Dziecko z

Dziecko z

uszkodzonym słuchem

uszkodzonym słuchem

w szkole integracyjnej

w szkole integracyjnej

lub masowej

lub masowej

„Mów sercem, a i

głusi cię

zrozumieją”

Szkoła - trudny wybór

Szkoła - trudny wybór

Reforma systemu edukacji w Polsce - 1 września 1999 roku

Sześć możliwości wyboru szkoły:
1)  szkoły ogólnodostępne w miejscu ich zamieszkania
2) klasy integracyjne przy szkołach ogólnodostępnych w miejscu

ich zamieszkania

3)  szkoły integracyjne w miejscu ich zamieszkania
4) klasy dla dzieci z wadą słuchu przy szkołach ogólnodostępnych

bądź integracyjnych w miejscu ich zamieszkania

5) ośrodki szkolno – wychowawcze dla dzieci niedosłyszących

z internatem poza miejscem ich zamieszkania

6) ośrodki szkolno – wychowawcze dla dzieci niesłyszących

z internatem poza miejscem ich zamieszkania

Jeżeli wybór szkoły okaże się

nietrafny, a dziecko ma

ogromne trudności

z przyswojeniem materiału,

bądź kłopoty natury

emocjonalnej, istnieje

możliwość przechodzenia

uczniów pomiędzy

poszczególnymi typami szkół

na każdym etapie

kształcenia.

Jednakże podejmując decyzję

o wyborze szkoły

rodzice muszą wziąć pod

uwagę szereg czynników.

Czynniki możemy podzielić na

zewnętrzne

i wewnętrzne – zależne od

samego dziecka.

Czynniki Zewnętrzne

Czynniki Zewnętrzne

-    lokalizacja szkoły
-    liczebność klasy, do której ma

uczęszczać dziecko

- przygotowanie nauczycieli do pracy

z dzieckiem z wadą słuchu

- możliwości i zaangażowanie rodziców

oraz innych członków rodziny
w proces wspomagania rozwoju
dziecka

-    wyposażenie dziecka w aparaty

słuchowe oraz inne pomoce
techniczne np. wzmacniacze FM

- pozytywne postawy kierownictwa

i nauczycieli wobec
niepełnosprawnych dzieci w szkole,
do której dziecko ma uczęszcza

- znajomość języka migowego, bądź

innych sposobów komunikacji przez
najbliższą rodzinę dziecka oraz przez
nauczycieli w wybranej przez
rodziców szkole

Czynniki Wewnętrzne

-       stopień rozwoju komunikacji językowej dziecka, w tym zasób

czynnego słownictwa w języku polskim

-        cechy osobowości dziecka oraz funkcjonowanie poznawcze,

społeczno – emocjonalne

-        poziom umiejętności w zakresie wzrokowo – słuchowego

odbioru mowy

-        umiejętność czytania i pisania
-        stopień rozwoju społecznego w zakresie kontaktów

koleżeńskich dziecka ze słyszącymi i niesłyszącymi rówieśnikami

- znajomość języka migowego, bądź innych sposobów

komunikowania się przez dziecko

Warunki w systemie

Warunki w systemie

integracyjnym

integracyjnym

Z chwilą pojawienia się możliwości kształcenia integracyjnego coraz więcej

dzieci z wadą słuchu podejmuje naukę w szkole masowej. Nauczanie

zintegrowane stanowi dla dziecka niedosłyszącego dużą trudność do

pokonania ze względu na program nauczania szkoły masowej.

Decyzja o kształceniu integracyjnym dziecka niedosłyszącego powinna być

oparta na wnikliwej analizie wyników badań audiometrycznych,

psychologicznych oraz pedagogicznych. Przed przystąpieniem do nauki w

szkole masowej należy dokonać oceny dojrzałości szkolnej dziecka

niedosłyszącego, aby można było prognozować powodzenie w nauczaniu

zintegrowanym.

Bardziej szczegółowo, czyli co należy wziąć

Bardziej szczegółowo, czyli co należy wziąć

pod uwagę?

pod uwagę?

 

•        wyniki badania psychologicznego wskazujące na przynajmniej

przeciętny poziom rozwoju umysłowego,

•          efekty wczesnej rehabilitacji dziecka - jego umiejętności w

zakresie komunikacji słownej i ocenę poziomu rozumienia mowy, 

•         umiejętności dziecka radzenia sobie w grupie rówieśniczej,
•        rozwój emocjonalny dziecka oraz jego motywację do nauki, 
• możliwości współpracy z rodzicami 

 
Dziecko z niedosłuchem ucząc się

w szkole masowej w swoim

miejscu zamieszkania może

wzrastać „normalnie”.

Ma przede wszystkim komfort

pozostania w naturalnym

środowisku rodzinnym.  Czuje się

bezpieczne.

Tym samym pozostając na czas

nauki w miejscu zamieszkania,

przyzwyczaja otoczenie do sposobu

komunikowania się z nim,

akceptowania go takim, jakie jest.

Otoczenie zaś do szukania form

porozumiewania się z nim i

rozumienia jego kalectwa.

Dziecko z wadą słuchu stopniowo

nabiera pewności we wchodzeniu

w coraz szersze międzyludzkie

układy i sytuacje społeczne.

SZKOŁA PODSTAWOWA OGÓLNODOSTĘPNA

– jest w miejscu

zamieszkania, bardzo liczne klasy (25 – 30) dzieci, najczęściej pracują tam

nauczyciele bez przygotowania do pracy z dzieckiem z wadą słuchu, a dzieci

słyszące porozumiewają się tylko mową werbalną.

 

STRATY:

•·        dzieci z wadą słuchu ponoszą ogromne

koszty natury emocjonalnej: bywają

znerwicowane, zrezygnowane, osamotnione,

gdyż nikt nie porozumiewa się ich językiem –

gestami
•mają poczucie braku akceptacji z powodu

niewyraźnej artykulacji oraz bycia

niekochanym, gdyż ciągle stawiane są im

przez rodziców

i nauczycieli zbyt wysokie wymagania

KORZYŚCI:

•·        dzieci z wadą słuchu przebywają

w środowisku rodzinnym
•·        dzieci z wadą słuchu przebywają

w środowisku słyszących

rówieśników
•·        dzieci są ciągle stymulowane do

porozumiewania się w sposób werbalny

SZKOŁA PODSTAWOWA INTEGRACYJNA = KLASY INTEGRACYJNE

– jest

w miejscu zamieszkania dziecka lub w najbliższej okolicy, liczba dzieci w
klasach do 20 (w tym jest 5 dzieci z różnymi niepełnosprawnościami), w
klasie pracuje 2 nauczycieli, najczęściej bez przygotowania do pracy
z dzieckiem z wadą słuchu, a dzieci słyszące porozumiewają się mową werbalną.

•KORZYŚCI:

-       dzieci z wadą słuchu

przebywają w środowisku

rodzinnym

-        dzieci z wadą słuchu

przebywają w środowisku

słyszących rówieśników

-       dzieci są ciągle stymulowane

do porozumiewania się w sposób

werbalny

-        dzieci uczą się pomagać

innym niepełnosprawnym kolegom.

•STRATY:

-        dzieci z wadą słuchu ponoszą koszty

natury emocjonalnej: bywają

znerwicowane, zrezygnowane,

osamotnione, gdyż nikt nie porozumiewa

się ich językiem – gestami

-        mają poczucie braku akceptacji

z powodu niewyraźnej

artykulacji

- poczucie lęku przed niepowodzeniami

w szkole (co wiąże się ze zbyt

wysokimi wymaganiami i niewłaściwymi

metodami nauczania).

KLASY DLA DZIECI Z WADĄ SŁUCHU

KLASY DLA DZIECI Z WADĄ SŁUCHU

– są w szkole masowej

ogólnodostępnej, w szkole integracyjnej, w miejscu zamieszkania dziecka lub
w najbliższej okolicy; liczba dzieci w klasie od 4 do 10 (optymalnie 6 dzieci);
w tych klasach pracują nauczyciele specjaliści: surdopedagog, surdologopeda,
nauczyciel rewalidacji – pedagog specjalny, czasami psycholog specjalizujący się
w pracy z dziećmi z wadą słuchu; podczas zajęć dydaktycznych są obecne
tylko dzieci z wadą słuchu, natomiast dzieci słyszące są z nimi podczas przerw,
w świetlicy szkolnej, na uroczystościach i apelach szkolnych. 

STRATY:

•brak ciągłości na poszczególnych szczeblach

edukacji

•KORZYŚCI:

•·        dzieci przebywają w środowisku
rodzinnym
•·        dzieci przebywają wśród rówieśników z
wadą słuchu, przez co mogą się swobodnie
komunikować w ich naturalnym języku
migowym, rówieśników słyszących, przez co
uczą się mowy werbalnej rówieśników z innymi
dysfunkcjami oraz uczą się pomagać innym
niepełnosprawnym kolegom
•·        na zajęciach dydaktycznych sposób
komunikacji i metody pracy dostosowywane są
do potrzeb i możliwości uczniów
•·        odpowiednio dobierane są zajęcia
pozalekcyjne.

OŚRODEK SZKOLNO – WYCHOWAWCZY

OŚRODEK SZKOLNO – WYCHOWAWCZY

– jest poza miejscem

zamieszkania, dzieci zamieszkują w internacie przez 5 dni w tygodniu; liczba
dzieci w klasie od 4 do 10 (optymalnie 6 dzieci); w ośrodku uczą nauczyciele
specjaliści: surdopedagog, surdologopeda, nauczyciel rewalidacji, pedagog
specjalny, psycholog znający język migowy; w ośrodku uczą się tylko dzieci
z wadą słuchu.

STRATY:

•·        bardzo małe dzieci (5, 6

letnie) są odrywane od rodziców i

pozostają poza domem cały tydzień,

przez co czują się porzucone,

niekochane, odtrącone

•·        w domu rodzinnym czują się

jak goście, rodzice rekompensują

rozłąkę zaspokajając wszelkie

zachcianki dziecka

•·        w szkole porozumiewają się

przede wszystkim w języku

migowym

•·        w internacie porozumiewają

się tylko w języku migowym

•·        słabo opanowują mowę

werbalną

•mają ograniczony kontakt ze

środowiskiem ludzi słyszących,

w którym z czasem będą

musieli samodzielnie funkcjonować.

KORZYŚCI:

•·        dzieci przebywają wśród rówieśników z

wadą słuchu, przez co mogą się swobodnie

komunikować

•·        dzieci uczą się naturalnego dla nich języka

migowego

•·        uczniowie korzystają z różnych form zajęć

pozalekcyjnych dostosowanych do ich możliwości.

Jak pomóc dziecku z uszkodzonym słuchem w

Jak pomóc dziecku z uszkodzonym słuchem w

klasie masowej i integracyjnej?

klasie masowej i integracyjnej?

Nauczanie dzieci

z
zaburzeniami słuchu
w klasach masowych
i integracyjnych wymaga
od nauczyciela, oprócz
znajomości istoty
i konsekwencji samej
dysfunkcji, pamiętania
o pewnych zasadach.

Zalecenia dla szkół organizujących nauczanie integracyjne

Zalecenia dla szkół organizujących nauczanie integracyjne

i włączające

i włączające

(wg P. Mittler)

(wg P. Mittler)

• lekcje buduje się tak, by uwzględniały różnorodność uczniów
• uczniowie są aktywnie zaangażowani we własne uczenie się
• w czasie lekcji rozwijane są umiejętności rozumienia różnic przez uczniów
• uczniowie uczą się we wzajemnej współpracy
• sposób oceniania ma służyć motywacji wszystkich uczniów
• dyscyplina w klasie opiera się na wzajemnym szacunku
• nauczyciele planują , przeglądają materiał i nauczają w płaszczyźnie

partnerskiej

• nauczyciele wspomagający nauczanie rzeczywiście wspomagają i dążą do

uczestnictwa każdego ucznia

• praca domowa ma być samodzielna i wykonalna dla wszystkich
• wszyscy uczniowie biorą udział w zajęciach mających miejsce poza szkołą

O czym warto jeszcze

O czym warto jeszcze

pamiętać?

pamiętać?

•

Wadzie słuchu bardzo często towarzyszy wada wzroku.

•

Znacznym ułatwieniem dla ucznia z wadą słuchu jest ustawienie ławek w klasie w kształcie podkowy.

•

Odległość od osób mówiących jest niezmienna, do czego słuch dziecka przyzwyczaja się. Jednocześnie

inni uczniowie będą lepiej rozumieli to, co mówi dziecko z uszkodzonym słuchem.

•

Bardzo często zdarza się, że dzieci te mówią cicho i niezbyt wyraźnie, z lekkim nosowaniem,

ubezdźwięcznieniem, monotonnie.

•

W celu ujednolicenia zabiegów rewalidacyjnych, celowe jest nawiązanie kontaktu ze specjalistą, pod

opieką którego znajduje się dziecko - Od niego powinniśmy uzyskać informacje na temat istoty

zaburzenia słuchu, ewentualnych współistniejących zaburzeń oraz sposobu pracy z dzieckiem.

•

Nie zapomnijmy o współpracy z rodzicami lub prawnymi opiekunami dziecka.

•

Nauczanie dzieci z wadą słuchu wymaga dużo większego nakładu pracy, niż nauczanie dzieci słyszących.

•

Podobnie jak dzieci słyszące, każdy uczeń niesłyszący jest indywidualnością.

Przyczyny niepowodzeń w szkole

Przyczyny niepowodzeń w szkole

ucznia z wadą słuchu

ucznia z wadą słuchu

• 1. Skąpy zasób pojęć, a zwłaszcza braki w pojęciach abstrakcyjnych.
• 2. Przewaga w słownictwie dziecka słów rzeczownikowych, trudności

z ich odmianą przez przypadki, braki wyrażeń określających czynności oraz

innych części mowy ważnych przy budowaniu zdań, zdań rozwiniętych.

• 3. Trudności w używaniu poprawnych pytań i odpowiedzi,

w budowaniu poprawnych zdań.

• 4. Trudności w czytaniu ze zrozumieniem ze względu na ograniczony zasób

słownictwa.

• 5. Trudności w opowiadaniu.
• 6. Trudności w wypowiadaniu się na piśmie.

Dzieci z uszkodzonym narządem

słuchowym, wymagają

szczególnej opieki ze strony

nauczyciela. Dlatego należy

zapewnić im warunki sprzyjające

rozwojowi ich mowy i

pełnemu rozwojowi

psychicznemu. Naszym zadaniem

jest stworzenie środowiska

wychowawczego,

w którym każde dziecko miałoby

poczucie bezpieczeństwa, opieki

i szacunku, mogłoby

swobodnie i bez zahamowań

wyrażać swoje potrzeby i uczucia.

Dziękujemy za uwagę 