SZKOLENIE BHP

Zagrożenia w kopalni

oddziały szybowe

mgr Jarosław

mgr Jarosław

BEDNORZ

BEDNORZ

ZAGROŻENIA W SZYBACH WDECHOWYCH I

ZAGROŻENIA W SZYBACH WDECHOWYCH I

WYDECHOWYCH

WYDECHOWYCH

•

§ 187. 1. Ilość powietrza doprowadzana do

§ 187. 1. Ilość powietrza doprowadzana do

wyrobisk powinna zapewniać utrzymanie w tych

wyrobisk powinna zapewniać utrzymanie w tych

wyrobiskach wymaganego składu powietrza i

wyrobiskach wymaganego składu powietrza i

temperatury.

temperatury.

•

2. Wszystkie dostępne wyrobiska i pomieszczenia

2. Wszystkie dostępne wyrobiska i pomieszczenia

przewietrza się w taki sposób, aby zawartość

przewietrza się w taki sposób, aby zawartość

tlenu w powietrzu nie była mniejsza niż

tlenu w powietrzu nie była mniejsza niż

19%

19%

(objętościowo)

(objętościowo)

PODSTAWOWE ZAGROŻENIA W ODDZIALE

PODSTAWOWE ZAGROŻENIA W ODDZIALE

SZYBOWYM :

SZYBOWYM :

•

- ZAGROŻENIA GAZOWE

- ZAGROŻENIA GAZOWE

•

- ZAGROŻENIA WYBYCHEM PYŁU WĘGLOWEGO

- ZAGROŻENIA WYBYCHEM PYŁU WĘGLOWEGO

•

- ZAGROŻENIA ELEKTRYCZNE

- ZAGROŻENIA ELEKTRYCZNE

•

- ZAGROŻENIE TĄPANIAMI

- ZAGROŻENIE TĄPANIAMI

•

- ZAGROŻENIE POŻAROWE

- ZAGROŻENIE POŻAROWE

•

- ZAGROŻENIE WODNE

- ZAGROŻENIE WODNE

•

- ZAGROŻENIE PROMIENIOWANIEM

- ZAGROŻENIE PROMIENIOWANIEM

JONIZUJACYM

JONIZUJACYM

•

- ZAGROŻENIE UPADKIEM Z WYSOKOŚCI

- ZAGROŻENIE UPADKIEM Z WYSOKOŚCI

•

- ZAGROŻENIE SPADAJĄCYMI PRZEDMIOTAMI

- ZAGROŻENIE SPADAJĄCYMI PRZEDMIOTAMI

DEFINICJE

DEFINICJE

•

NDSCh

NDSCh

- najwyższe dopuszczalne stężenie

- najwyższe dopuszczalne stężenie

chwilowe - wartość średnia stężenia, które nie

chwilowe - wartość średnia stężenia, które nie

powinno spowodować ujemnych zmian w stanie

powinno spowodować ujemnych zmian w stanie

zdrowia pracownika, jeżeli występuje w

zdrowia pracownika, jeżeli występuje w

środowisku pracy nie dłużej niż

środowisku pracy nie dłużej niż

15 minut

15 minut

i nie

i nie

częściej niż

częściej niż

2 razy w czasie zmiany roboczej

2 razy w czasie zmiany roboczej

w

w

odstępie czasu nie krótszym niż

odstępie czasu nie krótszym niż

1 godzina

1 godzina

•

NDS (TLV, MAC, MAK) i NDN

NDS (TLV, MAC, MAK) i NDN

- Najwyższe

- Najwyższe

Dopuszczalne Stężenie i Najwyższe Dopuszczalne

Dopuszczalne Stężenie i Najwyższe Dopuszczalne

Natężenie - wartość średnia ważona - stężenie

Natężenie - wartość średnia ważona - stężenie

lub natężenie, którego oddziaływanie na

lub natężenie, którego oddziaływanie na

pracownika w ciągu

pracownika w ciągu

8 godzinnego

8 godzinnego

dobowego i

dobowego i

przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy

przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy

określonego w

określonego w

Kodeksie Pracy

Kodeksie Pracy

,

,

przez jego okres

przez jego okres

aktywności zawodowej nie powinno spowodować

aktywności zawodowej nie powinno spowodować

ujemnych zmian w jego stanie zdrowia, oraz w

ujemnych zmian w jego stanie zdrowia, oraz w

stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

DWUTLENEK WĘGLA (CO2 )

DWUTLENEK WĘGLA (CO2 )

•

Gaz:

Gaz:

•

bezwonny

bezwonny

•

bez zapachu

bez zapachu

•

bez barwy

bez barwy

•

niepalny

niepalny

•

duszący

duszący

•

smak kwaskowaty przy dużych stężeniach

smak kwaskowaty przy dużych stężeniach

•

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 1,97g)

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 1,97g)

zbiera się w dolnej części wyrobiska

zbiera się w dolnej części wyrobiska

•

maksymalne stężenie do

maksymalne stężenie do

1 %

1 %

TLENEK WĘGLA (CO)

TLENEK WĘGLA (CO)

•

Gaz:

Gaz:

•

bezwonny

bezwonny

•

bez barwy

bez barwy

•

bez smaku

bez smaku

•

trujący - początkowe objawy: ból głowy (20-30%

trujący - początkowe objawy: ból głowy (20-30%

nasycenia hemoglobiny CO), zaburzenia

nasycenia hemoglobiny CO), zaburzenia

równowagi i zawroty (30-60%), utrata

równowagi i zawroty (30-60%), utrata

przytomności (60-80%), śmierć (pow. 80%).

przytomności (60-80%), śmierć (pow. 80%).

•

nieco lżejszy od powietrza (1litr waży 1,25g)

nieco lżejszy od powietrza (1litr waży 1,25g)

•

palny, w stężeniu od 15-29% wybuchowy w temp.

palny, w stężeniu od 15-29% wybuchowy w temp.

zwykłej

zwykłej

•

NDS (0,0026)

NDS (0,0026)

•

NDSCH (0,015)

NDSCH (0,015)

SIARKOWODÓR (H2S)

SIARKOWODÓR (H2S)

•

Gaz:

Gaz:

•

bez barwy

bez barwy

•

bez smaku

bez smaku

•

zapach zgniłych jaj

zapach zgniłych jaj

•

trujący

trujący

•

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 1,54g )

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 1,54g )

•

palny, w stężeniu 4-46% wybuchowy przy

palny, w stężeniu 4-46% wybuchowy przy

zawartości tlenu 2,25%

zawartości tlenu 2,25%

•

działa drażniąco na błony śluzowe

działa drażniąco na błony śluzowe

•

NDS (0,0007)

NDS (0,0007)

•

NDSCH (0,0014)

NDSCH (0,0014)

DWUTLENEK SIARKI (SO2)

DWUTLENEK SIARKI (SO2)

•

Gaz:

Gaz:

•

trujący

trujący

•

dusząca woń

dusząca woń

•

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 2,93 g)

cięższy od powietrza ( 1 litr waży 2,93 g)

•

drażniący drogi oddechowe

drażniący drogi oddechowe

•

NDS (0,000075)

NDS (0,000075)

•

NDSCH (0,00019)

NDSCH (0,00019)

TLENKI AZOTU (NO, NO2)

TLENKI AZOTU (NO, NO2)

•

Gaz:

Gaz:

•

gryzący zapach

gryzący zapach

•

od żółtego do ciemnobrunatnego koloru

od żółtego do ciemnobrunatnego koloru

•

żrące, trujące

żrące, trujące

•

powstają po zastosowaniu materiałów

powstają po zastosowaniu materiałów

wybuchowych zawierających glicerynę

wybuchowych zawierających glicerynę

•

NDS (0,00026)

NDS (0,00026)

•

NDSCH (0,00052)

NDSCH (0,00052)

WODÓR (H2)

WODÓR (H2)

•

Gaz:

Gaz:

•

bezwonny

bezwonny

•

bezbarwny

bezbarwny

•

bez smaku

bez smaku

•

łatwopalny, w stężeniu 4-72% wybuchowy

łatwopalny, w stężeniu 4-72% wybuchowy

•

lżejszy od powietrza ( 1 litr waży 0,089g)

lżejszy od powietrza ( 1 litr waży 0,089g)

•

obojętny dla organizmu ale wypiera tlen

obojętny dla organizmu ale wypiera tlen

•

powstaje w trakcie pożaru w procesach

powstaje w trakcie pożaru w procesach

rozpadu się cząsteczek wody pod wpływem

rozpadu się cząsteczek wody pod wpływem

wysokiej temperatury

wysokiej temperatury

ZAGROŻENIE METANOWE (CH4)

ZAGROŻENIE METANOWE (CH4)

•

Gaz:

Gaz:

•

bezbarwny

bezbarwny

•

bez zapachu

bez zapachu

•

bez smaku

bez smaku

•

lżejszy od powietrza ( 1 litr waży 0,72g)

lżejszy od powietrza ( 1 litr waży 0,72g)

•

palny, w stężeniu

palny, w stężeniu

5-15 %

5-15 %

wybuchowy,

wybuchowy,

najwyższa wybuchowość

najwyższa wybuchowość

9% (stężenie

9% (stężenie

stechiometryczne)

stechiometryczne)

Stopnie metanowości

pokładów

•

§ 12. 1. Wyrobiska w polach metanowych w

podziemnych zakładach górniczych wydobywających

węgiel kamienny zalicza się do wyrobisk:

•

1) niezagrożonych wybuchem metanu, stanowiących

wyrobiska ze stopniem „a” niebezpieczeństwa

wybuchu metanu, jeżeli nagromadzenie metanu w

powietrzu powyżej 0,5 % jest wykluczone,

•

2) ze stopniem „b” niebezpieczeństwa wybuchu

metanu, jeżeli w normalnych warunkach

przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu

powyżej 1 % jest wykluczone,

•

3) ze stopniem „c” niebezpieczeństwa wybuchu

metanu, jeżeli nawet w normalnych warunkach

przewietrzania nagromadzenie metanu w powietrzu

może przekroczyć 1 %.

Kategorie zagrożenia

metanowego

•

1)

pierwszej kategorii

zagrożenia metanowego, jeżeli

stwierdzono występowanie metanu pochodzenia

naturalnego w ilości

od 0,1 do 2,5 m3/Mg

, w przeliczeniu na

czystą substancję węglową,

•

2)

drugiej kategorii

zagrożenia metanowego, jeżeli

stwierdzono występowanie metanu pochodzenia

naturalnego w ilości powyżej

2,5 m3/Mg, lecz nie większej

niż 4,5 m3/Mg

, w przeliczeniu na czystą substancję

węglową,

•

3)

trzeciej kategorii

zagrożenia metanowego, jeżeli

stwierdzono występowanie metanu pochodzenia

naturalnego w ilości powyżej

4,5 m3/Mg, lecz nie większej

niż 8 m3/Mg

, w przeliczeniu na czystą substancję węglową,

•

4)

czwartej kategorii

zagrożenia metanowego, jeżeli

stwierdzono występowanie metanu pochodzenia

naturalnego w ilości

powyżej 8 m3/Mg

, w przeliczeniu na

czystą substancję węglową, lub wystąpił nagły wypływ

metanu albo wyrzut metanu i skał.

•

Czysta substancja węglowa
(Csw)

jest to przelicznik podający

ilość czystego - atomicznego
węgla w skale - węglu
kamiennym - bez wody i popiołu.

Górnictwo światowe po raz pierwszy

Górnictwo światowe po raz pierwszy

spotkało się z zagrożeniem metanowym

spotkało się z zagrożeniem metanowym

w końcu XVIII wieku, gdy w

w końcu XVIII wieku, gdy w

1

1

8

8

12

12

roku

roku

doszło do pierwszej wielkiej katastrofy

doszło do pierwszej wielkiej katastrofy

spowodowanej wybuchem metanu w

spowodowanej wybuchem metanu w

Fel

Fel

l

l

ing,

ing,

gdzie zginęło

gdzie zginęło

92

92

górników

górników

(najmłodszy miał 8 lat)

(najmłodszy miał 8 lat)

. Największa

. Największa

znana w górnictwie światowym

znana w górnictwie światowym

katastrofa kopalniana spowodowana

katastrofa kopalniana spowodowana

została zapłonem metanu, do czego

została zapłonem metanu, do czego

dołączył się wielki wybuch pyłu

dołączył się wielki wybuch pyłu

węglowego. W katastrofie tej, która

węglowego. W katastrofie tej, która

nastąpiła w

nastąpiła w

kopalni Honkeiko

kopalni Honkeiko

(Mandżuria) w 1942 r zginęło 1527 osób.

(Mandżuria) w 1942 r zginęło 1527 osób.

•

. W przypadku gdy w wyrobisku

. W przypadku gdy w wyrobisku

zawartość metanu wynosi powyżej

zawartość metanu wynosi powyżej

2%,

2%,

niezwłocznie:

niezwłocznie:

•

1) wycofuje się ludzi z zagrożonych

1) wycofuje się ludzi z zagrożonych

wyrobisk,

wyrobisk,

•

2) wyłącza sieć elektryczną,

2) wyłącza sieć elektryczną,

•

3) unieruchamia maszyny i urządzenia,

3) unieruchamia maszyny i urządzenia,

•

4) zagradza wejścia do tych wyrobisk,

4) zagradza wejścia do tych wyrobisk,

•

5) zawiadamia najbliższą osobę dozoru

5) zawiadamia najbliższą osobę dozoru

ruchu.

ruchu.

•

2. Obowiązek wyłączenia nie dotyczy

2. Obowiązek wyłączenia nie dotyczy

urządzeń elektrycznych, które mogą

urządzeń elektrycznych, które mogą

być eksploatowane przy dowolnej

być eksploatowane przy dowolnej

zawartości metanu w powietrzu.

zawartości metanu w powietrzu.

•

Zawartość metanu w powietrzu nie powinna

Zawartość metanu w powietrzu nie powinna

przekraczać:

przekraczać:

•

1)

1)

1%

1%

— na wylocie z rejonowych prądów

— na wylocie z rejonowych prądów

powietrza,

powietrza,

•

2)

2)

0,75%

0,75%

— w szybie wydechowym,

— w szybie wydechowym,

•

1. Zawartość metanu w powietrzu

1. Zawartość metanu w powietrzu

kontroluje się, przeprowadzając pomiary:

kontroluje się, przeprowadzając pomiary:

•

1) pod stropem wyrobiska,

1) pod stropem wyrobiska,

•

2) nad obudową wyrobiska,

2) nad obudową wyrobiska,

•

3) w miejscach możliwych wypływów lub

3) w miejscach możliwych wypływów lub

gromadzenia się metanu.

gromadzenia się metanu.

•

2. Pomiar zawartości metanu pod stropem

2. Pomiar zawartości metanu pod stropem

wyrobiska wykonuje się nie niżej niż

wyrobiska wykonuje się nie niżej niż

10 cm

10 cm

od najwyższego miejsca niezabudowanego

od najwyższego miejsca niezabudowanego

stropu, szczelnej obudowy lub okładziny

stropu, szczelnej obudowy lub okładziny

obudowy.

obudowy.

•

3. Pomiar zawartości metanu nad obudową

3. Pomiar zawartości metanu nad obudową

wyrobiska wykonuje się w najwyższym

wyrobiska wykonuje się w najwyższym

dostępnym miejscu wyrobiska nad

dostępnym miejscu wyrobiska nad

obudową.

obudową.

•

W szybach (szybikach) przewietrzanych za

W szybach (szybikach) przewietrzanych za

pomocą lutniociągów zabudowuje się czujniki

pomocą lutniociągów zabudowuje się czujniki

metanomierzy wyłączająco-rejestrujących:

metanomierzy wyłączająco-rejestrujących:

•

1) co najmniej

1) co najmniej

10 m

10 m

poniżej zrębu szybu lub

poniżej zrębu szybu lub

poziomu przy wentylacji tłoczącej,

poziomu przy wentylacji tłoczącej,

•

2) przy wentylacji ssącej w lutniociągu przed

2) przy wentylacji ssącej w lutniociągu przed

wentylatorem,

wentylatorem,

•

3) pod pomostem roboczym.

3) pod pomostem roboczym.

•

2. Czujniki, o których mowa w ust. 1, powinny,

2. Czujniki, o których mowa w ust. 1, powinny,

po przekroczeniu zawartości 1% metanu w

po przekroczeniu zawartości 1% metanu w

•

powietrzu:

powietrzu:

•

1) wyłączać urządzenia elektryczne w szybach

1) wyłączać urządzenia elektryczne w szybach

oraz

oraz

10-metrowej

10-metrowej

strefie od wylotu szybu, z

strefie od wylotu szybu, z

wyjątkiem

wyjątkiem

•

wentylatorów i urządzeń przeznaczonych do

wentylatorów i urządzeń przeznaczonych do

jazdy ludzi,

jazdy ludzi,

•

2) powodować w

2) powodować w

10-metrowej

10-metrowej

strefie od wylotu

strefie od wylotu

szybu uruchomienie sygnalizacji ostrzegawczej

szybu uruchomienie sygnalizacji ostrzegawczej

Pomiar:

Pomiar:

•

- metanomierze osobiste

- metanomierze osobiste

•

- metanomierze o stałym pomiarze (Signal,

- metanomierze o stałym pomiarze (Signal,

Szachtior)

Szachtior)

•

- metanometria automatyczna

- metanometria automatyczna

PYŁ WĘGLOWY

PYŁ WĘGLOWY

•

Pyłem węglowym nazywamy te wszystkie

Pyłem węglowym nazywamy te wszystkie

ziarna węgla, które przechodzą przez sito z

ziarna węgla, które przechodzą przez sito z

oczkami o wymiarze boku

oczkami o wymiarze boku

1 mm

1 mm

. Pył

. Pył

węglowy wytwarzany jest w dużych

węglowy wytwarzany jest w dużych

ilościach w wyrobiskach podziemnych w

ilościach w wyrobiskach podziemnych w

wyniku rozdrobnienia węgla w toku

wyniku rozdrobnienia węgla w toku

eksploatacji i transportu. Duże ilości pyłu

eksploatacji i transportu. Duże ilości pyłu

węglowego powstają także w wyniku

węglowego powstają także w wyniku

tąpań,

tąpań,

ciśnienia skał, wyrzutów węgla i gazów itp

ciśnienia skał, wyrzutów węgla i gazów itp

..

..

Do powstania wybuchu pyłu węglowego

Do powstania wybuchu pyłu węglowego

w wyrobisku kopalnianym konieczne

w wyrobisku kopalnianym konieczne

są następujące warunki:

są następujące warunki:

-

-

pył węglowy musi występować w

pył węglowy musi występować w

odpowiedniej ilości i jakości

odpowiedniej ilości i jakości

- musi zaistnieć czynnik mechaniczny

- musi zaistnieć czynnik mechaniczny

powodujący wzbicie obłoku pyłu

powodujący wzbicie obłoku pyłu

- musi zadziałać czynnik termiczny

- musi zadziałać czynnik termiczny

powodujący ogrzanie, zapalenie pyłu i

powodujący ogrzanie, zapalenie pyłu i

wybuch.

wybuch.

KLASY ZAGROŻENIA PYŁOWEGO

KLASY ZAGROŻENIA PYŁOWEGO

Do pokładów o klasie wybuchowości pyłu

Do pokładów o klasie wybuchowości pyłu

A

A

zalicza się te

zalicza się te

wyrobiska, w których

wyrobiska, w których

:

:

- nie występują strefy z niebezpiecznym pyłem węglowym

- nie występują strefy z niebezpiecznym pyłem węglowym

- występują strefy z niebezpiecznym pyłem węglowym, ale są

- występują strefy z niebezpiecznym pyłem węglowym, ale są

one krótsze od

one krótsze od

30 m

30 m

- występują strefy z niebezpiecznym pyłem dłuższe od

- występują strefy z niebezpiecznym pyłem dłuższe od

30 m

30 m

, ale znajdują się one w odległości większej niż

, ale znajdują się one w odległości większej niż

300 m

300 m

w polach niemetanowych oraz

w polach niemetanowych oraz

500 m

500 m

w polach

w polach

metanowych, od miejsca możliwego zapoczątkowania

metanowych, od miejsca możliwego zapoczątkowania

wybuchu.

wybuchu.

Do

Do

klasy pyłowości

klasy pyłowości

B

B

zalicza się pokłady mające strefy z

zalicza się pokłady mające strefy z

niebezpiecznym pyłem węglowym dłuższe

niebezpiecznym pyłem węglowym dłuższe

od 30 m

od 30 m

i

i

znajdujące się w odległościach mniejszych od

znajdujące się w odległościach mniejszych od

wspomnianych powyżej miejsc możliwego zapoczątkowania

wspomnianych powyżej miejsc możliwego zapoczątkowania

wybuchu, np. miejsca robót strzelniczych, pól pożarowych

wybuchu, np. miejsca robót strzelniczych, pól pożarowych

itp..

itp..

Zwalczanie zagrożenia pyłowego

Zwalczanie zagrożenia pyłowego

•

Opylanie wyrobisk pyłem kamiennym

Opylanie wyrobisk pyłem kamiennym

•

Zmywanie pyłu węglowego

Zmywanie pyłu węglowego

•

Mechaniczne usuwanie

Mechaniczne usuwanie

•

Niedopuszczanie do powstawania

Niedopuszczanie do powstawania

•

W przypadku gdy strefy zabezpieczające są

W przypadku gdy strefy zabezpieczające są

opylane pyłem kamiennym, zawartość części

opylane pyłem kamiennym, zawartość części

niepalnych stałych w pyle kopalnianym w strefie

niepalnych stałych w pyle kopalnianym w strefie

zabezpieczającej, oznaczona zgodnie z Polskimi

zabezpieczającej, oznaczona zgodnie z Polskimi

Normami, powinna wynosić co najmniej:

Normami, powinna wynosić co najmniej:

•

1)

1)

70 %

70 %

w polach niemetanowych,

w polach niemetanowych,

•

2)

2)

80 %

80 %

w polach metanowych.

w polach metanowych.

•

Ilość wody lub pyłu kamiennego na zaporze

Ilość wody lub pyłu kamiennego na zaporze

przeciwwybuchowej w przeliczeniu na 1 m2

przeciwwybuchowej w przeliczeniu na 1 m2

przekroju wyrobiska w świetle obudowy powinna

przekroju wyrobiska w świetle obudowy powinna

wynosić co najmniej:

wynosić co najmniej:

•

1)

1)

200 dm3 wody lub 200 kg

200 dm3 wody lub 200 kg

pyłu kamiennego w

pyłu kamiennego w

polach niemetanowych,

polach niemetanowych,

•

2)

2)

400 dm3 wody lub 400 kg

400 dm3 wody lub 400 kg

pyłu kamiennego w

pyłu kamiennego w

polach metanowych oraz w polach niemetalowych

polach metanowych oraz w polach niemetalowych

dla zabezpieczenia pól pożarowych

dla zabezpieczenia pól pożarowych

.

.

ZAGROŻENIE TĄPANIAMI

ZAGROŻENIE TĄPANIAMI

•

Tąpaniami

Tąpaniami

nazywamy zjawisko, w czasie którego następuje

nazywamy zjawisko, w czasie którego następuje

gwałtowne zruszenie struktury skał pod wpływem ciśnienia

gwałtowne zruszenie struktury skał pod wpływem ciśnienia

przekraczającego ich wytrzymałość na ściskanie, a

przekraczającego ich wytrzymałość na ściskanie, a

objawiające się nagłym momentalnym przemieszczeniem

objawiające się nagłym momentalnym przemieszczeniem

gruzu skalnego do wyrobiska

gruzu skalnego do wyrobiska

Tąpaniom towarzyszy potężny huk z podmuchem

Tąpaniom towarzyszy potężny huk z podmuchem

powietrza i wstrząs, często odczuwany także na

powietrza i wstrząs, często odczuwany także na

powierzchni ziemi i rejestrowany przez sejsmografy.

powierzchni ziemi i rejestrowany przez sejsmografy.

Tąpania są poprzedzane objawami

Tąpania są poprzedzane objawami

wzmożonego ciśnienia

wzmożonego ciśnienia

,

,

jak np.

jak np.

wyciskaniem spągu, łamaniem obudowy,

wyciskaniem spągu, łamaniem obudowy,

odpryskiwaniem węgla, trzaskami węgla oraz trzaskaniem i

odpryskiwaniem węgla, trzaskami węgla oraz trzaskaniem i

szmerami w górotworze.

szmerami w górotworze.

Zniszczenia powstałe wskutek

Zniszczenia powstałe wskutek

tąpań powodują bardzo często zupełne zaciśnięcie

tąpań powodują bardzo często zupełne zaciśnięcie

chodników i charakteryzują się przede wszystkim

chodników i charakteryzują się przede wszystkim

obrywaniem się węgla ze stropu i ociosów, wyciskaniem

obrywaniem się węgla ze stropu i ociosów, wyciskaniem

spągu, rzadziej obwałami warstw kamienia ze stropu.

spągu, rzadziej obwałami warstw kamienia ze stropu.

Odprężeniami

Odprężeniami

nazywa się zjawiska podobne do tąpań, lecz o

nazywa się zjawiska podobne do tąpań, lecz o

słabszym natężeniu, powstające tylko na odsłoniętej

słabszym natężeniu, powstające tylko na odsłoniętej

powierzchni jednego przodku roboczego lub w jego pobliżu.

powierzchni jednego przodku roboczego lub w jego pobliżu.

Na skutek odprężenia mogą powstać odspojenia od calizny

Na skutek odprężenia mogą powstać odspojenia od calizny

jednego lub kilku bloków węgla. Odprężeń tych nie zalicza

jednego lub kilku bloków węgla. Odprężeń tych nie zalicza

się do tąpań.

się do tąpań.

Zawałem

Zawałem

nazywa się zjawisko załamania się skał, powstałe

nazywa się zjawisko załamania się skał, powstałe

wskutek spękania górotworu. Zawał również może powstać

wskutek spękania górotworu. Zawał również może powstać

na skutek nadmiernego ciśnienia górotworu, różni się wtedy

na skutek nadmiernego ciśnienia górotworu, różni się wtedy

jednak od tąpnięcia wolniejszym przebiegiem, jakkolwiek

jednak od tąpnięcia wolniejszym przebiegiem, jakkolwiek

mogą mu towarzyszyć również huk i podmuch powietrza.

mogą mu towarzyszyć również huk i podmuch powietrza.

Wstrząsem górotworu

Wstrząsem górotworu

nazywa się zjawisko gwałtownego

nazywa się zjawisko gwałtownego

jego drgania, odczuwane na powierzchni ziemi lub pod

jego drgania, odczuwane na powierzchni ziemi lub pod

ziemią. Wstrząsy są często notowane przez stacje

ziemią. Wstrząsy są często notowane przez stacje

sejsmograficzne. Przyczyną wstrząsów może być

sejsmograficzne. Przyczyną wstrząsów może być

eksploatacja górnicza (wstrząs eksploatacyjny), albo

eksploatacja górnicza (wstrząs eksploatacyjny), albo

procesy tektoniczne zachodzące w skorupie ziemskiej

procesy tektoniczne zachodzące w skorupie ziemskiej

(wstrząs tektoniczny).

(wstrząs tektoniczny).

Do warunków naturalnych mających

Do warunków naturalnych mających

wpływ na występowanie tąpań

wpływ na występowanie tąpań

zalicza się:

zalicza się:

•

głębokość zalegania złoża

głębokość zalegania złoża

•

budowę geologiczną złoża

budowę geologiczną złoża

•

obecność mocnych warstw w stropie pokładu a

obecność mocnych warstw w stropie pokładu a

także w jego spągu

także w jego spągu

•

dużą skłonność niektórych pokładów do tąpań

dużą skłonność niektórych pokładów do tąpań

•

zaburzenia tektoniczne w budowie złoża (niecki,

zaburzenia tektoniczne w budowie złoża (niecki,

nasunięcia, zmiany upadu, zmiany grubości

nasunięcia, zmiany upadu, zmiany grubości

pokładu i inne).

pokładu i inne).

Do najważniejszych warunków

Do najważniejszych warunków

górniczych powodujących tąpania

górniczych powodujących tąpania

należą:

należą:

1.

1.

Koncentracja naprężeń, która może występować

Koncentracja naprężeń, która może występować

:

:

•

w pozostawionych resztkach eksploatowanego

w pozostawionych resztkach eksploatowanego

pokładu tąpiącego

pokładu tąpiącego

•

w partiach pokładu tąpiącego, leżących pod lub

w partiach pokładu tąpiącego, leżących pod lub

nad pozostawionymi resztkami w sąsiednich

nad pozostawionymi resztkami w sąsiednich

pokładach

pokładach

•

pod lub nad krawędziami eksploatacji

pod lub nad krawędziami eksploatacji

•

przy nadmiernym zgęszczeniu frontów

przy nadmiernym zgęszczeniu frontów

eksploatacjiprzy równoczesnym prowadzeniu

eksploatacjiprzy równoczesnym prowadzeniu

eksploatacji w kilku pokładach, w partiach

eksploatacji w kilku pokładach, w partiach

leżących nad sobą, zwłaszcza w przypadku

leżących nad sobą, zwłaszcza w przypadku

różnych kierunków eksploatacji

różnych kierunków eksploatacji

2.

2.

Osłabienie calizny węglowej na skutek:

Osłabienie calizny węglowej na skutek:

•

nadmiernego rozcięcia złoża chodnikami

nadmiernego rozcięcia złoża chodnikami

•

prowadzenia wyrobisk w poprzek uławicenia

prowadzenia wyrobisk w poprzek uławicenia

•

nadmiernie rozwiniętego frontu eksploatacji

nadmiernie rozwiniętego frontu eksploatacji

•

dwuskrzydłowej eksploatacji przy systemie

dwuskrzydłowej eksploatacji przy systemie

zabierkowym

zabierkowym

•

zbyt intensywnego postępu eksploatacji

zbyt intensywnego postępu eksploatacji

•

nieszczelnej podsadzki hydraulicznej

nieszczelnej podsadzki hydraulicznej

•

niewłaściwego zawału stropu lub źle

niewłaściwego zawału stropu lub źle

wykonanej podsadzki.

wykonanej podsadzki.

STOPNIE ZAGROŻENIA TAPANIAMI

STOPNIE ZAGROŻENIA TAPANIAMI

•

Do pierwszej

Do pierwszej

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się

pokłady lub części pokładów, w których tąpania nie

pokłady lub części pokładów, w których tąpania nie

występowały w ostatnich trzech latach prowadzonej

występowały w ostatnich trzech latach prowadzonej

eksploatacji, lub pokłady te odprężono przez wcześniejsze

eksploatacji, lub pokłady te odprężono przez wcześniejsze

wybranie pokładu odprężającego z zawałem stropu.

wybranie pokładu odprężającego z zawałem stropu.

•

Do drugiej

Do drugiej

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się części

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się części

pokładów skłonnych do tąpań, w których tąpania nie

pokładów skłonnych do tąpań, w których tąpania nie

występowały w ostatnich dwóch latach prowadzenia

występowały w ostatnich dwóch latach prowadzenia

eksploatacji lub części pokładu odprężone przez wcześniejsze

eksploatacji lub części pokładu odprężone przez wcześniejsze

wybranie pokładu odprężającego z podsadzką hydrauliczną.

wybranie pokładu odprężającego z podsadzką hydrauliczną.

•

Do trzeciej

Do trzeciej

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się

kategorii zagrożenia tąpaniami zalicza się

pokłady lub części pokładów, w których wystąpiło tąpnięcie

pokłady lub części pokładów, w których wystąpiło tąpnięcie

pomimo prowadzenia eksploatacji w sposób zapobiegający

pomimo prowadzenia eksploatacji w sposób zapobiegający

koncentracji naprężeń oraz nie odprężone pokłady lub ich

koncentracji naprężeń oraz nie odprężone pokłady lub ich

partie znajdujące się w filarach ochronnych, oporowych czy

partie znajdujące się w filarach ochronnych, oporowych czy

resztkach pokładu a także w strefach oddziaływania krawędzi

resztkach pokładu a także w strefach oddziaływania krawędzi

eksploatacji

eksploatacji

ZAGROZENIE POŻAROWE

ZAGROZENIE POŻAROWE

•

Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie

Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie

w wyrobisku podziemnym otwartego ognia —

w wyrobisku podziemnym otwartego ognia —

żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym

żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym

substancji oraz utrzymywanie się w powietrzu

substancji oraz utrzymywanie się w powietrzu

kopalnianym dymów lub utrzymywanie się w

kopalnianym dymów lub utrzymywanie się w

przepływowym prądzie powietrza stężenia

przepływowym prądzie powietrza stężenia

tlenku węgla powyżej

tlenku węgla powyżej

0,0026%.

0,0026%.

•

Pojawienie się w powietrzu kopalnianym

Pojawienie się w powietrzu kopalnianym

dymów lub tlenku węgla w ilości powyżej

dymów lub tlenku węgla w ilości powyżej

0,0026%,

0,0026%,

w wyniku stosowania dopuszczalnych

w wyniku stosowania dopuszczalnych

procesów technologicznych, w szczególności

procesów technologicznych, w szczególności

robót strzałowych, prac spawalniczych, pracy

robót strzałowych, prac spawalniczych, pracy

maszyn z napędem spalinowym lub wydzielania

maszyn z napędem spalinowym lub wydzielania

się tlenku węgla wskutek urabiania, nie

się tlenku węgla wskutek urabiania, nie

podlega zgłoszeniu i rejestrowaniu jako pożar

podlega zgłoszeniu i rejestrowaniu jako pożar

podziemny.

podziemny.

PODZIAŁ POŻARÓW

PODZIAŁ POŻARÓW

•

Pożary endogeniczne

Pożary endogeniczne

są następstwem

są następstwem

samozapalenia się węgla wywołanego jego

samozapalenia się węgla wywołanego jego

utlenianiem się w warunkach uniemożliwiających

utlenianiem się w warunkach uniemożliwiających

odprowadzenie ciepła utleniania.

odprowadzenie ciepła utleniania.

•

Pożary egzogeniczne

Pożary egzogeniczne

Do najczęstszych przyczyn

Do najczęstszych przyczyn

tego rodzaju pożarów należy wadliwe działanie

tego rodzaju pożarów należy wadliwe działanie

urządzeń mechanicznych. Przyczyna ta

urządzeń mechanicznych. Przyczyna ta

występuję zazwyczaj w formie tarcia

występuję zazwyczaj w formie tarcia

powstającego wskutek nieprawidłowo

powstającego wskutek nieprawidłowo

zabudowanych, nienależycie eksploatowanych

zabudowanych, nienależycie eksploatowanych

lub uszkodzonych maszyn.

lub uszkodzonych maszyn.

Każda osoba, która zauważyła

Każda osoba, która zauważyła

pożar, natychmiast:

pożar, natychmiast:

•

1) alarmuje:

1) alarmuje:

•

a) pracowników zatrudnionych w rejonie

a) pracowników zatrudnionych w rejonie

pożaru,

pożaru,

•

b) dyspozytora ruchu zakładu górniczego

b) dyspozytora ruchu zakładu górniczego

TEL. 5500,

TEL. 5500,

•

2) przystępuje do akcji ratowniczo-gaśniczej,

2) przystępuje do akcji ratowniczo-gaśniczej,

polegającej na:

polegającej na:

•

a) ratowaniu życia zagrożonych osób,

a) ratowaniu życia zagrożonych osób,

•

b) gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń i

b) gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń i

sprzętu gaśniczego,

sprzętu gaśniczego,

•

c) wykonywaniu poleceń kierującego akcją

c) wykonywaniu poleceń kierującego akcją

ratowniczą.

ratowniczą.

ZAGROŻENIA WODNE

ZAGROŻENIA WODNE

Źródłami dopływu wody do kopalni mogą być

Źródłami dopływu wody do kopalni mogą być

zbiorniki wody powierzchniowej i podziemne

zbiorniki wody powierzchniowej i podziemne

.

.

Wody powierzchniowe

Wody powierzchniowe

stanowią rzeki, potoki,

stanowią rzeki, potoki,

rowy odwadniające, jeziora, stawy, osadniki,

rowy odwadniające, jeziora, stawy, osadniki,

zalewiska bezodpływowe itp..

zalewiska bezodpływowe itp..

Do wód

Do wód

podziemnych

podziemnych

należą te, które są

należą te, które są

zmagazynowane w szczelinach stref

zmagazynowane w szczelinach stref

tektonicznych, pieczarach krasowych, w starych

tektonicznych, pieczarach krasowych, w starych

wyrobiskach, w warstwach wodonośnych skał

wyrobiskach, w warstwach wodonośnych skał

zwięzłych (wapienie, dolomity, piaskowce, itp.) i

zwięzłych (wapienie, dolomity, piaskowce, itp.) i

sypkich (pyły, piaski i żwiry).

sypkich (pyły, piaski i żwiry).

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

•

zabezpieczenie kopalni przed możliwością

zabezpieczenie kopalni przed możliwością

nagłego wdarcia się dużych ilości wody

nagłego wdarcia się dużych ilości wody

•

ograniczenie stałego dopływu

ograniczenie stałego dopływu

•

odpowiednie kierowanie dopływającej wody

odpowiednie kierowanie dopływającej wody

•

usuwanie wody z kopalni na powierzchnię

usuwanie wody z kopalni na powierzchnię

Tamy

Tamy

mają za zadanie ochronę pewnej partii

mają za zadanie ochronę pewnej partii

wyrobisk przed nagłym wdarciem się wody do

wyrobisk przed nagłym wdarciem się wody do

kopalni. Istnieją dwa rodzaje tam wodnych, a

kopalni. Istnieją dwa rodzaje tam wodnych, a

mianowicie tamy tzw.

mianowicie tamy tzw.

głuche

głuche

oraz

oraz

tamy

tamy

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

.

.

Tamy głuche

Tamy głuche

są tamami

są tamami

zamykającymi wyrobiska na stałe lub na okres

zamykającymi wyrobiska na stałe lub na okres

występowania zagrożenia.

występowania zagrożenia.

Tamy bezpieczeństwa

Tamy bezpieczeństwa

natomiast zamykane są dopiero w chwili

natomiast zamykane są dopiero w chwili

wystąpienia zagrożenia.

wystąpienia zagrożenia.

Przy doborze miejsca dla tamy wodnej należy

Przy doborze miejsca dla tamy wodnej należy

pamiętać, aby skały otaczające je były możliwie

pamiętać, aby skały otaczające je były możliwie

zwięzłe, nienaruszone oraz

zwięzłe, nienaruszone oraz

wodonieprzepuszczalne.

wodonieprzepuszczalne.

Tamy mogą być

Tamy mogą być

:

:

•

drewniane

drewniane

•

murowane

murowane

•

żelazo – betonowe

żelazo – betonowe

Stopnie zagrożenia wodnego

Stopnie zagrożenia wodnego

•

Do

Do

pierwszego stopnia zagrożenia wodnego

pierwszego stopnia zagrożenia wodnego

zalicza się

zalicza się

zakład górniczy lub jego część, jeżeli brak jest źródeł

zakład górniczy lub jego część, jeżeli brak jest źródeł

tego zagrożenia lub są one w sposób pewny odizolowane

tego zagrożenia lub są one w sposób pewny odizolowane

od partii pokładów eksploatowanych lub przewidzianych

od partii pokładów eksploatowanych lub przewidzianych

do eksploatacji.

do eksploatacji.

•

Do

Do

drugiego stopnia zagrożenia wodnego

drugiego stopnia zagrożenia wodnego

zalicza się

zalicza się

zakład górniczy lub jego część, w przypadku gdy w

zakład górniczy lub jego część, w przypadku gdy w

sąsiedztwie eksploatowanej partii złoża występują źródła

sąsiedztwie eksploatowanej partii złoża występują źródła

zagrożenia wodnego lecz są one dostatecznie izolowane,

zagrożenia wodnego lecz są one dostatecznie izolowane,

w związku z czym stanowią one jedynie pośrednie

w związku z czym stanowią one jedynie pośrednie

zagrożenie dla prowadzonych i projektowanych wyrobisk

zagrożenie dla prowadzonych i projektowanych wyrobisk

górniczych.

górniczych.

•

Do

Do

trzeciego stopnia zagrożenia wodnego

trzeciego stopnia zagrożenia wodnego

zalicza się

zalicza się

zakład górniczy lub jego część, jeżeli w sąsiedztwie

zakład górniczy lub jego część, jeżeli w sąsiedztwie

eksploatowanej części złoża występują źródła zagrożeń

eksploatowanej części złoża występują źródła zagrożeń

wodnych stwarzające bezpośrednie zagrożenie.

wodnych stwarzające bezpośrednie zagrożenie.

ZAGROŻENIE PROMIENIOWANIEM

ZAGROŻENIE PROMIENIOWANIEM

JONIOZUJĄCYM

JONIOZUJĄCYM

•

Układy i elementy wyposażenia elektrycznego

Układy i elementy wyposażenia elektrycznego

urządzeń izotopowych lub urządzeń

urządzeń izotopowych lub urządzeń

wytwarzających promieniowanie jonizujące

wytwarzających promieniowanie jonizujące

powinny spełniać wymagania określone dla

powinny spełniać wymagania określone dla

urządzeń elektrycznych stosowanych w

urządzeń elektrycznych stosowanych w

podziemnych zakładach górniczych.

podziemnych zakładach górniczych.

•

2. Pojemniki ze źródłami promieniotwórczymi

2. Pojemniki ze źródłami promieniotwórczymi

oraz urządzenia izotopowe zabezpiecza się

oraz urządzenia izotopowe zabezpiecza się

przed uszkodzeniami mechanicznymi,

przed uszkodzeniami mechanicznymi,

działaniem agresywnych czynników i

działaniem agresywnych czynników i

wysokich temperatur, mogących spowodować,

wysokich temperatur, mogących spowodować,

pod względem ochrony radiologicznej,

pod względem ochrony radiologicznej,

pogorszenie własności eksploatacyjnych.

pogorszenie własności eksploatacyjnych.

Promieniowanie

Promieniowanie

jonizujące

jonizujące

T

T

o promieniowanie, które

o promieniowanie, które

przekazując swoją energię za

przekazując swoją energię za

pośrednictwem cząstek lub fal

pośrednictwem cząstek lub fal

elektromagnetycznych, może w

elektromagnetycznych, może w

otaczającym środowisku wywołać

otaczającym środowisku wywołać

jego jonizację, tj. obojętne

jego jonizację, tj. obojętne

elektrycznie atomy zamienia na jony

elektrycznie atomy zamienia na jony

o ładunku ujemnym i dodatnim.

o ładunku ujemnym i dodatnim.

Izotopy

Izotopy

promieniotwórcze

promieniotwórcze

T

T

o substancje chemiczne

o substancje chemiczne

charakteryzujące się emisją

charakteryzujące się emisją

promieniowania jonizującego.

promieniowania jonizującego.

Substancje promieniotwórcze zawierają

Substancje promieniotwórcze zawierają

jeden lub więcej nuklidów tego samego

jeden lub więcej nuklidów tego samego

pierwiastka o tej samej liczbie atomowej

pierwiastka o tej samej liczbie atomowej

lecz różniące się masą atomową.

lecz różniące się masą atomową.

Różnica ta wynika z innej liczby

Różnica ta wynika z innej liczby

neutronów w jądrze atomu.

neutronów w jądrze atomu.

Źródło

Źródło

promieniotwórcze

promieniotwórcze

T

T

o aparatura, substancja promieniotwórcza lub

o aparatura, substancja promieniotwórcza lub

obiekt, mogący emitować promieniowanie

obiekt, mogący emitować promieniowanie

jonizujące lub substancje promieniotwórcze.

jonizujące lub substancje promieniotwórcze.

Źródłem promieniotwórczym może być pierwiastek

Źródłem promieniotwórczym może być pierwiastek

chemiczny w którym następują samorzutne

chemiczny w którym następują samorzutne

przemiany w strukturze atomu. W rezultacie

przemiany w strukturze atomu. W rezultacie

następuje emisja promieniowania jonizującego

następuje emisja promieniowania jonizującego

alfa, beta, gamma lub neutronowego. Do źródeł

alfa, beta, gamma lub neutronowego. Do źródeł

promieniowania jonizujących zalicza się także,

promieniowania jonizujących zalicza się także,

m.in, aparaturę rentgenowską (promieniowanie X) i

m.in, aparaturę rentgenowską (promieniowanie X) i

akceleratory cząstek.

akceleratory cząstek.

MIEJSCA ZABUDOWY ŹRÓDEŁ

MIEJSCA ZABUDOWY ŹRÓDEŁ

PROMIENIOWANIA W KWK „POKÓJ

PROMIENIOWANIA W KWK „POKÓJ

”

”

•

Kobalt 60 – kontrola napełniania i

Kobalt 60 – kontrola napełniania i

opróżniania zbiorników węgla

opróżniania zbiorników węgla

•

Stront 90 – laboratorium kopalniane

Stront 90 – laboratorium kopalniane

•

Ameryk 241 zakład przeróbczy

Ameryk 241 zakład przeróbczy

•

Cez 137 płuczka miałowa i zakład

Cez 137 płuczka miałowa i zakład

przeróbczy

przeróbczy

•

Czujniki dymu

Czujniki dymu

Rodzaje promieniowania

Rodzaje promieniowania

•

Alfa – zasięg 10 cm, pochłania kartka

Alfa – zasięg 10 cm, pochłania kartka

papieru

papieru

•

Beta – zasięg 10 cm, pochłaniają materiały

Beta – zasięg 10 cm, pochłaniają materiały

lekkie (aluminium, szkło)

lekkie (aluminium, szkło)

•

Gamma – osłony z materiałów ciężkich

Gamma – osłony z materiałów ciężkich

(ołów, beton)

(ołów, beton)

KATEGORIE PROMIENIOWANIA

KATEGORIE PROMIENIOWANIA

•

KATEGORIA A 6 - 20 msV/rok

KATEGORIA A 6 - 20 msV/rok

•

KATEGORIA B 1 – 6 msV/rok

KATEGORIA B 1 – 6 msV/rok

•

Młodociani do 6 msV/rok

Młodociani do 6 msV/rok

•

Kobiety w ciąży do 1 msV/rok

Kobiety w ciąży do 1 msV/rok

Obsługa maszyn i

Obsługa maszyn i

urządzeń

urządzeń

•

§ 433. 1. Osoby nieupoważnione nie mogą

§ 433. 1. Osoby nieupoważnione nie mogą

wykonywać samodzielnie żadnych czynności

wykonywać samodzielnie żadnych czynności

przy maszynach, urządzeniach i instalacjach.

przy maszynach, urządzeniach i instalacjach.

•

2. Niedozwolona jest naprawa maszyn, urządzeń

2. Niedozwolona jest naprawa maszyn, urządzeń

i instalacji podczas ich ruchu oraz bezpośrednie

i instalacji podczas ich ruchu oraz bezpośrednie

smarowanie i czyszczenie części ruchomych.

smarowanie i czyszczenie części ruchomych.

•

3. Prace, o których mowa w ust. 2, można

3. Prace, o których mowa w ust. 2, można

wykonywać wyłącznie po zatrzymaniu maszyny

wykonywać wyłącznie po zatrzymaniu maszyny

lub urządzenia, ich zabezpieczeniu przed

lub urządzenia, ich zabezpieczeniu przed

samoczynnym przemieszczeniem oraz po

samoczynnym przemieszczeniem oraz po

wyłączeniu dopływu energii.

wyłączeniu dopływu energii.

Obsługa maszyn i

Obsługa maszyn i

urządzeń

urządzeń

•

§ 436. 1. Pracownicy obsługujący maszyny, urządzenia i

§ 436. 1. Pracownicy obsługujący maszyny, urządzenia i

instalacje powinni:

instalacje powinni:

•

1) zapoznać się ze stanem technicznym maszyny lub

1) zapoznać się ze stanem technicznym maszyny lub

urządzenia przed przejęciem obsługi,

urządzenia przed przejęciem obsługi,

•

2) zawiadomić osoby dozoru ruchu o wszystkich brakach i

2) zawiadomić osoby dozoru ruchu o wszystkich brakach i

usterkach,

usterkach,

•

3) zabezpieczyć maszyny i urządzenia przed

3) zabezpieczyć maszyny i urządzenia przed

przypadkowym przemieszczeniem lub samoczynnym

przypadkowym przemieszczeniem lub samoczynnym

•

uruchomieniem,

uruchomieniem,

•

4) ostrzec osoby znajdujące się w zasięgu pracy maszyn i

4) ostrzec osoby znajdujące się w zasięgu pracy maszyn i

urządzeń bezpośrednio przed uruchomieniem,

urządzeń bezpośrednio przed uruchomieniem,

•

5) zabezpieczyć stan wyłączenia maszyny po skończonej

5) zabezpieczyć stan wyłączenia maszyny po skończonej

pracy.

pracy.

Praca na wysokości

Praca na wysokości

•

5.29.17. Pracownicy przystępujący do wykonywania robót

5.29.17. Pracownicy przystępujący do wykonywania robót

szybowych powinni posiadać odpowiedni sprzęt zapewniający

szybowych powinni posiadać odpowiedni sprzęt zapewniający

osobiste bezpieczeństwo, który powinien być w stanie

osobiste bezpieczeństwo, który powinien być w stanie

umożliwiającym prawidłowe jego zastosowanie.

umożliwiającym prawidłowe jego zastosowanie.

•

5.29.18. Jako sprzęt osobistego zabezpieczenia mogą być

5.29.18. Jako sprzęt osobistego zabezpieczenia mogą być

stosowane szelki bezpieczeństwa, linki pomocnicze oraz inne

stosowane szelki bezpieczeństwa, linki pomocnicze oraz inne

urządzenia zabezpieczające pracowników zatrudnionych przy

urządzenia zabezpieczające pracowników zatrudnionych przy

robotach na wysokościach, dopuszczone do stosowania. Sprzęt

robotach na wysokościach, dopuszczone do stosowania. Sprzęt

osobistego zabezpieczenia przechowuje się w specjalnie

osobistego zabezpieczenia przechowuje się w specjalnie

wydzielonych suchych i przewiewnych pomieszczeniach

wydzielonych suchych i przewiewnych pomieszczeniach

niedostępnych dla osób nieupoważnionych. Warunki

niedostępnych dla osób nieupoważnionych. Warunki

przechowywania sprzętu określa instrukcja szczegółowa

przechowywania sprzętu określa instrukcja szczegółowa

zatwierdzona przez kierownika działu energomechanicznego.

zatwierdzona przez kierownika działu energomechanicznego.

Każdy rodzaj sprzętu, w szczególności szelki bezpieczeństwa i linki

Każdy rodzaj sprzętu, w szczególności szelki bezpieczeństwa i linki

pomocnicze, powinien być w sposób trwały i jednoznacznie

pomocnicze, powinien być w sposób trwały i jednoznacznie

oznakowany.

oznakowany.

Praca na wysokości

Praca na wysokości

•

5.29.19. Oddział szybowy użytkujący sprzęt zabezpieczenia

5.29.19. Oddział szybowy użytkujący sprzęt zabezpieczenia

osobistego prowadzi odpowiednią dokumentację

osobistego prowadzi odpowiednią dokumentację

gospodarki sprzętem, która powinna zawierać w

gospodarki sprzętem, która powinna zawierać w

szczególności atesty producenta sprzętu.

szczególności atesty producenta sprzętu.

•

5.29.20. Pracownika przystępującego do robót szybowych

5.29.20. Pracownika przystępującego do robót szybowych

wyposaża się w szelki bezpieczeństwa, które kontroluje w

wyposaża się w szelki bezpieczeństwa, które kontroluje w

obecności osoby bezpośrednio nadzorującej prace.

obecności osoby bezpośrednio nadzorującej prace.

•

5.29.21. Linka pomocnicza może służyć do zamocowania

5.29.21. Linka pomocnicza może służyć do zamocowania

tylko jednego pracownika. Zamocowanie powinno być

tylko jednego pracownika. Zamocowanie powinno być

pewne i uniemożliwić niekontrolowane odczepienie się.

pewne i uniemożliwić niekontrolowane odczepienie się.

•

5.29.22. Spawacz podczas prowadzenia robót

5.29.22. Spawacz podczas prowadzenia robót

spawalniczych nie może stosować szelek bezpieczeństwa i

spawalniczych nie może stosować szelek bezpieczeństwa i

linek pomocniczych z tworzywa sztucznego.

linek pomocniczych z tworzywa sztucznego.

Praca na wysokości

Praca na wysokości

•

5.29.23. Przy wykonywaniu pracy w szybie z głowicy

5.29.23. Przy wykonywaniu pracy w szybie z głowicy

naczyń wyciągowych, linki szelek bezpieczeństwa

naczyń wyciągowych, linki szelek bezpieczeństwa

zaczepia się do elementów zawieszenia lin nośnych,

zaczepia się do elementów zawieszenia lin nośnych,

a przy wykonywaniu prac z pomostów roboczych

a przy wykonywaniu prac z pomostów roboczych

poza naczyniami wyciągowymi, linki te zaczepia się

poza naczyniami wyciągowymi, linki te zaczepia się

do elementów zbrojenia lub konstrukcji szybowej.

do elementów zbrojenia lub konstrukcji szybowej.

Punkt zaczepienia linek pomocniczych (do szelek

Punkt zaczepienia linek pomocniczych (do szelek

bezpieczeństwa) nie może być niżej pracownika,

bezpieczeństwa) nie może być niżej pracownika,

natomiast wysokość ewentualnego spadku nie może

natomiast wysokość ewentualnego spadku nie może

przekroczyć 1 m.

przekroczyć 1 m.