Powikłania w chorobach

otolaryngologicznych

Ostre zakażenia górnych dróg oddechowych

wywoływane są głównie przez :

•

bakterie produkujące betalaktamazy

– Haemofilus influenzae-25-30%,
–

Moraxella catarralis-10-15%

•

Bakterie, u których następuje zmiana w białkach
wiążących penicylinę

– Streptococcus pneumonice -30-40%

•

patogeny atypowe

– Mycoplasma pneumoniae, Legionella pneumophila,

Chlamydia pneumoniae

Rozwój zapalenia górnych dróg

oddechowych.

Infekcja wirusowa - zmniejsza odporność

komórkową i humoralną, umożliwia

przyleganie bakteryjnych patogenów do

komórek błony śluzowej wywołując obrzęk

Jeżeli infekcja nie zakończy się po ostrym
okresie zakażenia , może przejść w stan
przewlekły, charakteryzujący się
zróżnicowaną florą bakteryjną w skład której
dodatkowo mogą wchodzić :

1.

gronkowce

2.

pałeczki z rodzaju Enterobacteriaceae

3.

bakterie beztlenowe

Bakterie beztlenowe :

•Prevotella

•Fusobacteria

•Peptostreptococcus

Wirusy :

•synergia prosta

•odporność

•adhezja

• porażenie żęsek

Czas

Bakterie tlenowe :

•Streptococcus pneumoniae

•Haemophilus influenzae

• Moraxella catarrhalis

•inne

Infekcje wirusowe i bakteryjne nakładają się

na siebie

Ostre zapalenie zatok przynosowych

stanowi 0,5-5,0% powikłań zapalenia górnych

dróg oddechowych,

dorośli chorują 2-3razy w roku,

dzieci średnio 6-8 raz w roku

Zapalenie zatok jest poprzedzone stanem

zapalnym o charakterze wirusowym,

alergicznym lub ma podłoże mechaniczne

Leczenie

• Drenaż zatok przynosowych
• leki obkurczające błonę śluzową
• leki przeciw obrzękowe o działaniu ogólnym

Czas trwania leczenia powinien wynosić

co najmniej 10-14 dni, lub 7 dni od

momentu ustąpienia objawów

Leczenie chirurgiczne

• płukanie zatok
• punkcja zatok
• zabieg operacyjny z drenażem

Powikłania zapalenia zatok przynosowych

Oczodołowe
• zapalny obrzęk powiek
• ropień podokostnowy
• zapalenie tkanek miękkich oczodołu
• ropień oczodołu
• ropowica oczodołu

• ropień pozagałkowy
• zespół szczeliny oczodołowej górnej ( porażenie

nn. czaszkowych III, IV, VI, pierwsza gałąź n. V,
żyła oczna)

• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

Zapalenie kości czaszki (osteomyelitis)
• zapalenie kości szczękowej (zakażenie odzębowe)
• zapalenie kości czołowej (zakrzepy śródścienne w

żyłach Brecheta, guz Potta)

• zapalenie kości sitowych (ropień powiek, wnętrza

oczodołu )

Powikłania wewnątrzczaszkowe

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• ropień nadtwardówkowy
• ropień podtwardówkowy( drgawki,

niedowłady, zaburzenia afatyczne,

podwójne widzenie)

• ropień mózgu (najczęściej w płacie

czołowym)

Drogi przenoszenia się zakażenia z

wnętrza zatok przynosowych do jamy

czaszki

• ubytki wrodzone lub nabyte w kościach czaszki
• bezpośrednio przez ścianę kostną
• poprzez żyły Brecheta
• wzdłuż osłonek nerwu węchowego
• poprzez szczeliny oczodołu
• poprzez żyłę kątową i żyły sitowe

Wskazania do chirurgii endoskopowej

przewlekłego zapalenia zatok

przynosowych

• niedrożność nosa-polipy nosa
• powikłania wewnątrzczaszkowe zapalenia zatok

przynosowych

• mucocoele, mucopyocoele
• ropień podokostnowy lub ropień oczodołu
• zapalenie dróg łzowych w przebiegu zapalenia

zatok przynosowych

Zapalenie gardła wywoływane jest

najczęściej przez betahemolityczne

paciorkowce grupy A

10 dniowa antybiotykoterapia anginy

paciorkowcowej jest najważniejszym

czynnikiem warunkującym skuteczność

antybiotyku, a także zapobiegającym

nawrotom anginy

• nieprawidłowa dawka, niewłaściwy czas trwania

terapii lub wybór niewłaściwego antybiotyku,

• niesystematyczny reżim antybiotykoterapii
• powtórne zakażenie przez bliski kontakt
• nosicielstwo (bez objawów choroby)

Powikłania zapalenia tkanki chłonnej

gardła

• powikłania miejscowe
• powikłania ogólne

Ostre zapalenie ucha środkowego

Pierwotnym miejscem zmian

patologicznych w ostrym zapaleniu ucha

środkowego jest trąbka Eustachiusza.

Zakażenie bakteryjne ucha środkowego

może być spowodowane refluksem śluzu

z nosogardła

Leczenie

• leki przeciwbakteryjne
• leki przeciwobrzękowe
• antyhistaminowe

• nakłucie lub nacięcie błony bębenkowej

Ostre zapalenie ucha środkowego

stan zapalny wyściółki ucha środkowego

rozwijający się za zachowaną błoną

bębenkową i charakteryzujący się

ostrymi objawami podmiotowymi i

przedmiotowymi

Przewlekłe zapalenie ucha środkowego

Przewlekle toczący się proces zapalny z

trwałym ubytkiem błony bębenkowej z

okresowym wyciekiem z ucha i z

niedosłuchem

Drogi zakażenia w ostrym zapaleniu

ucha środkowego

• przez trąbkę słuchową z jamy nosowej lub części

nosowej gardła

• krwiopochodna -w ostrych chorobach zakaźnych

(odra, szkarlatyna)

• egzogenna-pourazowe uszkodzenie błony

bębenkowej

Powikłania ostrego zapalenia ucha

środkowego

• ostre zapalenie wyrostka sutkowatego
• niedowład lub porażenie nerwu twarzowego
• zapalenie ucha wewnętrznego
• powikłania wewnątrzczaszkowe

Objawy zapalenia ucha wewnętrznego

• zawroty głowy, nudności, wymioty
• niedosłuch o charakterze odbiorczym, szumy

uszne

• oczopląs

Objawy powikłań wewnątrzskroniowych

są bezwzględnym wskazaniem do

leczenia chirurgicznego

Usznopochodne powikłania

wewnątrzczaszkowe

• ropniak nadtwardówkowy (ból w okolicy ucha,

nasilenie wycieku, podwyższona ciepłota)

• ropniak podtwardówkowy( pogorszenie stanu

ogólnego, ogniskowe objawy mózgowe)

• zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej(burzliwe

objawy ogólne, bóle głowy , wymioty, zaburzenia
świadomości)

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

surowicze, ropne, (objawy kliniczne, zmiany w
płynie mózgowo-rdzeniowym)

• ropień mózgu i móżdżku( ograniczone ropne

zapalenie mózgu, ropień z nie wytworzoną
torebką, ropień otorbiony)

• torebka ropnia wytwarza się w okresie 2-3 tygodni

Objawy ogniskowe ropnia płata

skroniowego

• afazja
• jednoimienne ubytki pola widzenia
• zaburzenia w pisaniu, czytaniu i rachowaniu
• niedowłady połowicze przeciwstronne
• zmiany osobowości

Objawy ropnia móżdżku

• zaburzenia równowagi
• chód niepewny, drżenie zamiarowe ,

zaburzenia mowy

• oczopląs poziomy nasila się przy patrzeniu

w stronę ogniska w móżdżku