LECZENIE CHORYCH

W PODESZŁYM

WIEKU

Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld

Klinika Nowotworów Sutka

Centrum Onkologii -

Warszawa

Wstęp

• Gwałtownie wzrasta odsetek ludzi starych

w społeczeństwie (2020 rok - ponad 20%
populacji świata będzie miało ponad 60 lat)

• Rośnie średnia długość życia : mężczyźni -

1991r. - 73 lata, 2020r. -78,1; kobiety -
1991r. - 81,1, 2020r. - 90,4lata

• Ponad 50% rozpoznawanych nowotworów

dotyczy ludzi powyżej 65 roku życia

• Choroba nowotworowa w wieku podeszłym

jest rozpoznawana zazwyczaj w wyższym
stopniu zaawansowania klinicznego

Trudności we wczesnym

rozpoznawaniu raka u

osób starych

• Negatywne nastawienie pacjenta do

badań diagnostycznych

• Trudności w rozpoznaniu objawów

nowotworu w związku z
występowaniem symptomów starzenia
się i chorób „internistycznych”

• Problemy związane z warunkami

socjoekonomicznymi ludzi starych

Edukacja społeczna -

podstawowe założenia

• Edukacja społeczeństwa na temat

zwiększonego ryzyka raka w wieku
podeszłym oraz podstawowych
objawów chorób nowotworowych

• Modyfikacja zalecanych metod

wykrywania nowotworu

• Odmienna koncepcja leczenia choroby

nowotworowej u osób starych

Wczesne wykrywanie raka

piersi u osób starych

• Samobadanie - metoda często

zawodna u starych kobiet

• Badanie piersi przez lekarza -

podstawowa metoda wykrywania raka
powyżej 70 roku życia (rak - 59,9% u
kobiet > 65 r.ż. vs 6% u kobiet < 45
r.ż. )

• Mammografia - niepewna korzyść dla

kobiet 70 -74 letnich, brak danych dla
kobiet powyżej 75 roku życia

Trudności ze

zdefiniowaniem „starego

człowieka”

• Tylko kategoria wieku : 65-74 lata; 75-84

lata; powyżej 85 roku życia

• Ocena sprawności pacjenta w oparciu o

skale ADL

• Ocena geriatryczna obejmująca kategorie

medyczne, ocenę wydolności fizycznej,
sprawność umysłową, emocjonalną,
socjalną, ekonomiczną, odżywienie,
obecność chorób geriatrycznych

Odsetek chorych

otrzymujących

niedostateczne leczenie

Wiek

Rak piersi Rak

prostaty

Rak jelita

grubego

65 – 74

7,5%

9,5%

7,5%

75-84

16,1%

14,9%

10%

>85

56,8%

23,8%

7,7%

Konieczne optymalne

leczenie chorych na raka w

podeszłym wieku

• Złośliwość histologiczna nie zależy od

wieku - większy odsetek raka zrazikowego
powyżej 70 r.ż.; 25% raków przewodowych
w stopniu G3; 42% operowanych pacjentek
z rakiem sutka pN1 vs 51% poniżej 69 r.ż

• Około 2 - 3% śmiertelność okołooperacyjna

podczas radykalnej mastektomii w grupie
chorych powyżej 70 roku życia

Jakie leczenie radykalne ?

• Badania kliniczne :

– TAM vs chirurgia - 6 letnia obserwacja -

progresja 56% vs 44%

– Trial GRETA - TAM vs chirurgia +TAM - 5

letnia obserwacja - różnica statystyczna
w przeżyciach całkowitych, ale wiek jest
ważniejszym czynnikiem rokowniczym niż
wielkość guza u kobiet powyżej 75 roku
życia

– Trwają triale EORTC 10850 i 10851 - brak

opublikowanych danych

Uzupełniające leczenie

systemowe

• TAM - dla

grupy
pacjentek
powyżej 75
roku życia -
bez
względu na
obecność
receptorów
ER i PgR

• Pacjentki w wieku 70 - 74

lat - o ile r-ry sterydowe są
ujemne - można rozważyć
chemioterapię
uzupełniającą CMF biorąc
pod uwagę :

–

ryzyko zgonu z powodu raka
w ciągu 5 lat

–

statystyczne ryzyko zgonu 5
letnie

–

stan ogólny i choroby
internistyczne

Chemioterapia w

zaawansowanym raku

piersi

• Czy choroba nowotworowa skróci

przeżycie pacjentki lub znacznie
pogorszy jakość życia?

• Czy leczenie choroby

nowotworowej spowoduje znaczne
zwiększenie ryzyka zgonu lub
poważnych powikłań?

Czynniki przemawiające

za powstrzymaniem się od

chemioterapii

• Wiek powyżej 85 roku życia
• Niesprawność ogólna ( w skali ADL)
• Obecność trzech lub więcej chorób

towarzyszących

• Obecność chorób geriatrycznych

Odmienności

farmakokinetyczne

• Gorsze wchłanianie
• Inny rozkład objętości przestrzeni

płynowych

• Wolniejszy metabolizm
• Zmniejszony klirens nerkowy i

wątrobowy

Najważniejszym

parametrem jest klirens

kreatyniny

• Klirens kreatyniny - kobiety =

1.04 x (140 - wiek) x (waga w kg) /

poziom kreatyniny w umol/L

• Przy klirensie poniżej 30 ml/min nie

rekomendowane stosowanie np. DDP,
carboplatyny, MTX

• Przy klirensie 30 - 45 ml/min - dawki DDP,

MTX = 50% dawki należnej

• Przy klirensie 45-60 ml/min DDP =75%

dawki należnej, MTX = 65% dawki należnej

Metody zmniejszenia

toksyczności

chemioterapii

• Dawka w zależności od klirensu kreatyniny
• Wlewy ciągłe antracyklin
• Profilaktyczne zastosowanie antybiotyków
• Intensywne nawadnianie w celu

zapobieżenia zapaleniu śluzówek

• G-CSF
• Dekstrazoksan - do rozważenia u

wszystkich chorych z graniczną EF powyżej
70 r.ż. Przy leczeniu antracyklinami