Powikłania w chorobach
otolaryngologicznych
Ostre zakażenia górnych dróg
oddechowych wywoływane są
głównie przez :
• bakterie produkujące betalaktamazy
– Haemofilus influenzae-25-30%,
– Moraxella catarralis-10-15%
• Bakterie, u których następuje zmiana w
białkach wiążących penicylinę
– Streptococcus pneumonice -30-40%
• patogeny atypowe
– Mycoplasma pneumoniae, Legionella
pneumophila, Chlamydia pneumoniae
Rozwój zapalenia górnych dróg
oddechowych.
Infekcja wirusowa - zmniejsza
odporność komórkową i humoralną,
umożliwia przyleganie bakteryjnych
patogenów do komórek błony
śluzowej wywołując obrzęk
Jeżeli infekcja nie zakończy się po
ostrym okresie zakażenia , może
przejść w stan przewlekły,
charakteryzujący się zróżnicowaną
florą bakteryjną w skład której
dodatkowo mogą wchodzić :
1. gronkowce
2. pałeczki z rodzaju Enterobacteriaceae
3. bakterie beztlenowe
Bakterie beztlenowe :
•Prevotella
•Fusobacteria
•Peptostreptococcus
Wirusy :
•synergia prosta
•odporność
•adhezja
• porażenie żęsek
Czas
Bakterie tlenowe :
•Streptococcus pneumoniae
•Haemophilus influenzae
• Moraxella catarrhalis
•inne
Infekcje wirusowe i bakteryjne
nakładają się na siebie
Ostre zapalenie zatok
przynosowych stanowi 0,5-5,0%
powikłań zapalenia górnych dróg
oddechowych,
dorośli chorują 2-3razy w roku,
dzieci średnio 6-8 raz w roku
Zapalenie zatok jest poprzedzone
stanem zapalnym o charakterze
wirusowym, alergicznym lub ma
podłoże mechaniczne
Leczenie
• Drenaż zatok przynosowych
• leki obkurczające błonę śluzową
• leki przeciw obrzękowe o działaniu
ogólnym
Czas trwania leczenia powinien
wynosić co najmniej 10-14 dni,
lub 7 dni od momentu
ustąpienia objawów
Leczenie chirurgiczne
• płukanie zatok
• punkcja zatok
• zabieg operacyjny z
drenażem
Powikłania zapalenia zatok
przynosowych
Oczodołowe
• zapalny obrzęk powiek
• ropień podokostnowy
• zapalenie tkanek miękkich oczodołu
• ropień oczodołu
• ropowica oczodołu
• ropień pozagałkowy
• zespół szczeliny oczodołowej górnej
( porażenie nn. czaszkowych III, IV, VI,
pierwsza gałąź n. V, żyła oczna)
• zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
Zapalenie kości czaszki
(osteomyelitis)
• zapalenie kości szczękowej (zakażenie
odzębowe)
• zapalenie kości czołowej (zakrzepy
śródścienne w żyłach Brecheta, guz
Potta)
• zapalenie kości sitowych (ropień powiek,
wnętrza oczodołu )
Powikłania wewnątrzczaszkowe
• zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych
• ropień nadtwardówkowy
• ropień podtwardówkowy( drgawki,
niedowłady, zaburzenia afatyczne,
podwójne widzenie)
• ropień mózgu (najczęściej w płacie
czołowym)
Drogi przenoszenia się
zakażenia z wnętrza zatok
przynosowych do jamy czaszki
• ubytki wrodzone lub nabyte w kościach
czaszki
• bezpośrednio przez ścianę kostną
• poprzez żyły Brecheta
• wzdłuż osłonek nerwu węchowego
• poprzez szczeliny oczodołu
• poprzez żyłę kątową i żyły sitowe
Wskazania do chirurgii
endoskopowej przewlekłego
zapalenia zatok przynosowych
• niedrożność nosa-polipy nosa
• powikłania wewnątrzczaszkowe
zapalenia zatok przynosowych
• mucocoele, mucopyocoele
• ropień podokostnowy lub ropień
oczodołu
• zapalenie dróg łzowych w przebiegu
zapalenia zatok przynosowych
Zapalenie gardła wywoływane
jest najczęściej przez
betahemolityczne
paciorkowce grupy A
10 dniowa antybiotykoterapia
anginy paciorkowcowej jest
najważniejszym czynnikiem
warunkującym skuteczność
antybiotyku, a także
zapobiegającym nawrotom
anginy
• nieprawidłowa dawka, niewłaściwy czas
trwania terapii lub wybór
niewłaściwego antybiotyku,
• niesystematyczny reżim
antybiotykoterapii
• powtórne zakażenie przez bliski
kontakt
• nosicielstwo (bez objawów choroby)
Powikłania zapalenia tkanki
chłonnej gardła
• powikłania miejscowe
• powikłania ogólne
Ostre zapalenie ucha
środkowego
Pierwotnym miejscem zmian
patologicznych w ostrym
zapaleniu ucha środkowego jest
trąbka Eustachiusza.
Zakażenie bakteryjne ucha
środkowego może być
spowodowane refluksem śluzu z
nosogardła
Leczenie
• leki przeciwbakteryjne
• leki przeciwobrzękowe
• antyhistaminowe
• nakłucie lub nacięcie błony
bębenkowej
Ostre zapalenie ucha
środkowego
stan zapalny wyściółki ucha
środkowego rozwijający się za
zachowaną błoną bębenkową i
charakteryzujący się ostrymi
objawami podmiotowymi i
przedmiotowymi
Przewlekłe zapalenie ucha
środkowego
Przewlekle toczący się proces
zapalny z trwałym ubytkiem
błony bębenkowej z okresowym
wyciekiem z ucha i z
niedosłuchem
Drogi zakażenia w ostrym
zapaleniu ucha środkowego
• przez trąbkę słuchową z jamy nosowej
lub części nosowej gardła
• krwiopochodna -w ostrych chorobach
zakaźnych (odra, szkarlatyna)
• egzogenna-pourazowe uszkodzenie
błony bębenkowej
Powikłania ostrego zapalenia
ucha środkowego
• ostre zapalenie wyrostka
sutkowatego
• niedowład lub porażenie nerwu
twarzowego
• zapalenie ucha wewnętrznego
• powikłania wewnątrzczaszkowe
Objawy zapalenia ucha
wewnętrznego
• zawroty głowy, nudności, wymioty
• niedosłuch o charakterze odbiorczym,
szumy uszne
• oczopląs
Objawy powikłań
wewnątrzskroniowych są
bezwzględnym wskazaniem do
leczenia chirurgicznego
Usznopochodne powikłania
wewnątrzczaszkowe
• ropniak nadtwardówkowy (ból w okolicy
ucha, nasilenie wycieku, podwyższona
ciepłota)
• ropniak podtwardówkowy( pogorszenie
stanu ogólnego, ogniskowe objawy
mózgowe)
• zakrzepowe zapalenie zatoki
esowatej(burzliwe objawy ogólne, bóle
głowy , wymioty, zaburzenia świadomości)
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
surowicze, ropne, (objawy kliniczne,
zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym)
• ropień mózgu i móżdżku( ograniczone
ropne zapalenie mózgu, ropień z nie
wytworzoną torebką, ropień otorbiony)
• torebka ropnia wytwarza się w okresie
2-3 tygodni
Objawy ogniskowe ropnia płata
skroniowego
• afazja
• jednoimienne ubytki pola widzenia
• zaburzenia w pisaniu, czytaniu i
rachowaniu
• niedowłady połowicze przeciwstronne
• zmiany osobowości
Objawy ropnia móżdżku
• zaburzenia równowagi
• chód niepewny, drżenie zamiarowe
, zaburzenia mowy
• oczopląs poziomy nasila się przy
patrzeniu w stronę ogniska w
móżdżku