Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Przepisy o czasie jazdy,

przerw, odpoczynku i
pracy
kierowców
zawodowych

Zakład Organizacji i Informatyki

Phone: [phone] ext. 158

E-mail: [e-mail]

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Najważniejsze akty prawne dotyczące czasu

pracy kierowców

Prawo krajowe:

• Ustawa o transporcie drogowym
• Ustawa o czasie pracy kierowców
• Ustawa Kodeks pracy
• Ustawa prawo o miarach
• Ustawa o systemie tachografów cyfrowych
• Rozporządzenie w sprawie warunków

technicznych pojazdów oraz zakresu ich

niezbędnego wyposażenia

• Rozporządzenie w sprawie prawnej kontroli

metrologicznej przyrządów pomiarowych

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Najważniejsze akty prawne dotyczące

czasu pracy kierowców

Prawo międzynarodowe:

• Umowa europejska AETR
• Rozporządzenie w sprawie

harmonizacji niektórych przepisów
socjalnych odnoszących się do
transportu drogowego

• Rozporządzenie w sprawie urządzeń

rejestrujących w transporcie
drogowym

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Obowiązujące

w Polsce prawo w zakresie czasu pracy kierowców

zawodowych:

Przewozy międzynarodowe

Przewozy krajowe

Konwencja AETR

(dotyczy wszystkich kierowców)

Ustawa o czasie pracy

kierowców

(dotyczy wszystkich kierowców)

Ustawa.

KODEKS PRACY

(dotyczy tylko kierowców

zatrudnionych w ramach

stosunku pracy)

Czas jazdy.

Czasy przerw w jeździe.

Czas odpoczynku.

Jak Konwencja AETR oraz

Czas dyżuru kierowcy.

Czas przestoju kierowcy.

Czas pracy w godzinach

nadliczbowych.

Czas pracy.

Czas przerw w pracy.

Czas pracy w godzinach

nadliczbowych, w nocy

oraz w niedziele i święta.

Normalny czas pracy

Normalny i dzielony czas odpoczynku

Jak Konwencja AETR oraz

Przerywany czas pracy.

Równoważny czas pracy.

Zadaniowy czas pracy.

Normalny czas pracy

Przerywany czas pracy

Zadaniowy czas pracy

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Przepisy nie dotyczą kierowców wykonujących przewozy
pojazdami:

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

przeznaczonymi do przewozu towarów

DMC do 3,5 tony

(z przyczepami i naczepami)

przeznaczonymi do przewozu pasażerów

(do 9 osób wraz z kierowcą)

przeznaczonymi do przewozu pasażerów

w usługach regularnych,

których droga przebiegu

nie przekracza 50 km

których maksymalna prędkość

dopuszczalna nie przekracza

30 kilometrów na godzinę

wykorzystywanymi przez

wojsko, straż pożarną,

obronę cywilną, policję

specjalnymi

lub wykonujących

przewozy specjalne

wymienione

w Konwencji

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Od dnia 24 kwietnia 1995r. w międzynarodowych przewozach ładunków
jak również osób, we wszystkich pojazdach:

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

do przewozu ładunków

- których dopuszczalna masa

całkowita wraz z przyczepą przekracza 3,5 t,

do przewozu osób

- które przeznaczone są do przewozu 9

osób łącznie z kierowcą,

wprowadzony został obowiązek
stosowania tachografu - urządzenia
kontrolno-rejestrującego.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wyłączenia z obowiązku stosowania

norm zawartych w ustawie o czasie pracy

kierowców

• pojazdy używane do przewozu osób, które ze względu na

swoją konstrukcję i wyposażenie służą do przewozu nie

więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą i są przeznaczone do

tego celu;

• pojazdy używane przez władze publiczne do świadczenia

usług publicznych, które nie są konkurencyjne w stosunku do

przedsiębiorstw transportu drogowego;

• pojazdy używane przez przedsiębiorstwa rolnicze,

ogrodnicze, leśne lub rybackie do przewozu rzeczy w

promieniu 50 km od miejsca normalnej bazy pojazdu łącznie

z miejscowymi obszarami administracyjnymi, których ośrodki

znajdują się w obrębie tego promienia;

• pojazdy używane do przewozu odpadów zwierzęcych lub

szkieletów zwierzęcych, nieprzeznaczonych do spożycia

przez ludzi;

• pojazdy używane do przewozu żywych zwierząt w

gospodarstwach rolnych na miejscowy rynek i odwrotnie, lub

z rynku do miejscowych rzeźni;

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wyłączenia z obowiązku stosowania

norm zawartych w ustawie o czasie pracy

kierowców

• pojazdy używane jako sklepy na miejscowym rynku lub w handlu

obwoźnym lub używanych jako ruchome punkty do wykonywania

transakcji bankowych, walutowych, oszczędnościowych, do

czynności związanych z kultem, do wypożyczania książek, płyt

lub kaset, do obsługi wydarzeń kulturalnych lub wystaw i

specjalnie przystosowane do tego celu;

• pojazdy przewożące materiały lub urządzenia na użytek kierowcy

w trakcie jego pracy w promieniu 50 km od miejsca normalnej

bazy pojazdu, pod warunkiem że prowadzenie pojazdu nie

stanowi głównej czynności kierowcy i że taki wyjątek nie narusza

w sposób znaczący celów niniejszego rozporządzenia. Państwa

Członkowskie mogą wprowadzić konieczność posiadania

indywidualnego upoważnienia do takich wyjątków;

• pojazdy poruszające się wyłącznie na wyspach o powierzchni nie

przekraczającej 2.300 km 2, które nie są połączone z resztą

terytorium państwowego mostem, brodem ani tunelem otwartym

dla ruchu pojazdów silnikowych;

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wyłączenia z obowiązku stosowania

norm zawartych w ustawie o czasie pracy

kierowców

• pojazdy używane do przewozu rzeczy i napędzane

gazem wytwarzanym w pojeździe, napędzane

elektrycznie lub wyposażone w regulator, jeśli

takie pojazdy są uznane przez ustawodawstwo

Państwa Członkowskiego zarejestrowania za

równoważne pojazdom napędzanym benzyną lub

olejem napędowym i których ciężar łącznie z

przyczepą lub naczepą nie przekracza 3,5 tony;

• pojazdy służące do nauki prowadzenia pojazdu,

mającej na celu uzyskanie prawa jazdy;

• ciągniki używane wyłącznie do prac rolniczych i

leśnych.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Dobowy

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

norma:
odchyleni
a:

Czas jazdy i przerwy w jeździe:

Tygodniow
y

Dwutygodnio
wy

9 godzin

10 godzin

(2 razy w
tygodniu)

56 godzin

(4 okresów po 9 godzin i 2 okresy po 10
godzin

)

90 godzin

(4 okresów po 9 godzin i 2 okresy po 10
godzin

)

Maksymalny czas trwania
nieprzerwanej jazdy

4,5 godziny

Po każdych 4,5 godzinach jazdy

45 minut
przerwy

(nie przysługuje, gdy
zaczyna się okres
odpoczynku dziennego lub
tygodniowego)

Okres jazdy dziennej

to okres pomiędzy dwoma

kolejnymi odpoczynkami (dziennymi lub między
dziennym i tygodniowym)

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Załoga 1-
osobowa

(doba: 24 godziny)

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

norma:
odchyleni
a:

Czas odpoczynku:

11
godzin

9 godzin

(3 razy w
tygodniu)

Okres odpoczynku

to okres, w czasie którego kierowca

może swobodnie dysponować swoim czasem
(wypoczynek, rozrywka)

Odpoczynek dobowy:

Załoga 2-
osobowa

(doba: 30 godzin)

norma:

8 godzin

(każdy z
kierowców)

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

Czas odpoczynku - podzielenie:

Zasady podziału odpoczynku dobowego

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Międzynarodowe przewozy drogowe -
Konwencja AETR:

Czas odpoczynku tygodniowy:

Norma:

Skrócenia:

45 kolejnych godzin

(wraz z odpoczynkiem dziennym po 6 okresach
jazdy)

36 kolejnych godzin

(gdy jest odbierany w miejscu garażowania
pojazdu lub miejscu zamieszkania kierowcy)

24 kolejnych godzin

(gdy jest odbierany w innych miejscach)

Każde skrócenie odpoczynku tygodniowego musi być
zrekompenso-wane

równoważnym czasem odpoczynku

,

odebranym łącznie przed upływem

trzeciego tygodnia

następującego po tygodniu którego dotyczy.
Rekompensata musi być w całości dołączona do innego
odpoczynku, przynajmniej

8-godzinnego.

UWAGA:

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Krajowe przewozy drogowe:

Obowiązują następujące przepisy:

Ustawa o czasie pracy
kierowców

Dotyczy:

kierowców - przedsiębiorców,
kierowców - pracowników zatrudnionych w ramach umowy
o pracę.

Ustawa „Kodeks pracy”

Dotyczy:

tylko kierowców - pracowników zatrudnionych w
ramach umowy o pracę.

Wynikają z tego określone
konsekwencje:

Przedsiębiorca, jeżeli jest jednocześnie kierowcą, wobec
siebie nie musi przestrzegać kodeksu pracy, natomiast
musi go przestrzegać wobec kierowców najemnych
(zatrudnionych przez siebie w ramach umowy o pracę).

Przepisy ustawy o czasie jazdy, przerw i odpoczynku
kierowcy przedsiębiorca musi zawsze przestrzegać.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Krajowe przewozy drogowe:

Ustawa o czasie pracy kierowców

Dzieli kierowców zawodowych na:

kierowców - przedsiębiorców

kierowców -
pracowników

Obowiązuje ich tylko

ustawa o czasie pracy w zakresie

zgodnym z Konwencją AETR i wynikające z nich normy:

Obowiązuje ich

kodeks pracy i wynikające z niego

normy:

czasu jazdy i przerw w jeździe,
odpoczynku.

czasu pracy,
dyżuru w pracy,
przerywanego czasu pracy,
równoważnego czasu pracy,
zadaniowego czasu pracy,
pracy w godzinach nadliczbowych.

Obowiązuje ich

ustawa o czasie pracy w tym zakresie

zgodna
z Konwencją AETR i wynikające z nich normy:

czasu jazdy i przerw w jeździe,
odpoczynku.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Krajowe przewozy drogowe:

Ustawa o czasie pracy kierowców

Z punktu widzenia czasu jazdy, przerw w jeździe i czasu
odpoczynku ustawa dzieli kierowców na:

kierowców wykonujących standardowe przewozy
pojazdami „dużymi” (powyżej 3,5 tony DMC lub
powyżej 9 osób)

kierowców wykonujących przewozy „małymi” (do 3,t
tony DMC i do 9 osób),

Tych kierowców obowiązują

standardowe

normy czasu

jazdy, przerw w jeździe i odpoczynku.

kierowców wykonujących przewozy pojazdami
wyłączonymi
z ustawy lub wykonujących przewozy wyłączone z
ustawy

Tych kierowców obowiązują

niestandardowe

normy

czasu jazdy
i przerw w jeździe oraz

standardowe

normy czasu

odpoczynku.

Tych kierowców nie obowiązują normy czasu jazdy i
przerw w jeździe oraz normy czasu odpoczynku.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Obowiązujące normy czasu jazdy (prowadzenia pojazdu)

Krajowe przewozy drogowe:

Przepisy o czasie pracy kierowców

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Obowiązujące normy czasu przerw w prowadzeniu pojazdów przez wszystkich
kierowców

Krajowe przewozy drogowe:

Przepisy o czasie pracy kierowców

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Obowiązujące normy czasu odpoczynku wszystkich kierowców

Krajowe przewozy drogowe:

Przepisy o czasie pracy kierowców

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Obowiązujące normy czasu pracy kierowców zatrudnionych w ramach umowy o pracę

Krajowe przewozy drogowe

-

przepisy o czasie pracy kierowców

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Dokumentowanie aktywności zawodowej dla celów

kontroli

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Tachografy

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Tachografy (c.d.)

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Legalizacja tachografu

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w

sprawie kontroli metrologicznej

przyrządów pomiarowych w odniesieniu

do tachografu (Dz.U 04.77.730) - § 10 :

• okres 24 miesięcy jest liczony od

pierwszego dnia miesiąca wskazanego

na tabliczce pomiarowej. Zgodnie z tym

zapisem okres ważności legalizacji jest

zawsze krótszy niż 24 miesiące.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Legalizacja tachografu

To samo rozporządzenie - § 7 pkt 1  :
• sprawdzanie urządzenia rejestrującego

zainstalowanego w pojeździe

zarejestrowanym na terenie Rzeczypospolitej

Polskiej, o którym mowa w ust. 3 lit. b rozdział

VI załącznika I do rozporządzenia Rady (EWG)

nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w

sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych

w transporcie drogowym, wykonuje się nie

rzadziej niż co 24 miesiące, licząc od daty

naniesionej na tabliczkę pomiarową”.

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Karty drogowe

Muszą prowadzić kierowcy pojazdów:

przeznaczonych do przewozu rzeczy,
których dopuszczalna masa całkowita
(z przyczepami i naczepami) nie
przekracza 3,5 tony,

przeznaczonych do przewozu osób i
które ze względu na typ konstrukcyjny
oraz wyposażenie nadają się do
przewozu najwyżej dziewięciu osób
łącznie z kierowcą

Ogólnie
:

karty drogowe muszą prowadzić
kierowcy pojazdów nie posiadających
tachografu

(za wyjątkiem pojazdów zwolnionych ustawą z tego
obowiązku)

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wymagane dokumenty

kierowcy

Podczas przejazdu wykonywanego w ramach
transportu drogowego kierowca pojazdu
samochodowego jest obowiązany mieć przy
sobie i okazywać, na żądanie uprawnionego
organu kontroli:

1. wypis z licencji,
2. dowód uiszczenia należnej opłaty za

korzystanie z dróg krajowych,

3. zapisy urządzenia rejestrującego samoczynnie

prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju,
obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku,

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wymagane dokumenty

kierowcy

• w transporcie drogowym osób:

a) przy wykonywaniu przewozów

regularnych, przewozów regularnych

specjalnych, przewozów wahadłowych

lub okazjonalnych - odpowiednie

zezwolenie, b) przy wykonywaniu

międzynarodowych przewozów

okazjonalnych lub wahadłowych, a

także międzynarodowych przewozów

na potrzeby własne - formularz jazdy;

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wymagane dokumenty

kierowcy

• w transporcie drogowym rzeczy - dokumenty

związane z przesyłką:

a) odpowiednie zezwolenie wymagane w

międzynarodowym transporcie drogowym,

b) wymagane przy przewozie drogowym towarów

niebezpiecznych,

c) świadectwo wymagane zgodnie z umową o

międzynarodowych przewozach szybko psujących się

artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach

transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP),

d) zezwolenie na przejazd pojazdu, z ładunkiem lub bez

ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach

przekraczających wielkości określone w odrębnych

przepisach,

e) wymagane przy przewozie żywych zwierząt;

Instytut Transportu Samochodowego

ul. Jagiellońska 80

03-301 Warszawa

www.its.home.pl

Wymagane dokumenty

kierowcy

• w międzynarodowym transporcie drogowym

- świadectwo kierowcy, jeżeli jest

wymagane.

• podczas przejazdu wykonywanego w

ramach transportu drogowego lub przewozu

na potrzeby własne kierowca pojazdu

samochodowego jest obowiązany mieć przy

sobie i okazywać na żądanie uprawnionego

organu kontroli zaświadczenie,

• podczas przejazdu wykonywanego w

ramach transportu drogowego kierowca

taksówki jest obowiązany mieć przy sobie i

okazać na żądanie licencję.