Zasady polityki

Zasady polityki

regionalnej

regionalnej

UE

UE

Polityka

Polityka

Regionalna UE – kryteria

Regionalna UE – kryteria

GRUPY podziału

GRUPY podziału

:

:

1.

Zasady ogólne

2.

Zasady organizacji polityki

regionalnej

3.

Zasady finansowania polityki

rozwoju regionalnego

4.

Zasady oceny realizacji programów

Cel ogólny polityki

regionalnej UE

Artykuł 158:

„Wspólnota rozwija (…) politykę
w sprawie wzmacniania swojej
spójności gospodarczej i społecznej.”

„Celem Wspólnoty w szczególności

jest zmniejszenie różnic w stopniach

rozwoju poszczególnych regionów i

zmniejszenia zacofania regionów (…)

w tym obszarów wiejskich”.

Traktat

ustanawiający

Wspólnotę
Europejską

Zasady ogólne:

Zasady ogólne:

Zasada subsydiarności

Zasada subsydiarności

Każde państwo i poszczególne

regiony odpowiedzialne są za

rozwój regionalny swoich

terenów

między przeciwstawnymi

wizjami rozwoju procesu

integracji europejskiej

Zasada

Zasada

subsydiarności

subsydiarności



problemy rozwoju regionalnego nie stanowią

wyłącznej kompetencji Wspólnot, więc jej

interwencja odbywa się jedynie pomocniczo



Wspólnota podejmuje interwencję wtedy i

tylko wtedy gdy cele zamierzonego działania

nie mogą zostać zrealizowane w sposób

wystarczający przez państwa członkowskie, a

mogą zaś (z racji zakresu lub skutków

zamierzonego działania) zostać lepiej

zrealizowane na szczeblu Wspólnoty.



zasada ta nie jest stosowana w przypadku

funduszy strukturalnych

Zasady ogólne:

Zasady ogólne:

Zasada partnerstwa

Zasada partnerstwa

Odnosi się do relacji:

Odnosi się do relacji:

między władzami

publicznymi różnych

szczebli

– organami:



Wspólnotowymi



krajowymi



regionalnymi



lokalnymi



między władzami

publicznymi



organizacjami

społecznymi



podmiotami

gospodarczymi

AD 2.

Zasada

P

rogramowania rozwoju

rogramowania rozwoju

(1)

(1)

Zasada ta oznacza

odstąpienie od stosowanej wcześniej praktyki

subwencjonowania

przez

WE

pojedynczych

projektów

na

rzecz

dofinansowania kompleksowych, zintegrowanych

programów

rozwoju

regionalnego

o wieloletnim horyzoncie czasowym.

W praktyce oznacza to, że regiony, które są

uprawnione

do

otrzymania

wsparcia

finansowego muszą przygotować odpowiednie

dokumenty planistyczne wg ściśle określonych

standardów dla etapu ich przygotowania,

uzgodnień i ich ewaluacji.

Zasada

Zasada

programowania rozwoju

programowania rozwoju

(2)

(2)



programowanie i realizacja działań

Funduszy Strukturalnych dokonuje

się w okresach siedmioletnich



środki przekazywane są krajom

członkowskim w oparciu o

podstawy Wsparcia Wspólnoty



umowy finansowe przygotowane

na podstawie Narodowych Planów

Rozwoju

Polska

Polska

na poziomie

na poziomie

centralnego

centralnego

programowania została zobowiązana do

programowania została zobowiązana do

przedstawiania

przedstawiania

Dokumentów Programowych

Dokumentów Programowych

uzgodnionych do wdrożenia

uzgodnionych do wdrożenia

z

z Komisją Europejską

Są to:

Są to:



Narodowy Plan Rozwoju - NPR

Narodowy Plan Rozwoju - NPR



Podstawy Wsparcia Wspólnoty –

Podstawy Wsparcia Wspólnoty –

PWW

PWW



Programy Operacyjne:

Programy Operacyjne:



Zintegrowany Program Operacyjny

Zintegrowany Program Operacyjny

Rozwoju Regionalnego (ZPORR)

Rozwoju Regionalnego (ZPORR)



Sektorowe Programy Operacyjne

Sektorowe Programy Operacyjne

(SPO)

(SPO)

Narodowy Plan

Narodowy Plan

Rozwoju

Rozwoju

(2004 –

(2004 –

2006)

2006)



Dokument dotyczący wyłącznie przedsięwzięć

Dokument dotyczący wyłącznie przedsięwzięć

i działań o charakterze rozwojowym

i działań o charakterze rozwojowym



Horyzont czasowy tożsamy z najbliższym horyzontem

Horyzont czasowy tożsamy z najbliższym horyzontem

programowania budżetu i polityki spójności Unii

programowania budżetu i polityki spójności Unii

Europejskiej

Europejskiej

Zadania:

Zadania:



wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw

wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw



rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia

rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia



przekształcenia strukturalne w rolnictwie i

przekształcenia strukturalne w rolnictwie i

rybołówstwie, rozwój obszarów wiejskich

rybołówstwie, rozwój obszarów wiejskich



przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów

przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów

Narodowy Plan

Narodowy Plan

Rozwoju

Rozwoju

(2004 – 2006)

(2004 – 2006)

Rozwijanie konkurencyjności

Rozwijanie konkurencyjności

gospodarki opartej na:

gospodarki opartej na:



wiedzy i przedsiębiorczości

wiedzy i przedsiębiorczości



zdolnej do długofalowego i

zdolnej do długofalowego i

harmonijnego rozwoju

harmonijnego rozwoju



zapewniającej wzrost zatrudnienia

zapewniającej wzrost zatrudnienia



Zapewniającej poprawę spójności

Zapewniającej poprawę spójności

społecznej, ekonomicznej przestrzennej

społecznej, ekonomicznej przestrzennej

z Unią Europejską na poziomie

z Unią Europejską na poziomie

regionalnym i krajowym

regionalnym i krajowym

Działania polegające na wsparciu

Działania polegające na wsparciu

przez

przez

Pomoc Publiczną zamieszczane są w

Pomoc Publiczną zamieszczane są w

Sektorowych Programach

Sektorowych Programach

Operacyjnych

Operacyjnych

(SPO)

(SPO)

Realizacja

Realizacja

wydatków

wydatków

dokonuje się w

dokonuje się w

oparciu o zasady

oparciu o zasady

określone

określone

w

w

Programach

Programach

Operacyjnych

Operacyjnych

(PO)

(PO)



dokument przyjęty przez

dokument przyjęty przez

Komisję Europejską, służący

Komisję Europejską, służący

wdrażaniu Podstaw Wsparcia

wdrażaniu Podstaw Wsparcia

Wspólnoty

Wspólnoty



składa się ze spójnego

składa się ze spójnego

zestawienia priorytetów,

zestawienia priorytetów,

zawiera działania wieloletnie

zawiera działania wieloletnie



może być wdrażany poprzez

może być wdrażany poprzez

jeden lub kilka Funduszy,

jeden lub kilka Funduszy,

jeden lub kilka innych

jeden lub kilka innych

dostępnych instrumentów

dostępnych instrumentów

finansowych oraz EIB

finansowych oraz EIB



zintegrowany program

zintegrowany program

operacyjny oznacza program

operacyjny oznacza program

operacyjny finansowany przez

operacyjny finansowany przez

więcej niż jeden Fundusz

Realizacja

wydatków

Instytucja zarządzająca:

Instytucja zarządzająca:

 Nadzór nad sprawno

Nadzór nad sprawno

ś

ś

cią

cią

dzia

dzia

ł

ł

ania bazy danych

ania bazy danych

monitoringu

monitoringu

(SIMIK)

(SIMIK)



Weryfikacja deklaracji

Weryfikacja deklaracji

wydatków poniesionych w

wydatków poniesionych w

ramach

ramach

f

f

unduszy

unduszy

s

s

trukturalnych,

trukturalnych,

dostarczanych przez

dostarczanych przez

Instytucj

Instytucj

e

e

Zarz

Zarz

ą

ą

dzając

dzając

e

e



Przygotowywanie raportów

Przygotowywanie raportów

na temat nieprawidłowo

na temat nieprawidłowo

ś

ś

ci

ci

finansowych na podstawie

finansowych na podstawie

raportów przygotowanych

raportów przygotowanych

przez Instytucj

przez Instytucj

e

e

Zarządz

Zarządz

a

a

j

j

ą

ą

c

c

e

e

Instytucja płatnicza

Instytucja płatnicza

:

:

 obs

obs

ł

ł

uga rachunków,

uga rachunków,

na których

na których

gromadzone są

gromadzone są

ś

ś

rodki

rodki

funduszy

funduszy

strukturalnych

strukturalnych



przygotowywanie i

przygotowywanie i

przekazywanie do

przekazywanie do

Komisji Europejskiej

Komisji Europejskiej

deklaracji

deklaracji

poniesionych

poniesionych

wydatków,

wydatków,

zgodnie z zapisami

zgodnie z zapisami

art. 9 Rozporz

art. 9 Rozporz

ą

ą

dzenia

dzenia

438/2001.

438/2001.

Zasada

Zasada

spójności

spójności

(kompatybilności)

(kompatybilności)



Związana jest ze zgodnością

polityki regionalnej z

pozostałym ustawodawstwem UE

Obszary spójności:

Obszary spójności:



Równouprawnienie kobiet i mężczyzn

Równouprawnienie kobiet i mężczyzn



Ochrona środowiska

Ochrona środowiska



Tworzenie społeczeństwa

Tworzenie społeczeństwa

informatycznego

informatycznego



Lokalne działania

Lokalne działania

Ad. 3

Zasada

Zasada

koncentracji

koncentracji

Zasada koncentracji

Zasada koncentracji środków

środków

oparta jest

oparta jest

na trzech celach

na trzech celach

priorytetowych dla osiągnięcia rozwoju obszaru UE.

priorytetowych dla osiągnięcia rozwoju obszaru UE.

Zasada ta rozpatrywana jest w

Zasada ta rozpatrywana jest w

trzech perspektywach:

trzech perspektywach:

1.

1.

Wzrostu udziału funduszy strukturalnych w budżecie

Wzrostu udziału funduszy strukturalnych w budżecie

UE;

UE;

2.

2.

Przeznaczenie

funduszy

na

niewielką

liczbę

Przeznaczenie

funduszy

na

niewielką

liczbę

precyzyjnie

precyzyjnie

określonych celów;

określonych celów;

3.

3.

Geograficznej koncentracji pomocy w regionach

Geograficznej koncentracji pomocy w regionach

najmniej zamożnych.

najmniej zamożnych.

Wyrazem realizacji tej zasady jest koncentracja środków

Wyrazem realizacji tej zasady jest koncentracja środków

finansowych na wsparcie małej liczby precyzyjnie

finansowych na wsparcie małej liczby precyzyjnie

określonych celów oraz geograficzną koncentrację

określonych celów oraz geograficzną koncentrację

zasięgu pomocy

zasięgu pomocy

.

.

Zasada uzupełnienia-

Zasada uzupełnienia-

dodatkowości

dodatkowości

Pomoc udzielana na

Pomoc udzielana na
•

inwestycje

inwestycje

•

Badania naukowe

Badania naukowe

•

Ochronę zdrowia

Ochronę zdrowia

•

Szkolenia itp

Szkolenia itp

..

Zasada ta w przypadku

Zasada ta w przypadku

polityki regionalnej

polityki regionalnej

oznacza, że problemy

oznacza, że problemy

rozwoju regionalnego

rozwoju regionalnego

są przede wszystkim

są przede wszystkim

sprawą danego

sprawą danego

państwa

państwa

członkowskiego,

członkowskiego,

organy wspólnotowe

organy wspólnotowe

ingerują pomocniczo,

ingerują pomocniczo,

mając na uwadze cele

mając na uwadze cele

całej Wspólnoty.

całej Wspólnoty.

Ad 4

Ad 4

Kontrola

Kontrola

finansowa

finansowa

:

:

•

zapewnianie przestrzegania

zapewnianie przestrzegania

procedur kontroli oraz

procedur kontroli oraz

przeprowadzanie oceny celowości

przeprowadzanie oceny celowości

zaciągania zobowiązań finansowych

zaciągania zobowiązań finansowych

i dokonywania wydatków,

i dokonywania wydatków,

•

badanie i porównanie ze stanem

badanie i porównanie ze stanem

wymaganym faktycznego

wymaganym faktycznego

pobierania i gromadzenia środków

pobierania i gromadzenia środków

publicznych,

publicznych,

•

zaciągania zobowiązań finansowych

zaciągania zobowiązań finansowych

i dokonywanie wydatków ze

i dokonywanie wydatków ze

środków publicznych,

środków publicznych,

•

udzielania zamówień publicznych

udzielania zamówień publicznych

oraz zwrotu środków publicznych.

oraz zwrotu środków publicznych.

POZOSTAŁE ZASADY

•

zasada transparencji

(przejrzystości) ma o wiele

szersze zastosowanie niż tylko do dziedziny pomocy

publicznej. Jest to jedna z głównych zasad

funkcjonowania Wspólnoty, a także jedna z zasad

„konstytucyjnych” U E.

• Służyć ma temu między innymi, przeliczanie

pomocy publicznej udzielanej w różnych formach

na równą jej wartość dotacji.

• Zasada transparencji nie ogranicza możliwości

przyznawania pomocy ze środków publicznych, a

jedynie wprowadza obowiązek przejrzystości

finansowej w relacjach między władzą publiczną

a przedsiębiorstwami, przyczynia się do

zlikwidowania niekorzystnych zjawisk w udzielaniu

pomocy związanych z naciskami grup lobbingowych

mających na celu wymuszanie na rządzie

wydatkowania środków publicznych.

Pozostałe zasady cd

•

Reguła de minimis

została wprowadzona przez

Komisję w 1992 r., a jej celem jest ułatwienie

działania administracji państw członkowskich na

rzecz małych i średnich przedsiębiorstw.

• Uzasadnieniem wprowadzenia reguły de minimis do

pomocy publicznej nie jest przeświadczenie Komisji,

że niewielka pomoc nie zakłóca konkurencji, ale że

nie ma ona dostatecznego wpływu na handel i

konkurencję między członkami.

• Fundamentalnym skutkiem stosowania tej reguły jest

zwolnienie z obowiązku notyfikacji pomocy udzielanej

do określonego progu. Regułę de minimis stosuje się

do wszelkich form pomocy, bez względu na jej aspekt.

•

Maksymalny próg udzielanej pomocy określony przez regułę de

minimis, wynosi obecnie 100 000 euro, a jego wysokość może być

dowolnie kształtowana przez Komisję

[

Zasady cd

•

Zasada proporcjonalności

jest jedną z

fundamentalnych zasad respektowanych przez

demokratyczne państwa w obszarze ograniczenia

wolności gospodarczej. Wymaga ona, by wszelkie

ograniczenia znajdowały uzasadnienie w realizacji

konkretnego celu publicznego oraz by ich zakres i

intensywność nie wykraczały poza konieczność i

niezbędność danej formy pomocy. Pomoc musi być

proporcjonalna w swej wysokości, tak by obligowała

beneficjenta do określonego zachowania.

•

Zasada celu wspólnotowego

polega na tym, że pomoc

musi być oceniona w kontekście wspólnotowym, a nie

krajowym.

•

Zasadę zmiany obowiązującego status quo

można

określić jako wytyczną skierowaną do państw, by te

udzielając pomocy, miały na celu dokonywanie

konkretnych zmian

Cele polityki strukturalnej

UE

•

Regiony „zacofane” w rozwoju społeczno-

ekonomicznym

–

PKB na mieszkańca jest niższy od 75%

średniego poziomu UE.

•

Regiony o wyjątkowo niskiej gęstości

zaludnienia (poniżej 8)

•

Regiony zagrożone poważnym

bezrobociem

Fundusze

strukturalne

EFS

Europejski

Fundusz

Społeczny

(ang. ESF)

EFRR

Europejski

Fundusz
Rozwoju

Regionalneg

o

(ang. ERDF)

EFOG

R

Europejski

Fundusz

Orientacji i

Gwarancji

Rolnej

(ang.

EAGGF)

FS

Fundusz

Spójności

FIWR

Finansowy

Instrument

Wsparcia

Rybołówst

wa

(ang. FIFG)

Fundusze

strukturalne

Europejski

Fundusz

Społeczny

finansuje

działania na

rzecz

integracji

zawodowej

osób

bezrobotnych

i osób o

niskich

szansach na

rynku pracy,

szkolenia

oraz projekty

sprzyjające

podnoszeniu

kwalifikacji

zawodowych

i tworzeniu

nowych

miejsc pracy.

Europejski

Fundusz
Rozwoju

Regionalne

go finansuje

działania na

rzecz:

rozwoju

infrastruktur

y, inwestycje

sprzyjające

tworzeniu

nowych

miejsc pracy,

lokalne

projekty

rozwoju,

środki

pomocowe

dla małych i

średnich

przedsiębior

stw

Europejski

Fundusz

Orientacji

i

Gwarancji

Rolnej

Sekcja

Orientacji

finansuje

działania na

rzecz

rozwoju

terenów

rolnych

oraz

pomocy

rolnikom, w
szczególnoś

ci z

regionów o

słabo

rozwiniętej

strukturze.

Fundusz

Spójności

finansuje

większe

projekty na

rzecz ochrony

środowiska

oraz

rozbudowy

sieci

transportowyc

h i

komunikacyjny

ch; pomocy tej

mogą

towarzyszyć

kredyty z

Europejskiego

Banku

Inwestycyjneg

o

Finansowy

Instrume

nt

Wsparcia

Rybołówst

wa

finansuje

działania

wspierając

e proces

moderniza

cji i

harmoniza

cji struktur

w sektorze

rybołówstw

a.

Jak działają FS?

Działania strukturalne:

1. Trzy cele priorytetowe.

1.1. Cel 1 – wspieranie rozwoju regionów.
1.2. Cel 2 – wspieranie zmian społecznych i ekonomicznych
w regionach dotkniętych strukturalnymi problemami
gospodarczymi.
1.3. Cel 3 – wspieranie walki z bezrobociem; obszary nie
objęte celem 1.

2. Inicjatywy wspólnotowe.

2.1. INTERREG III – promocja partnerstwa ponad
granicami.
2.2. URBAN II – wspieranie nowych strategii odnowy
obszarów miejskich.
2.3. EQUAL – promocja działań eliminujących
dyskryminację.
2.4. LEADER+ - wspieranie działań innowacyjnych na rzecz
terenów wiejskich.

3. Wsparcie dla rybołówstwa.
4. Przedsięwzięcia innowacyjne.
5. Fundusz spójności.

Fundusze strukturalne –

regiony zakwalifikowane

do celu 1 i celu 2

Regiony zacofane

pod względem rozwoju

Cel 1
Przejściowo do 31.12.05
Przejściowo do 31.12.06

Program specjalny

Regiony objęte

procesem restrukturyzacji

Cel 2

Cel 2 (częściowo)

Przejściowo do 31.12.05

Częściowo