Budowa chemiczna
skóry
Naskórek
W procesie keratynizacji
(rogowacenia) zachodzą
równocześnie dwa zjawiska
migracji pionowej –
wędrowanie komórek ku
górze i dyferencji –
różnicowaniu. W wyniku tego
procesu keratynocyty
przekształcają się
w bezjądrzaste komórki –
korneocyty (całkowicie
wypełnione keratyną).
Turn over time - TOT
Czas przejścia komórki od warstwy podstawnej
do jej złuszczenia wynosi ok. 28 dni.
Czas ten to zaprogramowana śmierć
keratynocytu – apoptoza
Proces odnowy naskórka ulega spowolnieniu
już od 25 roku życia
W ciągu 80 lat życia naskórek odnawia się
około 1000 razy
Dzienna ilość złuszczonego naskórka wynosi
6 ÷ 14 g
Warstwa rogowa naskórka
Warstwa rogowa zbudowana jest z korneocytów spojonych
lipidowym cementem międzykomórkowym.
Korneocyt zbudowany jest z rdzenia w skład którego wchodzi
keratyna, niewielkie ilości protein. NMF, woda. Wokół rdzenia
znajduje się białkowo lipidowa otoczka zwana kopertą
korneocytu. Korneocyty są ze sobą zespolone za pomocą
korneodesmosomów.
Aby nastąpiło złuszczenie naskórka musi dojść do
enzymatycznego rozpuszczenia białek korneodesmosomów
Cement
międzykomórkowy
rdzeń
koperta
korneodesmoso
my
Rogowacenie naskórka
Wyróżnia się tonofibryle będące prekursorem
keratyny
i tworzące szkielet komórki
Różnicowanie komórek przejawia się syntezą
białek cytokeratyn oraz odkładaniem w
cytoplazmie komórki pęczków filamentów
cytokeratynowych, pojawiaja się bialka
budujace koperte korneocytu
Pojawiaja się ziarnistości
keratyhiolinowe zawierające
profilagrynę dajacą początek NMF
Dojrzewające komórki naskórka wydzielaja
do przestrzeni międzykomórkowych
enzymy, które maja za zadanie
zorganizowanie struktury cementu
miedzykomórkowego
Rogowacenie naskórka
Ortokeratoza - prawidłowe rogowacenie i
złuszczenie komórek.
Hyperkeratoza - nadmierne rogowacenie
prawidłowe przekształcanie komórek.
Parakeratoza - nieprawidłowe przekształcanie,
skrócenie (TOT do 4-5 dni) pominięcie warstwy
ziarnistej, komórki warstwy rogowej zawierają
przetrwałe jądra komórkowe.
Dyskeratoza - nieprawidłowe rogowacenie często
pojedynczych komórek. Komórki rogowacieją już w
warstwie kolczystej, lub przechodzą w inne z
pominięciem postaci pośrednich.
CERAMIDY
Ceramidy powstają we wnętrzu rogowaciejacych
komórek warstwy kolczystej i ziarnistej.
Najpierw powstaje glukoceramid. W czasie
przesuwania się komórek ku górze ceramidy
wydostają się do przestrzeni
międzykomórkowych.
Ceramidy stanowią 40% lipidów macierzy.
Funkcja ceramidów to przede wszystkim
zapobieganie ucieczki wody i zapobieganie
wnikaniu obcych substancji
Wyodrębnia się 7 klas ceramidów, określając je
cyframi rzymskimi. Najbardziej pożądane są
ceramidy klasy I i III. Wyjątkową właściwością tej
klasy ceramidów jest wysoka zawartość kwasu
linolowego.
Ceramidy są przedmiotem zainteresowania
naukowców, ulepszane są procesy ich izolacji i
przygotowania do użycia w kosmetykach.
Najczęściej używane w produkcji kosmetyków są
ceramidy pochodzące z drożdży lub z lecytyny
sojowej .
Ostatnio opracowano technologię sztucznego
otrzymywania ceramidów.
Według lekarzy dermatologów i
kosmetologów po 35. roku życia należy
zacząć wprowadzać ceramidy od
zewnątrz.
Odbudują one szczelność międzykomórkową
i powstrzymają nadmierne odparowywanie
wody ze skóry.
KOLAGEN
Colla - klej, genno - rodzić. W tłumaczeniu z
greki klejogenny. To słowo oddaje funkcję
kolagenu będącego białkiem s p a j a j ą c y m
elementy komórkowe, umożliwiającym
powstanie z pojedynczych komórek zarówno
tkanek jak i narządów.
Kolagen przez całe życie organizmu pozostaje
w stałej wymianie. Najtrwalszy jest w kościach,
gdzie wymiana następuje co rok, zaś najmniej
trwały w wątrobie, gdzie trwa to miesiąc.
Kolagen to białko proste, zbudowane
wyłącznie z aminokwasów, należące do
białek włóknistych, czyli mówiąc ściśle,
fibrylarnych skleroprotein. Zbudowany jest z
długich, spiralnych łańcuchów peptydowych,
w których występuje 19 aminokwasów.
Najważniejsze z nich to: prolina, glicyna,
hydroksyprolina i hydroksylizyna, przy czym
ostatnie dwa nie występują praktycznie
w innych białkach.
Kolagen występuje w wielu tkankach organizmu a jego budowa jest
zróżnicowana w zależności od funkcji i miejsca występowania.
Generalnie rodzaje kolagenu dzieli się na 12 – 14 typów:
typ I - jest to najbardziej powszechnie występujący rodzaj kolagenu
w ludzkim organizmie. Jest on obecny w tkance tworzącej blizny, w
ścięgnach i tkance łącznej kości.
typ II - występuje w chrząstkach stawowych
typ III - występuje w tkance -, w trakcie zabliźniania ran, zanim
zostanie wytworzony kolagen typu I
typ IV - występuje w mikrowłóknach międzytkankowych, tworzących
cienkie membrany między różnymi tkankami organizmu
typ V - śródmiąższowy - występuje na granicy tkanki tworzącej blizny
i tkanek na krawędzi blizn - występuje zawsze jako dopełnienie
kolagenu typu I
typ VI - odmiana typu V - spełniająca tę samą funkcję
typ VII - występuje w tkance nabłonkowej, m.in w skórze i na
powierzchni tętnic
typ VIII - występuje w śródbłonku - tkankach tworzących błony
śluzowe i wnętrze żył i tętnic
IX, X, XI - występują w chrząstkach - razem z typem II
XII - występuje razem z typami I i III w wielu tkankach.
Oprócz tego istnieje jeszcze 5 niesklasyfkowanych dotąd rodzajów
kolagenu, których funkcja w organizmie nie jest wciąż wyjaśniona.
ELASTYNA
Elastyna podobnie jak kolagen jest białkiem
występującym w skórze właściwej. Prekursorem
elastyny jest tropoelastyna, która jest polipeptydem
zawierającym około 800 reszt aminokwasowych.
Elastyna zbudowana jest głównie z aminokwasów
hydrofobowych takich jak: alanina, fenyloalanina,
pralina, leucyna, prolina, walina. Dzięki temu elastyna
jest nierozpuszczalna w wodzie.
Specyficznym dla elastyny aminokwasem jest
desmozyna, która jest elementem cząsteczki elastyny
odpowiedzialnym za tworzenie połączeń pomiędzy
łańcuchami polipeptydowymi tzw.wiązań
desmozynowych.
Glikozaminoglikany skóry (GAG)
to mukopolisacharydy,. Głównymi ich
przedstawicielem jest kwas
hialuronowy
Kwas hialuronowy obok kolagenu jest najważniejszym
składnikiem naszej skóry
Kwas hialuronowy - to mukopolisacharyd łączący z sobą
włókna kolagenowe i elastynowe w skórze właściwej. Tworzy z
wodą gęsty śluz lub żel. Kwas hialuronowy jest w stanie
związać od tysiąca do czterech tysięcy razy więcej wody niż
wynosi jego masa i z tego powodu jest stosowany w
produktach kosmetycznych jako jeden z najbardziej
wartościowych czynników nawilżających. Kwas hialuronowy
uzyskiwany jest z kogucich grzebieni lub wytwarzany
biotechnlogicznie.
W młodej skórze kwasu hialuronowego jest pod dostatkiem, co
gwarantuje jej sprężystość i brak zmarszczek.
Z wiekiem ilość kwasu maleje. W późniejszym czasie skóra
człowieka się starzeje, skóra traci zdolność wiązania wody i
powstają zmarszczki.