Powikłania w chorobach

otolaryngologicznych

Ostre zakażenia górnych dróg

oddechowych wywoływane są

głównie przez :

• bakterie produkujące betalaktamazy

– Haemofilus influenzae-25-30%,
– Moraxella catarralis-10-15%

• Bakterie, u których następuje zmiana w

białkach wiążących penicylinę

– Streptococcus pneumonice -30-40%

• patogeny atypowe

– Mycoplasma pneumoniae, Legionella

pneumophila, Chlamydia pneumoniae

Rozwój zapalenia górnych dróg

oddechowych.

Infekcja wirusowa - zmniejsza

odporność komórkową i humoralną,

umożliwia przyleganie bakteryjnych

patogenów do komórek błony

śluzowej wywołując obrzęk

Jeżeli infekcja nie zakończy się po
ostrym okresie zakażenia , może
przejść w stan przewlekły,
charakteryzujący się zróżnicowaną
florą bakteryjną w skład której
dodatkowo mogą wchodzić :

1. gronkowce
2. pałeczki z rodzaju Enterobacteriaceae
3. bakterie beztlenowe

Bakterie beztlenowe :

•Prevotella

•Fusobacteria

•Peptostreptococcus

Wirusy :

•synergia prosta

•odporność

•adhezja

• porażenie żęsek

Czas

Bakterie tlenowe :

•Streptococcus pneumoniae

•Haemophilus influenzae

• Moraxella catarrhalis

•inne

Infekcje wirusowe i bakteryjne

nakładają się na siebie

Ostre zapalenie zatok

przynosowych stanowi 0,5-5,0%

powikłań zapalenia górnych dróg

oddechowych,

dorośli chorują 2-3razy w roku,

dzieci średnio 6-8 raz w roku

Zapalenie zatok jest poprzedzone

stanem zapalnym o charakterze

wirusowym, alergicznym lub ma

podłoże mechaniczne

Leczenie

• Drenaż zatok przynosowych
• leki obkurczające błonę śluzową
• leki przeciw obrzękowe o działaniu

ogólnym

Czas trwania leczenia powinien

wynosić co najmniej 10-14 dni,

lub 7 dni od momentu

ustąpienia objawów

Leczenie chirurgiczne

• płukanie zatok
• punkcja zatok
• zabieg operacyjny z

drenażem

Powikłania zapalenia zatok

przynosowych

Oczodołowe
• zapalny obrzęk powiek
• ropień podokostnowy
• zapalenie tkanek miękkich oczodołu
• ropień oczodołu
• ropowica oczodołu

• ropień pozagałkowy
• zespół szczeliny oczodołowej górnej

( porażenie nn. czaszkowych III, IV, VI,
pierwsza gałąź n. V, żyła oczna)

• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

Zapalenie kości czaszki

(osteomyelitis)

• zapalenie kości szczękowej (zakażenie

odzębowe)

• zapalenie kości czołowej (zakrzepy

śródścienne w żyłach Brecheta, guz
Potta)

• zapalenie kości sitowych (ropień powiek,

wnętrza oczodołu )

Powikłania wewnątrzczaszkowe

• zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych

• ropień nadtwardówkowy
• ropień podtwardówkowy( drgawki,

niedowłady, zaburzenia afatyczne,

podwójne widzenie)

• ropień mózgu (najczęściej w płacie

czołowym)

Drogi przenoszenia się

zakażenia z wnętrza zatok

przynosowych do jamy czaszki

• ubytki wrodzone lub nabyte w kościach

czaszki

• bezpośrednio przez ścianę kostną
• poprzez żyły Brecheta
• wzdłuż osłonek nerwu węchowego
• poprzez szczeliny oczodołu
• poprzez żyłę kątową i żyły sitowe

Wskazania do chirurgii

endoskopowej przewlekłego

zapalenia zatok przynosowych

• niedrożność nosa-polipy nosa
• powikłania wewnątrzczaszkowe

zapalenia zatok przynosowych

• mucocoele, mucopyocoele
• ropień podokostnowy lub ropień

oczodołu

• zapalenie dróg łzowych w przebiegu

zapalenia zatok przynosowych

Zapalenie gardła wywoływane

jest najczęściej przez

betahemolityczne

paciorkowce grupy A

10 dniowa antybiotykoterapia

anginy paciorkowcowej jest

najważniejszym czynnikiem

warunkującym skuteczność

antybiotyku, a także

zapobiegającym nawrotom

anginy

• nieprawidłowa dawka, niewłaściwy czas

trwania terapii lub wybór
niewłaściwego antybiotyku,

• niesystematyczny reżim

antybiotykoterapii

• powtórne zakażenie przez bliski

kontakt

• nosicielstwo (bez objawów choroby)

Powikłania zapalenia tkanki

chłonnej gardła

• powikłania miejscowe
• powikłania ogólne

Ostre zapalenie ucha

środkowego

Pierwotnym miejscem zmian

patologicznych w ostrym

zapaleniu ucha środkowego jest

trąbka Eustachiusza.

Zakażenie bakteryjne ucha

środkowego może być

spowodowane refluksem śluzu z

nosogardła

Leczenie

• leki przeciwbakteryjne
• leki przeciwobrzękowe
• antyhistaminowe

• nakłucie lub nacięcie błony

bębenkowej

Ostre zapalenie ucha

środkowego

stan zapalny wyściółki ucha

środkowego rozwijający się za

zachowaną błoną bębenkową i

charakteryzujący się ostrymi

objawami podmiotowymi i

przedmiotowymi

Przewlekłe zapalenie ucha

środkowego

Przewlekle toczący się proces

zapalny z trwałym ubytkiem

błony bębenkowej z okresowym

wyciekiem z ucha i z

niedosłuchem

Drogi zakażenia w ostrym

zapaleniu ucha środkowego

• przez trąbkę słuchową z jamy nosowej

lub części nosowej gardła

• krwiopochodna -w ostrych chorobach

zakaźnych (odra, szkarlatyna)

• egzogenna-pourazowe uszkodzenie

błony bębenkowej

Powikłania ostrego zapalenia

ucha środkowego

• ostre zapalenie wyrostka

sutkowatego

• niedowład lub porażenie nerwu

twarzowego

• zapalenie ucha wewnętrznego
• powikłania wewnątrzczaszkowe

Objawy zapalenia ucha

wewnętrznego

• zawroty głowy, nudności, wymioty
• niedosłuch o charakterze odbiorczym,

szumy uszne

• oczopląs

Objawy powikłań

wewnątrzskroniowych są

bezwzględnym wskazaniem do

leczenia chirurgicznego

Usznopochodne powikłania

wewnątrzczaszkowe

• ropniak nadtwardówkowy (ból w okolicy

ucha, nasilenie wycieku, podwyższona
ciepłota)

• ropniak podtwardówkowy( pogorszenie

stanu ogólnego, ogniskowe objawy
mózgowe)

• zakrzepowe zapalenie zatoki

esowatej(burzliwe objawy ogólne, bóle
głowy , wymioty, zaburzenia świadomości)

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

surowicze, ropne, (objawy kliniczne,
zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym)

• ropień mózgu i móżdżku( ograniczone

ropne zapalenie mózgu, ropień z nie
wytworzoną torebką, ropień otorbiony)

• torebka ropnia wytwarza się w okresie

2-3 tygodni

Objawy ogniskowe ropnia płata

skroniowego

• afazja
• jednoimienne ubytki pola widzenia
• zaburzenia w pisaniu, czytaniu i

rachowaniu

• niedowłady połowicze przeciwstronne
• zmiany osobowości

Objawy ropnia móżdżku

• zaburzenia równowagi
• chód niepewny, drżenie zamiarowe

, zaburzenia mowy

• oczopląs poziomy nasila się przy

patrzeniu w stronę ogniska w
móżdżku