Tętno, Ciśnienie
Tętnicze

Fizjologia
Człowieka

TĘTNO

JEST TO SPOWODOWANE

PRZEZ SKURCZ SERCA

WYCZUWALNE

UDERZENIE O ŚCIANĘ

NACZYNIA FALI KRWI,

KTÓRA PRZEPŁYNĘŁA

PRZEZ UKŁAD TĘTNICZY.

TĘTNO



WYCZUWA SIĘ TAM, GDZIE
TĘTNICE PRZEBIEGAJĄ
POWIERZCHOWNIE I
GDZIE MOŻNA DOCISNĄĆ
JE DO TWARDYCH
STRUKTUR TKANKOWYCH.

POMIARU TĘTNA

DOKONUJEMY W CELU WYKRYCIA

ZABURZEŃ W ZAKRTESIE:



LICZBY(CZĘSTOŚCI),



NAPIĘCIA(SIŁY),



MIAROWOŚCI(RYTMU)
TĘTNA.

TĘTNO BADAMY



METODĄ PALPACYJNĄ,



ZA POMOCĄ STETOSKOPU-

OSŁUCHUJĄC CZYNNOŚĆ

SERCA,



PO PODŁĄCZENIU CHOREGO

DO APARATURY

MONITORUJĄCEJ,



METODĄ ELEKTRONICZNĄ.

miejsca badania

tętna:



Tętnica promieniowa, (typowo)



Tętnica szyjna,udowa,

ramienna, nad koniuszkiem

serca(w stanach nagłych),



Tętnica grzbietowa stopy,

podkolanowa, piszczelowa

tylna (w zaburzeniach

krążenia obwodowego).

SZYBKOŚĆ TĘTNA

CZYLI ILOŚĆ

UDERZEŃ NA

MINUTĘ,

UZALEŻNIONA JEST

OD WIEKU

BADANEGO.

Wartości prawidłowe
tętna:

wiek

. wart.uderzeń/min

noworodek

140

1-6. m.ż

130

6-12.m.ż

115

1-2.r.ż

110

2-6.r.ż

103

6-10.r.ż

95

10-14.r.ż

85

dorośli

64-72

Wiek geriatryczny

ok. 60 ale może do
90-95

PRAWIDŁOWE TĘTNO
CHARAKTERYZUJE:



SIŁA I MIAROWOŚĆ CZYLI

WSZYSTKIE UDERZENIA MAJĄ

JEDNAKOWĄ SIŁĘ, A PRZERWY

MIĘDZY NIMI SĄ RÓWNE .



NAPIĘCIE PRAWIDŁOWE JEST

WTEDY, GDY PULS W NACZYNIU

TĘTNICZYM JEST DOBRZE

WYCZUWALNY, PRZY CZYM

TĘTNICA JEST ELASTYCZNA.

Czynniki powodujące
wzrost szybkości tętna:

FIZJOLOGICZNE:



WIEK,



STANY EMOCJONALNE,



WYSIŁEK FIZYCZNY,



SPOŻYCIE ALKOHOLU,

NIKOTYNY U LUDZI

MŁODYCH.

Czynniki powodujące
wzrost szybkości tętna:

PATOLOGICZNE:



Choroby gorączkowe (wzrost

temp. O 1ºC powoduje wzrost

tętna o 10-20 u/min.),



Choroby serca (niewydolność

krążenia, nerwica),



Hipowolemia.

Czynniki powodujące
zwolnienie tętna:

Fizjologiczne:



Sen,



Pozycja leżąca,



U sportowców.

Czynniki powodujące
zwolnienie tętna:

Patologiczne:



Wzmożone RR śródczaszkowe,



Zatrucia pochodzenia

wewnętrznego(mocznica),



Zatrucia pochodzenia

zewnętrznego ( np.

grzybami),



Hipotermia.

Niemiarowość tętna
może być
spowodowana:



Przyśpieszaniem i

zwalnianiem oddechów,



Zmęczeniem,

nadużywaniem kawy,

alkoholu,



Uszkodzeniem mięśnia

sercowego.

NAPIĘCIE
TĘTNA



UWARUNKOWANE

JEST STANEM

NACZYŃ

KRWIONOŚNYCH I

ILOŚCIĄ KRĄŻĄCEJ

KRWI!

OCENA
TĘTNA



SZYBKOŚĆ TĘTNA
MIERZY SIĘ PRZEZ
15 SEK. A UZYSKANY
WYNIK MNOŻY
PRZEZ 4.

BRADYKARDIA

TO

ZWOLNIENIE

CZYNNOŚCI
SERCA PONIŻEJ
60 UDERZEŃ /
MINUTĘ.

TACHYKARDIA
TO

PRZYŚPIESZENIE

CZYNNOŚCI
SERCA POWYŻEJ
100 UDERZEŃ
/MINUTĘ.

ARYTMIA TO



TĘTNO NIEMIAROWE.



ABY OCENIĆ
NIEMIAROWOŚĆ
TĘTNA NALEŻY
BADAĆ PRZEZ 1 MIN.

TACHYARYTMIA
TO

TĘTNO

NIEMIAROWE I
PRZYŚPIESZON
E

BRADYARYTMIA

TO

TĘTNO

NIEMIAROWE
I ZWOLNIONE.

WYRÓŻNIAMY
NIEMIAROWOŚĆ:



Ekstrasystoliczną (skurcze

dodatkowe, zanim skończy się faza

rozkurczu),



Oddechową( okresowe zwalnianie i

przyśpieszanie akcji serca zależnie

od fazy oddychania,



Całkowitą(zupełnie niemiarowe

tętno występujące w migotaniu

przedsionków wskutek wad

mitralnych).

TĘTNO



NITKOWATE to tętno słabe
ledwo wyczuwalne pod
palcami np. w krwotoku,



TWARDE, drutowate, mocno
wyczuwalne pod palcami
występuje np. w miażdżycy,
nadciśnieniu tętniczym.

Najczęstsze błędy przy
badaniu tętna to:



Niewłaściwe ułożenie
opuszek palców nad tętnicą,



Wyczucie własnego tętna
przez osobę badającą,



Niedokładne określenie
czasu pomiaru.

CIŚNIENIE
TĘTNICZE

CIŚNIENIE TĘTNICZE
KRWI :

JEST SIŁĄ, JAKĄ

PRZEPŁYWAJĄCY

STRUMIEŃ KRWI

WYWIERA NA ŚCIANY

ELASTYCZNYCH

NACZYŃ

KRWIONOŚNYCH.

POMIAR RR
TĘTNICZEGO



WYKONUJE SIĘ ZWYKLE

NA TĘTNICY

RAMIENNEJ!



ZA POMOCĄ APARATÓW

(RTĘCIOWE,

SPRĘŻYNOWE,

ELEKTRONICZNE).

WYRÓŻNIA
SIĘ :



CIŚNIENIE
MAKSYMALNE CZYLI
SKURCZOWE,



CIŚNIENIE
MINIMALNE CZYLI
ROZKURCZOWE.

CIŚNIENIE TĘTNICZE
KRWI ZALEŻY OD:



SIŁY SKURCZOWEJ SERCA,



ILOŚCI KRĄŻĄCEJ KRWI,



OPORÓW, JAKIE STAWIAJĄ

ŚCIANY NACZYŃ,



PORY DNIA,



NASILENIA CZYNNOŚCI

ODDCHOWEJ,



AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I

UMYSŁOWEJ.

WARTOŚCI PRAWIDŁOWE
RR TĘTNICZEGO WG RIVA-
ROCCI

:

NOWORODKI
(SKURCZ.)

60-80 mmHg,

Niemowlęta
(skurcz.)

80-85 mmHg,

Małe
dzieci(skurcz)

80-100 mmHg,

Nastolatki(skurcz/
rozk.)

120/80 mmHg,

dorośli(skurcz/roz
kur)

110-139/65-94
mmHg.

Według WHO

granicę

oddzielającą ciśnienie

prawidłowe od

podwyższonego u

dorosłych stanowi

wartość

140/90 mmHg.

Czynniki podwyższające
wartość RR:

Fizjologiczne:



Reakcje emocjonalne badanego,



Wysiłek fizyczny przed

badaniem,



Wypicie kawy, herbaty,wypalenie

papierosa przed badaniem.

Czynniki podwyższające
wartość RR:

Patologiczne:



Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze,



Choroby kłębuszków nerkowych,



Zatrucia ciążowe,



Prawostronna niewydolność
krążenia,



Otyłość,



Ból.

Czynniki obniżające
wartość RR:

Fizjologiczne:



Spożycie posiłku przed

badaniem,



Wysoka temperatura

otoczenia,



Wahania ciśnienia

atmosferycznego.

Czynniki obniżające
wartość RR:

Patologiczne:



Odwodnienie,



Wstrząs.

Ciśnienie krwi
mierzy się



Metodą opracowaną przez
uczonego włoskiego RIVA-ROCCI,



Za pomocą sfignomanometru,



Można też dokonywać pomiarów
za pomocą ultradźwięków
(Doppler- echosonda) lub metodą
Holtera.

Metody pomiaru
RR:



palpacyjną, bez słuchawek (tylko

wartość skurczowa),



osłuchową, za pomocą

ciśnieniomierza rtęciwego,

sprężynowego,



Automatyczną ( monitor),



Inwazyjną (za pomocą cewnika

umieszczonego wewnątrz

naczynia).

OCENA RR:



HIPOTONIA TO
NIEDOCIŚNIENIE,



HIPERTONIA TO
NADCIŚNIENIE.

Błędy techniczne przy
badaniu:



Niesprawny sprzęt, badaniu :



Ograniczony słuch badającego,



Nieprawidłowa technika np.: mankiet nie

znajduje się na wysokości poziomu serca

pacjenta, mankiet założony na rękaw,

niewłaściwy rozmiar mankietu,

niepodparte przedramię pacjenta, zbyt

szybkie wypuszczanie powietrza z

mankietu, zaokrąglanie odczytów,

niezachowanie krótszych niż 2-3 min.

odstępów czasowych między kolejnymi

pomiarami.

Dziękuje

za
uwagę