Wykład 2

Wykład 2

Przepisy regulujące

Przepisy regulujące

wykonywanie sekcji zwłok

wykonywanie sekcji zwłok

Rodzaje diagnostyki

Rodzaje diagnostyki

patomorfologicznej

patomorfologicznej



Diagnostyka autopsyjna

Diagnostyka autopsyjna

Autopsja jest badaniem pośmiertnym

Autopsja jest badaniem pośmiertnym

polegającym na otwarciu co najmniej

polegającym na otwarciu co najmniej

3 jam ciała.

3 jam ciała.

Celem autopsji jest stwierdzenie

Celem autopsji jest stwierdzenie

przyczyny zgonu i zmian

przyczyny zgonu i zmian

towarzyszących.

towarzyszących.

Diagnostyka biopsyjna

Diagnostyka biopsyjna



Rodzaje śmierci:

Rodzaje śmierci:



Kliniczna-ustanie krążenia i oddychania

Kliniczna-ustanie krążenia i oddychania



Osobnicza-po 5-6 min (śmierć kory

Osobnicza-po 5-6 min (śmierć kory

mózgowej)

mózgowej)



Dystanazja-

Dystanazja-

utrzymywanie

utrzymywanie

życia za

życia za

pomocą aparatury

pomocą aparatury



Ortotanazja

Ortotanazja

- wyłączenie aparatury

- wyłączenie aparatury

medycznej

medycznej



Śmierć biologiczna- po ok. 30 godzinach

Śmierć biologiczna- po ok. 30 godzinach

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci



Plamy opadowe

Plamy opadowe

(livores mortis)

(livores mortis)

Powstają w najniżej położonych częściach

Powstają w najniżej położonych częściach

ciała już 30-45 minut po zgonie

ciała już 30-45 minut po zgonie

- w pełni wykształcone po 2-4 godzinach,

- w pełni wykształcone po 2-4 godzinach,

nie znikają po ucisku

nie znikają po ucisku

- po 12-15 godzinach są

- po 12-15 godzinach są

nieprzemieszczalne

nieprzemieszczalne

- czasami za życia jako „róże cmentarne”

- czasami za życia jako „róże cmentarne”

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

c.d.

c.d.



Stężenie pośmiertne

Stężenie pośmiertne

(rigor mortis)

(rigor mortis)

- zaczyna się od mięśni żwaczy 2-4

- zaczyna się od mięśni żwaczy 2-4

godziny po śmierci

godziny po śmierci

- w pełni rozwinięte po 6-12 godzinach

- w pełni rozwinięte po 6-12 godzinach

- ustępuje po 48 godzinach

- ustępuje po 48 godzinach

- czasami jest powodem „uśmiechu

- czasami jest powodem „uśmiechu

sardonicznego”

sardonicznego”

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

c.d.

c.d.



Bladość pośmiertna

Bladość pośmiertna

(palor mortis)

(palor mortis)

- związana z ustaniem krążenia i

- związana z ustaniem krążenia i

odpływem krwi

odpływem krwi

- jest niepewną cechą śmierci

- jest niepewną cechą śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

c.d.

c.d.



Oziębienie pośmiertne

Oziębienie pośmiertne

(frigor mortis)

(frigor mortis)

- zrównanie ciepłoty ciała z

- zrównanie ciepłoty ciała z

temperaturą otoczenia następuje po

temperaturą otoczenia następuje po

16-20 godzinach

16-20 godzinach

- w pierwszych 6-9 godzinach ciepłota

- w pierwszych 6-9 godzinach ciepłota

ciała spada 1 stopień na godzinę

ciała spada 1 stopień na godzinę

Cechy (znamiona) śmierci

Cechy (znamiona) śmierci

c.d.

c.d.



Gnicie (putrefactio)

Gnicie (putrefactio)

-

żabi brzuch

żabi brzuch

-

gigantyzm Caspra

gigantyzm Caspra

-

poród trumienny

poród trumienny

-

zeszkieletowanie po 5-10 latach

zeszkieletowanie po 5-10 latach

Przepisy, regulujące sposób postępowania w przypadku zgonu pacjenta:

Przepisy, regulujące sposób postępowania w przypadku zgonu pacjenta:

 

 

Ustawa z dnia 31 stycznia l959 r o cmentarzach i chowaniu zmarłych

Ustawa z dnia 31 stycznia l959 r o cmentarzach i chowaniu zmarłych

( tekst jednolity- Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

( tekst jednolity- Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

Ustawa z dnia 20 czerwca l997 r o zmianie ustawy o zakładach opieki

Ustawa z dnia 20 czerwca l997 r o zmianie ustawy o zakładach opieki

zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz. U. 1997 r, nr.

zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz. U. 1997 r, nr.

107, poz.661)

107, poz.661)

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Ustawa z dnia 5 grudnia l996 r o zawodzie lekarza ( Dz. U.1997 r poz.

Ustawa z dnia 5 grudnia l996 r o zawodzie lekarza ( Dz. U.1997 r poz.

152).

152).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 03.08.1961

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 03.08.1961

roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny ( Dz. U. 1961 r . nr.

roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny ( Dz. U. 1961 r . nr.

39, poz. 202.)

39, poz. 202.)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie

postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi ( Dz. U. 2001 r, nr. 153,

postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi ( Dz. U. 2001 r, nr. 153,

poz. 1783)

poz. 1783)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie

wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U. 2001 r, nr. 153,

wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U. 2001 r, nr. 153,

poz. 1782).

poz. 1782).

Nowelizacja ustawy o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 14 maja 2004 r.

Nowelizacja ustawy o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 14 maja 2004 r.

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Stwierdzenie zgonu:

Stwierdzenie zgonu:

zgon człowieka może stwierdzić osobiście

zgon człowieka może stwierdzić osobiście

lekarz, na podstawie „osobiście wykonanych

lekarz, na podstawie „osobiście wykonanych

badań i ustaleń „ (art. 43 ustawy- poz.4). Dokonuje

badań i ustaleń „ (art. 43 ustawy- poz.4). Dokonuje

tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc

tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc

„ wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub

„ wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub

nagłego zachorowania” (paragraf 3. Rozporz.-

nagłego zachorowania” (paragraf 3. Rozporz.-

poz.5). Dopuszczalne jest także w szczególnych

poz.5). Dopuszczalne jest także w szczególnych

przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego

przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego

felczera lub felczera oraz położnej. Położna może

felczera lub felczera oraz położnej. Położna może

stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej

stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej

opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego

opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego

życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby

życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby

zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km.

zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km.

ZGON – UREGULOWNIA PRAWNE

ZGON – UREGULOWNIA PRAWNE

W POLSCE

W POLSCE

Z nowelizacji art. 24 ustawy o Zakładach

Z nowelizacji art. 24 ustawy o Zakładach

Opieki zdrowotnej z dn. 14 maja 2004 r.

Opieki zdrowotnej z dn. 14 maja 2004 r.

wynika, że zwłoki osoby, która zmarła w

wynika, że zwłoki osoby, która zmarła w

szpitalu

szpitalu

MOGĄ

MOGĄ

być poddane sekcji

być poddane sekcji

zwłok, w szczególności, gdy zgon tej

zwłok, w szczególności, gdy zgon tej

osoby nastąpił przed upływem 12 godzin

osoby nastąpił przed upływem 12 godzin

od przyjęcia

od przyjęcia

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE



Przywołany artykuł (24) nadał

Przywołany artykuł (24) nadał

pacjentom nowe prawo ; przy

pacjentom nowe prawo ; przy

przyjęciu do szpitala pacjent lub jego

przyjęciu do szpitala pacjent lub jego

przedstawiciel ustawowy może złożyć

przedstawiciel ustawowy może złożyć

pisemne oświadczenie o braku zgody

pisemne oświadczenie o braku zgody

na wykonanie patomorfologicznej

na wykonanie patomorfologicznej

sekcji zwłok w razie jego śmierci.

sekcji zwłok w razie jego śmierci.

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE



Oświadczenie to traci ważność, gdy:

Oświadczenie to traci ważność, gdy:



przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób

przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób

jednoznaczny,

jednoznaczny,



zgon pacjenta nastąpił w następstwie chorób

zgon pacjenta nastąpił w następstwie chorób

określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i

określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i

zakażeniach,

zakażeniach,



zgon pacjenta może pozostawać w kręgu

zgon pacjenta może pozostawać w kręgu

zainteresowania prokuratury.

zainteresowania prokuratury.

W takich przypadkach wykonanie sekcji

W takich przypadkach wykonanie sekcji

naukowo-lekarskiej lub sądowo-lekarskiej jest

naukowo-lekarskiej lub sądowo-lekarskiej jest

obligatoryjne.

obligatoryjne.

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź

jej zaniechaniu:

jej zaniechaniu:

-

w pierwszym rzędzie po stwierdzeniu śmierci

w pierwszym rzędzie po stwierdzeniu śmierci

człowieka lekarz musi dokonać analizy

człowieka lekarz musi dokonać analizy

okoliczności śmierci w celu wykluczenia ,

okoliczności śmierci w celu wykluczenia ,

choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć

choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć

ta

może

mieć

związek

z

działaniem

ta

może

mieć

związek

z

działaniem

gwałtownym,

a

zwłaszcza

może

być

gwałtownym,

a

zwłaszcza

może

być

spowodowana działaniem przestępnym.

spowodowana działaniem przestępnym.

-

jeżeli takiego podejrzenia nie może

jeżeli takiego podejrzenia nie może

wykluczyć, obowiązany jest zawiadomić o

wykluczyć, obowiązany jest zawiadomić o

przypadku prokuraturę lub policję

przypadku prokuraturę lub policję

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE



Sekcja może być wykonana po

Sekcja może być wykonana po

upływie 12 godzin od chwili

upływie 12 godzin od chwili

stwierdzenia zgonu.

stwierdzenia zgonu.



W przypadkach, gdy ważne względy

W przypadkach, gdy ważne względy

przemawiają za koniecznością

przemawiają za koniecznością

wcześniejszego badania

wcześniejszego badania

autopsyjnego zgon musi być

autopsyjnego zgon musi być

stwierdzony komisyjnie.

stwierdzony komisyjnie.

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE



W skład komisji wchodzi

W skład komisji wchodzi

trzech lekarzy, w tym lekarz

trzech lekarzy, w tym lekarz

specjalista medycyny

specjalista medycyny

sądowej

sądowej

ZGON – UREGULOWNIA

ZGON – UREGULOWNIA

PRAWNE W POLSCE

PRAWNE W POLSCE

Sekcję przed upływem 12 godzin powinno

Sekcję przed upływem 12 godzin powinno

się przeprowadzić w przypadkach:

się przeprowadzić w przypadkach:



Śmierci noworodka

Śmierci noworodka



Podejrzenia zatrucia

Podejrzenia zatrucia



Wstrząsu poprzetoczeniowego

Wstrząsu poprzetoczeniowego



Zgonu w związku z ciążą

Zgonu w związku z ciążą



Konieczności pobrania narządów do

Konieczności pobrania narządów do

przeszczepu.

przeszczepu.

Rodzaje Śmieci

Rodzaje Śmieci

Śmierć z przyczyn naturalnych

Śmierć z przyczyn naturalnych



Nagła ( np. zawał m. serca, udar

Nagła ( np. zawał m. serca, udar

mózgu, zator t. płucnej)

mózgu, zator t. płucnej)



Powolna (np. niewydolność krążenia,

Powolna (np. niewydolność krążenia,

choroby nowotworowe)

choroby nowotworowe)

Rodzaje Śmieci

Rodzaje Śmieci

Gwałtowna

Gwałtowna



Nagła (np. postrzał, utonięcie)

Nagła (np. postrzał, utonięcie)



Powolna (np. zatrucie arszennikiem)

Powolna (np. zatrucie arszennikiem)

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok

Sekcja naukowo-lekarska

Sekcja naukowo-lekarska

Wykonywana w :

Wykonywana w :



Zakładach patomorfologii uczelni

Zakładach patomorfologii uczelni

medycznych

medycznych



Zakładach patomorfologii szpitali

Zakładach patomorfologii szpitali

klinicznych

klinicznych



Prosektoriach pozostałych szpitali.

Prosektoriach pozostałych szpitali.

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok



Sekcja sądowo-lekarska

Sekcja sądowo-lekarska

Wykonywana na zlecenie prokuratora

Wykonywana na zlecenie prokuratora

lub sądu

lub sądu

przez biegłych sądowych

przez biegłych sądowych

w Zakładach Medycyny Sądowej

w Zakładach Medycyny Sądowej

uczelni medycznych lub w

uczelni medycznych lub w

prosektoriach szpitalnych

prosektoriach szpitalnych

Rodzaje sekcji zwłok

Rodzaje sekcji zwłok



Sekcja administracyjno-sanitarna

Sekcja administracyjno-sanitarna

Gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się i

Gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się i

zmarł poza szpitalem, lekarz może zażądać

zmarł poza szpitalem, lekarz może zażądać

wykonania sekcji zwłok „administracyjnej” lub

wykonania sekcji zwłok „administracyjnej” lub

„sanitarnej”. Taką możliwość wprowadziła

„sanitarnej”. Taką możliwość wprowadziła

ustawa (ar

ustawa (ar

t

t

. 43. 2. ustawy o zawodzie

. 43. 2. ustawy o zawodzie

lekarza), jednakże nie zapowiedziała

lekarza), jednakże nie zapowiedziała

rozporządzenia wykonawczego do realizacji

rozporządzenia wykonawczego do realizacji

tego zapisu.

tego zapisu.

Możliwość wykonania sekcji „sanitarnej”

Możliwość wykonania sekcji „sanitarnej”

zawarta jest w nowelizacji ustawy o ZOZ-ach z

zawarta jest w nowelizacji ustawy o ZOZ-ach z

14 maja 2004 r.

14 maja 2004 r.

Postępowanie w przypadku

Postępowanie w przypadku

podejrzenia śmierci gwałtownej

podejrzenia śmierci gwałtownej

podczs sekcji naukowo-

podczs sekcji naukowo-

lekarskiej

lekarskiej



Przerwać sekcję!

Przerwać sekcję!



Zawiadomić dyerktora szpitala o

Zawiadomić dyerktora szpitala o

podejrzeniu

podejrzeniu



Dyrektor (lub upoważniony lekarz)

Dyrektor (lub upoważniony lekarz)

zawiadamia prokuraturę

zawiadamia prokuraturę



Opisuje się w protokole sekcyjnym

Opisuje się w protokole sekcyjnym

stwierdzone zmiany

stwierdzone zmiany



Oczekuje się na decyzję prokuratora

Oczekuje się na decyzję prokuratora