background image

 

 

Niepełnosprawność. 
Separacja czy integracja? 
Postawy społeczne wobec 
osób niepełnosprawnych.

background image

 

 

Czym jest 
niepełnosprawność?

 

Niepełnosprawność

 to stan będący 

efektem dysfunkcji natury fizycznej 
lub psychicznej, ubytku 
anatomicznego lub wynikły z urazów, 
schorzeń lub zaburzeń rozwojowych i 
powodujący znaczące ograniczenie 
możliwości wykonywania przez 
jednostkę podstawowych czynności 
życiowych.

 

background image

 

 

Separacja i integracja.

Integracja społeczna

 –  zespolenie i 

zharmonizowanie elementów 
zbiorowości społecznej wyrażające się 
częstością kontaktów, ich 
intensywnością i wspólnotą ideową.

Separatyzm

 – dążenia do odrębności, 

działalność mająca na celu 
wyodrębnienie się mniejszości 
społecznych.

background image

 

 

Reakcje środowiska na osoby 

niepełnosprawne.

Społeczeństwo dostrzegając 
odchylenia od normy ludzi 
niepełnosprawnych reaguje:

Tworząc stereotypy na temat osób 

niepełnosprawnych

Stygmatyzując osoby posiadające 

określoną cechę nie będącą tzw. 
normą 

Tworząc konkretne postawy 

(pozytywne lub negatywne)

 

background image

 

 

POSTAWY NEGATYWNE

Stereotyp

 – nadawanie określonej grupie 

pewnych cech, nie mając przy tym 
kontaktu z ową grupą. W stereotypach na 
temat osób niepełnosprawnych dominują 
dwie cechy. Jedna to fakt że są oni 
postrzegani jako osoby lękliwe i niepewne 
siebie
. Druga uzasadnia brak akceptacji i 
izolację społeczną tej grupy ponieważ 
przypisuje się jej podejrzliwość i skrytość

Niepełnosprawni są postrzegani jako 
jednostki wycofujące się z życia 
społecznego i kojarzone są z 
niepowodzeniami życiowymi.

background image

 

 

Piętnowanie

 – wywołane negatywną 

oceną, przyczyną jest cecha, która 
odróżnia osobę od innych, na skutek tego 
potępia się ją i eliminuje z grupy. 
Wyraźne jest przez stosowanie 
obraźliwych określeń. 

Zjawisko piętnowania staje się w 
relacjach środowisko społeczne-osoba 
niepełnosprawna jednym z istotnych 
mechanizmów izolacji społecznej 

POSTAWY NEGATYWNE

background image

 

 

POSTAWY NEGATYWNE

 

Postawa obojętności

 – polega na 

unikaniu kontaktów, które 
zobowiązywałyby do pomocy, kontakty 
ograniczają się do pozdrowień, zachowany 
jest szacunek dla osoby niepełnosprawnej,

Postawa odrzucająca

 – u unikanie 

jakichkolwiek kontaktów a nawet 
okazywanie lekceważenia i okazywanie 
swej przewagi związanej ze sprawnością 

Postawa agresywna

 – polega na 

przemocy słownej i fizycznej, dodatkowo 
ogranicza jej codzienne funkcjonowanie

background image

 

 

POSTAWY POZYTYWNE

Wsparcie społeczne 

przejawia się poprzez 

troskę, zainteresowanie i życzliwość, wiąże 
się z pomocą

 

 

Wsparcie informacyjne

 – polega na 

dostarczaniu informacji o możliwościach 
przeciwdziałania niepełnosprawności, o 
sposobach leczenia i rehabilitacji,  o 
instytucjach udzielających pomocy 
osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom

 

Wsparcie materialne

 -  przez 

dostarczanie środków materialnych i 
finansowych oraz darów (opału, odzieży, 
sprzętu gospodarczego) 

background image

 

 

Wsparcie emocjonalne

 – osoby 

niepełnosprawne oraz członkowie ich 
rodzin potrzebują zrozumienia, 
wysłuchania i życzliwości, zazwyczaj są to 
osoby z grupy samopomocy, stowarzyszeń 
osób niepełnosprawnych lub stowarzyszeń 
rodzin osób niepełnosprawnych

 

Wsparcie przez świadczenie usług

 – 

związane z problemem wykonywania 
pewnych codziennych czynności.

Wsparcie w rozwoju

 – wyrównywanie 

szans związanych z możliwością nauki, 
wypoczynku, grupy samopomocy (osoba, 
która początkowo była „biorcą” teraz jest 
„dawcą” i udziela wsparcia osobom 
słabszym psychicznie i fizycznie, mniej 
doświadczonym

background image

 

 

KLASYFIKACJA POSTAW WOBEC 

OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Postawy 

uczuciowe

Pozytywne

Pośrednie

Negatywne

a) życzliwość
b) sympatia

a) 

współczu
cie, 
litość

b) 

obojętno
ść

a) niechęć 
do osoby
 

background image

 

 

Postawy 

wolicjonalne

 

 

Pozytywne

Pośrednie

Negatywne

KLASYFIKACJA POSTAW WOBEC 

OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

a) 
akceptacja 
kontaktów
b) chęć 
utrzymania 
kontaktów

a) niesienie 
pomocy
b) 
przyglądanie

a) unikanie 
kontaktów
b) unikanie 
widoku 
inwalidztwa

background image

 

 

KLASYFIKACJA POSTAW WOBEC 

OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Postawy 

intelektualne

 

 

Pozytywne

Pośrednie

Negatywne

a) bardzo 
pozytywna 
ocena 
(uznanie, 
podziw, 
szacunek)

a) ujemna 
ocena cech 
osoby 
niepełnospra
wnej 

a) ocena 
zarówno 
pozytywna i 
negatywna
b) ciekawość, 
zainteresowa
nie

background image

 

 

Trzy typy relacji między osobą 

niepełnosprawną a 

społeczeństwem:

• 

„spontaniczna partycypacja”

 - jest 

charakterystyczna dla społeczeństw 

rozwijających się, w których 

kalectwo i niepełnosprawność nie są 

postrzegane jako istotne problemy 

społeczne, gdyż jest wiele innych 

wymagających szybkiej interwencji 

(Np.: głód, choroby zakaźne), 

obecność niepełnosprawnych jest 

„widzialna” ale nie partycypują oni 

na równych prawach

background image

 

 

Trzy typy relacji między osobą 

niepełnosprawną a 

społeczeństwem:

• 

„separacja”

 – kraje o przejściowym stopniu 

rozwoju – niepełnosprawność spostrzegane 

są jako poważny problem, ale raczej 

medyczny niż społeczny. Osoby 

niepełnosprawne są „niewidzialne” 

przebywają w  instytucjach zamkniętych lub 

w domach

• -  

„integracja”

 – kraje wysoko rozwinięte z 

dużą tradycją rehabilitacji społecznej dla 

osób niepełnosprawnych. Zniesienie barier 

społecznych powoduje, że większość osób 

niepełnosprawnych jest „widzialna” – może 

partycypować w życiu społecznym na 

równych prawach z innymi.

background image

 

 

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

KOMUNIKAT Z BADAŃ: POSTAWY WOBEC OSÓB 
NIEPEŁNOSPRAWNYCH.

KOMUNIKAT Z BADAŃ:

Warszawa Czerwiec 2000

Opinie na temat stosunku do osób niepełnosprawnych w 
naszym społeczeństwie są podzielone - mniej więcej tyle 
samo Polaków sądzi, że większość ludzi odnosi się do 
niepełnosprawnych dobrze, co jest zdania, że są źle 
traktowani. Obecnie jednak lepiej niż siedem lat temu 
oceniamy nasz stosunek do inwalidów. Większość 
ankietowanych uważa, że powinno się przystosować dla 
nich miejsca pracy w zwykłych zakładach. Większość 
ankietowanych uważa, że osoby niepełnosprawne 
powinny być otoczone opieką przede wszystkim ze strony 
rodziny, ale powinni im również pomagać pracownicy 
służby zdrowia i pomocy społecznej. Mniej osób niż przed 
siedmioma laty deklaruje chęć niesienia pomocy osobie 
niepełnosprawnej mieszkającej w sąsiedztwie.

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

Bibliografia

Flanczewska-Wolny M., Jakość życia w niepełnosprawności – 

mity a rzeczywistość, IMPULS, Gliwice-Kraków 2007.

 Kawczyńska-Butrym Z., Niepełnosprawność – specyfika pomocy 

społecznej, BPS, Katowice 1998.

 Łąkowski R., Encyklopedia popularna. PWN, Warszawa 1982.

 Ochoczenko H., Nowicka A., Potrzeby osób niepełnosprawnych 

w warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych, 
IMPULS, Kraków 2006.

 Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom niepełnosprawności w 

Polsce. Bariery integracji, wyd. IFiS PAN, Warszawa 1996.

 Ostrowska A., Sikorska J., Gonciarz B., Osoby niepełnosprawne 

w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, wydawnictwo 
przemysłowe WENA, Warszawa 2001.

  

www.bip.powiat.wloclawski.pl/bip_download.php?id=1901

 

 

www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2000/K_085_00.PDF


Document Outline