Logika doboru próby
Logika doboru próby
Dwa typy doboru próby:
Dwa typy doboru próby:
Dobór nieprobabilistyczny
Dobór nieprobabilistyczny
Dobór probabilistyczny
Dobór probabilistyczny
Dobór nieprobabilistyczny:
Dobór nieprobabilistyczny:
Dobór oparty na dostępności
Dobór oparty na dostępności
badanych
badanych
Dobór celowy lub arbitralny
Dobór celowy lub arbitralny
Metoda kuli śnieżnej
Metoda kuli śnieżnej
Dobór kwotowy
Dobór kwotowy
Dobór oparty na dostępności
Dobór oparty na dostępności
badanych:
badanych:
Polega na zdawaniu się na dostępność
Polega na zdawaniu się na dostępność
przedmiotów badania dobieranych do
przedmiotów badania dobieranych do
próby czyli np. zatrzymywanie na ulicy
próby czyli np. zatrzymywanie na ulicy
ludzi lub w innych miejscach. Metoda ta
ludzi lub w innych miejscach. Metoda ta
nie dopuszcza żadnej kontroli nad
nie dopuszcza żadnej kontroli nad
reprezentatywnością próby.
reprezentatywnością próby.
Dobór celowy lub arbitralny:
Dobór celowy lub arbitralny:
Jest to dobieranie próby na
Jest to dobieranie próby na
podstawie własnej wiedzy badanej
podstawie własnej wiedzy badanej
populacji oraz celach badań.
populacji oraz celach badań.
Metoda kuli śnieżnej:
Metoda kuli śnieżnej:
Ten dobór próby jest właściwy kiedy trudno
Ten dobór próby jest właściwy kiedy trudno
odszukać członków jakiejś specyficznej populacji
odszukać członków jakiejś specyficznej populacji
(bezdomni), tej badacz zbiera dane o kilku
(bezdomni), tej badacz zbiera dane o kilku
członkach badanej populacji, których da się
członkach badanej populacji, których da się
odszukać a następnie prosi te osoby o
odszukać a następnie prosi te osoby o
dostarczenie informacji potrzebnych do
dostarczenie informacji potrzebnych do
odszukania innych członków tej populacji, których
odszukania innych członków tej populacji, których
akurat znają. Określenie „ kula śnieżna” odnosi
akurat znają. Określenie „ kula śnieżna” odnosi
się do procesu akumulacji, gdyż każda odszukana
się do procesu akumulacji, gdyż każda odszukana
osoba podaje inne osoby. Jest ona używana
osoba podaje inne osoby. Jest ona używana
przede wszystkim do celów eksploracyjnych.
przede wszystkim do celów eksploracyjnych.
Dobór kwotowy:
Dobór kwotowy:
W próbie tej wychodzi się od macierzy
W próbie tej wychodzi się od macierzy
lub tabeli opisującej istotne dla
lub tabeli opisującej istotne dla
badania cechy populacji. W
badania cechy populacji. W
zależności od celów badania może
zależności od celów badania może
być potrzebna wiedza np. udział
być potrzebna wiedza np. udział
mężczyzn i kobiet w badanej
mężczyzn i kobiet w badanej
populacji oraz udział każdej płci w
populacji oraz udział każdej płci w
poszczególnych kategoriach wieku,
poszczególnych kategoriach wieku,
poziomu wykształcenia, grupach
poziomu wykształcenia, grupach
etnicznych.
etnicznych.
Podsumowanie:
Podsumowanie:
Każda z tych technik ma swoje
zastosowania, ale żadna z nich nie daje
gwarancji, że dobrana w ten sposób próba
jest reprezentatywna dla populacji, z której
została wybrana.
Dobór probabilistyczny:
Dobór probabilistyczny:
Prosty dobór losowy
Prosty dobór losowy
Dobór systematyczny
Dobór systematyczny
Dobór warstwowy
Dobór warstwowy
Dobór wielostopniowy grupowy
Dobór wielostopniowy grupowy
Prosty dobór losowy:
Prosty dobór losowy:
Jest podstawową metodą uzyskiwania
Jest podstawową metodą uzyskiwania
reprezentatywnych prób losowych. Po
reprezentatywnych prób losowych. Po
ustaleniu operatu losowania (lista
ustaleniu operatu losowania (lista
elementów zawierających populację),
elementów zawierających populację),
numerujemy kolejno wszystkie elementy
numerujemy kolejno wszystkie elementy
listy, nie pomijając żadnych numerów.
listy, nie pomijając żadnych numerów.
Następnie używa się tablic losowych, aby
Następnie używa się tablic losowych, aby
dobrać elementy do próby.
dobrać elementy do próby.
Dobór systematyczny:
Dobór systematyczny:
W systematycznym doborze próby również
W systematycznym doborze próby również
jest potrzebny operat losowania a
jest potrzebny operat losowania a
następnie do próby dobierany jest
następnie do próby dobierany jest
systematycznie co k-ty element próby.
systematycznie co k-ty element próby.
Gdyby lista zawierała 10 000 elementów,
Gdyby lista zawierała 10 000 elementów,
amy chcielibyśmy dobrać próbę wielkości
amy chcielibyśmy dobrać próbę wielkości
1000, wybieralibyśmy co dziesiąty
1000, wybieralibyśmy co dziesiąty
element.
element.
Dobór warstwowy:
Dobór warstwowy:
Jest uzupełnieniem, a nie alternatywą
Jest uzupełnieniem, a nie alternatywą
w/w dwóch metod. Próbę dzieli się na
w/w dwóch metod. Próbę dzieli się na
podstawie wybranych zmiennych na
podstawie wybranych zmiennych na
warstwy, które muszą zachowywać
warstwy, które muszą zachowywać
proporcje jakie są w danej populacji.
proporcje jakie są w danej populacji.
Następnie dobór w warstwach ma już
Następnie dobór w warstwach ma już
charakter losowy.
charakter losowy.
Dobór wielostopniowy
Dobór wielostopniowy
grupowy:
grupowy:
Jest metodą kolejnego losowania zespołów
Jest metodą kolejnego losowania zespołów
jednostek coraz to niższego stopnia,
jednostek coraz to niższego stopnia,
powstających z podziału zespołów wyższego
powstających z podziału zespołów wyższego
stopnia. Najpierw wybiera się jednostki
stopnia. Najpierw wybiera się jednostki
losowania pierwszego stopnia, składające się
losowania pierwszego stopnia, składające się
dużych zespołów jednostek badania.
dużych zespołów jednostek badania.
Następnie jednostki te dzieli się na mniejsze
Następnie jednostki te dzieli się na mniejsze
zespoły (II stopień), z kolei jednostki te dzieli
zespoły (II stopień), z kolei jednostki te dzieli
się na jeszcze mniejsze zespoły (III stopień),
się na jeszcze mniejsze zespoły (III stopień),
aż w końcu dochodzi się do podstawowych
aż w końcu dochodzi się do podstawowych
jednostek badania.
jednostek badania.
Podsumowanie:
Podsumowanie:
Metody probabilistycznego doboru próby są
znakomitym sposobem dobierania prób
reprezentatywnych z dużych, znanych populacji.
Metody te są w stanie zaradzić problemowi
świadomego lub nieświadomego obciążenia próby
poprzez zapewnienie każdemu elementowi w
populacji znanego (niezerowego)
prawdopodobieństwa znalezienia się w próbie.
Metody probabilistycznego doboru próby umożliwiają
dla danej próby oszacowanie oczekiwanego błędu z
próby, poprzez przewidywanie rozkładu z prób ze
względu na parametr. Oczekiwany błąd w dane
próbie określany jest w kategoriach poziomów ufności
i przedziałów ufności.