TERMOREGULACJ

A

dr n. med. Bożena
Stempniak

OŚRODEK

TERMOREGULACJI

EFEKTORY

TERMOREGULACJI

CHEMICZNEJ

EFEKTORY

TERMOREGULACJI FIZYCZNEJ

TERMORECEPTOR

Y

TERMODETEKTOR

Y

ELEMENTY TERMOREGULACJI

TERMOREGULACJA FIZYCZNA

 UKŁAD KRĄŻENIA



UKŁAD ODDECHOWY



UKŁAD WYDALNICZY



GRUCZOŁY POTOWE

USTRÓJ TRACI CIEPŁO PRZEZ:

 PROMIENIOWANIE I PRZEWODZENIE

70% utraty

ciepła (21°C)

 PAROWANIE POTU

27%

 ODDYCHANIE

2%

 MIKCJE I DEFEKACJE

1%

ELEMENTY

TERMOREGULACJI

EFEKTORY UKŁADU

TERMOREGULACJI

MECHANIZMY AKTYWOWANE W NISKIEJ
TEMPERATURZE

 WYTWARZANIA CIEPŁA

 DRESZCZE
  PRZEMIANY MATERII
  DOWOLNEJ AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
 AKTYWNOŚCI UKŁADU DOKREWNEGO
(T

3

, T

4

, KATECHOLAMINY, GLUKAGON)

 UTRATY CIEPŁA

 ZWĘŻENIE NACZYŃ SKÓRNYCH
 PRZEMIESZCZENIE KRWI DO
NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH
 GĘSIA SKÓRKA
 ZWOLNIENIE KRĄŻENIA

MECHANIZMY AKTYWOWANE W WYSOKIEJ
TEMPERATURZE

 UTRATY CIEPŁA

 ROZSZERZENIE NACZYŃ SKÓRNYCH
 POCENIE SIĘ
 ZWIĘKSZENIE LICZBY ODDECHÓW
  OBJĘTOŚCI KRWI
 SZYBKOŚCI KRĄŻENIA
 PRZEMIESZCZENIE KRWI Z
GŁĘBOKICH OKOLIC CIAŁA DO
POWIERZCHNI

 WYTWARZANIA CIEPŁA

  ŁAKNIENIE
 APATIA
  PRZEMIANA
MATERII

36,7

0

C

38

0

C

Na

+

GORĄCZKOWA

NIEGORĄCZKOWA

gorączka



ośrodkowa



obwodowa



przegrzanie

W PRZEBIEGU GORĄCZKI OBSERWUJEMY 3 FAZY

WZROSTU

TRWANIA

ZEJŚCIA

PODZIAŁ HIPERTERMII

Na

+

Ca

+2

Ca

+2

URUCHOMIENIE MECHANIZMÓW

KOMPENSACYJNYCH

rozszerzenie

naczyń skórnych

 przepływu

krwi przez skórę

ciśnienia krwi,

zwłaszcza
w pozycji stojącej

wydzielania potu

odwodnienie

odbarczenie

baroreceptorów

tachykardia

 pojemności

minutowej
serca

ostra niewydolność krążenia

utrata NaCl

pobudzenie ośrodka pragnienia

pobór czystej wody

hiponatremia

przykurcze mięśniowe
z ,,gorąca’’



ciśnienia osmotycznego
płynów ustrojowych

 AVP

 diurezy

wtórne obniżenie

wydzielania potu

temperatury

ciała

udar cieplny

omdlenie

ortostatyczne

OBCIĄŻENIE CIEPLNE

PIROGE
NY

PIERWOTNE

WTÓRN
E

POCHODZENIA
BAKTERYJNEG
O

 BAKTERIE
 GRZYBY
 WIRUSY

POCHODZENIA
NIEBAKTERYJNEG
O

 KOMPLEKSY

IMMUNOLOGICZN
E

- STEROIDY
- NIEKTÓRE
ANTYBIOTYKI
- KRYSZTAŁY
MOCZANÓW

- IL-1
- IL-6
- KACHEKTYNA
- INTERFERON

pirogen pierwotny (LPS, produkty destrukcji

tkanek)

aktywacja układu dopełniacza C3a, C5a

pobudzenie monocytów/makrofagów

wydzielanie pirogenów wtórnych (Il-1, Il-6, interferon, TNF)

rdzeń

przedłużony

okolica przedwzrokowa - narząd naczyniowy blaszki

krańcowej

uwalnianie noradrenaliny



syntezy PGE

2



Na

+

,

Ca

+2



przestawienie na wyższy poziom wzorca temperatury

ciała

uruchomienie mechanizmów produkcji

ciepła

GORĄCZKA

MECHANIZM POWSTAWANIA GORĄCZKI

 t

 41

o

- hiperpireksja

 39

o

-40

o

– wysoka gorączka

 38,5

o

– 39

o

– umiarkowana

gorączka

 38

o

-38,5

o

– niska gorączka

 do 38

o

– stan podgorączkowy

PIROGEN WTÓRNY

PIROGEN WTÓRNY





Ośrodek termoregulacji w

Ośrodek termoregulacji w

podwzgórzu

podwzgórzu





Ośrodek naczynioruchowy w

Ośrodek naczynioruchowy w

rdzeniu

rdzeniu

przedłużonym

przedłużonym





Skurcz naczyń skórnych

Skurcz naczyń skórnych









temperatury skóry

temperatury skóry





Ośrodek termoregulacji w

Ośrodek termoregulacji w

podwzgórzu

podwzgórzu





OŚRODEK DRŻENIA

OŚRODEK DRŻENIA

MIĘŚNIOWEGO

MIĘŚNIOWEGO

W ŚRÓDMÓZGOWIU

W ŚRÓDMÓZGOWIU

MECHANIZM TERMOGENEZY DRŻENIOWEJ

Ośrodek drżenia mięśniowego w
śródmózgowiu

hamujący drżenie

wyzwalający drżenie

Motoneurony
gamma jąder
ruchowych
rdzenia
kręgowego

Włókna
mięśniowe
intrafuzal
ne

Motoneuro
ny alfa
jąder
ruchowych
rdzenia
kręgowego

Włókna
mięśniowe
ekstrafuzaln
e

I A

Zwiększenie
napięcia
mięśnioweg
o, dreszcze

Łuk odruchowy odruchu własnego
mięśnia

WPŁYW GORĄCZKI NA USTRÓJ

HIPOTERMIA

HIPOTERMIA

<

<

35

35

o

o

C

C



Faza pobudzenia 34

Faza pobudzenia 34

o

o

-32

-32

o

o

C

C



Faza zmniejszonej reaktywności ośrodków 32

Faza zmniejszonej reaktywności ośrodków 32

o

o

-27

-27

o

o

C

C



Faza letargu

Faza letargu

<

<

27

27

o

o

-26

-26

o

o

C

C

CZYNNOŚĆ UKŁADU KRĄŻENIA W HIPOTERMII

CZYNNOŚĆ UKŁADU KRĄŻENIA W HIPOTERMII



34

34

o

o

-32

-32

o

o

C -

C -





częstości akcji serca

częstości akcji serca



<

<

34

34

o

o

C -

C -





częstości akcji serca: 32

częstości akcji serca: 32

o

o

C – 83% normy,

C – 83% normy,

28

28

o

o

C – 58% normy

C – 58% normy



EKG

EKG

-

-

<

<

32

32

o

o

C: wydłużenie odcinka PQ

C: wydłużenie odcinka PQ

poszerzenie QRS

poszerzenie QRS

podwyższenie odcinka ST

podwyższenie odcinka ST

- 28

- 28

o

o

C: migotanie przedsionków

C: migotanie przedsionków

-

-

<

<

28

28

o

o

C: blok przedsionkowo-komorowy

C: blok przedsionkowo-komorowy

migotanie komór

migotanie komór

<

<

26

26

o

o

C:

C:





objętości osocza

objętości osocza





Ht

Ht





lepkości krwi

lepkości krwi

CZYNNOŚĆ MÓZGU W HIPOTERMII

CZYNNOŚĆ MÓZGU W HIPOTERMII



32

32

o

o

C – pierwsze zmiany w EEG

C – pierwsze zmiany w EEG



31

31

o

o

C –zahamowanie czynności kory mózgu

C –zahamowanie czynności kory mózgu





zanik

zanik

świadomości

świadomości



<

<

25

25

o

o

C – zanik odruchów mózgowych i rdzeniowych

C – zanik odruchów mózgowych i rdzeniowych



20

20

o

o

-18

-18

o

o

C – cisza elektryczna w EEG

C – cisza elektryczna w EEG