądu, a często również pomiaru przedmiotu
prezentacji.
Przykłady:
Przykłady:
pokaz, prezentacja
film
zwiedzanie firmy
METODY SŁOWNE
METODY SŁOWNE
Istota:
Istota:
Przekaz słowny treści szkolenia. Wykorzystywanie dwóch rodzajów
zmysłów: słuch i wzrok.
Przykłady:
Przykłady:
opowiadanie, opis, wykład
wystąpienie
dyskusja
praca z poradnikiem (podręcznikiem)
METODY PRAKTYCZNE
METODY PRAKTYCZNE
Istota:
Istota:
Zdobywanie wiedzy, umiejętności, kształtowanie postaw odbywa się w
trakcie działania, tj. w czasie pracy zawodowej lub ćwiczeń
symulujących pracę.
Przykłady:
Przykłady:
szkolenie przywarsztatowe
powierzanie zadań specjalnych
asystentura
metoda sytuacyjna (case study)
metoda przypadków (incident method)
inscenizacje
treningi i warsztaty
PRZEGLĄD WYBRANYCH METOD SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
PRZEGLĄD WYBRANYCH METOD SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
1) metody szkolenia w miejscu pracy:
szkolenie przywarsztatowe
powierzanie zadań specjalnych
rotacja stanowiskowa
zastępowanie kierownika
asystentura
coaching
mentoring
2) metody szkolenia w oderwaniu od pracy:
wykład
dyskusja
metoda sytuacyjna (case study)
metoda przypadków (incident method)
metoda symulacyjna
gry symulacyjne
inscenizacje
modelowanie zachowań
treningi (w tym outdoor courses)
trening interpersonalny
FORMY SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
FORMY SZKOLENIA PRACOWNIKÓW
O formie szkolenia decyduje jego strona organizacyjna, w szczególności:
O formie szkolenia decyduje jego strona organizacyjna, w szczególności:
kto szkoli?, kogo szkoli?, gdzie szkoli?, kiedy szkoli?
kto szkoli?, kogo szkoli?, gdzie szkoli?, kiedy szkoli?
1) ze względu na podmiot szkolący:
szkolenia zorganizowane
samokształcenie kierowane
samokształcenie
2) ze względu na podmiot szkolony:
formy jednostkowe
formy zbiorowe (grupowe, zespołowe)
3) ze względu na pochodzenie słuchaczy:
szkolenia otwarte
szkolenia zamknięte
4) ze względu na miejsce szkolenia:
szkolenia w miejscu pracy (w trakcie pracy)
szkolenia poza miejscem pracy (w oderwaniu od pracy)
5) ze względu na czas szkolenia:
szkolenia bardzo krótkie
szkolenia krótkie
szkolenia średnie
szkolenia długie
szkolenia bardzo długie
WSPÓŁCZESNE NIETRADYCYJNE FORMY KSZTAŁCENIA I
WSPÓŁCZESNE NIETRADYCYJNE FORMY KSZTAŁCENIA I
SZKOLENIA
SZKOLENIA
radiowe
telewizyjne (telenauczanie)
filmowe (videonauczanie)
prasowe
korespondencyjne
elektroniczne (e-learning)
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
ŚRODKI DYDAKTYCZNE
Środki dydaktyczne to rozmaite przedmioty materialne mające na celu
Środki dydaktyczne to rozmaite przedmioty materialne mające na celu
poprawienie sprawności szkolenia.
poprawienie sprawności szkolenia.
Główne funkcje środków dydaktycznych:
Główne funkcje środków dydaktycznych:
zwiększenie poglądowości szkolenia
ułatwienie zrozumienia przekazywanych treści
ułatwienie wykonywania ćwiczeń
podniesienie poziomu komunikacji
zastępowanie prowadzącego w wykonywaniu niektórych
czynności
ułatwianie przekazu informacji i jego odbioru
ułatwienie kontroli szkolenia i oceny jego rezultatów
Podział środków dydaktycznych ze względu na sposób oddziaływania na
Podział środków dydaktycznych ze względu na sposób oddziaływania na
człowieka:
człowieka:
1) wzrokowe
2) słuchowe
3) wzrokowo-słuchowe
GŁÓWNE RODZAJE ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH
GŁÓWNE RODZAJE ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH
1) tablice do pisania
2) flip charty
3) tablice do umieszczania prezentacji
4) podręczniki
5) inne materiały drukowane
6) eksponaty
7) plansze
8) makiety
9) zdjęcia
10)urządzenia do projekcji świetlnej
11)urządzenia do zapisu i odtwarzania dźwięku
12)urządzenia do nagłaśniania pomieszczeń
13)urządzenia do nagrywania i odtwarzania filmów
14)komputery wraz z oprogramowaniem
15)sieci komputerowe (intranet, Internet)
16)telewizja wewnętrzna
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Scharakteryzuj proces szkolenia zawodowego w firmie.
2. Od czego zależą potrzeby szkoleniowe firmy?
3. Omów elementy programu szkoleniowego.
4. Omów modelowy przebieg przedsięwzięcia szkoleniowego.
5. Scharakteryzuj zasady szkolenia (kształcenia).
6. Porównaj podający i poszukujący tok szkolenia (kształcenia).
7. Porównaj słowne, eksponujące i praktyczne metody szkolenia
(kształcenia).
8. Omów typowe metody szkolenia w miejscu pracy.
9. Omów typowe metody szkolenia w oderwaniu od pracy.
10.Scharakteryzuj współczesne nietradycyjne metody szkolenia
(kształcenia).
11.Wymień typowe rodzaje środków dydaktycznych i omów ich funkcje.
8.Ocenianie
8.Ocenianie
8.Ocenianie
8.Ocenianie
ISTOTA OCENIANIA
ISTOTA OCENIANIA
Ocenianie polega na badaniu (rozpoznawaniu) własności człowieka,
Ocenianie polega na badaniu (rozpoznawaniu) własności człowieka,
jego zachowań i pracy.
jego zachowań i pracy.
Trudności w ocenianiu ludzi:
Trudności w ocenianiu ludzi:
1) niechęć ludzi do bycia ocenianym
2) niechęć szefów do oceniania ludzi:
pracochłonność i czasochłonność
trudność oceny
odpowiedzialność
ryzyko negatywnych skutków
SCHEMAT PROCESU OCENIANIA PRACOWNIKÓW
SCHEMAT PROCESU OCENIANIA PRACOWNIKÓW
Potrzeba oceny pracowników
Potrzeba oceny pracowników
Kryteria oceny
Metody oceny
Zebranie informacji o pracownikach
Zebranie informacji o pracownikach
własności
zachowania
wyniki pracy
Identyfikacja cech pracownika
Identyfikacja cech pracownika
Porównanie pracownika z obiektem
Porównanie pracownika z obiektem
odniesienia
odniesienia
Ocena
Ocena
Pomiar natężenia cech pracownika
Pomiar natężenia cech pracownika
Wykorzystanie wyników oceny
Wykorzystanie wyników oceny
ŹRÓDŁA INFORMACJI O OCENIANYCH PRACOWNIKACH
ŹRÓDŁA INFORMACJI O OCENIANYCH PRACOWNIKACH
akta personalne
opinie pisemne
opinie ustne
obserwacje zachowań i pracy
specjalne badania
ELEMENTY OCENY PRACOWNICZEJ
ELEMENTY OCENY PRACOWNICZEJ
1) cel oceny
2) podmiot oceniany
3) podmiot oceniający
4) kryteria oceny
5) metody oceny
6) narzędzia oceny
FUNKCJE (CELE) OCENIANIA
FUNKCJE (CELE) OCENIANIA
1) funkcja informacyjna
2) funkcja decyzyjna
3) funkcja korekcyjna
4) funkcja motywacyjno-wychowawcza
5) funkcja rozwojowa
PODMIOT OCENIANY
PODMIOT OCENIANY
Podmioty oceniania:
Podmioty oceniania:
kandydaci do pracy
pracownicy (pojedyncze osoby, zespoły)
PODMIOT OCENIAJĄCY
PODMIOT OCENIAJĄCY
1) ocena jednopodmiotowa
2) ocena wielopodmiotowa (ocena 360°)
OCENA 360
OCENA 360
O
O
pracowni
k
klienci
zewnętrzn
i
koledzy
eksperci
zewnętrzn
i
pracownik
podwładni
klienci
wewnętrz
ni
komisja
wewnętrz
na
przełożon
y
ZALETY I WADY OCENIANIA PRZEZ RÓŻNE PODMIOTY
ZALETY I WADY OCENIANIA PRZEZ RÓŻNE PODMIOTY
stres
brak obiektywizmu
możliwość uzyskania opinii
pracownika o trudnościach w pracy
uczy odpowiedzialności i
samokrytycyzmu
znajomość pracy i warunków pracy
Pracownik
brak znajomości człowieka i
jego pracy
uleganie pierwszemu
wrażeniu
obiektywizm oceny
możliwość zbadania predyspozycji,
osobowości, inteligencji
Eksperci
zewnętrzni
słaba znajomość osoby i jej
pracy
obiektywizm
Komisja
wewnętrzna
nie dla wszystkich
pracowników
rzadkie kontakty
możliwość oceny stosunku do klienta
bezstronność oceny
Klienci zewnętrzni
rzadkie kontakty
możliwość oceny współpracy
Klienci wewnętrzni
ryzyko subiektywizmu
możliwość oceny pracy w zespole
wpływ na integrację ludzi
Koledzy
ryzyko podważenia
autorytetu
ryzyko subiektywizmu
informacja zwrotna
wpływ na atmosferę pracy
Podwładni
ryzyko subiektywizmu
(faworyzowanie, ocena
tendencyjna)
dobra znajomość pracownika
Przełożony
Wady
Wady
Zalety
Zalety
Podmiot
Podmiot
KRYTERIA OCENIANIA
KRYTERIA OCENIANIA
a) kryteria kwalifikacyjne - ocena wiedzy, doświadczenia i umiejętności
b) kryteria efektywnościowe - ocena wyników, efektów pracy
c) kryteria behawioralne - ocena zachowań
d) kryteria osobowościowe – ocena cech osobowościowych
e) kryteria intelektualne - ocena inteligencji i operacji umysłowych
Rodzaje ocen:
Rodzaje ocen:
oceny jednokryterialne
oceny wielokryterialne
KRYTERIA KWALIFIKACYJNE
KRYTERIA KWALIFIKACYJNE
(wiedza, doświadczenie, umiejętności zawodowe)
(wiedza, doświadczenie, umiejętności zawodowe)
1) wykształcenie (poziom, kierunek)
2) doświadczenie zawodowe (staż pracy)
3) znajomość branży
4) znajomość języków obcych
5) znajomość przepisów prawa
6) znajomość etykiety
7) umiejętność obsługi komputera (urządzeń biurowych)
8) umiejętność obsługi maszyn i urządzeń
9) umiejętności kierownicze:
negocjacje
tworzenie zespołów
publiczne występowanie
decydowanie
ocenianie ludzi
rozwiązywanie konfliktów
KRYTERIA EFEKTYWNOŚCIOWE
KRYTERIA EFEKTYWNOŚCIOWE
(wyniki pracy indywidualne lub zespołowe w ujęciu rzeczowym i
(wyniki pracy indywidualne lub zespołowe w ujęciu rzeczowym i
wartościowym)
wartościowym)
1) obrót na pracownika (zespół)
2) stopień realizacji zadań
3) liczba pozyskanych klientów
4) liczba przeprowadzonych transakcji
5) ilość wykonanej pracy (wyrobów, operacji, usług)
6) oszczędność w materiałach, surowcach, paliwach
7) terminowość realizacji zadań
8) jakość pracy (liczba braków, usterek, reklamacji)
9) zysk na pracownika (zespół)
10)inkaso należności
11)koszt produkcji na pracownika (zespół)
12)rentowność produkcji lub sprzedaży na pracownika (zespół)
KRYTERIA BEHAWIORALNE
KRYTERIA BEHAWIORALNE
(zachowania w pracy)
(zachowania w pracy)
1) punktualność
2) zaangażowanie
3) dyspozycyjność
4) operatywność w działaniu
5) systematyczność w pracy
6) przestrzeganie przepisów, poleceń, norm
7) stosunek do pracy
8) stosunek do przełożonych
9) stosunek do podwładnych
10)stosunek do współpracowników
11)stosunek do klientów
12)wygląd zewnętrzny
13)kultura osobista
14)dbałość o porządek na stanowisku pracy
15)dbałość o rozwój podwładnych
16)dbałość o mienie firmy
17)konfidencjonalność
18)lojalność
KRYTERIA OSOBOWOŚCIOWE
KRYTERIA OSOBOWOŚCIOWE
(cechy osobowe, cechy charakteru)
(cechy osobowe, cechy charakteru)
1) odpowiedzialność
2) energiczność
3) emocjonalność
4) odporność na stres
5) uczciwość
6) entuzjazm
7) zrównoważenie
8) optymizm
9) potrzeby
10)poziom lęku
11)poczucie humoru
12)asertywność
13)towarzyskość
14)otwartość w kontaktach z ludźmi
15)nawyki
16)wartości
KRYTERIA INTELEKTUALNE
KRYTERIA INTELEKTUALNE
(inteligencja ogólna, sprawności umysłowe)
(inteligencja ogólna, sprawności umysłowe)
1) umiejętność analizy i syntezy
2) umiejętność wnioskowania
3) poziom uwagi
4) zdolność postrzegania
5) zdolności werbalne
6) zdolności liczbowe (do obliczeń)
7) zdolności abstrakcyjnego myślenia
8) zdolności wzrokowo-przestrzenne
9) zdolności społeczne (rozumienie innych, rozpoznawanie stanów
emocjonalnych itp.)
10)zdolności twórcze (kreatywność)
11)wyobraźnia
12)pamięć
METODY OCENY
METODY OCENY
1) metody oceny absolutnej (bezwzględnej):
pomocnicze narzędzie - skala ocen
rodzaje skal:
a. skale naturalne
b. skale sztuczne:
skale punktowe
skale wagowo-punktowe
skale przymiotnikowe
skale opisowe
skale opisowe (behawioralne)
skale graficzne
skale mieszane
2) metody oceny relatywnej (względnej):
metody porównania (z innym pracownikiem, wzorcem,
standardem: kwalifikacyjnym, efektywnościowym,
behawioralnym, osobowościowym)
metody rangowania
metody klasyfikowania (np. portfolio personalne)
GRAFICZNA OCENA RELATYWNA PRACOWNIKA
GRAFICZNA OCENA RELATYWNA PRACOWNIKA
kryteri
kryteri
a
a
oceny
oceny
natężenie cechy
natężenie cechy
- ocena pracownika
- standard kwalifikacyjny
(efektywnościowy)
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
a)
a)
b)
b)
c)
c)
d)
d)
e)
e)
f)
f)
g)
g)
h)
h)
i)
i)
j)
j)
k)
k)
l)
l)
PRZYKŁAD PORTFOLIO PERSONALNEGO
PRZYKŁAD PORTFOLIO PERSONALNEGO
Najlepsi
pracownicy
(„Orły”)
Efekty pracy
Efekty pracy
WYSOKIE
WYSOKIE
NISKIE
NISKIE
Solidni
pracownicy
(„Woły robocze”)
Pracownicy
problematyczni
(„???”)
Pracownicy mało
przydatni
(„Uschłe drzewa”)
NISKI
NISKI
WYSOKI
WYSOKI
Potencjał pracy
Potencjał pracy
RODZAJE OCEN PRACOWNICZYCH
RODZAJE OCEN PRACOWNICZYCH
1) Oceny bieżące niesformalizowane
2) Oceny bieżące sformalizowane
3) Oceny okresowe
DEFINICJA OCENY OKRESOWEJ
DEFINICJA OCENY OKRESOWEJ
Ocena okresowa to sformalizowana i systematyczna ocena
Ocena okresowa to sformalizowana i systematyczna ocena
pracowników.
pracowników.
Cechy ocen okresowych:
1) systematyczność
2) formalizacja
System ocen okresowych to zespół świadomie i logicznie
System ocen okresowych to zespół świadomie i logicznie
dobranych
dobranych
metod i narzędzi oceniania okresowego w firmie.
metod i narzędzi oceniania okresowego w firmie.
CELE OCEN OKRESOWYCH
CELE OCEN OKRESOWYCH
1) zbadanie przydatności pracownika do pracy
2) określenie indywidualnych potrzeb szkoleniowych
3) ustalenie indywidualnego planu rozwoju pracownika
4) tworzenie rezerwy kadrowej
5) udzielenie pracownikom informacji zwrotnej
6) podjęcie decyzji personalnych
CYKL OCENIANIA OKRESOWEGO
CYKL OCENIANIA OKRESOWEGO
Okres najkrótszy - 1 miesiąc
Okres najdłuższy - 3 lata
Okres przeciętny - 1 rok
PODMIOT OCEN OKRESOWYCH
PODMIOT OCEN OKRESOWYCH
Podmioty oceniania:
Podmioty oceniania:
pojedynczy pracownicy
zespoły pracowników
Osoby wyłączone z ocen okresowych:
Osoby wyłączone z ocen okresowych:
naczelne kierownictwo firmy (Zarząd)
pracownicy o krótkim stażu pracy
KRYTERIA OCENIANIA OKRESOWEGO
KRYTERIA OCENIANIA OKRESOWEGO
a) kryteria efektywnościowe - ocena wyników
b) kryteria behawioralne - ocena zachowań
NARZĘDZIA OCENY OKRESOWEJ
NARZĘDZIA OCENY OKRESOWEJ
Formularz oceny - narzędzie oceny
Rodzaje formularzy ocen okresowych:
a) kadra kierownicza
b) umysłowi pracownicy szeregowi
c) fizyczni pracownicy szeregowi
Typowy układ treści formularza oceny okresowej:
1) część I - metryczka (imię i nazwisko, stanowisko, komórka
organizacyjna, staż pracy, data poprzedniej oceny
2) część II - ocena pracownika za poszczególne kryteria
3) część III - ocena końcowa (sumaryczna)
4) część IV - wnioski końcowe przełożonego
5) część V - potwierdzenie przyjęcia do wiadomości przez
pracownika (ewentualne odwołanie)
SCHEMAT PROCESU OCENIANIA OKRESOWEGO PRACOWNIKÓW
SCHEMAT PROCESU OCENIANIA OKRESOWEGO PRACOWNIKÓW
Przełożony wypełnia
Przełożony wypełnia
arkusz oceny
arkusz oceny
pracownika
pracownika
Pracownik wypełnia
Pracownik wypełnia
arkusz samooceny
arkusz samooceny
Konfrontacja wyników oceny i samooceny
Sformułowanie wniosków końcowych z oceny
Przyjęcie oceny z
zastrzeżeniami (lub
nie przyjęcie oceny
przez pracownika)
Przyjęcie oceny przez
pracownika
Tryb odwoławczy
Decyzja końcowa
Przekazanie arkuszy
ocen do Działu Kadr
Raport końcowy
Raport końcowy
z oceny
z oceny
MODELE OCENY OCENIAJĄCEJ
MODELE OCENY OCENIAJĄCEJ
1) model jednokierunkowy - przełożony informuje pracownika o ocenie,
pracownik słucha i przyjmuje do wiadomości
Zalety:
szybkość oceny
Wady:
autokratyzm
brak możliwości wypowiedzi i obrony przez pracownika
2) model jednokierunkowy ze sprzężeniem zwrotnym - przełożony informuje
pracownika o ocenie, pracownik ma możliwość ustosunkowania się do oceny
Zalety:
szybkość oceny
możliwość obrony
Wady:
niepełna możliwość wypowiedzi pracownika
brak możliwości obrony
3) model dwukierunkowy - przełożony informuje pracownika o swojej ocenie,
pracownik przedstawia samoocenę, dyskusja oceny i samooceny
Zalety:
wszechstronność oceny
możliwość wypowiedzi i obrony przez pracownika
demokratyzm
Wady:
długi czas
PRZEBIEG ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
PRZEBIEG ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
1) Przygotowanie rozmowy:
poinformowanie pracowników
zapoznanie pracowników z formularzami oceny
miejsce i termin rozmowy
warunki rozmowy
2) Rozpoczęcie rozmowy:
wytworzenie atmosfery otwartości
wyjaśnienie pracownikowi celu rozmowy
3) Prezentacja oceny pracownika przez przełożonego:
prezentacja kryteriów ocenianych pozytywnie
prezentacja kryteriów ocenianych negatywnie z uzasadnieniem
4) Prezentacja samooceny przez pracownika:
prezentacja własnych mocnych stron i osiągnięć
ustosunkowanie się do oceny przełożonego
5) Dyskusja:
dyskusja ocen rozbieżnych
dyskusja możliwych sposobów poprawy wyników oceny w przyszłości
6) Sformułowanie wniosków końcowych z oceny
7) Przyjęcie oceny przez pracownika (odwołanie od oceny)
ZASADY PROWADZENIA ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
ZASADY PROWADZENIA ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
1) przygotowanie się do rozmowy (plan rozmowy, argumenty)
2) wytworzyć właściwą atmosferę
3) oceniać w „cztery oczy”
4) być taktownym
5) szacunek dla pracownika
6) oceniać pracę, zachowania, postawy i kwalifikacje, a nie cechy
osobiste i przekonania pracownika
7) nie atakować
8) nie być jednostronnym (rozmawiać o sukcesach i porażkach)
9) najpierw chwalić, potem krytykować
10)opierać się na faktach (nie na plotkach i pogłoskach)
11)nie porównywać pracownika z innymi pracownikami
12)unikać sformułowań o zabarwieniu emocjonalnym
13)słuchać pracownika, dać mu możliwość wypowiedzi
TYPOWE PYTANIA DO PRACOWNIKA W ROZMOWIE OCENIAJĄCEJ
TYPOWE PYTANIA DO PRACOWNIKA W ROZMOWIE OCENIAJĄCEJ
1) Pani (Pana) najważniejsze osiągnięcia w okresie oceny?
2) Pani (Pana) największe niepowodzenia w okresie oceny?
3) Przyczyny Pani (Pana) porażek i niepowodzeń?
4) Jakie czynniki ułatwiały, a jakie utrudniały Pani (Panu) pracę w
okresie oceny?
5) Czy odczuwa Pani (Pan) satysfakcję z poziomu wykonywanych
obowiązków (wydajności, jakości pracy)?
6) Co mogłaby Pani (Pan) zrobić, aby podnieść wyniki swej pracy?
7) Czy chciał(a)by Pani (Pan) podnosić swoje kwalifikacje? W jakim
zakresie?
8) Jakie zadania chciał(a)by Pani (Pan) wykonywać w przyszłości?
9) Co zmienił(a)by Pani (Pan) w naszej firmie?
10)Jak ocenia Pani (Pan) swoje obecne wyniki pracy w porównaniu z
wynikami uzyskanymi w okresie poprzedniej oceny?
RAPORT Z OCEN OKRESOWYCH
RAPORT Z OCEN OKRESOWYCH
Cel: przekazanie informacji dla Zarządu o wynikach ocen okresowych
Zawartość:
przebieg ocen
wyniki ocen
wnioski z ocen
Prezentacje (w ujęciu liczbowym i %):
tabele
diagramy
wykresy
Wskazanie przypadków ocen krańcowych:
osoby wyróżnione
osoby ocenione negatywnie
ZASADY OCENIANIA
ZASADY OCENIANIA
1) powszechność ocen
2) celowość ocen
3) systematyczność
4) ciągłość ocen
5) etapowość ocen
6) znajomość systemu ocen przez ocenianych
7) prawidłowa konstrukcja systemu ocen
8) testowanie systemu ocen
9) formalizacja ocen
10)przygotowanie oceniających
11)znajomość ocenianego przez oceniającego
12)jednoznaczność kryteriów
13)adekwatność kryteriów
14)akceptacja kryteriów przez pracowników
15)zakaz stosowania kryteriów dyskryminujących
16)stabilność kryteriów
17)sprawiedliwość oceny
18)obiektywizm oceny
19)wielostronność oceny
20)sprzężenie zwrotne
21)prawo odwołania się od wyniku oceny
22)poufność wyników oceny
23)prostota oceny
BŁĘDY TECHNICZNE OCENIANIA
BŁĘDY TECHNICZNE OCENIANIA
1) System ocen niekompletny
2) Źle skonstruowane formularze ocen:
brak instrukcji
niejasny język
zbyt długi formularz
3) Zbyt duża (zbyt mała) liczba kryteriów oceny
4) Kryteria niejednoznacznie sformułowane
5) Kryteria nieadekwatne do stanowiska
BŁĘDY W SZTUCE OCENIANIA
BŁĘDY W SZTUCE OCENIANIA
1) Efekt aureoli
2) Błąd projekcji
3) Błąd atrybucji
4) Efekt pierwszeństwa
5) Błąd świeżości
6) Efekt hierarchii
7) Efekt zbyt luźnych kontaktów
8) Błąd liberalizmu
9) Błąd surowości
10)Tendencja do uśredniania
11)Efekt nastroju
12)Efekt publiczności
13)Kierowanie się przesłankami pozamerytorycznymi
14)Uleganie stereotypom
WYNIKI OCENY PRACOWNIKA NA TLE GRUPY
WYNIKI OCENY PRACOWNIKA NA TLE GRUPY
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
Punkty
Kryteri
a oceny
- ocena najwyższa w grupie
- ocena najniższa w grupie
- ocena średnia w grupie
- profil ocenianego pracownika
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Na czym polega proces oceny pracowników?
2. Scharakteryzuj kryteria oceniania pracowników.
3. Jakie funkcje pełnią oceny pracownicze?
4. Na czym polega ocena 360°?
5. Na czym polegają metody oceny absolutnej?
6. Na czym polegają metody oceny relatywnej?
7. Omów cele i przebieg oceniania okresowego pracowników.
8. Omów modele i zasady prowadzenia rozmowy oceniającej.
9. Omów główne zasady oceniania pracowników.
10.Omów typowe błędy w ocenianiu pracowników.
9.Rozwój indywidualny
9.Rozwój indywidualny
9.Rozwój indywidualny
9.Rozwój indywidualny
Rezerwa kadrowa
Rezerwa kadrowa
Rezerwa kadrowa
Rezerwa kadrowa
POJĘCIE REZERWY KADROWEJ
POJĘCIE REZERWY KADROWEJ
Rezerwa kadrowa to grupa specjalnie wyselekcjonowanych
Rezerwa kadrowa to grupa specjalnie wyselekcjonowanych
pracowników firmy, którzy są potencjalnymi kandydatami na
pracowników firmy, którzy są potencjalnymi kandydatami na
zwalniające się i nowo tworzone stanowiska kierownicze.
zwalniające się i nowo tworzone stanowiska kierownicze.
Skład rezerwy kadrowej:
Skład rezerwy kadrowej:
pracownicy szeregowi - kandydaci na niższe stanowiska
kierownicze
niższa kadra kierownicza - kandydaci na wyższe stanowiska
kierownicze
System rezerwy kadrowej
System rezerwy kadrowej
zespół reguł i procedur dotyczących
wyłaniania,
przygotowania i
wykorzystania rezerwy kadrowej
SYSTEM REZERWY KADROWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE
SYSTEM REZERWY KADROWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Planowanie bieżących i perspektywicznych
Planowanie bieżących i perspektywicznych
potrzeb kadrowych
potrzeb kadrowych
Źródło zewnętrzne
Źródło zewnętrzne
Źródło wewnętrzne
Źródło wewnętrzne
Wielkość rezerwy
kadrowej
Rekrutacja
Uzupełnianie składu
rezerwy kadrowej
Selekcja
Skład imienny rezerwy
kadrowej
Wyłączanie ze składu
rezerwy kadrowej
Szkolenie
Awanse na stanowiska
kierownicze
Dobór
Dobór
Praca z rezerwą kadrową
Praca z rezerwą kadrową
PROBLEMY BUDOWY SYSTEMU REZERWY KADROWEJ
PROBLEMY BUDOWY SYSTEMU REZERWY KADROWEJ
jak ocenić poziom przyszłych potrzeb kadrowych?
liczebność rezerwy kadrowej?
metody typowania osób do rezerwy kadrowej?
kto powinien wyłaniać kandydatów do rezerwy kadrowej?
czy wytypowany powinien wiedzieć, że jest w rezerwie kadrowej?
czas pozostawania kandydata w rezerwie kadrowej?
ile % awansów z rezerwy kadrowej?
INFORMACJE DO PLANU POTRZEB KADROWYCH
INFORMACJE DO PLANU POTRZEB KADROWYCH
Planowane zmiany w strukturze sprzedaży oraz układzie
terytorialnym działania firmy
Planowana wielkość produkcji
Planowane inwestycje rozwojowe
Planowane zmiany w strukturze organizacyjnej i metodach
zarządzania
Planowane ruchy kadrowe:
odejścia na emeryturę
awanse i przeniesienia
odwołania i rezygnacje
PODMIOTY WYŁANIAJĄCE KANDYDATÓW DO REZERWY
PODMIOTY WYŁANIAJĄCE KANDYDATÓW DO REZERWY
KADROWEJ
KADROWEJ
Kierownicy jednostek organizacyjnych (przełożeni)
Komisja wewnętrzna
Eksperci zewnętrzni
LICZEBNOŚĆ REZERWY KADROWEJ
LICZEBNOŚĆ REZERWY KADROWEJ
Możliwe trzy rozwiązania:
Możliwe trzy rozwiązania:
liczba rezerwistów = liczba stanowisk kierowniczych
liczba rezerwistów < liczba stanowisk kierowniczych
liczba rezerwistów > liczba stanowisk kierowniczych
ARGUMENTACJA ZA SZEROKIM INFORMOWANIEM O SKŁADZIE
ARGUMENTACJA ZA SZEROKIM INFORMOWANIEM O SKŁADZIE
REZERWY KADROWEJ
REZERWY KADROWEJ
1) nie wszyscy ludzie chcą być kierownikami
2) rezerwistów trzeba szkolić, a tego nie da się ukryć
3) wybór osoby na szkolenie powinien być uzasadniony
4) zaspokojenie ciekawości ludzi
5) zaspokojenie potrzeby wyróżnienia się ludzi
6) unikanie plotek i dezinformacji
CZAS POZOSTAWANIA OSOBY W REZERWIE KADROWEJ
CZAS POZOSTAWANIA OSOBY W REZERWIE KADROWEJ
Do 5 lat
Uzasadnienie:
to czas wystarczający na poznanie osoby
to czas wystarczający na przygotowanie kandydata
rozbudzone i niezaspokojone nadzieje przeradzają się w postawy
negatywne
niebezpieczeństwo powstania opinii o braku talentu
OBSADZANIE STANOWISK KIEROWNICZYCH
OBSADZANIE STANOWISK KIEROWNICZYCH
90% obsada stanowisk z rezerwy
10% obsada stanowisk z zewnątrz
ARGUMENTY ZA I PRZECIW REZERWIE KADROWEJ
ARGUMENTY ZA I PRZECIW REZERWIE KADROWEJ
Argumenty za rezerwą kadrową
Argumenty za rezerwą kadrową
1) posiadanie rezerwy = brak problemu z obsadą stanowisk
kierowniczych
2) krótki czas adaptacji pracowniczej rezerwisty
3) znalezienie się w składzie rezerwy kadrowej ma znaczenie
motywujące
4) możliwość programowania awansu i kariery wartościowym
pracownikom
Argumenty przeciw rezerwie kadrowej
Argumenty przeciw rezerwie kadrowej
1) system wyzwala niezdrową konkurencję
2) system jest kosztowny
3) można rozbudzić aspiracje i nadzieje ludzi, które nigdy nie zostaną
zaspokojone
4) trzeba odświeżać kadrę - system rezerwy ogranicza nabór z zewnątrz
do zera
Awansowanie pracowników
Awansowanie pracowników
Awansowanie pracowników
Awansowanie pracowników
ISTOTA AWANSU W ZAKŁADZIE PRACY
ISTOTA AWANSU W ZAKŁADZIE PRACY
Awans oznacza wzrost pozycji pracownika w firmie pod danym
Awans oznacza wzrost pozycji pracownika w firmie pod danym
względem.
względem.
TEORIA RUCHLIWOŚCI SPOŁECZNEJ
TEORIA RUCHLIWOŚCI SPOŁECZNEJ
Rodzaje ruchliwości społecznej:
ruchliwość pionowa (zmiany pozycji w ramach wymiarów
wertykalnych)
ruchliwość pozioma (zmiany pozycji w ramach wymiarów
horyzontalnych)
Ruchliwość społeczna
Ruchliwość społeczna
Ruchliwość pionowa
Ruchliwość pionowa
Spadek pozycji
(degradacja
społeczna)
Wzrost pozycji
(awans
społeczny)
Ruchliwość pozioma
Ruchliwość pozioma
Ruchliwość społeczna oznacza zmiany pozycji ludzi w różnych
wymiarach społecznego zróżnicowania.
RODZAJE AWANSÓW W ZAKŁADZIE PRACY
RODZAJE AWANSÓW W ZAKŁADZIE PRACY
1) Awans kierowniczy
2) Awans kwalifikacyjny (tytularny)
3) Awans płacowy
4) Awans do „lepszej pracy”
AWANS KIEROWNICZY
AWANS KIEROWNICZY
Awans kierowniczy
Awans kierowniczy
- przejście z szeregowego stanowiska pracy na
stanowisko kierownicze lub z niższego stanowiska kierowniczego na
wyższe stanowisko kierownicze
1) Cechy:
atrakcyjny dla wielu ludzi, ale nie wszystkich
nie każdy człowiek kwalifikuje się do tego awansu
liczba stanowisk kierowniczych w firmie ograniczona
2) Nieprawidłowości:
protekcja
zamykanie drogi awansu własnym ludziom (kierownik
przyniesiony w teczce, firma przechowalnia)
fikcje organizacyjne
karuzela kadrowa
3) Przeciwdziałanie:
eliminacja protekcji
obiektywizacja kryteriów doboru na stanowiska kierownicze
jawność procedur doboru
tworzenie rezerwy kadrowej
AWANS PŁACOWY
AWANS PŁACOWY
Awans płacowy
Awans płacowy
- uzyskanie podwyżki płacy (stałej jej części)
1) Cechy:
pożądany przez wszystkich ludzi
konieczna stała indeksacja, rewaloryzacja płac (inflacja)
2) Nieprawidłowości:
brak możliwości awansu płacowego
kominy płacowe
spłaszczenie plac
kadra zarabia mniej niż personel
3) Przeciwdziałanie:
wartościowanie pracy
widełkowe stawki płac
AWANS KWALIFIKACYJNY
AWANS KWALIFIKACYJNY
Awans kwalifikacyjny
Awans kwalifikacyjny
- przejście pracownika szeregowego do pracy wymagającej wyższego
poziomu kwalifikacji i kompetencji
1) Cechy:
oznacza rozwój zawodowy człowieka
daje równocześnie wyższy prestiż i zarobki
2) Nieprawidłowości:
brak drogi awansu kwalifikacyjnego (brak poziomów kompetencyjnych)
awansowanie dobrych specjalistów na złych kierowników (podwójna strata)
fikcje organizacyjne
3) Przeciwdziałanie:
stworzenie ścieżek rozwoju zawodowego
wprowadzenie tytułów kwalifikacyjnych w zawodach:
a) sprzedawca
młodszy sprzedawca
sprzedawca
starszy sprzedawca
b) referent
młodszy referent
referent
starszy referent
samodzielny referent
c)
konsultant
młodszy konsultant
konsultant
starszy konsultant
starszy konsultant kierownik projektu
generalny konsultant
AWANS DO „LEPSZEJ PRACY”
AWANS DO „LEPSZEJ PRACY”
Awans do „lepszej pracy”
Awans do „lepszej pracy”
- uzyskanie przez pracownika warunków
pracy lepszych od standardowych
1) Cechy:
w firmach istnieje zróżnicowanie warunków pracy na
stanowiskach (stare i nowe maszyny, wyposażenie, stara i nowa
technologia)
efekty dla pracownika:
większa wygoda
praca lżejsza
praca bezpieczniejsza
praca czystsza
praca mniej uciążliwa
praca bardziej przyjemna
2) Nieprawidłowości:
przypadkowość
niesprawiedliwy przydział do „lepszej pracy”
3) Przeciwdziałanie:
ocenianie ludzi
FUNKCJE AWANSU
FUNKCJE AWANSU
Awans (możliwość awansu):
Awans (możliwość awansu):
integruje pracownika z firmą, jest czynnikiem stabilizującym
kadrę i personel
stwarza przekonanie, że jest się dobrze postrzeganym
motywuje do wydajniejszej i lepszej pracy
pobudza do rozwoju i doskonalenia zawodowego
wyzwala pozytywne inicjatywy
Brak możliwości awansu i awans nieprawidłowy:
Brak możliwości awansu i awans nieprawidłowy:
dezintegruje
demobilizuje
destabilizuje
zniechęca do pracy
powoduje konflikty
POLITYKA AWANSOWA
POLITYKA AWANSOWA
Zasady polityki awansowej:
Zasady polityki awansowej:
właściwa identyfikacja wymiarów przestrzeni społecznej zakładu
pracy – jakie awanse dostępne
identyfikacja aspiracji awansowych pracowników
zbadanie możliwości awansu poszczególnych pracowników
(aspiracje ≠ decyzja o awansie)
określenie indywidualnych ścieżek awansowych (karier)
kolejne pozycje w wymiarach przestrzeni społecznej firmy
terminy
warunki uzyskania
przygotowanie ludzi do awansu (np. kierowniczego,
kwalifikacyjnego)
decyzje awansowe – zgodnie z możliwościami i potrzebami firmy
edukacja, kształtowanie aspiracji awansowych pracowników
Zarządzanie karierami
Zarządzanie karierami
Zarządzanie karierami
Zarządzanie karierami
POJĘCIE KARIERY
POJĘCIE KARIERY
Kariera to ciąg kolejnych pozycji społecznych pracownika w firmie.
Kariera to ciąg kolejnych pozycji społecznych pracownika w firmie.
Kariera to ciąg awansów i degradacji w obrębie różnych wymiarów
Kariera to ciąg awansów i degradacji w obrębie różnych wymiarów
zróżnicowania pracowników.
zróżnicowania pracowników.
Kariera płacowa
Kariera płacowa
lata
lata
za
ro
b
k
za
ro
b
k
i
i
CZYNNIKI KARIERY
CZYNNIKI KARIERY
1) warunki po stronie pracownika:
wiek
zawód
kwalifikacje (wykształcenie, doświadczenie)
uzdolnienia, predyspozycje
zdolność do doskonalenia
motywacja, upór
spryt
itp.
2) warunki po stronie firmy:
branża
wielkość
pozycja na rynku
faza rozwoju
struktura organizacyjna
sytuacja kadrowa
stosunki międzyludzkie
itp.
3) warunki po stronie otoczenia:
pomoc znajomych i rodziny
przeobrażenia społeczne
przypadek
itp.
TYPY KARIER ZAWODOWYCH
TYPY KARIER ZAWODOWYCH
1) kariera polityczna
2) kariera administracyjna
3) kariera menedżerska
4) kariera biznesowa
5) kariera artystyczna
6) kariera sportowa
7) kariera wolnego zawodu
8) kariera społeczna
TYPOWE PODEJŚCIA FIRM DO KARIERY PRACOWNIKÓW
TYPOWE PODEJŚCIA FIRM DO KARIERY PRACOWNIKÓW
1) „wyławianie pereł”, „odsiewanie ziarna od plew”
2) „rzucanie na głęboką wodę”, „najlepsi i tak wypłyną” (ujawnią się
prędzej czy
później)
3) rozwój i kariera to prywatna sprawa ludzi
4) księga (lista) sukcesorów
5) zarządzanie karierą
ISTOTA ZARZĄDZANIA KARIERĄ
ISTOTA ZARZĄDZANIA KARIERĄ
Zarządzanie karierą
to system działań polegających na kojarzeniu
indywidualnych planów rozwojowych pracowników z planami
rozwojowymi firmy.
W odniesieniu do pojedynczego pracownika zarządzanie karierą polega
na budowaniu ścieżki indywidualnej kariery i udzielaniu
pracownikowi pomocy w jej realizacji.
CELE ZARZĄDZANIA KARIERĄ
CELE ZARZĄDZANIA KARIERĄ
1) bardziej efektywny sposób rozwoju zasobów ludzkich firmy
2) godzenie interesów firmy i ludzi
3) wyzwalanie motywacji, aktywności, inicjatywy
4) wiązanie ludzi z firmą
5) zdobywanie informacji o potrzebach szkoleniowych
6) możliwość pozyskiwania dobrych kandydatów z rynku pracy
ELEMENTY SKŁADOWE ZARZĄDZANIA KARIERĄ
ELEMENTY SKŁADOWE ZARZĄDZANIA KARIERĄ
1) identyfikacja aspiracji pracownika
2) ocena jego możliwości rozwojowych
3) uzgodnienie z pracownikiem ścieżki jego kariery
4) udzielanie pomocy w realizacji ścieżki kariery
5) monitorowanie przebiegu kariery pracownika
6) wprowadzanie korekt do ścieżki kariery
SCHEMAT PROCESU ZARZĄDZANIA KARIERĄ W FIRMIE
SCHEMAT PROCESU ZARZĄDZANIA KARIERĄ W FIRMIE
Ocena pracownika
Ocena pracownika
ocena pracy
ocena potencjalnych możliwości
ocena aspiracji
Plan kariery pracownika
Plan kariery pracownika
Realizacja planu kariery
Realizacja planu kariery
szkolenia
oceny
awanse
Profil rozwojowy pracownika
Profil rozwojowy pracownika
Plan potrzeb
Plan potrzeb
kadrowych
kadrowych
firmy
firmy
PRZYKŁAD INDYWIDUALNEGO PLANU KARIERY
PRZYKŁAD INDYWIDUALNEGO PLANU KARIERY
Termin
Termin
Stanowisko
Stanowisko
Warunki płacowe
Warunki płacowe
(płaca zasadnicza)
(płaca zasadnicza)
Niezbędne kwalifikacje
Niezbędne kwalifikacje
Sposób
Sposób
weryfikacji
weryfikacji
kwalifikacji
kwalifikacji
za 3 miesiące
technolog
1 800
mgr inż. technologii
dyplom
za 2 lata
starszy
technolog
3 200
kurs wieloetapowy (12 tygodni
„Nowe technologie obróbki
tworzyw sztucznych”
certyfikat
za 3 lata
kierownik
zespołu
4 000
staż w Dziale Konstrukcyjnym
(3 miesiące)
pozytywna opinia
szefa Działu
Konstrukcyjnego
za 5 lat
kierownik
sekcji
5 600
studia podyplomowe z
zarządzania projektami
dyplom
TECHNIKI STOSOWANE W ZARZĄDZANIU KARIERĄ
TECHNIKI STOSOWANE W ZARZĄDZANIU KARIERĄ
1) organizacja wewnętrznych warsztatów, szkoleń poświęconych
karierze
2) finansowanie udziału pracownika w szkoleniach zewnętrznych
3) zwalnianie pracownika z obowiązku pracy (urlopy szkoleniowe,
praktyki)
4) popularyzacja w firmie sylwetek ludzi, którzy zrobili karierę
5) udzielanie pomocy doradczej w zakresie kariery i rozwoju
6) wyznaczanie opiekunów, promotorów kariery, mentorów
7) rotacja stanowiskowa (umożliwianie pracownikom zdobywania nowej
wiedzy i umiejętności)
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Scharakteryzuj system rezerwy kadrowej w przedsiębiorstwie.
2. Przedstaw argumenty za i przeciw tworzeniu rezerwy kadrowej.
3. Co oznacza awans w teorii ruchliwości społecznej?
4. Scharakteryzuj rodzaje awansu w zakładzie pracy.
5. Jakie funkcje pełni awans w zakładzie pracy?
6. Wyjaśnij pojęcie kariery i wskaż jej czynniki.
7. Omów cele zarządzania karierami.
8. Scharakteryzuj przebieg procesu zarządzania karierami i jego
metody.
10.Zwalnianie pracowników
10.Zwalnianie pracowników
10.Zwalnianie pracowników
10.Zwalnianie pracowników
ZWALNIANIE PRACOWNIKÓW
ZWALNIANIE PRACOWNIKÓW
Zwalnianie pracowników to zespół czynności związanych z rozwiązaniem
Zwalnianie pracowników to zespół czynności związanych z rozwiązaniem
stosunku pracy.
stosunku pracy.
KLASYFIKACJA ZWOLNIEŃ
KLASYFIKACJA ZWOLNIEŃ
ze względu na liczbę osób zwalnianych jednocześnie:
1) zwolnienia indywidualne
2) zwolnienia grupowe
ze względu na przyczynę zwolnienia:
1) zwolnienia spowodowane wygaśnięciem stosunku pracy
2) zwolnienia spowodowane rozwiązaniem stosunku pracy:
inicjowane przez pracodawcę
inicjowane przez pracownika
ze względu na sposób przeprowadzenia:
1) zwolnienia zwykłe
2) zwolnienia monitorowane
ze względu na sposób wyboru osób zwalnianych:
1) zwolnienia imienne
2) zwolnienia dobrowolne
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ
SPOSOBY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ
wygaśnięcie umowy o pracę:
1) upływ czasu, na który zawarta była umowa
2) ukończenie pracy, na wykonanie której zawarta była umowa
rozwiązanie umowy o pracę:
1) za porozumieniem stron
2) bez porozumienia stron:
przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu
wypowiedzenia
przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu
wypowiedzenia
WYPOWIEDZENIE UMOWY O PRACĘ
WYPOWIEDZENIE UMOWY O PRACĘ
Wypowiedzenie jest oświadczeniem jednej ze stron stosunku pracy
Wypowiedzenie jest oświadczeniem jednej ze stron stosunku pracy
złożonym drugiej stronie, w wyniku którego umowa zostaje
złożonym drugiej stronie, w wyniku którego umowa zostaje
rozwiązana z upływem okresu podanego w oświadczeniu (okresu
rozwiązana z upływem okresu podanego w oświadczeniu (okresu
wypowiedzenia)
wypowiedzenia)
1) okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny:
a) 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni
b) 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie
c) 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące
2) okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony i na
czas wykonania określonej pracy - 2 tygodnie
3) okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony:
a) 2 tygodnie - jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6
miesięcy
b) 1 miesiąc - jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6
miesięcy
c) 3 miesiące - jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ
BEZ POROZUMIENIA STRON
BEZ POROZUMIENIA STRON
Z ZACHOWANIEM OKRESU
Z ZACHOWANIEM OKRESU
WYPOWIEDZENIA
WYPOWIEDZENIA
1) przyczyny występujące po stronie pracodawcy:
a) ekonomiczne
b) organizacyjne
c) produkcyjne
d) technologiczne
e) zmiana warunków pracy lub warunków środowiska naturalnego
f) ogłoszenie likwidacji lub upadłości
2) przyczyny występujące po stronie pracownika:
a) niezadowolenie z pracy i płacy
b) lepsza oferta pracy
c) motywy osobiste
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ BEZ
PRZYCZYNY ROZWIĄZANIA UMOWY O PRACĘ BEZ
POROZUMIENIA STRON I BEZ ZACHOWANIA OKRESU
POROZUMIENIA STRON I BEZ ZACHOWANIA OKRESU
WYPOWIEDZENIA
WYPOWIEDZENIA
1) inicjatywa pracodawcy:
a) ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków
pracowniczych
b) przestępstwo popełnione przez pracownika w czasie trwania
umowy o pracę
c) utrata z winy pracownika uprawnień koniecznych do
wykonywania pracy
d) niezdolność do pracy z powodu długiej choroby
2) inicjatywa pracownika:
a) jeżeli lekarz stwierdził szkodliwy wpływ pracy na zdrowie
pracownika
b) gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia
podstawowych obowiązków wobec pracownika
SCHEMAT PROCEDURY ZWYKŁEGO ZWOLNIENIA
SCHEMAT PROCEDURY ZWYKŁEGO ZWOLNIENIA
INDYWIDUALNEGO
INDYWIDUALNEGO
Rozmowa wyjaśniająca.
Złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu
umowy o pracę (przez pracownika lub
pracodawcę)
Rozwiązanie stosunku pracy
Rozliczenie pracownika z firmą
Wydanie pracownikowi dokumentów
potwierdzających zatrudnienie
Przyczyny zwolnienia pracownika
Przyczyny zwolnienia pracownika
TYPOWE PRZYCZYNY ZWALNIANIA PRACOWNIKÓW
TYPOWE PRZYCZYNY ZWALNIANIA PRACOWNIKÓW
1) przyczyny skłaniające pracodawcę do zwolnienia pracownika:
nieprzydatność pracownika
brak zadowolenia z poziomu wydajności i jakości pracy
nie wypełnianie przez pracownika zadań i obowiązków
ciężkie naruszanie dyscypliny pracy
restrukturyzacja przedsiębiorstwa
2) przyczyny skłaniające pracownika do odejścia z firmy:
niezadowolenie z pracy i płacy, brak adaptacji
znalezienie nowszej lepszej pracy
problemy zdrowotne
zmiana miejsca zamieszkania
trudność pogodzenia pracy i nauki
trudna sytuacja rodzinna
ROZMOWA WYJAŚNIAJĄCA
ROZMOWA WYJAŚNIAJĄCA
Cel
Cel
: złożenie oświadczenia i wyjaśnienie przyczyny odejścia
: złożenie oświadczenia i wyjaśnienie przyczyny odejścia
(pracownik), wyjaśnienie przyczyny zwolnienia (pracodawca)
(pracownik), wyjaśnienie przyczyny zwolnienia (pracodawca)
sposób prowadzenia:
bez świadków
z udziałem bezpośredniego przełożonego
z zachowaniem godności przez obie strony
ROZLICZENIE PRACOWNIKA Z FIRMĄ
ROZLICZENIE PRACOWNIKA Z FIRMĄ
„obiegówka” (karta obiegowa) - rozliczenie pracownika z komórkami
organizacyjnymi:
zwrot narzędzi, materiałów
zwrot dokumentów
zwrot zaliczek, pożyczek
pobranie przysługujących świadczeń (np. odprawa)
WYDANIE DOKUMENTÓW POTWIERDZAJĄCYCH ZATRUDNIENIE
WYDANIE DOKUMENTÓW POTWIERDZAJĄCYCH ZATRUDNIENIE
świadectwo pracy - dokument obowiązkowy
pracodawca obowiązany wydać niezwłocznie po rozwiązaniu
stosunku pracy
treść:
wpisy obowiązkowe:
okres i rodzaj wykonywanej pracy
wymiar czasu pracy
zajmowane stanowisko
liczba dni urlopu wypoczynkowego wykorzystanego przez
pracownika w roku
wpisy na żądanie pracownika:
wysokość wynagrodzenia i jego składniki
osiągnięte kwalifikacje
opinie o pracy - nie obowiązkowe
kwalifikacje
wykonywane zadania
osiągnięcia zawodowe
nagrody i wyróżnienia
ZWOLNIENIA GRUPOWE
ZWOLNIENIA GRUPOWE
Za zwolnienia grupowe uważa się zwolnienia obejmujące co
najmniej:
a) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100
pracowników
b) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia przynajmniej 100,
jednakże mniej niż 300 pracowników
c) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia 300 lub więcej
pracowników
Wysokość odprawy pieniężnej:
1 miesięczne wynagrodzenie - gdy staż pracy u pracodawcy do 2
lat
2 miesięczne wynagrodzenia - gdy staż pracy u pracodawcy od 2
do 8 lat
3 miesięczne wynagrodzenia - gdy staż pracy u pracodawcy
powyżej 8 lat
SCHEMAT PROCEDURY ZWOLNIEŃ GRUPOWYCH
SCHEMAT PROCEDURY ZWOLNIEŃ GRUPOWYCH
Zawiadomienie przez pracodawcę związków
zawodowych o planowanych zwolnieniach
Porozumienie pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi w sprawie postępowania przy zwolnieniach
grupowych
Zawiadomienie
powiatowego urzędu
pracy
Zwolnienie grupy pracowników
Zwolnienie grupy pracowników
i wypłacenie im odpraw
i wypłacenie im odpraw
Sytuacja wymagająca
Sytuacja wymagająca
przeprowadzenia zwolnień
przeprowadzenia zwolnień
grupowych
grupowych
Żądanie przez związki
zawodowe
dodatkowych
informacji
Własna związkowa
propozycja rozwiązania
problemów firmy
Przekazanie
informacji przez
pracodawcę
Odpowiedź pracodawcy na
propozycję związkową
OUTPLACEMENT
OUTPLACEMENT
(ZWOLNIENIA MONITOROWANE)
(ZWOLNIENIA MONITOROWANE)
Outplacement to zwalnianie oparte na kompleksowym
Outplacement to zwalnianie oparte na kompleksowym
programie pomocy zwalnianym.
programie pomocy zwalnianym.
Rodzaje zwolnień monitorowanych:
1) zwolnienia monitorowane indywidualne
2) zwolnienia monitorowane grupowe
KORZYŚCI ZE ZWOLNIEŃ GRUPOWYCH MONITOROWANYCH
KORZYŚCI ZE ZWOLNIEŃ GRUPOWYCH MONITOROWANYCH
korzyści dla zwalnianych pracowników:
1) zmniejszenie stresu zwalnianych
2) pomoc dla zwalnianych
korzyści dla firmy zwalniającej:
1) uniknięcie (osłabienie) konfliktów na szerszą skalę
2) uzyskanie akceptacji zwolnień przez związki zawodowe
3) pozytywny wpływ na wizerunek firmy w mediach
4) minimalizacja negatywnego wpływu zwolnień na nastroje i pracę
pozostałych pracowników
SCHEMAT PROCESU ZWOLNIEŃ MONITOROWANYCH
SCHEMAT PROCESU ZWOLNIEŃ MONITOROWANYCH
GRUPOWYCH
GRUPOWYCH
Sytuacja wymagająca zwolnienia
Sytuacja wymagająca zwolnienia
grupy pracowników
grupy pracowników
Akcja informacyjna pracodawcy wśród
pracowników
Analiza potencjału kwalifikacyjnego
załogi likwidowanego zakładu
Projekt programu zwolnień
Indywidualne spotkania doradców z
przedstawicielami likwidowanego zakładu
• rozmowy z psychologami
• sprawdzanie potencjału
indywidualnego pracowników
Analiza wewnętrznego i zewnętrznego
rynku pracy
Nawiązanie współpracy z
firmą doradczą
Prezentacja projektu programu i dyskusje
(pracodawca i pracownicy)
Akceptacja ostatecznej wersji programu zwolnień
Realizacja programu zwolnień
Promocja programu w
mediach
Monitoring realizacji
programu
SPOSOBY UDZIELANIA POMOCY ZWALNIANYM PRACOWNIKOM
SPOSOBY UDZIELANIA POMOCY ZWALNIANYM PRACOWNIKOM
odprawy dla zwalnianych
możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę
wsparcie psychologiczne
zbadanie potencjalnych możliwości zwalnianego (ocena słabych i
mocnych stron)
znalezienie nowego miejsca pracy (udostępnienie mediów,
ogłoszenia, porady prawne, poszukiwanie pracy)
szkolenie
pomoc w założeniu własnego biznesu:
doradcza
prawna
organizacyjna (dzierżawa majątku, kontrakty na odbiór produkcji
i usług)
finansowa (pożyczki, gwarancje kredytowe itp.)
BARIERY I TRUDNOŚCI W REALIZACJI PROGRAMU GRUPOWYCH
BARIERY I TRUDNOŚCI W REALIZACJI PROGRAMU GRUPOWYCH
ZWOLNIEŃ MONITOROWANYCH
ZWOLNIEŃ MONITOROWANYCH
bardzo duże koszty
brak zgody związków zawodowych
nieufność zwalnianych
niskie kwalifikacje zwalnianych
wiek zwalnianych (często młodzi lub starzy pracownicy)
silne związanie zwalnianego z firmą (jedyne miejsce pracy w życiu)
silne związanie zwalnianego z zawodem (jedyny zawód wyuczony i
wykonywany)
duża odległość innych miejsc pracy od miejsca zamieszkania
zwalnianego
mała mobilność zwalnianych
bezrobocie na danym terenie
mała atrakcyjność ofert pracy na rynku lokalnym
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
PYTANIA I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA
1. Wymień i krótko objaśnij rodzaje zwolnień pracowniczych.
2. Wyjaśnij różnicę pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy za
porozumieniem stron i bez porozumienia stron.
3. Jak jest tryb dokonywania zwolnień indywidualnych.
4. Jakie dokumenty winien wydać pracodawca zwalnianemu
pracownikowi?
5. Na czym polegają i jak przebiegają zwolnienia grupowe?
6. Jakie są przesłanki stosowania zwolnień monitorowanych?
7. Omów formy pomocy oferowane przez pracodawców przy zwalnianiu
pracowników.
8. Na jakie trudności napotyka zwalnianie monitorowane?