Unia Gospodarcza i

Walutowa



Unia Gospodarcza i Walutowa (UGW) to kolejny

etap procesu integracji UE. Oznacza ona wspólną

politykę monetarną państw członkowskich, ścisłą

koordynację ich polityk gospodarczych,

wprowadzenie jednej wspólnej waluty – euro oraz

stabilizację cen.

JAK NARODZIŁA SIĘ IDEA UNII

GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ?



W 1969r. w Hadze przywódcy państw członkowskich zdecydowali, że

głównym celem integracji europejskiej jest stworzenie UGW.



Raport komisji Wernera – plan osiągnięcia tego celu do 1980r. W

realizacji planu przeszkodził światowy kryzys naftowy z lat 70.,

rozbieżność polityk gospodarczych państw Unii i słabość

amerykańskiej waluty.



W 1979r. ponowiono wysiłki zmierzające do utworzenia obszaru

stabilności monetarnej i powołano Europejski System Walutowy;

uczestniczyły w nim waluty państw unijnych poza brytyjskim funtem.



Istotę Europejskiego Systemu Walutowego (ESW) stanowił Europejski

Mechanizm Kursowy, który zapewniał stabilne, ale podlegające

dostosowaniom kursy walutowe, zdefiniowane w relacji do ECU.



ECU, czyli europejska jednostka rozrachunkowa, była średnią ważoną

walut państw - uczestników ESW.



W ciągu następnych lat ESW doprowadził

do zmniejszenia zmienności kursów

walutowych, na jego sukces wpłynęły też

spadek oraz konwergencja stóp inflacji, jak

też długoterminowych stóp procentowych

w krajach członkowskich.



Raport Delorsa (1989) - program

utworzenia unii gospodarczej i walutowej

w 3 etapach. Plan zalecał koordynację

polityk gospodarczych i monetarnych,

wprowadzenie zasad dotyczących wielkości

i finansowania deficytów budżetowych oraz

powołanie niezależnej instytucji

odpowiadającej za unijną politykę

monetarną.



W 1991 – uchwalenie Traktatu o UE –

określił etapy wprowadzenia UGW,

warunki przystąpienia do niej państw

członkowskich oraz zasady funkcjonowania

Europejskiego Banku Centralnego.

Etapy tworzenia Unii

Gospodarczej i Walutowej



Etap I - 1990-1994



- wzmocnienie współpracy państw członkowskich w

ramach polityki gospodarczej i walutowej.



- w 1993r. zamrożono stosunek walut narodowych do

ECU (przeliczeniowej Europejskiej Jednostki

Monetarnej)



1994r. Europejski Instytut Monetarny - wzmocnienie

współpracy banków centralnych i koordynacji polityk

monetarnych oraz przygotowanie działalności

Europejskiego Systemu Banków Centralnych,



- zniesienie wszystkich barier w przepływie kapitału

między państwami członkowskimi

Etap II – 1994-1998



- utworzenie instytucji niezbędnych do realizacji UGW



- wprowadzenie całkowitej niezależności banków

centralnych od rządów narodowych;



- wyznaczono kraje, które przystąpiły do UGW



- określono kurs wymiany ich walut narodowych na

euro;



- w 1995r. ustalono nazwę euro.



3 maja 1998 r. Rada UE uznała, że jedenaście państw

członkowskich (Austria, Belgia, Finlandia, Francja,

Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg,

Portugalia, Niemcy i Włochy) spełnia warunki

przystąpienia do UW i podjęła decyzję o ustanowieniu

z dniem 1 czerwca 1998 r. Europejskiego Banku

Centralnego.

Etap III – 1998-lipiec

2002:



- wprowadzenie wspólnej

waluty najpierw w obrocie

bezgotówkowym tj. w

rozliczeniach bankowych i

między przedsiębiorstwami,

następnie powszechna

wymiana walut narodowych

na euro, zakończona

ostatecznym ich

wycofaniem z obiegu w

lutym 2002r.



Warunkiem przystąpienia

do strefy euro było

spełnienie

kryteriów

zbieżności.

Kryteria zbieżności

(konwergencji):



stabilność cen: stopa inflacji nie powinna być wyższa o więcej

niż 1,5% od inflacji średniej w trzech krajach o najniższym jej

poziomie



deficyt budżetowy: udział deficytu w PKB nie powinien



przekraczać 3%,



dług publiczny: udział zadłużenia w PKB nie powinien



przekraczać 60%,



stopy procentowe: średnia nominalna długookresowa stopa

procentowa nie powinna przewyższać o więcej niż 2% stopy

procentowej w trzech państwach o najniższej inflacji



udział w mechanizmie kursowym Europejskiego Systemu

Walutowego: wahania kursu waluty krajowej w ciągu

ostatnich dwóch lat powinny mieścić się w granicach

określonych w ESW



Dodatkowym kryterium jest niezależność banku centralnego danego

państwa.



Do strefy euro nie weszły Szwecja i początkowo

Grecja (przystąpiła w 2001 r.), ponieważ nie spełniły

one wyżej wymienionych wymogów formalnych oraz

Dania i Wielka Brytania, które dobrowolnie

zrezygnowały z przyjęcia wspólnej waluty.



Unia Gospodarcza i Walutowa przybrała postać tzw.

Twardego Rdzenia, składającego się z krajów

gotowych do przejścia w bardziej zaawansowane

stadium integracji, bez oczekiwania na pozostałe

kraje, które nie mogą lub nie chcą integrować się w

tym etapie.

Kraje obszaru euro (

państw)

Strefa euro = 17 państw

1.01.2008 Malta i Cypr, 1.01.2009 -

Słowacja, 1.01.2011 – Estonia po

spełnieniu wszystkich kryteriów

przystąpiły do Unii Walutowej

Malta i Cypr w UGW

Cypr pokonuje ostatnią przeszkodę



W grudniu 2006 r. UE uznała, że Republika Cypryjska spełnia

kryteria konwergencji, do uregulowania pozostawała jednak

kwestia niezgodności prawodawstwa cypryjskiego z prawem UE.

Kwestię tę rozwiązano, kiedy parlament cypryjski przyjął ustawę

zmieniającą zasady funkcjonowania centralnego banku Cypru.

Malta - zakończenie „procedury nadmiernego

deficytu”



Oprócz kontroli inflacji główne wyzwanie w przypadku Malty

polegało na uzdrowieniu finansów publicznych. W tym celu

Malta musiała zredukować deficyt budżetowy. Władzom

maltańskim udało się skonsolidować finanse publiczne, wówczas

Komisja zaleciła ministrom finansów państw UE zakończenie

procedury nadmiernego deficytu wobec Malty.

Estonia w UGW od

1.01.2011



Estonia – 1.01.2011 przystąpiła do

strefy euro – spełniła wszystkie

kryteria i uzyskała pozytywną ocenę



Inflacja – 0,7%; deficyt budżetowy –

1,7% PKB; dług publiczny – 7,2% PKB;

jest członkiem ERM II od 2004 r.

Kraje, które nie przyjęły

wspólnej waluty



Czechy, Dania, Łotwa, Litwa, Węgry, Polska, Szwecja ,

Rumunia, Bułgaria i Wielka Brytania są członkami UE, ale

nie wprowadziły jeszcze wspólnej waluty.



Dania, Łotwa, Litwa uczestniczą w mechanizmie kursowym

ERM II. Oznacza to, że korona duńska, łat łotewski, lit

litewski są powiązane z euro. Oczekuje się, że w przyszłości

do mechanizmu kursowego ERM II przystąpią kolejne kraje.



Mechanizm Kursów Walutowych II (

ERM II) to

mechanizm, według którego ustalane są kursy między euro

a walutami krajów UE nie będących członkami unii

walutowej. Uczestnictwo w tym mechanizmie jest

dobrowolne; od początku należały do niego Grecja i Dania.

Dla greckiej drachmy obowiązywał przedział wahań +/-15%,

natomiast dla korony duńskiej +/-2,25%. Od 1 stycznia 2001

r. Grecja weszła do UGW.

Mechanizm Kursów

Walutowych,

(

European Exchange

Rate Mechanism

)



ERM został wprowadzony przez WE w 1979 r., jako część

Europejskiego Systemu Walutowego w celu redukcji wahań

kursowych walut państw członkowskich UE. Mechanizm ERM

oparty jest na powiązaniu i usztywnieniu kursów wymiany

walut państw członkowskich. Dopuszczane są jedynie tzw.

wahania normalne. Zakres wahań zmieniał się w czasie.



Wycofanie funta szterlinga z ERM -

WB przystąpiła do

ERM w 1990 r., lecz została zmuszona do wystąpienia w 1992

r. po tym, gdy funt podlegał znacznym wahaniom kursowym

na skutek wielkich transakcji spekulacyjnych (G.Soros)



Rozszerzenie zakresu wahań kursowych – w 1993 r. do 15% w

związku z dużymi transakcjami spekulacyjnymi, których ofiarą

padł frank francuski oraz inne waluty.

Zastąpienie ERM systemem

ERM II



31 grudnia 1998 r. kursy walutowe walut strefy euro wobec ECU

zostały zamrożone, a ECU zastąpiono nową walutą – euro.



W 1999 r. ERM II wyparł pierwotny ERM.



Maksymalne odchylenia kursów walut w ERM II to

+/- 15%

stosunku do kursu centralnego euro.



Od stycznia 2007 r., banki centralne nowych 12 członków EU

zostały zobowiązane do przystąpienia do ERM II. Waluty

poszczególnych państw członkowskich znajdą się w ERM II w

różnym czasie.



Estońska korona, litewski lit i słoweński tolar zostały objęte ERM

II w 2004 r. Cypryjski funt, łotewski łat i maltańska lira w 2005,

słowacka korona – w 2005 r. Według zapowiedzi, przystąpienie

polskiego złotego do ERM – w ????? podobnie jak Węgry (forint).

Instytucje powołane do

realizacji założeń unii

gospodarczej i walutowej



- EBC



ESBC



Eurosystem

Europejski Bank Centralny -

najważniejsza instytucja UGW

EBC jest odpowiedzialny za realizację zadań ESBC, czyli za:



prowadzenie dla obszaru UGW jednolitej polityki

pieniężnej, której głównym celem jest stabilizacja cen,



prowadzenie operacji walutowych,



utrzymanie oficjalnych rezerw walutowych i zarządzanie

nimi,



zapewnienie właściwego funkcjonowania systemów

płatniczych,



sprawowanie nadzoru bankowego.



EBC ma wyłączne prawo do wyrażania zgody na emisję

banknotów w obszarze UGW. Banknoty może emitować

sam EBC lub narodowe banki centralne krajów

członkowskich UGW.

Organami decyzyjnymi EBC są:

Zarząd, Rada Prezesów i Rada

Ogólna.

Siedziba EBC – budynek Eurotower

we Frankfurcie nad Menem

Europejski System Banków

Centralnych (ESBC)



Skład: EBC oraz 27 narodowych

banków centralnych krajów

członkowskich.



Celem działalności ESBC – utrzymanie

stabilnego poziomu cen i związana z

tym kontrola emisji pieniądza.

Eurosystem



stanowi tzw. twardy rdzeń ESBC



skład Eurosystemu: Europejski Bank Centralny

(jako jednostka centralna) oraz 16 banków

centralnych krajów UGW (jako jednostki

uczestniczące).



Z uwagi na fakt, że Eurosystem obejmuje

państwa strefy euro, to właśnie on de facto

prowadzi jednolitą politykę pieniężną obszaru

UGW.

Pakt Stabilności i

Wzrostu



Pakt Stabilności i Wzrostu, przyjęty przez Radę

Europejską w czerwcu 1997 r., stanowi

zabezpieczenie dla strefy euro przed

nadmiernymi deficytami budżetowymi krajów

UGW.



Pakt zaleca, by w okresie normalnej

koniunktury budżety publiczne były

zrównoważone, natomiast w okresie gorszej

koniunktury deficyt nie przekraczał

produktu krajowego brutto (PKB).



Sankcje za przekroczenie tego

wskaźnika – obowiązek złożenia

nieoprocentowanego depozytu

stabilizacyjnego, który przemieni się w

karę finansową, jeśli danemu krajowi

nie uda się w ciągu 2 lat zlikwidować

nadmiernego deficytu. Wysokość tych

kar zawiera się w przedziale od 0,2 do

0,5% PKB, w zależności od skali

przekroczenia referencyjnego

wskaźnika 3%.

Sankcje te nie będą stosowane w

sytuacji, gdy w danym państwie

wystąpi recesja gospodarcza

charakteryzująca się spadkiem PKB

większym niż 2%.

Główne elementy Paktu – dwie

procedury traktatowe:



procedura wielostronnego nadzoru



procedura nadmiernego deficytu

Procedura wielostronnego

nadzoru



wprowadzono m.in. „system wczesnego ostrzegania”,

który ma szybko identyfikować narastające deficyty

budżetowe w państwach oraz przeciwdziałać tym

niekorzystnym tendencjom.



Procedura nakłada na państwa strefy euro obowiązek

regularnego (corocznie) przedkładania (pięcioletnich)

programów stabilności

(

stability programes

), a na

państwa członkowskie UE pozostające poza strefą euro

– obowiązek przedkładania

programów konwergencji

(

conwergence programes

które są następnie oceniane

przez Komisję Europejską oraz Radę UE.



wspólnym i głównym elementem obu rodzajów

programów są średnioterminowe strategie konsolidacji

finansów publicznych.

Procedura nadmiernego

deficytu



jest uruchamiana kiedy dane państwo nie zachowuje dyscypliny

budżetowej tzn. ma deficyt budżetowy w wysokości

przekraczającej 3% PKB.



Decyzję stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu podejmuje

Rada większością kwalifikowaną na podstawie raportu KE. Rada

kieruje do danego państwa zalecenia określające środki zaradcze

w zakresie polityki budżetowej oraz może podać do publicznej

wiadomości swoją decyzję.



Kolejnym środkiem jest nota monitująca. Jeśli i ona nie przyniesie

rezultatu możliwe jest zastosowanie, w przypadku poważnego

deficytu, sankcji polegających na obowiązku złożenia przez

państwo nieoprocentowanego depozytu. Każdorazowy depozyt nie

może przekraczać 0,5 % PKB ukaranego państwa.



W razie utrzymywania się deficytu w kolejnych dwóch latach od

złożenia pierwszego depozytu, Rada przekształca dotychczasowy

depozyt w świadczenie bezzwrotne.

Sytuacje wyjątkowe:

Deficyt budżetowy wyższy niż 3% PKB

może być uznany za wyjątkowy i

tymczasowy i wówczas nie są

stosowane sankcje, jeśli:



Jest on rezultatem nadzwyczajnych

niezależnych od danego kraju

zdarzeń,



Jest efektem poważnego spadku

koniunktury (spadek PKB – ok. 2%)

Realizacja UGW:



Polityka pieniężna

– prowadzona przez instytucje UE



Polityka budżetowa

– prowadzona przez państwa

członkowskie



Pierwsze dwa lata UGW – korzystna koniunktura gospodarcza

(wzrost PKB – 2,8-3,5%)



Od 2001r. znaczące osłabienie wzrostu gospodarczego przyczyniło

się do pogorszenia stanu finansów publicznych państw strefy euro

– szczególnie tam, gdzie nie przeprowadzono reform finansów

publicznych (np. Niemcy, Francja, Włochy, Portugalia)



Główną rolę stabilizacyjną odgrywają budżety narodowe



W większości krajów przeprowadzono reformy systemów

podatkowych, ale niedostateczne były ograniczenia wydatków

budżetowych (w sferze administracji publicznej, ochronie zdrowia

i systemie emerytalnym)

Francja i Niemcy



wielokrotnie łamały dyscyplinę budżetową



w 2003r. Rada Ecofin odrzuciła zaproponowaną przez KE

procedurę nadzorowania i ewentualnie karania Francji i

Niemiec i zdecydowała, by nie nakładać na Niemcy i Francję kar

za zbyt wysoki deficyt budżetowy.



Przegłosowano jedynie rekomendację zobowiązującą Niemcy i

Francję do obniżania ich deficytów budżetowych.



Za naruszenie procedur KE pozwała Radę UE do Trybunału

Sprawiedliwości (sprawa numer C – 27/04). ETS orzekł 13 lipca

2004 r., że Francja i Niemcy bezprawnie uniknęły kary za

nadmierny deficyt budżetowy. Trybunał stwierdził nieważność

wniosków przyjętych przez Radę, w których zawiesiła ona

procedury nadmiernego deficytu oraz zmieniła zalecenia

uprzednio wystosowane do każdego z tych państw.



Jednakże Trybunał nie orzekł, by dla Francji i Niemiec

obowiązujące były poprzednie rekomendacje Komisji. W tej

sytuacji Komisja będzie musiała przedstawić nowe zalecenia,

które mogą zostać przyjęte lub odrzucone przez Radę.

Skutki wprowadzenia wspólnej

waluty w krajach strefy euro



Korzyści:



możliwość porównania cen i płac wyrażonych w tej samej walucie - euro,

co może doprowadzić do znacznie większego wyspecjalizowania się

poszczególnych państw w produkcji określonych dóbr np. Niemiec w

zakresie produkcji samochodów, Francji w zakresie pociągów, czy

Finlandii w produkcji telefonów;



wyeliminowanie wymiany waluty podczas podróży za granicę;



możliwość zakładania rachunków bankowych i lokowania pieniędzy w

dowolnym państwie członkowskim w tej samej walucie;



zlikwidowanie ryzyka kursowego, które ogranicza wymianę handlową i

inwestycje zagraniczne, a tym samym przyczynia się do ograniczenia

zatrudnienia;



zniesienie konkurencji między walutami krajowymi;



oszczędność ok. 15 mld EUR rocznie - kosztów transakcji wymiany walut;



zwiększenie wiarygodności krajów strefy euro;



obniżenie poziomu rezerw walutowych;



wyrównanie stóp procentowych.

Koszty euro:



konflikt interesów krajowych z celami ponadnarodowymi:

jedna polityka monetarna skierowana do państw

znajdujących się w zróżnicowanej sytuacji gospodarczej;



koszty dostosowania przedsiębiorstw związane z

prowadzeniem rachunkowości w nowym systemie i

zmianami oprogramowania komputerowego wewnątrz

przedsiębiorstw;



w okresie równoczesnego funkcjonowania waluty krajowej

podwójnego euro są to koszty podwójnego oznaczania cen;

Wpływ Unii Gospodarczej i

Walutowej na polską

gospodarkę

KORZYŚCI:



Stabilizacja gospodarki – spadek inflacji,

stabilizacja

kursów walutowych, niższe ryzyko inwestycyjne, wzrost

inwestycji, poprawa koniunktury na rynku, zmniejszenie

bezrobocia, zwiększenie produkcji i exportu.



Eliminacja ryzyka kursowego z

wiązanego ze

zmianami kursów walut w handlu z państwami UGW –

obniży koszty transakcyjne, ułatwi racjonalne

podejmowanie długoterminowych decyzji

ekonomicznych i tym samym zwiększy efektywność

alokacji zasobów, przez co polskie przedsiębiorstwa

zwiększą swoją konkurencyjność zarówno na rynku

unijnym, jak i światowym.

Korzyści dla Polski cd.:



Ułatwiona ekspansja polskich firm –

gdyż znikną problemy z

posługiwaniem się różnymi walutami narodowymi. Należy

zaznaczyć, że ułatwioną ekspansję na rynek polski będą miały

także firmy z krajów Wspólnoty.

Przejrzystość cen – m

ożliwość porównania cen dóbr i usług

wyrażonych w jednej walucie, co powinno zwiększyć

konkurencję i doprowadzić do spadku cen oraz poprawy jakości

oferowanych wyrobów i usług.



Większa efektywność rynków finansowych – jednowalutowy

rynek zaoferuje

większe możliwości inwestycyjne niż

dotychczasowy rynek narodowy. Rozwijający się rynek

kapitałowy zachęci przedsiębiorców do finansowania

działalności przez tańsze od kredytów bankowych instrumenty

rynku kapitałowego. Euro rozwinie rynki papierów

wartościowych. Akcje emitowane przez polską firmę będą

traktowane jak akcje przedsiębiorstw z innych krajów UGW.

Nastąpi swoboda inwestowania w akcje wyemitowane w całej

strefie euro.

KOSZTY dla Polski:



Wydatki dostosowawcze – większe koszty z

powodu

: przystosowania systemów informatycznych,

szkolenia pracowników, przystosowania bankomatów,

automatów sprzedaży itp. Dla polskich banków i

instytucji finansowych pewną stratą może się być brak

dochodów z transakcji wymiany walut, transakcji

zabezpieczających czy płatności międzynarodowych.



Utrata niezależności Narodowego Banku

Polskiego –

utrata niezależności w zakresie polityki

stopy procentowej oraz rezygnacja ze stabilizującej

funkcji płynnego kursu walutowego. Dotyczy to w

szczególności sytuacji obniżającej się koniunktury oraz

wystąpienia różnego rodzaju "szoków", jak np. wzrostu

cen ropy naftowej czy spadku zagregowanego popytu.

Czy Polska spełnia kryteria

konwergencji?

Wg KE i EBC Polska w latach

2006-7 spełniała dwa kryteria:



- kryterium inflacyjne – w 2006r. średnia stopa

inflacji w naszym kraju (1,8%) była niższa od

wartości referencyjnej (w 2006 r. – 2,8%)



- kryterium długoterminowych stóp

procentowych - ich wysokość w 2006r. nie

przekraczała wartości referencyjnej, wynoszącej

w tym przypadku 6,2%

Polska nie spełniała:



kryterium deficytu budżetowego

– mimo, że wg obliczeń MF w

2006r. deficyt budżetowy w Polsce = 2,5% PKB



- dług sektora publicznego

– mimo, że wg obliczeń MF w 2006r.

dług publiczny = 42,4%,

Dane te nie uwzględniają jednak wyłączenia środków wpłacanych do

otwartych funduszy emerytalnych, które w 2007r. przestaną być

zaliczane do sektora finansów publicznych. Szacuje się, że po ich

odliczeniu wskaźnik deficytu budżetowego do PKB wyniósłby w

2006r. 4,2%, a w 2007r. 3,7%



- kryterium stabilności kursu walutowego

– Polska nie należy do

ERM-II



- Polska nie spełnia kryterium prawnego – wg EBC ustawa o NBP i

konstytucja nie gwarantuje niezależności naszego banku centralnego

i jego integracji z Systemem Europejskich Banków Centralnych

Czy Polska spełnia kryteria w

2010 r.?



Polska nie spełnia większości kryteriów konwergencji - r

aport KE 12.05.2010



kryterium inflacyjne

– nie spełnia – inflacja w RP = 3,9% a średni poziom inflacji 3

krajach = 1% . Wg prognoz w 2010-11 inflacja w RP spadnie do 2,5%



Deficyt budżetowy

- w 2009 r. w RP – 7,1%, w 2010 – 7,3%. Polska ma go ograniczyć

do 2012 r., ale jest to mało prawdopodobne ze względu na brak reformy budżetu.

Polska jest objęta ponownie od 2009r. procedurą nadmiernego deficytu



Dług publiczny

– 51% w 2009, przewidywany 49% w 2011 r.



stabilności kursu walutowego

– RP nie jest w systemie ERM2 (2 lata +/- 15%).



zgodności długoterminowych stóp procentowych

– limit 6%, a w RP – 6,1%



zgodności prawnej

– niewystarczające gwarancje niezależności banku centralnego

RP (ustawa o NBP), Konstytucja Polski nie przewiduje, że z chwilą członkostwa w

strefie euro, polityka monetarna przestanie być domeną NBP – musi być zmieniona

konstytucja

Strefa euro a kryzys

Kryteria konwergencji w roku 2011 (czyli za rok 2010) dla

krajów strefy euro i dla Polski

deficyt

dług publiczny

inflacja (wartość

referencyjna

3,1 proc.)

spełnia warunki

konwergencji

Belgia

-1,8

85,6

NIE

Niemcy

-0,5

61,9

1,9

NIE

Irlandia

-7,2

46,2

1,8

NIE

Grecja

-3

91,9

3,3

NIE

Hiszpania

-3,2

44,4

2,8

NIE

Francja

-3,8

69,9

1,7

NIE

Włochy

-2,1

103,8

2,1

NIE

Cypr

0,6

41,3

3,2

NIE

Luksemburg

0,5

14,5

2,7

TAK

Malta

-2,5

63,1

2,2

NIE

Holandia

0,1

45,9

2,3

TAK

Austria

-1,4

56,9

1,9

TAK

Portugalia

-3,3

66,6

2,1

NIE

Słowenia

-0,5

20,1

3,1

TAK

Finlandia

2,4

29,8

1,8

TAK

Polska

-2,4

42,9

2,6

TAK

Strefa euro a kryzys

Udział długu publicznego w PKB

2006

2007

2008

2009

2010

Włochy

106,9

104,1

104,3

103,8

Grecja

95,9

94,8

93,4

92,2

91,9

Belgia

87,8

83,9

86,5

86,1

85,6

Niemcy

67,6

65,1

64,3

63,2

61,9

Portugalia

64,7

63,6

64,3

65,2

66,6

Malta

63,9

62,2

63,1

63,2

63,1

France

63,6

63,9

65,4

67,7

69,9

średnia strefy

euro

68,3

66,1

66,6

67,2

67,6

Polska

47,7

44,9

43,7

43,4

42,9

Kraje UGW (+Polska) niespełniające kryterium inflacyjnego za lata

2008-2010

2008

2009

2010

Grecja

inflacja, dług

Cypr

inflacja

Luksemburg

inflacja

Malta

inflacja, dług,

deficyt

dług

Słowenia

inflacja

Polska

inflacja

Kryteria konwergencji w 2009

roku dla krajów spoza strefy euro:

Kraj

deficyt

dług publiczny

(proc. PKB)

inflacja

stopy

długoterminow

spełnia

warunki

konwergencji

Dania

-2.0

33.7

1.1

3.6

TAK

Kryteria

-3.0

60.0

1.5

6.0

Czechy

-6.6

36.5

0.6

4.9

NIE

Bułgaria

-0.8

15.1

2.4

7.3

NIE

Estonia

-3.0

7.4

0.2

7.9

NIE

Łotwa

-9.0

33.2

3.5

12.3

NIE

Litwa

-9.8

29.9

3.9

14.5

NIE

Węgry

-4.1

79.1

4.3

9.1

NIE

Polska

-6.4

51.7

3.9

6.1

NIE

Rumunia

-7.8

21.8

5.7

10.3

NIE

Szwecja

-2.1

42.1

1.9

3.2

NIE

Wielka
Brytania

-12.1

68.6

2.0

3.4

NIE

Strefa euro a kryzys



Sytuacja finansów publicznych krajów UE przypomina domino, w którym

pierwsza przewracająca się kostka, przewraca następną, a ta kolejne.



Europejski Mechanizm Stabilizacyjny

: 750 mld euro (440 mld euro

kraje strefy euro, 310 mld euro MFW) – pomoc dla państw

przeżywających poważne trudności finansowe. W zamian wymagane jest

wprowadzenie radykalnych reform: stabilizacja finansów publicznych,

podatków, wprowadzenie ułatwień dla biznesu itp. Pomoc otrzymała

Grecja (110 mld euro), Irlandia (85 mld euro).



Grecja – największe konsekwencje kryzysu. Recesja -1,3% PKB, wysoka

stopa bezrobocia 15%, olbrzymi deficyt budżetowy, dług publiczny, wysoki

poziom inflacji.



Pakiet pomocowy dla Grecji przyznany przez UE i MFW (110 mld euro

przez 3 lata, 2010-2013)



Grecja zobowiązała się obniżyć deficyt bieżący (w 2010 r. 8% PKB) do

7,4% w 2011 r., a docelowo do niecałych 3% do 2014. Wprowadziła

podwyżki podatków, zamrożenie płac w sferze budżetowej, obcięcie

premii, a także podniosła wiek emerytalny.

Strefa euro a kryzys



Irlandia

– problemy sektora bankowego (finansował boom na rynku

nieruchomości). Podczas kryzysu światowego rząd irlandzki udzielił kredytów

bankom 50 mld euro. Oprocentowanie irlandzkich obligacji przekroczyło 9% i

rząd poprosił o pomoc KE i MFW. Konieczność przyjęcia pakietu rozwiązań

podatkowo-oszczędnościowych.



Portugalia

brak gwałtownego załamania, ale od zawsze słaby wzrost gospod.

1 proc. PKB, narastanie deficytu finansów publicznych i długu publicznego.



Hiszpania

– wysoki wzrost gospodarczy (inwestycje infrastrukturalne i

boom na rynku nieruchomości), ale załamanie w 2008r. , wyraźny spadek

PKB, bardzo wysokie bezrobocie – 20%, niejasny stan finansowy banków.

Sytuacja w Hiszpanii ma poważne reperkusje dla całej strefy euro, bowiem jej

gospodarka tworzy 12% PKB całej strefy euro, czyli 2 razy więcej niż Grecja,

Irlandia i Portugalia razem.

Włochy

- niższy niż w innych państwach deficyt finansów publicznych, ale

bardzo duży dług publiczny. Rząd wspiera wzrost gospodarczy

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
unia gospodarcza i walutowa
europejska unia gospodarcza i walutowa, Pomoce naukowe, studia, problematyka miedzynarodowa
europejska unia gospodarczo-walutowa, Historia integracji, 2
Unia Gospodarcza i Walutowa Integracja druk (3)
Unia Gospodarczo Walutowa wykł 28 marzec
Unia Gospodarcza i Walutowa, UE, Polityki wspólnotowe
Unia Gospodarcza i Walutowa, Notatki Europeistyka Studia dzienne
Unia Gospodarcza i Walutowa
Unia Gospodarcza i Walutowa
Unia Gospodarcza i Walutowa
Unia Gospodarcza i walutowa
unia gospodarcza i walutowa
europejska unia gospodarcza i walutowa, Pomoce naukowe, studia, problematyka miedzynarodowa
Unia Gospodarcza i Walutowa
Unia Gospodarczo walutowa historia
Unia Gospodarcza i(2), europeistyka

więcej podobnych podstron

Unia Gospodarcza i Walutowa Aktualne

Document Outline