

nauczanie poglądowe

Jana Komeńskiego

bezpośredni kontakt dziecka z otaczającą je

rzeczywistością przez obserwacje i kształcenie

spostrzegawczości źródłem kształcenia umysłowego

stopniowe ukształtowanie się planu nauczania w szkole

elementarnej ( druga połowa XIX wieku )

-nauka o rzeczach jako praca poznawcza, dotycząca

elementarnych faktów społecznych i przyrodniczych

spotykanych w środowisku dziecka



metoda wzajemnego nauczania

A. Bella i J. Lancaster’a

( początek XIX wieku w Anglii)



szkoła eksperymentalna

J. Deweya

(rozwijanie zdolności,

dziecko powinno rozróżniać co daje w życiu powodzenie,

program szkolny podkreśla potrzeby dziecka)



szkoła laboratorium-

Owidiusz Decroly

( program oparty

na czterech potrzebach dzieci : pożywienie, walka z

ujemnymi wpływami klimatycznymi, obrona przed

niebezpieczeństwem, potrzeba działania), metoda

globalna nauki czytania i pisania



Nauczanie łączne -

Karol Linke

( nauka o rzeczach

ojczystych i nauka wyrażania)

•

Zasługi

M. Grzegorzewskiej

, która rozwinęła twórczo

teorie Decrolyego w postaci oryginalnej koncepcji

„ośrodków pracy”, które do dziś są osią przewodnią w

pracy w szkołach specjalnych

•

eksperymenty M. Sjudaka, które przyczyniły się do

przekształcenia środowiska wiejskiego pod względem

społecznym i gospodarczym

•

Metoda analityczno- syntetyczna

Mariana Falskiego

( rozwijająca także metodę zadaniową ) nauczanie

oparte na obserwacji, kojarzeniu i wyrażaniu

•

badania nad treścią i metodami kształcenia

( 1970r. Reforma nauczania matematyki )

•

teorie wielostronnego uczenia

W. Okonia (

podkreślenie

umiejętności dziecka jakie na danym etapie już

osiągnęło wzmocnione takimi ośrodkami oddziaływania

wychowawczego, które ułatwią mu przejście na wyższy

szczebel rozwoju )

•

Jan Zborowski

•

Zofia Cydzik

•

Józefa Rytlowa

•

Janina Malendowicz

•

Tadeusz Wróbel

•

Feliks Przyłubski

To praca z dziećmi w wieku 6-9 lat, tj. w

okresie szczególnej plastyczności ich psychiki i

podatności na oddziaływania wychowawcze.

Kształcenie i wychowywanie w klasach I-III

rozpoczyna organizowany przez szkołę proces

wszechstronnego rozwoju uczniów, uściślając –

kształcenie i wychowywanie dzieci rozpoczyna

się już w przedszkolu.

Praca nauczyciela w klasach I-III jest

wszechstronną działalnością dydaktyczno-

wychowawczą ukierunkowaną na osiągnięcie

celów społecznych i osobowościowych,

formułowanych dla tego szczebla kształcenia

na tle zadań szkoły podstawowej

.

Jest subdyscypliną pedagogiczną, jako

teoria kształcenia i wychowania na

pierwszym szczeblu szkoły.

Wypracowuje ona określone zalecenia

do świadomej, złożonej i wielostronnej

działalności praktycznej na podstawie

badań wielu dyscyplin naukowych, jak

również uogólnień przodującej praktyki

nauczycielskiej.

poznawcze opiekuńcze

sprawnościowe wychowawcze

► fakty społeczne

fakty społeczne

Dzieci rozszerzają swoje doświadczenia jako

członkowie narodu i społeczności

ogólnoludzkiej, zdobywają okazjonalnie i

systematycznie wiele informacji w różnych

zakresach życia społecznego.

► fakty przyrodnicze

fakty przyrodnicze

Dzieci poznają rośliny i zwierzęta,

zależności między organizmami żywymi a

środowiskiem, elementarne fakty dotyczące

higieny i bezpieczeństwa oraz oddziaływanie

na przyrodę i jej ochrona. Poznają również

niektóre treści geograficzne, ważne dla

orientacji w środowisku i rozumienia różnych

zachodzących zjawisk w życiu codziennym.

► wytwory kultury

wytwory kultury

Dzieci zaznajamiają się z dziedzinami

twórczości takimi jak obraz, rzeźba,

muzyka oraz poezja przez bezpośredni

kontakt, a następnie wyrażają przeżywane

treści w różnorodnych placach

plastycznych, technicznych, muzycznych i

w formach inscenizacyjnych.

► wiadomości o języku

wiadomości o języku

Zdobywanie wiadomości o budowie

gramatycznej oraz stosunków ilościowych i

przestrzennych, co wyraża się w

elementarnych pojęciach

matematycznych.

► Uczniowie poznają także wiele faktów w

tak zwanych ,,umiejętnościowych

przedmiotach’’, takich jak plastyka,

muzyka, praca-technika i kultura fizyczna.

►

sprawności językowe i matematyczne

Opanowanie przez dzieci takich

umiejętności językowych jak czytanie,

pisanie, swobodne komunikowanie

swych myśli w poprawnie zbudowanych

zdaniach jest jednym z warunków

dalszego rozwoju umysłowego.

Kształtowanie pojęcia liczby, działań,

umiejętności liczenia, operacje na

liczbach, ustalanie różnorodnych

stosunków ilościowych i

przestrzennych, umiejętności

stosowania różnorodnych miar

praktycznych stanowią zespół

umiejętności, które odgrywają istotną

rolę w kształceniu ogólnym.

►

Ogólne zdolności poznawcze

Umiejętność obserwacji, zdolność

myślenia i w miarę samodzielne

rozwiązywanie problemów, uwaga,

pamięć, wyobraźnia, zainteresowania i

chęć do wysiłku umysłowego oraz do

wszelkiej pracy stanowią zespół procesów

psychicznych warunkujących ogólny

rozwój dzieci. Wspomniane zdolności są

ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie

uwarunkowane; postęp w jednej dziedzinie

wpływa korzystnie na rozwój pozostałych

zdolności.

►

umiejętności organizowania pracy -

uczenia się

Praca uczniów przebiega pomyślniej

wówczas, kiedy mają oni wpływ na jej

organizację i przebieg. Sprawności w

uczeniu się powstają w toku różnych

czynności praktycznych i umysłowych.

Uczeń w klasach niższych z reguły

zdobywa wiedzę w postaci działań

zewnętrznych – konkretnych, a

następnie w postaci działań werbalnych

i wreszcie czynności umysłowych.

Narastające doświadczenie intelektualne

sprawia, że myśl dziecka coraz bardziej

odrywa się od konkretów.

►

wychowanie moralno-społeczne

▪ wprowadzenie dzieci w społeczne życie w

szkole i wykonywanie określonych

obowiązków,

▪ wyrabianie nawyków społecznego

współżycia,

▪ poszanowanie mienia osobistego,

społecznego i pracy innych ludzi,

▪ kształtowanie cech charakteru w toku

pracy, zdyscyplinowane postępowanie w

szkole i poza nią, panowanie nad sobą,

▪ kształtowanie i pogłębianie wrażliwości

moralnej wyrabianie gotowości do

naprawiania zła,

▪ wyrabianie pozytywnych uczuć

dotyczących szkoły i nauczyciela,

▪ wprowadzenie dzieci we współczesne

życie społeczne poza szkołą.

►

wychowanie przez sztukę

▪ umożliwia dzieciom lepsze rozumienie

różnych dziedzin sztuki,

▪ daje swoiste przeżycia twórcze i

wyobrażenie o pracy plastyków czy

muzyków,

▪ wyrabia w dzieciach wiarę we własne siły i

daje im dowody własnych możliwości w

postaci wykonanych prac,

▪ kształci wyobraźnię twórczą, zdolność do

inwencji

▪ wyrabianie wrażliwości na piękno

przyrody

►

kultura fizyczna

▪ obejmuje całokształt spraw dotyczących

rozwoju fizycznego i przestrzegania
wymagań higienicznych

►Troska o zdrowie, bezpieczeństwo w

grupie, higienę osobistą i zbiorową,

ochrona systemu nerwowego

► Praca indywidualna powinna być

dostosowana do znacznego zróżnicowania

rozwoju umysłowego i emocjonalnego

dzieci, aby zapewnić wszystkim

równomierny postęp w stosunku do

możliwości dzieci

► W stosunku do dzieci specjalnej troski

stosuje się różne środki zaradcze w

postaci pracy wyrównawczej, z reguły

prowadzonej poza lekcjami.

W programie nauczania występuje

powiązanie różnych składników

wychowania w sferze intelektualnej,

społeczno-moralnej, estetycznej i

fizycznej. Różnorodność zadań mieści

się w celach kształcenia i wychowania,

które wytyczają kierunki działalności

dydaktyczno-wychowawczej, a

pośrednio określają rezultaty, jakie

należy osiągnąć.

Treści kształcenia dotyczą:

Wiadomości i umiejętności,
jakie uczniowie mają opanować

Realizacja treści kształcenia to

tworzenie łańcuchów czynności
praktycznych i umysłowych, łączenie
ich:

-

Praktycznych z umysłowymi i na
odwrót,

-

Umysłowych z umysłowymi (np.
czytanie i pisanie)

-

Praktycznych z praktycznymi.

Prace dzieci wykonywane wcześniej

powinny być łączone z nowymi.