ZNIECZULENIE OGÓLNE

ZNIECZULENIE OGÓLNE

ETAPY

ETAPY

Wskazania do operacji dzielimy na tryb

Wskazania do operacji dzielimy na tryb

:

:



Planowy

Planowy

: pacjent zakwalifikowany do zabiegu w

: pacjent zakwalifikowany do zabiegu w

maksymalnym dobrostanie klinicznym;

maksymalnym dobrostanie klinicznym;



Ograniczony

Ograniczony

: wynikający z postępującej choroby,

: wynikający z postępującej choroby,

np. kolejny etap zabiegu;

np. kolejny etap zabiegu;



Przyspieszony

Przyspieszony

: u chorych z szybko postępującą

: u chorych z szybko postępującą

chorobą, gdy odroczenie zabiegu może pogorszyć

chorobą, gdy odroczenie zabiegu może pogorszyć

rokowanie;

rokowanie;



Nagły

Nagły

: czas przygotowania pacjenta do zabiegu jest

: czas przygotowania pacjenta do zabiegu jest

ograniczony do minimum, np. wyprowadzenie z

ograniczony do minimum, np. wyprowadzenie z

hipowolemii, niedrożność jelit;

hipowolemii, niedrożność jelit;



Ze wskazań życiowych

Ze wskazań życiowych

: w przypadku ratowania

: w przypadku ratowania

życia, poprzedzanych zabiegami resuscytacyjnymi

życia, poprzedzanych zabiegami resuscytacyjnymi

Przygotowanie pacjenta do

Przygotowanie pacjenta do

znieczulenia

znieczulenia

1. Wizyta anestezjologiczna

1. Wizyta anestezjologiczna



Cel:

Cel:

- ocena stanu pacjenta

- ocena stanu pacjenta

- ocena ryzyka związanego ze znieczuleniem

- ocena ryzyka związanego ze znieczuleniem

- wybór metody znieczulenia

- wybór metody znieczulenia

- uzyskanie zgody pacjenta na postępowanie

- uzyskanie zgody pacjenta na postępowanie

anestezjologiczne

anestezjologiczne

- ustalenie premedykacji

- ustalenie premedykacji

- wyjaśnienie wszelkich wątpliwości i pytań

- wyjaśnienie wszelkich wątpliwości i pytań

pacjenta

pacjenta



Badanie fizykalne:

Badanie fizykalne:





badanie przedmiotowe[waga, wzrost];

badanie przedmiotowe[waga, wzrost];





układ krążenia

układ krążenia





układ oddechowy

układ oddechowy





układ nerwowy

układ nerwowy





układ pokarmowy

układ pokarmowy





wydolność nerek

wydolność nerek





układ wewnątrzwydzielniczy:

układ wewnątrzwydzielniczy:

- tarczyca;

- tarczyca;

- trzustka;

- trzustka;

- nadnercza.

- nadnercza.





układ płciowy

układ płciowy





uzębienie

uzębienie



Badania dodatkowe:

Badania dodatkowe:



Morfologia krwi;

Morfologia krwi;



Badanie ogólne moczu;

Badanie ogólne moczu;



Rtg klatki piersiowej;

Rtg klatki piersiowej;



Ekg;

Ekg;



Grupa krwi i czynnik Rh;

Grupa krwi i czynnik Rh;



Układ krzepnięcia krwi;

Układ krzepnięcia krwi;



Poziom glukozy w surowicy krwi

Poziom glukozy w surowicy krwi

Ocena stopnia ryzyka znieczulenia:

Ocena stopnia ryzyka znieczulenia:

SKALA AMERYKAŃSKIEGO STOWARZYSZENIA

SKALA AMERYKAŃSKIEGO STOWARZYSZENIA

ANESTEZJOLOGICZNEGO (ASA):

ANESTEZJOLOGICZNEGO (ASA):

ASA I

ASA I

Zdrowy pacjent bez obciążeń

Zdrowy pacjent bez obciążeń

ASA II

ASA II

Pacjent z łagodnym, kontrolowanym

Pacjent z łagodnym, kontrolowanym

schorzeniem nie obciążającym jego wydolności;

schorzeniem nie obciążającym jego wydolności;

ASA III

ASA III

Pacjent z ciężką chorobą ogólne, która

Pacjent z ciężką chorobą ogólne, która

ogranicza jego wydolność;

ogranicza jego wydolność;

ASA IV

ASA IV

Pacjent z ciężką choroba ogólną, która bez

Pacjent z ciężką choroba ogólną, która bez

leczenia operacyjnego zagraża jego życiu;

leczenia operacyjnego zagraża jego życiu;

ASA V

ASA V

Pacjent umierający, śmierć może nastąpić w

Pacjent umierający, śmierć może nastąpić w

ciągu 24 h niezależnie od wykonanego zabiegu

ciągu 24 h niezależnie od wykonanego zabiegu

„

„

E”

E”

(emergency) – dodawana do danej grupy w

(emergency) – dodawana do danej grupy w

przypadku zabiegu ze wskazań nagłych

przypadku zabiegu ze wskazań nagłych

Znieczulenie ogólne -

Znieczulenie ogólne -

etepy

etepy



Premedykacja

Premedykacja



Indukcja znieczulenia

Indukcja znieczulenia



Podtrzymanie znieczulenia

Podtrzymanie znieczulenia



Wyprowadzenie ze znieczulenia

Wyprowadzenie ze znieczulenia

Premedykacja

Premedykacja

Podanie środków

Podanie środków

farmakologicznych wieczorem

farmakologicznych wieczorem

w dniu poprzedzajacym

w dniu poprzedzajacym

znieczulenie, oraz na 1-2

znieczulenie, oraz na 1-2

godziny przed rozpoczęciem

godziny przed rozpoczęciem

anestezji.

anestezji.

Premedykacja

Premedykacja

Cel:

Cel:



Zmniejszenie poczucia zagrożenia i lęku

Zmniejszenie poczucia zagrożenia i lęku



Zapewnienie niepamięci

Zapewnienie niepamięci



↓

↓

bólu

bólu



Ułatwienie indukcji znieczulenia

Ułatwienie indukcji znieczulenia



↓

↓

zapotrzebowania na anestetyki

zapotrzebowania na anestetyki



↓

↓

odruchów wymiotnych, wydzielania

odruchów wymiotnych, wydzielania

żołądkowego, śliny i w dr. odd.

żołądkowego, śliny i w dr. odd.



↓

↓

reakcji alergicznych

reakcji alergicznych



Zapewnienie analgezji pooperacyjnej

Zapewnienie analgezji pooperacyjnej



Zapobieganie nudnościom i wymiotom

Zapobieganie nudnościom i wymiotom

pooperacyjnym

pooperacyjnym

Premedykacja – stosowane leki

Premedykacja – stosowane leki



Benzodiazepiny

Benzodiazepiny

( midazolam, diazepam,

( midazolam, diazepam,

flunitrazepam, lorazepam) – amnezja,

flunitrazepam, lorazepam) – amnezja,

↓ napięcie

↓ napięcie

nerwowe, sedacja, przeciwdrgawkowo, relaksacja

nerwowe, sedacja, przeciwdrgawkowo, relaksacja

mięśni

mięśni



Neuroleptyki

Neuroleptyki

(prometazyna, Droperidol) –

(prometazyna, Droperidol) –

zobojętnienie, uspokojenie, działanie

zobojętnienie, uspokojenie, działanie

przeciwwymiotne)

przeciwwymiotne)



Opioidy

Opioidy

(morfina, petydyna, fentanyl) – działanie

(morfina, petydyna, fentanyl) – działanie

euforyzujące, analgezja, sedacja – wskazane, gdy

euforyzujące, analgezja, sedacja – wskazane, gdy

chory odczuwa ból

chory odczuwa ból

Premedykacja – stosowane leki

Premedykacja – stosowane leki



Leki antycholinergiczne

Leki antycholinergiczne

(atropina, glikopironium)

(atropina, glikopironium)

- ↓ wydzielanie, ↓ odruchy z nerwu X, przeciwdziałają

- ↓ wydzielanie, ↓ odruchy z nerwu X, przeciwdziałają

bradykardii

bradykardii



H

H

2

2

-blokery

-blokery

(cymetydyna, ranitydyna, famotydyna)

(cymetydyna, ranitydyna, famotydyna)

– ↓ wydzielania żołądkowego, ↑ pH soku żołądkowego

– ↓ wydzielania żołądkowego, ↑ pH soku żołądkowego



Agoniści receptorów L

Agoniści receptorów L

2

2

(klonidyna, dexmedetomidyna)

(klonidyna, dexmedetomidyna)

– sedacja, analgezja

– sedacja, analgezja



metoklopramid

metoklopramid

Elementy składowe znieczulenia

Elementy składowe znieczulenia

ogólnego

ogólnego



Hypnosis-sen

Hypnosis-sen



Analgesio-zniesienie bólu

Analgesio-zniesienie bólu



Areflexio-zniesienie odruchów

Areflexio-zniesienie odruchów



Relaxatio musculorum-zwiotczenie

Relaxatio musculorum-zwiotczenie

mięśni poprzecznie prążkowanych

mięśni poprzecznie prążkowanych

ATROPINA

ATROPINA

- u dzieci może powodować

- u dzieci może powodować

↑

↑

temperatury ciała

temperatury ciała

- powinna być stosowana w określonych przypadkach

- powinna być stosowana w określonych przypadkach

dożylnie bezpośrednio przed znieczuleniem lub w

dożylnie bezpośrednio przed znieczuleniem lub w

czasie operacji, kiedy można się spodziewać

czasie operacji, kiedy można się spodziewać

stymulacji nerwu błędnego.

stymulacji nerwu błędnego.

- szczyt działania następuje po 30-45 minutach od

- szczyt działania następuje po 30-45 minutach od

podania i.m. i utrzymuje się przez ok. 2h

podania i.m. i utrzymuje się przez ok. 2h

- po podaniu dożylnym działanie rozpoczyna się po 1

- po podaniu dożylnym działanie rozpoczyna się po 1

min i utrzymuje się przez 30 min

min i utrzymuje się przez 30 min

Działania niepożądane - opioidy:

Działania niepożądane - opioidy:

1. depresja oddechowa

1. depresja oddechowa

2. zmiany zachowania, dysforia

2. zmiany zachowania, dysforia

3. zwężenie źrenic

3. zwężenie źrenic

4. ortostatyczny spadek ciśnienia

4. ortostatyczny spadek ciśnienia

5. uwalnianie histaminy ze spadkiem ciśnienia,

5. uwalnianie histaminy ze spadkiem ciśnienia,

6. zaczerwienienie skóry, rumień (morfina)

6. zaczerwienienie skóry, rumień (morfina)

7. świąd, szczególnie w okolicy nosa

7. świąd, szczególnie w okolicy nosa

8. pocenie się i uczucie gorąca

8. pocenie się i uczucie gorąca

9. skłonność do nudności i wymiotów

9. skłonność do nudności i wymiotów

10. kurcz mięśni gładkich trzewi i zwieraczy

10. kurcz mięśni gładkich trzewi i zwieraczy

11. opóźnione opróżnianie żołądka

11. opóźnione opróżnianie żołądka

Czynniki

Czynniki

↑

↑

ryzyko zachłyśnięcia

ryzyko zachłyśnięcia



Chory z „pełnym” żołądkiem

Chory z „pełnym” żołądkiem



Nieprzytomny

Nieprzytomny



Niedrożność przewodu pokarmowego

Niedrożność przewodu pokarmowego



Guzy jamy brzusznej

Guzy jamy brzusznej



Wodobrzusze

Wodobrzusze



Ciąża

Ciąża



Otyłość

Otyłość



Przepuklina rozworu przełykowego

Przepuklina rozworu przełykowego



Zatrucie lekami, alkoholem

Zatrucie lekami, alkoholem



Operacje nagłe

Operacje nagłe



Podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe

Podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe



NZK

NZK

Ucisk na chrząstkę

Ucisk na chrząstkę

pierścieniowatą - manewr

pierścieniowatą - manewr

Sellicka

Sellicka



Ucisk wykonany przez

Ucisk wykonany przez

asystenta

asystenta

w celu zciśnięcia

w celu zciśnięcia

przełyku pomiędzy

przełyku pomiędzy

chrząstką

chrząstką

pierścieniowatą

pierścieniowatą

a kręgosłupem

a kręgosłupem

Profilaktyka zachłyśnięcia

Profilaktyka zachłyśnięcia



Aspiracja soku żołądkowego – uszkodzenie

Aspiracja soku żołądkowego – uszkodzenie

tkanki płucnej

tkanki płucnej



Aspiracja części stałych – zatkanie oskrzeli,

Aspiracja części stałych – zatkanie oskrzeli,

uduszenie

uduszenie

Przed planowymi zabiegami pacjenci nie

Przed planowymi zabiegami pacjenci nie

powinni przyjmować pokarmów przez 6-8

powinni przyjmować pokarmów przez 6-8

godzin !!

godzin !!

(klarowne płyny: 2-3 godziny)

(klarowne płyny: 2-3 godziny)

Farmakologiczna

Farmakologiczna

profilaktyka zachłyśnięcia

profilaktyka zachłyśnięcia



Antagoniści receptora H

Antagoniści receptora H

2

2

(cymetydyna,

(cymetydyna,

ranitydyna, famotydyna) - zmniejszenie ilości

ranitydyna, famotydyna) - zmniejszenie ilości

i kwasowości treści żołądkowej

i kwasowości treści żołądkowej



Cytrynian sodu (zobojętnienie treści

Cytrynian sodu (zobojętnienie treści

żołądkowej)

żołądkowej)



Metoklopramid (działanie przeciwwymiotne,

Metoklopramid (działanie przeciwwymiotne,

przyspieszenie opróżniania żołądka, poprawa

przyspieszenie opróżniania żołądka, poprawa

perystaltyki

perystaltyki

)

)

Praktyczne zasad podczas premedykacji

Praktyczne zasad podczas premedykacji

1.

1.

zlecenie podania leków w premedykacji nie

zlecenie podania leków w premedykacji nie

zastępuje rozmowy anestezjologa z pacjentem

zastępuje rozmowy anestezjologa z pacjentem

2.

2.

wybór leku i jego dawkowanie musi być

wybór leku i jego dawkowanie musi być

indywidualne, dawkę

indywidualne, dawkę

i czas premedykacji

i czas premedykacji

określić p

określić p

isemnie

isemnie

3.

3.

należy unikać nadmiernej sedacji, aby chory

należy unikać nadmiernej sedacji, aby chory

był zdolny do współpracy i miał zachowane

był zdolny do współpracy i miał zachowane

odruchy

odruchy

4.

4.

wieczorem w przeddzień operacji należy podąć

wieczorem w przeddzień operacji należy podąć

lek nasenny (benzodiazepinę)

lek nasenny (benzodiazepinę)

5.

5.

benzodiazepiny są lekami z wyboru do

benzodiazepiny są lekami z wyboru do

uspokojenia chorego i zniesienia lęku

uspokojenia chorego i zniesienia lęku

6.

6.

opiody są wskazane tylko w przypadku

opiody są wskazane tylko w przypadku

silnych bólów

silnych bólów

7.

7.

neuroleptyki jako takie nie nadają się do

neuroleptyki jako takie nie nadają się do

sedacji antycholinergiki nie są składową

sedacji antycholinergiki nie są składową

rutynowej premedykacji

rutynowej premedykacji

8.

8.

leki powinny być podawane doustnie z

leki powinny być podawane doustnie z

małą ilością klarownego płynu i o

małą ilością klarownego płynu i o

określonym czasie w celu osiągnięcia

określonym czasie w celu osiągnięcia

najlepszego efektu ich działania

najlepszego efektu ich działania

9.

9.

przed zabiegami ambulatoryjnymi

przed zabiegami ambulatoryjnymi

premedykacja jest zazwyczaj niepotrzebna

premedykacja jest zazwyczaj niepotrzebna

Rodzaje znieczulenia

Rodzaje znieczulenia

ogólnego

ogólnego

1.

1.

Znieczulenie wziewne:

Znieczulenie wziewne:



z maską

z maską



z intubacją dotchawiczą

z intubacją dotchawiczą

2.

2.

Znieczulenie dożylne:

Znieczulenie dożylne:



sedoanalgezja

sedoanalgezja



neuroleptoanalgezja

neuroleptoanalgezja



TIVA „

TIVA „

total intravenous anaesthesia

total intravenous anaesthesia

”

”

Znieczulenie wziewne

Znieczulenie wziewne

1.

1.

Gazy:

Gazy:

•

N

N

2

2

O

O

•

Ksenon

Ksenon

2.

2.

Pary:

Pary:

•

Halotan

Halotan

•

Enfluran

Enfluran

•

Izofluran

Izofluran

•

Sewofluran

Sewofluran

•

Desfluran

Desfluran

Zalety:

Zalety:

- silne anestetyki

- silne anestetyki

- rozszerzają oskrzela

- rozszerzają oskrzela

- dobra sterowność

- dobra sterowność

- efekt zwiotczający mm. prążkowane

- efekt zwiotczający mm. prążkowane

- możliwa indukcja znieczulenia bez wkłucia

- możliwa indukcja znieczulenia bez wkłucia

Wady:

Wady:

- depresja krążenia

- depresja krążenia

- rozszerzenie naczyń obwodowych

- rozszerzenie naczyń obwodowych

- wzrost przepływu mózgowego

- wzrost przepływu mózgowego

- drażnią drogi oddechowe (kaszel) – Izofluran

- drażnią drogi oddechowe (kaszel) – Izofluran

- pohalotanowe zapalenie wątroby

- pohalotanowe zapalenie wątroby

C

C

echy idealnego anestetyku

echy idealnego anestetyku

wziewnego

wziewnego



Przyjemny, nie drażniący dróg oddechowych

Przyjemny, nie drażniący dróg oddechowych



Szybka, łagodna indukcja

Szybka, łagodna indukcja



Niski współczynnik rozpuszczalności krew/gaz

Niski współczynnik rozpuszczalności krew/gaz

(szybka indukcja i szybkie wybudzenie)

(szybka indukcja i szybkie wybudzenie)



Środek stabilny, łatwy w przechowywaniu, nie

Środek stabilny, łatwy w przechowywaniu, nie

wchodzący w reakcje chemiczne z elementami

wchodzący w reakcje chemiczne z elementami

układu

układu



Niepalny i niewybuchowy

Niepalny i niewybuchowy



Zapewnienie podstawowych komponentów

Zapewnienie podstawowych komponentów

znieczulenia

znieczulenia



Nie podlegający przemianom metabolicznym,

Nie podlegający przemianom metabolicznym,

całkowita eliminacja przez płuca

całkowita eliminacja przez płuca



Brak depresyjnego wpływu na układ krążenia

Brak depresyjnego wpływu na układ krążenia

i oddychania

i oddychania

Anestetyki dożylne

Anestetyki dożylne



Barbiturany (thiopental)

Barbiturany (thiopental)



Propofol

Propofol



Ketamina

Ketamina



Benzodiazepiny (diazepam, midazolam)

Benzodiazepiny (diazepam, midazolam)



Etomidat

Etomidat



Opioidy (morfina, fentanyl)

Opioidy (morfina, fentanyl)



Neuroleptyki (Droperidol)

Neuroleptyki (Droperidol)



Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe:

Leki zwiotczające mięśnie szkieletowe:

-

depolaryzujące: chlorek sukcynylocholiny

depolaryzujące: chlorek sukcynylocholiny

-

niedepolaryzujące: pavulon, norcuron, tracrium

niedepolaryzujące: pavulon, norcuron, tracrium

Preoksygenacja

Preoksygenacja

Krótkotrwałe oddychanie 100% tlenem w celu

Krótkotrwałe oddychanie 100% tlenem w celu

zwiększenia wewnątrzpłucnej zawartości O

zwiększenia wewnątrzpłucnej zawartości O

2

2

i przedłużenia czasu bezdechu potrzebnego

i przedłużenia czasu bezdechu potrzebnego

do przeprowadzenia intubacji.

do przeprowadzenia intubacji.



U zdrowego pacjenta bezpieczny czas bezdechu po

U zdrowego pacjenta bezpieczny czas bezdechu po

preoksygenacji zostaje wydłużony do 10 minut.

preoksygenacji zostaje wydłużony do 10 minut.



Nawet pojedynczy wdech powietrza atmosferyvznego

Nawet pojedynczy wdech powietrza atmosferyvznego

podczas preoksygenacji niweczy efekt natleniania,

podczas preoksygenacji niweczy efekt natleniania,

ponieważ N

ponieważ N

2

2

ponownie wypełnia płuca.

ponownie wypełnia płuca.

Monitorowanie głębokości

Monitorowanie głębokości

znieczulenia

znieczulenia



Reakcja na silne bodźce

Reakcja na silne bodźce

(laryngoskopia,

(laryngoskopia,

intubacja, nacięcie skóry, sternotomia,

intubacja, nacięcie skóry, sternotomia,

bodźce z otrzewnej, rozszerzanie szyjki

bodźce z otrzewnej, rozszerzanie szyjki

macicy i odbytu, operacje kości, pociąganie

macicy i odbytu, operacje kości, pociąganie

mięśni oka, rozciągnie pęcherza

mięśni oka, rozciągnie pęcherza

moczowego, nacięcie opon w operacjach

moczowego, nacięcie opon w operacjach

neurochirurgicznych)

neurochirurgicznych)

Monitorowanie głębokości

Monitorowanie głębokości

znieczulenia

znieczulenia



Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:



oddech – bezdech, hipo- lub hiperwentylacja, kaszel, kurcz

oddech – bezdech, hipo- lub hiperwentylacja, kaszel, kurcz

głośni)

głośni)



ciśnienie tętnicze – hiper- lub hipotensja

ciśnienie tętnicze – hiper- lub hipotensja



częstość akcji serca – bradykardia, tachykardia

częstość akcji serca – bradykardia, tachykardia



rytm serca

rytm serca



oczy (rozszerzenie źrenic, łzawienie w zbyt płytkim

oczy (rozszerzenie źrenic, łzawienie w zbyt płytkim

znieczuleniu, źrenice szpilkowate, oczopląs)

znieczuleniu, źrenice szpilkowate, oczopląs)



mięśnie – sztywność po opioidach, katatonia i wzrost

mięśnie – sztywność po opioidach, katatonia i wzrost

napięcia po ketaminie, poruszanie się w płytkim

napięcia po ketaminie, poruszanie się w płytkim

znieczuleniu)

znieczuleniu)



wilgotność skóry (pocenie się w zbyt płytkim znieczuleniu)

wilgotność skóry (pocenie się w zbyt płytkim znieczuleniu)

BIS (indeks bispektralny)

BIS (indeks bispektralny)

Zespala różne parametry EEG w jedną

Zespala różne parametry EEG w jedną

zmienną wielkość, wartości w skali 0-100:

zmienną wielkość, wartości w skali 0-100:



0 – cisza elektryczna

0 – cisza elektryczna



< 40 – śpiączka

< 40 – śpiączka



40-65 – utrata świadomości

40-65 – utrata świadomości



65-80 – sedacja

65-80 – sedacja



100 – stan czuwania

100 – stan czuwania

Przyjęcie pacjenta – na blok operacyjny

Przyjęcie pacjenta – na blok operacyjny



Sprawdzenie tożsamości

Sprawdzenie tożsamości



Data urodzenia

Data urodzenia



Z jakiego oddziału pochodzi

Z jakiego oddziału pochodzi



Z jakiego powodu ma być operowany

Z jakiego powodu ma być operowany



Na której sali ma być operowany

Na której sali ma być operowany



Przygotować kartę znieczulenia

Przygotować kartę znieczulenia

Wywiad z pacjentem:

Wywiad z pacjentem:



Czy otrzymał premedykację

Czy otrzymał premedykację



Czy jest na czczo

Czy jest na czczo



Czy wyjął protezy zębowe

Czy wyjął protezy zębowe



Czy jest uczulony (np. na plaster)

Czy jest uczulony (np. na plaster)



Sprawdzić czy obszar operowany jest czysty i wygolony

Sprawdzić czy obszar operowany jest czysty i wygolony



Miesiączka

Miesiączka



Objawy niepokojące [kaszel, gorączka itp.]

Objawy niepokojące [kaszel, gorączka itp.]

c.d.

c.d.





 

 

sprawdzić czy w historii choroby nie

sprawdzić czy w historii choroby nie

ma nowych informacji

ma nowych informacji





 

 

sprawdzić czy pa

sprawdzić czy pa

cjent

cjent

ma założony

ma założony

cewnik do pęcherza moczowego,

cewnik do pęcherza moczowego,

zakłutą żyłę obwodową

zakłutą żyłę obwodową





  

  

sprawdzić obecność protez

sprawdzić obecność protez

zębowych, biżuterii, makijażu

zębowych, biżuterii, makijażu

 

 

1. ZADANIA PIELĘGNIARKI

1. ZADANIA PIELĘGNIARKI

ANESTEZJOLOGICZNEJ NA SALI OPERACYJNEJ

ANESTEZJOLOGICZNEJ NA SALI OPERACYJNEJ

 

 

1. Przygotowanie stanowiska

1. Przygotowanie stanowiska

anestezjologicznego:

anestezjologicznego:

 

 

«

«

aparat do znieczuleń z układem

aparat do znieczuleń z układem

inhalacyjnym i centralnymi przyłączami

inhalacyjnym i centralnymi przyłączami

gazów anestetycznych –

gazów anestetycznych –

(

(

O

O

2

2

niebieska, z

niebieska, z

podtlenkiem azotu jest szara – normy

podtlenkiem azotu jest szara – normy

polskie

polskie

)

)

,

,

- próżni i sprężonego powietrza

- próżni i sprężonego powietrza

{sprawdzony};

{sprawdzony};

«

«

urządzenie ssące {sprawdzone};

urządzenie ssące {sprawdzone};

c.d.

c.d.

«

«

aparatura: monitor EKG,

aparatura: monitor EKG,

pulsoksymetr, mierniki stężeń tlenu,

pulsoksymetr, mierniki stężeń tlenu,

kapno

kapno

graf

graf

(ETCO

(ETCO

2

2

– w warunkach

– w warunkach

idealnych powinno = stężeniu CO

idealnych powinno = stężeniu CO

2

2

w

w

krwi tętniczej, różnica 3-5 mmHg

krwi tętniczej, różnica 3-5 mmHg

wyższe w tetnicy), monitor oddechowy,

wyższe w tetnicy), monitor oddechowy,

pomp

pomp

y

y

infuzyjn

infuzyjn

e

e

,

,

czujniki do pomiaru

czujniki do pomiaru

temperatury ciała, worek AMBU;

temperatury ciała, worek AMBU;

«

«

wózek, stolik anestetyczny z

wózek, stolik anestetyczny z

pulpitem i niezbędnymi materiałami

pulpitem i niezbędnymi materiałami

,

,

leki reanimacyjne, zestaw do intubacji,

leki reanimacyjne, zestaw do intubacji,

maski, rurki ustno-gardłowe, aparaty

maski, rurki ustno-gardłowe, aparaty

do przetoczeń płynów i krwi, strzykawki

do przetoczeń płynów i krwi, strzykawki

do badań gazometrycznych, kraniki,

do badań gazometrycznych, kraniki,

płyny infuzyjne

płyny infuzyjne

itd.

itd.

,

,

c.d.

c.d.

«

«

przygotować defibrylator;

przygotować defibrylator;

«

«

stojaki do kroplówek;

stojaki do kroplówek;

«

«

stołu operacyjnego {prześcieradła,

stołu operacyjnego {prześcieradła,

podpórki pod kończyny};

podpórki pod kończyny};

«

«

zestaw do cewnikowania pęcherza

zestaw do cewnikowania pęcherza

moczowego;

moczowego;

«

«

zestaw do założenia wkłucia

zestaw do założenia wkłucia

głębokiego, cewnika S-G;

głębokiego, cewnika S-G;

«

«

   

   

zestaw do kaniulacji tętnicy –

zestaw do kaniulacji tętnicy –

pomiar ciśnienia metodą krwawą;

pomiar ciśnienia metodą krwawą;

«

«

 

 

przygotować kartę znieczulenia

przygotować kartę znieczulenia

(robimy w 2 egzemplarzach);

(robimy w 2 egzemplarzach);

 

 

Czynniki decydujące o wyborze

Czynniki decydujące o wyborze

leków:

leków:



Masa ciała i wiek

Masa ciała i wiek



ASA

ASA



Lęk

Lęk



Rodzaj i miejsce zabiegu chirurgicznego

Rodzaj i miejsce zabiegu chirurgicznego



Tryb zabiegu (pilny, planowy)

Tryb zabiegu (pilny, planowy)



Choroby współistniejące

Choroby współistniejące



Doświadczenia pacjenta z poprzednich

Doświadczenia pacjenta z poprzednich

znieczuleń

znieczuleń

2. POMOC PRZY WPROWADZENIU

2. POMOC PRZY WPROWADZENIU

I PODTRZYMANIU

I PODTRZYMANIU

ZNIECZULENIA: 

ZNIECZULENIA: 

-

-

  

  

należy pomóc pacjentowi przejść na stół

należy pomóc pacjentowi przejść na stół

operacyjny

operacyjny

{zapewnienie potrzeby

{zapewnienie potrzeby

poszanowania godności i intymności,

poszanowania godności i intymności,

oddziaływanie psychoterapeutyczne

oddziaływanie psychoterapeutyczne

–

–

szczególnie dzieci}

szczególnie dzieci}

-

-

ułożenie chorego

ułożenie chorego

{ręka na podpórce}

{ręka na podpórce}

-

-

 

 

założenie potrzebnych wkłuć i cewników

założenie potrzebnych wkłuć i cewników

( szczególne postępowanie u dzieci – EMLA)

( szczególne postępowanie u dzieci – EMLA)

-

-

  

  

POMOC PRZY

POMOC PRZY

WPROWADZENIU

WPROWADZENIU

I

I

PODTRZYMANIU ZNIECZULENIA: 

PODTRZYMANIU ZNIECZULENIA: 

-

-

monitorowanie

monitorowanie

– założenie elektrod EKG,

– założenie elektrod EKG,

pomiar RR – założenie mankietu

pomiar RR – założenie mankietu

- asystowanie do intubacji (manewr Sellicka

- asystowanie do intubacji (manewr Sellicka

– uciśnięcie chrząstki pierścieniowatej lub

– uciśnięcie chrząstki pierścieniowatej lub

tarczowatej - unieruchomienie krtani)

tarczowatej - unieruchomienie krtani)

Dalsze czynności podczas

Dalsze czynności podczas

znieczulenia:

znieczulenia:

·

·

podawanie leków

podawanie leków

·

·

stałe nadzorowanie funkcji

stałe nadzorowanie funkcji

życiowych pacjenta (tętno, RR co 5

życiowych pacjenta (tętno, RR co 5

minut),

minut),

 

 

·

·

monitorowanie utlenowania –

monitorowanie utlenowania –

pulsoksymetria ,

pulsoksymetria ,

·

·

kapnografia

kapnografia

 

 

·

·

monitorowanie temperatury

monitorowanie temperatury

ciała (centralną

ciała (centralną

- czujnik do

- czujnik do

odbytu lub przełyku) i

odbytu lub przełyku) i

powierzchniową

powierzchniową

 

 

wykonywanie badań:

wykonywanie badań:

gazometria krwi +

gazometria krwi +

elektrolity, badanie równowagi

elektrolity, badanie równowagi

kwasowo-zasadowej,

kwasowo-zasadowej,

Ht

Ht

,

,

Hb

Hb

, glukoza,

, glukoza,

koagulogram, osmolalność surowicy,

koagulogram, osmolalność surowicy,

pomiar ACT – aktyw

pomiar ACT – aktyw

nego

nego

czasu

czasu

krzepnięcia mierzony hematohromem

krzepnięcia mierzony hematohromem

(N= 80-150 s.

(N= 80-150 s.

)

)

Karta znieczulenia

•Musi być przechowywany przez 10 lat

•Materiał dowodowy

•Ważne staranne i kompletne prowadzenie

•Kopia

•Dokonywanie późniejszych zmian
niedopuszczalne

prowadzenie bieżącej dokumentacji:

prowadzenie bieżącej dokumentacji:

-

-

dane pacjenta,

dane pacjenta,

- wyniki badań,

- wyniki badań,

- grupa krwi,

- grupa krwi,

- leki podane do premydykacji, ASA,

- leki podane do premydykacji, ASA,

- rozpoznanie,

- rozpoznanie,

- rodzaj operacji,

- rodzaj operacji,

- nazwy i dawki podawanych leków,

- nazwy i dawki podawanych leków,

- rodzaj znieczulenia,

- rodzaj znieczulenia,

- czas rozpoczęcia znieczulenia – X,

- czas rozpoczęcia znieczulenia – X,

- czas rozpoczęcia operacji – O,

- czas rozpoczęcia operacji – O,

prowadzenie bieżącej dokumentacji:

prowadzenie bieżącej dokumentacji:

- sposób wentylacji – oddech własny ++

- sposób wentylacji – oddech własny ++

++, wspomagany ^^^^^

++, wspomagany ^^^^^

- parametry funkcji życiowych – tętno,

- parametry funkcji życiowych – tętno,

RR, OCŻ, saturacja, kapnometria,

RR, OCŻ, saturacja, kapnometria,

- powikłania,

- powikłania,

-rodzaj intubacji,

-rodzaj intubacji,

- rozmiar rurki

- rozmiar rurki

- zlecone czynności pooperacyjne

- zlecone czynności pooperacyjne

Powikłania oddechowe:

Powikłania oddechowe:



Związane z intubacją tchawicy;

Związane z intubacją tchawicy;



Aspiracja treści żołądkowej do

Aspiracja treści żołądkowej do

płuc;

płuc;



Niedodma

Niedodma



Odma opłucnowa;

Odma opłucnowa;



Niedotlenienie

Niedotlenienie

Powikłania krążeniowe:

Powikłania krążeniowe:



Zaburzenia rytmu serca;

Zaburzenia rytmu serca;



Niedokrwienie i zawał mięśnia

Niedokrwienie i zawał mięśnia

sercowego;

sercowego;



Hipotensja tętnicza;

Hipotensja tętnicza;



Nagłe zatrzymanie krążenia

Nagłe zatrzymanie krążenia

Zaburzenia neurologiczne:

Zaburzenia neurologiczne:



Zachowany stan świadomości

Zachowany stan świadomości

podczas anestezji;

podczas anestezji;



Zaburzenia krążenia

Zaburzenia krążenia

mózgowego;

mózgowego;



Uszkodzenie nerwów

Uszkodzenie nerwów

obwodowych

obwodowych

Zaburzenia regulacji

Zaburzenia regulacji

temperatury

temperatury



Hipotermia śródoperacyjna;

Hipotermia śródoperacyjna;



Gorączka złośliwa

Gorączka złośliwa

[nadcieplność złośliwa];

[nadcieplność złośliwa];

Wyprowadzenie ze

Wyprowadzenie ze

znieczulenia

znieczulenia



Pod koniec znieczulenia redukujemy dawki leków

Pod koniec znieczulenia redukujemy dawki leków

(opioidy, leki zwiotczające, anestetyki wziewne)

(opioidy, leki zwiotczające, anestetyki wziewne)

→

→

zmniejsznie zapotrzebowania na anestetyki

zmniejsznie zapotrzebowania na anestetyki



Leki odwracające działanie leków zwiotczających

Leki odwracające działanie leków zwiotczających

(polstygmina)

(polstygmina)



Wentylacja 100% O

Wentylacja 100% O

2

2

i odessanie wydzieliny

i odessanie wydzieliny

z ust i gardła

z ust i gardła



Ekstubacja gdy powrócą odruchy z górnych dróg

Ekstubacja gdy powrócą odruchy z górnych dróg

oddechowych i wydolny oddech

oddechowych i wydolny oddech



Podaż O

Podaż O

2

2

przez maskę

przez maskę

•

 

 

3.

3.

Zadania

Zadania

pielęgniarki

pielęgniarki

p

p

odczas

odczas

wyprowadzaniu

wyprowadzaniu

chorego ze znieczulenia

chorego ze znieczulenia

:

:

- odessanie wydzieliny z dróg oddechowych,

- odessanie wydzieliny z dróg oddechowych,

pomoc przy ekstubacji, zestaw:

pomoc przy ekstubacji, zestaw:

- miska nerkowata, nożyczki

- miska nerkowata, nożyczki

- strzykawka 20 ml, lignina

- strzykawka 20 ml, lignina

-

-

„

„

wąsy

wąsy

”

”

tlenowe, źródło tlenu

tlenowe, źródło tlenu

 

 

-

-

 

 

przekazanie chorego na oddział (pełna

przekazanie chorego na oddział (pełna

dokumentacja i zlecenia)

dokumentacja i zlecenia)

 

 

 

 

 

 

Skala Aldreta

Skala Aldreta

– kryteria wypisania z sali budzeń na

– kryteria wypisania z sali budzeń na

odział zabiegowy

odział zabiegowy

► jeżeli otrzyma

► jeżeli otrzyma

↑

↑

9 pkt w ciągu

9 pkt w ciągu

30 min

30 min



Aktywność:

Aktywność:



2 pkt – porusza 4 kk

2 pkt – porusza 4 kk

samodzielnie lub na polecenie

samodzielnie lub na polecenie



1 pkt – porusza 2 kk

1 pkt – porusza 2 kk

samodzielnie lub na polecenie

samodzielnie lub na polecenie



0 pkt – nie porusza się

0 pkt – nie porusza się



 

 



Oddech:

Oddech:



2 pkt – oddycha głęboko,

2 pkt – oddycha głęboko,

kaszle

kaszle



1 pkt – duszność lub płytki

1 pkt – duszność lub płytki

oddech

oddech



0 pkt – bezdech

0 pkt – bezdech



 

 



 

 



Krążenie:

Krążenie:



2pkt – RR +/- 20% wart. wyjściowej

2pkt – RR +/- 20% wart. wyjściowej



1 pkt – RR +/- 20-50% wart. wyjściowej

1 pkt – RR +/- 20-50% wart. wyjściowej



0 pkt – RR +/- 50% wart. Wyjściowej

0 pkt – RR +/- 50% wart. Wyjściowej



Przytomność:

Przytomność:



2 pkt– w pełni przytomny

2 pkt– w pełni przytomny



1 pkt – budzi się na polecenie

1 pkt – budzi się na polecenie



0 pkt – nie reaguje

0 pkt – nie reaguje



 

 



Kolor skóry:

Kolor skóry:



2 pkt – różowy

2 pkt – różowy



1 pkt – blady, plamisty, żółty

1 pkt – blady, plamisty, żółty



0 pkt– siny

0 pkt– siny



 

 

Protokół przekazania do sali

Protokół przekazania do sali

pooperacyjnej

pooperacyjnej



dane pacjenta

dane pacjenta



rodzaj operacji

rodzaj operacji



nazwisko operatora i anestezjologa

nazwisko operatora i anestezjologa



powikłania, utrata krwi

powikłania, utrata krwi



liczba i rodzaj drenów

liczba i rodzaj drenów



ilość przetoczonych płynów

ilość przetoczonych płynów



ilość oddanego moczu

ilość oddanego moczu



parametry czynności życiowych

parametry czynności życiowych



zalecenia (antybiotyki, płyny, heparyna, RTG,

zalecenia (antybiotyki, płyny, heparyna, RTG,

badania)

badania)



zalecenia chirurga

zalecenia chirurga



rutynowo: chory otrzymuje tlen przez maskę!

rutynowo: chory otrzymuje tlen przez maskę!

Sala pooperacyjna

Sala pooperacyjna



musi być w obrębie bloku operacyjnego (szybki

musi być w obrębie bloku operacyjnego (szybki

transport z powrotem na salę operacyjną)

transport z powrotem na salę operacyjną)



Na 1 salę operacyjną powinno przypadać 1-1,5

Na 1 salę operacyjną powinno przypadać 1-1,5

łóżka na sali wybudzeń

łóżka na sali wybudzeń



1 pielęgniarka na 2-3 łóżka

1 pielęgniarka na 2-3 łóżka



„

„

strefa septyczna”

strefa septyczna”



dostatecznie dużo miejsca wokół łóżka

dostatecznie dużo miejsca wokół łóżka

pacjenta

pacjenta



powierzchnia magazynowa

powierzchnia magazynowa



dokumentacja pacjenta (ocena bólu, skala

dokumentacja pacjenta (ocena bólu, skala

oceny pooperacyjnej)

oceny pooperacyjnej)

Sala pooperacyjna - nadzór

Sala pooperacyjna - nadzór

standartowy

standartowy

Chory na salę pooperacyjną powinien być przytomny

Chory na salę pooperacyjną powinien być przytomny

i rozintubowany (wyjątki), a oddech i krążenie

i rozintubowany (wyjątki), a oddech i krążenie

ustabilizowane.

ustabilizowane.



Przez pierwsze 2 godziny co 15 min kontrola

Przez pierwsze 2 godziny co 15 min kontrola

oddechu, RR, częstość akcji serca

oddechu, RR, częstość akcji serca



Kontrola temperatury, utrata płynów (krew, sonda,

Kontrola temperatury, utrata płynów (krew, sonda,

mocz)

mocz)

We wczesnym okresie pooperacyjnym życie

We wczesnym okresie pooperacyjnym życie

chorego jest zagrożone przede wszystkim z

chorego jest zagrożone przede wszystkim z

powodu zaburzeń oddechu i czynności układu

powodu zaburzeń oddechu i czynności układu

krążenia!

krążenia!

Wczesne powikłania pooperacyjne

Wczesne powikłania pooperacyjne



zaburzenia oddychania (niedrożność dróg

zaburzenia oddychania (niedrożność dróg

oddechowych, hipoksemia, bezdech,

oddechowych, hipoksemia, bezdech,

hipowentylacja, zachłyśnięcie)

hipowentylacja, zachłyśnięcie)



zaburzenia krążenia (spadek RR, nadciśnienie,

zaburzenia krążenia (spadek RR, nadciśnienie,

zaburzenia rytmu, niewydolność krążenia)

zaburzenia rytmu, niewydolność krążenia)



zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej

zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej



krwawienie

krwawienie



wychłodzenie

wychłodzenie



drżenia mięśniowe

drżenia mięśniowe



nudności i wymioty

nudności i wymioty



hipertermia

hipertermia

Czynniki ryzyka wymiotów

Czynniki ryzyka wymiotów

pooperacyjnych

pooperacyjnych



Płeć żeńska (cykl menstruacyjny)

Płeć żeńska (cykl menstruacyjny)



Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna



Młody wiek

Młody wiek



Anestetyki lotne

Anestetyki lotne



Podtlenek azotu

Podtlenek azotu



Stosowanie opioidów po operacji

Stosowanie opioidów po operacji



Środki nasenne w indukcji znieczulenia

Środki nasenne w indukcji znieczulenia



Sonda żołądkowa

Sonda żołądkowa



Leki zwiotczające i ich antagoniści

Leki zwiotczające i ich antagoniści

(polstygmina)

(polstygmina)



laparoskopia

laparoskopia

Zapobieganie nudnościom

Zapobieganie nudnościom

i wymiotom pooperacyjnym

i wymiotom pooperacyjnym



Nie podawać N

Nie podawać N

2

2

O

O



Używać propofolu

Używać propofolu



Nie odwracać działania środków

Nie odwracać działania środków

zwiotczających

zwiotczających



Stosować leki przeciwwymiotne

Stosować leki przeciwwymiotne

(antagoniści 5HT

(antagoniści 5HT

3

3

– ondansetron)

– ondansetron)



Dexametazon

Dexametazon

Postępowanie pooperacyjne

Postępowanie pooperacyjne

»

»

opieka

opieka

na OIT:

na OIT:

-

-

      

      

  

  

stan świadomości

stan świadomości

- osoby starsze –

- osoby starsze –

pooperacyjne pogorszenie się funkcji

pooperacyjne pogorszenie się funkcji

poznawczych,

poznawczych,

-

-

        

        

parametry krążeniowo – oddechowe,

parametry krążeniowo – oddechowe,

-

-

        

        

wypełnienie łożyska naczyniowego,

wypełnienie łożyska naczyniowego,

-

-

        

        

postępowanie przeciwbólowe,

postępowanie przeciwbólowe,

-

-

        

        

funkcję wydalniczą nerek,

funkcję wydalniczą nerek,

-

-

        

        

ocenę stanu drenów i opatrunków na

ocenę stanu drenów i opatrunków na

ranach

ranach

operacyjnych,

operacyjnych,

-

-

        

        

czynność układu pokarmowego,

czynność układu pokarmowego,

-

-

        

        

zapobieganie powikłaniom (zakażeniom

zapobieganie powikłaniom (zakażeniom

bakteryjnym, zapaleniu płuc, trwałym

bakteryjnym, zapaleniu płuc, trwałym

uszkodzeniom struktur mózgowych).

uszkodzeniom struktur mózgowych).