Międzynarodowa

polityka handlowa

Międzynarodowy Fundusz Walutowy

(MFW)



Organizacja finansowa, o której powołaniu postanowiono

jednocześnie z powołaniem Międzynarodowego Banku

Odbudowy i Rozwoju w lipcu 1944.



Istnieje jako wyspecjalizowana organizacja ONZ od grudnia

1945 z siedzibą w Waszyngtonie.



Członkiem MFW może być każde państwo, które ma

autonomię w dziedzinie stosunków międzynarodowych oraz

jest w stanie spełnić warunki stawiane przez statut.

Warunkiem członkostwa w MFW jest zobowiązanie do

wpłacenia kwoty udziałowej, która decyduje o liczbie

głosów, jaką dysponuje dany kraj, określa wielkość pomocy

kredytowej, jaką może on uzyskać od Funduszu.

MFW



MFW jest także uprawniony do kontroli polityki kursu

walutowego państw członkowskich, którą prowadzi w

dwojaki sposób:

- pierwszy polega na corocznej ocenie polityki

gospodarczej

krajów należących do MFW, co jest dokonywane na
podstawie raportów MFW;

- druga forma kontroli to regularne dyskusje – zwykle dwa
razy do roku – na temat światowego rozwoju

gospodarczego.

Fundusz walutowy - funkcje



Nadzorowanie i tworzenie międzynarodowej współpracy

walutowej oraz uporządkowanych stosunków

walutowych,

- tworzenie warunków dla wielostronnego regulowania
należności za bieżące operacje w handlu

międzynarodowym,

- udzielanie pomocy w likwidacji trudności płatniczych,

- podejmowanie działań zmierzających do

uporządkowanego

rozwoju i wzrostu handlu międzynarodowego.

Międzynarodowy Bank Odbudowy i

Rozwoju

powszechnie znany jako

Bank Światowy



Rozpoczął działalność 25 czerwca 1946 roku, jako efekt postanowień

Monetarnej i Finansowej Konferencji Narodów Zjednoczonych

w Bretton Woods z lipca 1944 r.



Bank Światowy – główne zadanie to wspieranie rozwoju gospodarczego

i przeciwdziałanie ubóstwu w krajach słabo rozwiniętych.



Miało to oznaczać sfinansowanie odbudowy Europy Zachodniej ze

zniszczeń wojennych oraz skredytowanie inwestycji autonomicznych w

krajach słabo rozwiniętych.

Takimi inwestycjami nie interesował się

kapitał prywatny jako mało rentownymi, ale które mogły utorować

drogę do inwestycji prywatnych w przyszłości. To założenie okazało się

nieaktualne, bowiem Europa Zachodnia uzyskała pomoc w ramach

Planu Marshalla na warunkach znacznie korzystniejszych niż oferował

BŚ.

Bank Światowy



Bank Światowy zapewnia długoterminowe pożyczki
o preferencyjnym oprocentowaniu dla najbardziej
potrzebujących krajów członkowskich oraz
przedsiębiorstw publicznych.



Fundusze na udzielenie kredytów państwom słabiej
rozwiniętym pochodzą ze składek państw
członkowskich, spłaty przez państwa wcześniejszych
długów oraz dzięki emisji obligacji na światowych
rynkach kapitałowych

Bank Światowy



Bank Światowy zapewnia długoterminowe
pożyczki o preferencyjnym oprocentowaniu dla
najbardziej potrzebujących krajów
członkowskich oraz przedsiębiorstw
publicznych.



Fundusze na udzielenie kredytów państwom
słabiej rozwiniętym pochodzą ze składek
państw członkowskich, spłaty przez państwa
wcześniejszych długów oraz dzięki emisji
obligacji na światowych rynkach

kapitałowych.

GATT- General Agreement on Tariffs and Trade

Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i

Handlu



Światowy system liberalizacji handlu oparty na współpracy

wielostronnej, powstał na konferencji w Hawanie w 1947 roku, kiedy to

21 państw ustaliło tekst Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i

handlu (GATT). Celem negocjatorów na konferencji hawańskiej było

stworzenie ogólnoświatowego systemu współpracy gospodarczej

opartego na trzech filarach- Międzynarodowym Funduszu Walutowym

(MFW), Międzynarodowym Banku Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy) i

Międzynarodowej Organizacji Handlu ITO).



Projekt tzw. Karty Hawańskiej obejmował zarówno regulacje dotyczące

polityki handlowej, jak i porozumienia towarowe, politykę rozwoju

ekonomicznego, restrykcyjne praktyki handlowe oraz politykę

zatrudnienia.



Wobec trudności z ratyfikowaniem ITO, uzgodnione w trakcie negocjacji

przygotowawczych do konferencji hawańskiej zasady polityki handlowej,

zdecydowano się wprowadzić do zawartego w dniu 20 października 1947

roku porozumienia, zwanego Układem Ogólnym w Sprawie Taryf Celnych i

Handlu (GATT). Traktowane jako porozumienie tymczasowe, a więc

obowiązujące do czasu utworzenia ITO- istnieje do dziś, spełniając bardzo

ważną rolę w ewolucji międzynarodowych stosunków ekonomicznych

GATT



W 1947 r. podpisany został Układ Ogólny w sprawie Taryf

i Handlu Jest to wielostronny traktat zawierający kodeks

postępowania w światowej wymianie handlowej.



GATT stanowi międzynarodowe forum, na którym

poszczególne kraje mogą rozwiązywać swoje problemy

handlowe i negocjować obniżenie barier w handlu.



GATT funkcjonuje na zasadzie spotkań ministrów lub

szefów państw objętych porozumieniem.



W preambule wymienione zostały takie kwestie jak:

podniesienie stopy życiowej, osiągnięcie pełnego

zatrudnienia, pełne wykorzystanie zasobów światowych i

wymiany dóbr. Członkowie GATT zamierzają osiągnąć te

cele drogą zawierania porozumień zmierzających, na

zasadzie wzajemności i wzajemnych korzyści, do

istotnego zredukowania taryf celnych i innych utrudnień

w wymianie handlowej, jak również do wyeliminowania

dyskryminacji w handlu międzynarodowym.



Głównym celem GATT była stopniowa obniżka stawek celnych i

osłabienie innych barier w handlu międzynarodowym

( liberalizacja handlu) oraz eliminowanie dyskryminacji i

przyczynienie się w ten sposób do rozwoju handlu

międzynarodowego.



Podejście takie było związane z całą filozofią GATT. Nawiązywała

ona do zasad klasycznej teorii ekonomii. W teorii tej zakładano

wyższość wolnego handlu nad sytuacją, w której państwo

reguluje kierunki i zakres wymiany gospodarczej z zagranicą.



W okresie powojennym, kiedy wiele krajów przeżywało duże

trudności gospodarcze, trudno było mówić o wprowadzeniu

całkowicie wolnego handlu. Jako cel bardziej realistyczny uznano

stopniowe redukowanie barier w handlu i zobowiązanie do nie

wprowadzania nowych.

CELE I ZASADY GATT / WTO

Zasady GATT



1).

Zasada niedyskryminacji i równości traktowania :

znajduje ona wyraz w bezwarunkowej klauzuli największego

uprzywilejowania (KNU) obowiązującej w stosunkach między

stronami Układu Ogólnego. Jej istotą jest równość traktowania

zagranicznych partnerów: nie można przyznać szczególnych

korzyści jednemu partnerowi i tylko jemu, ponieważ wszyscy

mają do nich jednakowe prawa.



Jednocześnie nie można dyskryminować jakiegokolwiek członka

porozumienia w stosunkach handlowych. Należy udzielić mu

wszystkich przywilejów, jakie uzyskali inni członkowie GATT

(WTO). Od tej zasady, podobnie jak od pozostałych norm GATT

(WTO), istnieją pewne wyjątki. Najważniejszym dopuszczalnym

odstępem od KNU jest możliwość tworzenia stref wolnego

handlu i unii celnych ( art. XXIV Układu).

Zasady GATT



2). Zasada Wzajemności: ( tj. równości korzyści i

koncesji. Zgodnie z tą zasadą żaden członek GATT (WTO) nie

jest zobowiązany do redukcji swoich stawek celnych ani też

do udzielania innych koncesji bez uzyskania wzajemnych

przywilejów od partnera. Podczas rokowań następuje więc

wymiana koncesji uznanych przez partnerów za

równoważne.



Głównym wyjątkiem od tej zasady, sankcjonowanym przez

Układ Ogólny, są różnego rodzaju jednostronne preferencje

krajów rozwiniętych przyznawane towarom z krajów

rozwijających się, w tym zwłaszcza tzw. system GSP

( Powszechny System Preferencji Celnych). Polegają one

najczęściej na zastosowaniu niższych stawek celnych w

imporcie z krajów rozwijających się niż z krajów pozostałych.

Zasady GATT



3.) Możliwość interwencji w handlu : ( Np.. W celu

ochrony rodzimego przemysłu) w zasadzie jedynie za

pośrednictwem stawek celnych, a nie za pomocą innych

instrumentów polityki handlowej. Cła zostały uznane za w

zasadzie jedyny dozwolony środek interwencji państwa w

handlu ze względu na to, że wpływają na poziom ceny i tym

samym na popyt, a więc nie naruszają zasadniczo

mechanizmów rynkowych. Ponadto są one przejrzyste

( taryfy celne są publikowane ).



Inne formy oddziaływania państwa na obroty handlowe

powinny być - zgodnie z zasadami GATT ( obecnie WTO) -

wyeliminowane.



Podstawowym wyjątkiem od tej zasady jest możliwość

stosowania ograniczeń ilościowych w celu ochrony bilansu

płatniczego, ochrony zdrowia obywateli, itp..

Zasady GATT



4). Klauzula Narodowa: Zgodnie z nią produkt

importowany nie powinien być traktowany mniej korzystnie

niż analogiczne produkty pochodzenia krajowego (art. III

GATT). Zasada ta dotyczy w szczególności obciążeń

podatkowych (zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich), a

także innych przepisów i wymagań w zakresie sprzedaży,

zakupu, przewozu, dystrybucji i użytkowania tych towarów

na rynku wewnętrznym.



Strony GATT (WTO) akceptują też określone procedury

działania w przypadku nieprzestrzegania tych zasad lub

innych zobowiązań Układu i pojawienia się konfliktów

między partnerami ( art. XXII i XXIII). Procedury konsultacji i

rozstrzygania sporów stanowią istotny element całego

systemu handlowego GATT (WTO).

Zasady GATT



Wszystkie te zasady oznaczają pewne podporządkowanie

polityki handlowej krajów członkowskich normom i

dyscyplinom GATT (WTO), a tym samym ograniczenie

narodowej suwerenności w kształtowaniu stosunków z

partnerami handlowymi.



Ograniczenie to daje jednak pewne wymierne korzyści.

Przede wszystkim sprawia, że dostęp do rynków

zagranicznych jest bardziej pewny. Tym samym zmniejsza

się ryzyko zawierania transakcji handlowych.



System jednolitych norm wielostronnych w większym

stopniu ułatwia rozwój handlu niż porozumienia bilateralne,

o różnym zakresie koncesji.

Podstawowe funkcje jakie GATT pełnił

w okresie powojennym



Tworzenie i nadzorowanie systemu zasad w handlu,

ułatwiających jego prowadzenie i zapewniających jego

uczestnikom stabilność warunków wymiany.



Prowadzenie rokowań w sprawie redukcji ceł i zniesienia

innych utrudnień w rozwoju handlu międzynarodowego oraz

hamowanie tendencji protekcjonistycznych.



Dokonywanie oceny sytuacji w handlu światowym i

poszukiwanie sposobów usunięcia przeszkód krępujących

jego rozwój.



Rozstrzyganie sporów dotyczących wykonywania zobowiązań

przez członków wobec innych członków Układu Ogólnego.



Okresowa modyfikacja przepisów i procedur Układu w celu

dostosowania ich do zmian w gospodarce światowej.

Rundy negocjacyjne i znaczenie WTO



Głównym instrumentem liberalizacji handlu

międzynarodowego prowadzonej na forum GATT były

odbywające się co kilka lat negocjacje handlowe, nazywane

RUNDAMI.



W każdej kolejnej rundzie uzgadniano obniżkę stawek

celnych na większość towarów przemysłowych będących

przedmiotem wymiany międzynarodowej.



Praktycznie wyłączone z redukcji były do tej pory artykuły

rolne ze względu na duże znaczenie strategiczne i

polityczne rolnictwa w wielu krajach i związane z tym

dążenie krajów do samowystarczalności w zakresie

podstawowych produktów.

Runda Genewska w 1947r.



Pierwszą rundą wielostronnych negocjacji była Runda

Genewska w 1947r

., która doprowadziła do powstania

Układu Ogólnego GATT.



Udzielono wtedy około 45 tys. wzajemnych koncesji

taryfowych, obejmujących około połowę handlu światowego.



Zaangażowane w niej 23 kraje były także uczestnikami

Karty Hawańskiej (dotyczącej ogółem 56 krajów), co

wynikało z faktu, że początkowo GATT miał być częścią ITO.



Stosunkowo niedługo po utworzeniu GATT dwa razy odbyły

się wielostronne negocjacje handlowe, w znacznej mierze

poświęcone negocjacjom akcesyjnym.



Pierwsze odbyły się w

Annency

Francji w 1949r.,

kiedy

to w GATT było dziewięć państw.

Rundy GATT



Następne miały miejsce w

Torquay w Wielkiej Brytanii w

1951r

. z

udziałem czterech przystępujących państw. Dało to

łączną liczbę uczestników ( stron) GATT wynoszącą 32, jako że

cztery kraje wycofały się z członkostwa w 1951r. Trzy spośród tych

krajów- Chiny, Liban i Syria - były od początku stronami układu,

natomiast czwarty – przyłączył się podczas negocjacji w Annency.



Kolejna Runda odbyła się w

Genewie w latach 1955-1956

, kiedy

to również dołączyła się Japonia, zwiększając liczbę układających

się stron do 33.



Żadna z tych rund nie wywarła jednak większego wpływu w sensie

redukcji przeciętnych stawek celnych, tak jak to miało miejsce w

1947r., ich wyniki były w zasadzie mierne. O ile przeciętna obniżka

stawek celnych w USA uzyskana w 1947r. wyniosła 21,1%, o tyle

obniżki w kolejnych rundach wyniosły odpowiednio 1,9; 3,0 i 3,5%.



W połowie lat pięćdziesiątych średnia ważona taryf głównych

krajów uprzemysłowionych została obniżona do około 15%.

Runda Dillona (1960- 1961)



Po utworzeniu EWG w 1957r. Odbyła się w ramach GATT seria

negocjacji taryfowych, zakrojonych na szeroką skalę.



Inicjatorem tych rozmów, których początek miał miejsce w 1960

roku, był rząd Stanów Zjednoczonych. Rokowania w ramach Rundy

Dillona były bezpośrednim atakiem USA na bariery taryfowe

Wspólnego Rynku.



Wspólna zewnętrzna taryfa celna UE zaczęła dopiero wchodzić w

życie, a nadzieją rządu USA było osłabienie jej

protekcjonistycznego efektu. Przebieg rozmów był długi i trudny.

Rokowania zakończyły się w marcu 1962r. zawarciem okresowego

porozumienia między USA i UE, obniżającego cło w przypadku UE

przeciętnie o 20%, a USA o 8%.



Nie udzielono ustępstw taryfowych na towary rolne i szereg innych

produktów wrażliwych, nie zważając na to, że były to właśnie te

produkty, wobec których oczekiwano wzrostu efektywnych taryf o

bardziej ogólnie bariery w handlu, w wyniku utworzenia

EWG( szczególnie zaś wspólnej polityki rolnej).

Runda Kennedy’ego (1963-1967)



Runda nazwana imieniem prezydenta Kennedy’ego

zgromadziła 46 uczestników, jakkolwiek członkostwo w

GATT osiągnęło już pod koniec rundy liczbę74 krajów.



Przyjęto nowe metody negocjacji taryfowych dla produktów

przemysłowych ( tzw. formułę

across-the-board, czyli

całościową

), które doprowadziły do średniej obniżki ceł w

handlu tymi produktami o 35%.



Negocjacje dotyczące poszczególnych produktów w handlu

rolnym zakończyły się mniejszym sukcesem.

Ocena Rundy Kennedy’ego (1963-1967)



Runda Kennedy’ego była pierwszymi wielostronnymi

negocjacjami handlowymi, wykraczającymi poza sprawy

taryf celnych i zajmującymi się niektórymi środkami

pozataryfowymi. Jednym z jej wyników było przyjęcie

„Kodeksu antydumpingowego” i uzgodnienie stosowanych

przez USA procedur wyceny celnej na niektóre produkty.



W Rundzie Kennedy’ego po raz pierwszy wziął udział

przedstawiciel gospodarki centralnie planowanej - Polska,

która przystąpiła do GATT pod koniec tej Rundy.



Podjęte na niej wysiłki doprowadziły do formalnego

przyjęcia zasady preferencyjnego traktowania krajów

rozwijających się, która została włączona do IV części

nowego Układu Ogólnego w 1965r.

Ocena Rundy Kennedy’ego (1963-1967)



Zainteresowanie krajów rozwijających się Rundą Kennedy’ego

uwarunkowane było przede wszystkim ich dążeniem do ustępstw

taryfowych ze strony krajów wysoko rozwiniętych w stosunku do

eksportowanych przez nie towarów.



W marcu 1962 kraje rozwijające się zawarły porozumienie z

krajami rozwiniętymi dotyczące warunków ich udziałów w

rozmowach. Porozumienie to przewidywało, że rozwinięte kraje

kapitalistyczne, obniżając cło na towary z krajów rozwijających się ,

nie będą domagać się od nich takich samych ustępstw.



Jednakże wyniki rozmów wywołały poważne rozczarowanie wśród

krajów rozwijających się.

Ocena Rundy Kennedy’ego (1963-1967)



Oceny wyników rundy Kennedy’ego różnią się między sobą.

Zgodnie z obliczeniami Sekretariatu GATT, w odniesieniu do

głównych rozwiniętych krajów kapitalistycznych, koncesje taryfowe

objęły handel towarami wartości 40 mld dolarów w skali rocznej.



W odniesieniu do towarów przemysłowych stawki celne zostały

obniżone przeciętnie o 30- 35%.



Łącznie obniżkami objęto 20% światowego eksportu. Obniżki

zostały rozłożone na pięć lat.



Wobec towarów stanowiących przedmiot specjalnego

zainteresowania eksportowego krajów rozwijających się

zastosowano odrębny, przyspieszony kalendarz.

Runda Kennedy’ego (1963-1967)



W sumie więc, w wyniku Rundy Kennedy’ego, osiągnięto więcej,

niż kiedykolwiek do tej pory w zakresie liberalizacji handlu światowego.



Dlatego też, w chwili podpisywania Aktu Końcowego, w dniu 30

czerwca 1967r. (w tym dniu wygasły zresztą pełnomocnictwa

negocjacyjne prezydenta USA) w wydawanych wówczas różnych

oświadczeniach wiele mówiło się o „wielkim sukcesie negocjacyjnym” i

„historycznych osiągnięciach”. Jak wykazał dalszy bieg wydarzeń było

w tym wiele przesady.



Faktem pozostaje jednak, że sukces Rundy Kennedy’ego znacznie

wzmocnił prestiż GATT, jako głównego forum, na którym dyskutowane,

a co ważniejsze, również negocjowane są najistotniejsze zagadnienia

międzynarodowych stosunków handlowych.

Runda Tokijska (1973- 1979)



Runda Kennedy’ego przyniosła minimalny postęp w dziedzinie

eliminacji przeszkód pozataryfowych, które, poczynając od lat

sześćdziesiątych, zaczęły stopniowo odgrywać coraz większą rolę w

regulacji obrotów z zagranicą w większości rozwiniętych krajów o

gospodarce rynkowej.



Wynikało to, z jednej strony z dążenia kół protekcjonistycznych w tych

krajach do „zastępowania” ochrony celnej nowymi instrumentami w

miarę obniżenia stopnia efektywnej ochrony produkcji własnej przez

taryfy celne, m.in. na skutek ich stałej obniżki, będącej efektem

kolejnych rund GATT.



Sytuacja kryzysowa, która pojawiła się w gospodarce światowej w

latach siedemdziesiątych, skłoniły Stany Zjednoczone , EWG i Japonię

do nowych wielostronnych rokowań handlowych.



Od grudnia 1971r. do lutego 1972r., USA przeprowadziły ze Wspólnotą

Europejską intensywną turę rokowań, która zakończyła się podpisaniem

4 lutego 1972r. krótkoterminowego porozumienia o handlu

wzajemnym oraz deklaracji o konieczności podjęcia nowej rundy

rokowań wielostronnych na forum GATT.

Runda Tokijska (1973- 1979)



Dziewięćdziesiąt dziewięć krajów reprezentujących dziewięć

dziesiątych handlu światowego wzięło udział w tych

wielostronnych negocjacjach handlowych.



Obniżono cła na tysiące produktów przemysłowych i

rolnych, a dodatkowo niemal 33 tys. pozycji

towarowych uległo związaniu.



Całkowita wartość handlu, którego dotyczyły zobowiązania

taryfowe sięgała 300 mld dolarów, mierzonych wartością

importu w 1981r.



W wyniku tego średnie ważone cła importowe na produkty

przetworzone, stosowane przez kraje uprzemysłowione,

zmalały do około 6%. Odpowiadało to 34% obniżce,

porównywalnej z wielkością redukcji taryfowych uzyskanych

podczas Rundy Kennedy’ego.

Ocena Rundy Tokijskiej (1973- 1979)



Runda Tokajska była po raz pierwszy poświęcona nie tylko

redukcji ceł, ale także liberalizacji barier pozataryfowych.



W jej rezultacie wynegocjowano sześć kodeksów dotyczących

stosowania odnośnych środków pozataryfowych, tak by nie

tworzyły one utrudnień handlu.



Kodeksy te regulowały: dumping i cła antydumpingowe,

licencje importowe, wycenę wartości dla potrzeb celnych,

przeszkody techniczne w handlu, subsydia cła wyrównawcze,

zakupy rządowe.



Zawarte też zostały trzy porozumienia w sprawie handlu

artykułami mleczarskimi, mięsem wołowym i w sektorze

lotnictwa cywilnego. Negocjując te kodeksy, kraje o podobnych

poglądach miały szanse współpracować bez udziału wszystkich

układających się stron.

Runda Urugwajska (1986- 1994)



Podpisanie we wrześniu 1986 roku Deklaracji w Punta del Ester

(Urugwaj) oznaczało formalne rozpoczęcie negocjacji kolejnej,

ósmej rundy GATT.



Runda Urugwajska podjęła, podobnie jak poprzednie, kwestie

dalszej liberalizacji handlu światowego oraz wzmocnienie GATT.



Ponadto po raz pierwszy w historii wielostronnych rokowań

włączono do nich nowe dziedziny obrotu międzynarodowego,

takie jak:

usługi, ochrona praw własności intelektualnej oraz

handlowe aspekty inwestycji zagranicznych

. Celem jest ich

liberalizacja, a także ustanowienie zasad ich wielostronnej

regulacji, podobnie do zasad dotyczących obrotu towarowego

w ramach GATT.



W czasie negocjacji wypracowano Układ Ogólny w sprawie

Handlu Usługami (GATS) oraz Porozumienie w sprawie

handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS).

Ocena Rundy Urugwajskiej (1986- 1994)



Runda Urugwajska doprowadziła do dalszej liberalizacji handlu

międzynarodowego, nie tylko poprzez redukcję taryf celnych, lecz także

eliminację ceł dla pewnych grup produktów ( tzw. Porozumienie zero-za-

zero).



Doprowadzono do ponownego włączenia handlu produktami rolnymi,

tekstyliami i odzieżą w system handlowy oraz zwiększeniu zakresu

rygorów.



GATT z 1994r. obejmował szereg porozumień dotyczących specyficznych

zagadnień - wiele spośród nich było renegocjacją kodeksów przyjętych

podczas Rundy Tokijskiej. Utworzenie nowego GATT pozwoliło układającym

się stronom na ominięcie potrzeby wprowadzenia formalnych poprawek do

GATT z 1947r., zapewniając jednocześnie, że wyniki rundy staną się

powszechnym zobowiązaniem, mającym zastosowanie wobec wszystkich.



W Akcie Końcowym Rundy Urugwajskiej powołano WTO

Akcie Końcowym Rundy Urugwajskiej powołano WTO

organizację mającą nadzorować funkcjonowanie GATT, GATS i

Porozumienia TRIPS. Średnie cła na produkty przetworzone w krajach

przemysłowych, ważone rozmiarami handlu danymi produktami, spadły z

6,4 do 4,0%, czyli

o około 40%.

Ocena Rundy Urugwajskiej (1986- 1994)

W trakcie Rundy Urugwajskiej ustalono udział stawek w
imporcie przemysłowym:



krajów rozwiniętych zwiększył się z 78% do 99%



krajów rozwijających się

z 21% do 73%



krajów w transformacjiz 73% do 98%

w tym: Polska do 96%,
możliwości swobodnego podwyższania stawek celnych

dotyczyło jedynie 4% pozycji importu przemysłowego,

istotnym wyjątkiem były pojazdy nieszynowe.

Ocena Rundy Urugwajskiej (1986- 1994)

ARTYKUŁY ROLNE

wprowadzono “Taryfikację” i stopniową redukcję ceł.



Taryfikacja polega na zastąpieniu wszystkich środków para- i

pozataryfowych stawkami celnymi.

Czyli

wprowadzono zakaz stosowania w handlu rolnym

między członkami WTO kontyngentów ilościowych,

zmiennych opłat wyrównawczych i ich odmian, minimalnych

cen importowych, dyskrecjonalnych licencji importowych,

tzw. dobrowolnych ograniczeń eksportu itp.



Nastąpiło więc (1995) powiększenie wszystkich stawek

celnych o wartość taryfikowanych środków pozataryfowych.

Uzgodniono też stopniową redukcję ceł, średnio o 36% ( nie

mniej niż 15%), w 6 równych ratach dla krajów

rozwiniętych i średnio o 24% (nie mniej niż 10%), w 10

równych ratach dla krajów rozwijających się.

Światowa Organizacja Handlu WTO



Statut WTO przewiduje regularne konferencje ministerialne
odbywające się co dwa lata.



Pierwsza taka konferencja odbyła się w Singapurze w

grudniu 1996 r.



Postawiono tam kolejny krok na drodze liberalizacji handlu poprzez
wypracowanie porozumienia ITA (porozumienie w sprawie
sprowadzenia do poziomu 0 stawek celnych na sprzęt i podzespoły
techniki łączności) oraz



Podjęto takie tematy jak handel i konkurencja oraz przejrzystość
zakupach rządowych

WTO



Głównym zadaniem WTO jest nadzorowanie wprowadzania w życie

przez poszczególne kraje porozumień Rundy Urugwajskiej.



Organizacja ta stanowi też forum:

- negocjacji dotyczących dalszej liberalizacji międzynarodowego
obrotu towarowego, usługowego,

- w zakresie inwestycji zagranicznych związanych z obrotem
towarowym oraz

- praw własności intelektualnej.



W Światowej Organizacji Handlu przewiduje się też procedurę

rozstrzygania sporów bardziej skuteczną od dotychczasowej i

jednolitą dla wszystkich dziedzin objętych regulacjami.

WTO obejmuje:



Porozumienie Wielostronne o Handlu Towarami (tzw. GATT 1994),

w tym także:



Porozumienie o Handlowych Aspektach Inwestycji

(Porozumienie o TRIMS).



Układ o Handlowych Aspektach Praw Własności Intelektualnej

(Układ o TRIPS).



Porozumienie o Regułach i Procedurach Rozstrzygania Sporów.



Mechanizm Przeglądu Polityki Handlowej tzw. Plurateralne

Porozumienia Handlowe (o Handlu Samolotami Cywilnymi, o

Zakupach Rządowych, Mleczarskie, w sprawie Mięsa Wołowego).

WTO



Wszystkie porozumienia, z wyjątkiem plurateralnych, są obligatoryjne
dla członków WTO. Oznacza to, że kraje przystępujące do WTO muszą
przyjąć te porozumienia w brzmieniu uzgodnionym w trakcie RU.



Konferencje ministerialne:

Singapur: 9–13 grudzień 1996
Genewa: 18 i 20 maj 1998
Seattle: 30 listopad–3 grudzień 1999
Doha: 9–13 listopad 2001
Cancún: 10–14 wrzesień 2003
Hongkong: Grudzień 2005
Genewie: 21-26 lipca 2008 (tzw.mini-Ministerialna

Konferencja WTO)

WTO



Działalność WTO w okresie od Konferencji Ministerialnej w

Singapurze uzyskała podczas II Konferencji Ministerialnej w

Genewie w maju 1998 r. wysoką ocenę, a szczególnie

przychylnie przyjęto pomyślne zakończenie negocjacji w

sprawie telekomunikacji podstawowej, usług finansowych oraz

Porozumienia o handlu produktami technologii informatycznych

(ITA). Powtórzono przywiązanie krajów członkowskich do sprawy

dalszej stopniowej liberalizacji handlu towarami i usługami.



II Konferencja Ministerialna miała charakter przejściowy. Jej

konkretnym rezultatem jest formalne uruchomienie procesu

przygotowań i dyskusji na temat przyszłych negocjacji (tzw.

Rundy Milenijnej).



III Konferencja Ministerialna WTO w Seattle

Odbyła się w dniach 30.XI - 3.XII 1999 r. i zakończyła

zawieszeniem obrad. W wyniku nie osiągnięcia porozumienia,

głównie pomiędzy UE, USA i krajami rozwijającymi się nie

powstał żaden oficjalny dokument uzgodniony przez państwa

WTO. Dalszy proces konsultacyjny przeniesiony zostaje do

Genewy pod nadzór DG WTO Mike Moore'a.

W Seattle ujrzały światło dzienne wszystkie istniejące

sprzeczności w międzynarodowym świecie gospodarczym.

Konferencja ujawniła przede wszystkim:



Upór i nieustępliwość wszystkich państw WTO w prezentacji i

obronie swoich stanowisk bez kontekstu "win-win".



Rolnictwo w roli szerszej niż tylko handlowa jako filar polityk

gospodarczych.



Niechęć państw rozwijających się do rozszerzenia tematyki

WTO.



Rozbieżności krajowych i regionalnych polityk gospodarczych

od reguł działania korporacji wielonarodowych.



Brak zrozumienia organizacji społecznych dla systemu WTO.



Pojawienie się aspektu standardów pracy, dumpingu

socjalnego i ekologicznego w handlu międzynarodowym.



III KM WTO w Seattle nie doprowadziła do żadnych ostatecznych

ustaleń. W szczególności nie ustalono zakresu kolejnej rundy

WTO oraz podstawowych zasad negocjacji Zawieszenie III

Konferencji Ministerialnej WTO w Seattle oznaczało rozpoczęcie

jedynie negocjacji mandatowych (w obszarach rolnictwa i usług),

czyli tych ustalonych w Marakeszu w kwietniu 1994 r. podczas

przyjmowania Aktu Końcowego Rundy Urugwajskiej.



IV Konferencja Ministerialna WTO w Doha (Katar) 9-14 listopada

2001 r.

W IV Konferencji Ministerialnej uczestniczyła delegacja Polski.

- W Konferencji uczestniczyły delegacje 142 krajów

członkowskich WTO, obserwatorów reprezentujących 39 krajów

oraz 76 organizacji międzyrządowych.

- W trakcie Konferencji prowadzono negocjacje dotyczące

projektu głównej Deklaracji Ministerialnej, Deklaracji w sprawie

Porozumienia TRIPS (Handlowe aspekty praw własności

intelektualnej) i zdrowia publicznego oraz decyzji w sprawie

realizacji porozumień WTO (trudności krajów rozwijających się w

realizacji porozumień), przedstawionych przed Konferencją przez

Przewodniczącego Rady Generalnej WTO S. Harbinsona.



Powyższe projekty powstały w rezultacie wielomiesięcznego procesu

przygotowawczego w WTO w Genewie pod auspicjami

Przewodniczącego Rady Generalnej WTO.



W szeregu newralgicznych obszarach problemowych do końca procesu

przygotowawczego utrzymały się duże rozbieżności w stanowiskach

zainteresowanych stron,



Negocjacje nad Deklaracją Ministerialną podzielono na 6 tematycznych

bloków w postaci obszarów negocjacyjnych, które były najtrudniejsze i

najbardziej wrażliwe dla uczestników : rolnictwo, realizacja porozumień

WTO, zasady WTO, środowisko, tzw tematy singapurskie (inwestycje,

konkurencja, przejrzystość przepisów w zamówieniach publicznych,

ułatwienia w handlu).



Ostateczne porozumienia osiągnięto w następujący sposób:

- Problem eliminacji subsydiowania eksportu towarów rolnych

rozwiązano poprzez stwierdzenie, iż nie przesądza się wyników

negocjacji w sprawie rolnictwa. Ustalono, iż szczegółowe zasady

negocjacji rolnych zostaną ustalone najpóźniej do 31 marca 2003 roku,

a uczestnicy przedstawią swoje listy koncesyjne oparte na tych

zasadach nie później niż do kolejnej Konferencji Ministerialnej WTO.

- Ustalono, iż nie przesądzając rezultatów, podejmuje się negocjacje w

obszarze handlu i środowiska. Wyniki tych prac zostaną przedstawione

V Konferencji Ministerialnej, która podejmie decyzję w sprawie

ewentualnych negocjacji w tym zakresie.



Ustalono, iż negocjacje w sprawie inwestycji, środowiska, przejrzystości

przepisów dotyczących zakupów publicznych oraz ułatwień procedur

handlowych rozpoczną się po V Konferencji Ministerialnej WTO po

uzgodnieniu szczegółowych zasad prowadzenia negocjacji.



Uzgodniono podjęcie negocjacji w sprawie antydumpingu i subsydiów z

określeniem szczegółowej listy tematów w pierwszej ich fazie.



Uzgodniono także podjecie negocjacji w sprawie subsydiów w sektorze

rybołówstwa.



Kompromis w sprawie dostępu do leków osiągnięto poprzez postanowienie,

iż Porozumienie TRIPS nie uniemożliwia ani nie powinno uniemożliwiać

członkom podejmowanie środków dla ochrony zdrowia publicznego.



W obszarze implementacji uzgodniono kompromisowy zapis w sprawie

tekstyliów, akceptujący natychmiastową realizacje części postulatów krajów

rozwijających się oraz odsyłający najtrudniejsze dla USA, UE i Kanady

postulaty do zbadania w ramach Rady Handlu Towarami WTO celem

wypracowania do 31 lipca 2002 rekomendacji dla Rady Generalnej WTO co

do stosownego dalszego działania. Na IV KM WTO w Doha ustalono także, iż

Nowa Runda będzie zakończona nie później niż 1 stycznia 2005 roku, a

Komitet Negocjacyjny (główny organ Nowej Rundy) spotka się po raz

pierwszy nie później niż 31 stycznia 2002.

Runda w Cancun 10-14. 09. 2003



Kolejnym szczytem organizowanym przez WTO między

10- 14 września 2003r.było spotkanie państw w meksykańskim

Cancun. Spotkanie, w którym uczestniczyli ministrowie handlu z

całego świata miało zakończyć ostatnią rundę rozmów zwaną

Rundą Rozwoju.



Na poprzedniej konferencji WTO w Doha, która odbyła się w

listopadzie w 2001 roku ministrowie uznali, że nadal utrzymują

się nierówności niekorzystne dla rozwoju światowego handlu, nie

usunięte w trakcie poprzednich rund negocjacyjnych. Podjęli

decyzję, aby te problemy w obecnej rundzie negocjacyjnej

przeanalizować i przyjąć rozwiązania umożliwiające usunięcie

lub przynajmniej znaczące zmniejszenie istniejących barier.



Ponieważ uczestnicy szczytu mieli świadomość, że kluczem do

sukcesu całej rundy negocjacyjnej są sprawy związane z

handlem towarami rolnymi oraz z subsydiowaniem produkcji

rolnej, USA i Unia Europejska przeprowadziły przed szczytem

serię konsultacji.



W Dhace - stolicy Bangladeszu odbyły się obrady

przedstawicieli rządów 49 najbiedniejszych krajów świata. Tu

też tematem rozmów był handel żywnością. Wypracowano

wspólne stanowisko.



Ustalono, że na forum WTO będą dążyć do usunięcia

wszystkich barier w eksporcie swojej produkcji rolnej do krajów

bogatych (w tym także do Unii). Te ustalenia zapowiadały

trudny do przewidzenia przebieg finalnych rozmów w Cancun.

Od samego początku obrad kraje biedne postawiły sobie za cel

zwiększenie szans dla swoich zacofanych gospodarek. Chciały,

aby ważnym obszarem dyskusji i decyzji w Cancun były

problemy szeroko rozumianej pomocy najbogatszych dla

najbiedniejszych, chociaż nie chodziło im tylko o bezpośrednią

pomoc finansową.



Obserwatorzy już na początku obrad zauważyli, że

poszukiwanie rozwiązań w sprawach interesujących kraje

bogate będzie uwarunkowane wcześniejszym przyjęciem

decyzji odpowiadających krajom biednym.



Stanowisko krajów biednych było oparte na następujących faktach:

Zdecydowana większość ludzi w krajach rozwijających się żyje z

rolnictwa. Aby te kraje mogły stanąć na „własnych nogach”

potrzebują reguł wolnego handlu, opartych na bardziej

sprawiedliwych zasadach. Nie chodzi im tylko o dostęp do rynku,

ale przede wszystkim o zakaz subsydiowania rolnictwa. Subsydia

te wspierają produkcję przede wszystkim w krajach bogatych,

uderzając jednocześnie w rolnictwo krajów biednych.

Przykładowo:
- Przeciętna dopłata do hodowli europejskiej krowy to ok. 2 USD dziennie, a

dwa dolary to tyle, ile mają na życie egzystujące na granicy ubóstwa

miliardy ludzi z Trzeciego Świata.

- Subsydia do produkcji bawełny w USA wynoszą 4mld USD i są skierowane

do kilkudziesięciu tysięcy farmerów, a ta dopłata odbiera szanse

10 mln rolników w Afryce.



Warto w tym miejscu dodać, że chociaż dopłaty do rolnictwa to

przedmiot sporu USA - UE, to jednak ani Europa, ani Ameryka

(oskarżając się wzajemnie o subsydiowanie swojej produkcji rolnej)

solidarnie nie akceptują rezygnacji ze swojej dotychczasowej

polityki.



Ludność krajów biednych jest niszczona przez liczne choroby.

Reguły obowiązujące dziś w produkcji i handlu lekarstwami

praktycznie uniemożliwiają im dostęp do leków. Przyjęte podczas

ostatniej rundy negocjacji handlowych porozumienie TRIPS

dotyczące własności intelektualnej pozbawiło miliony ludzi z

krajów rozwijających się prawa do tanich leków ratujących życie.

USA zdecydowanie sprzeciwiają się obrotowi „kopiami leków”.



Produkcja towarów tekstylnych to obszar potencjalnej

działalności krajów biednych. Podczas Rundy Urugwajskiej

ustalono rok 2004, jako termin zniesienia kontyngentów

importowych. To byłaby szansa dla krajów biednych, gdyby

bogate kraje nie chroniły dostępu do swoich rynków przy pomocy

wysokich ceł lub innych wymagań.



Fiasko ministerialnej sesji WTO w Cancun spowodowało, że

planowane zakończenie Rundy Negocjacyjnej Doha z dniem 1

stycznia 2005 roku stało się nierealne. Niemniej jednak zaraz po

konferencji pojawiło się wiele zachęcających przesłanek do

dalszej kontynuacji rokowań, tym bardziej że końcową

deklarację w Cancun przygotowaną przez ministra spraw

zagranicznych Meksyku Luisa Ernesto Derbesa uzgodniono w

trzech czwartych. Była to według dyrektora generalnego WTO

Supachai Panitchpakoli wystarczająca podstawa do prowadzenia

dalszych negocjacji handlowych pomimo niepowodzenia w

Cancun.

Szczyt w Genewie w 2004 r.



W trakcie tej konferencji nastąpił pewien postęp, kraje

WTO uzgodniły zakres negocjacji.

Uzgodniono, że negocjacje będą zmierzać do:
- wyeliminowania subwencji do eksportu produktów

rolnych;

- likwidacji mechanizmów zaburzających światowy handel,
w tym do obniżania obecnych taryf celnych;
- kraje rozwijające się zaakceptowały obniżenie ceł na
produkty przemysłowe, zachowując jednak prawo do
ochrony kluczowych gałęzi przemysłu.

Szczyt w Hong Kongu w 2005 r.



Ten szczyt miał na celu doprowadzenie do ostatecznego

porozumienia, w tym do pokonania oporów, jakie pojawiły

się w trakcie kolejnej rundy negocjacji. Nie udało się

osiągnąć tego celu, ale uzgodniono, że;

- w pierwszej połowie 2006 roku porozumienie będzie
doprecyzowane;
- zgodzono się na wprowadzenie kwot importowych
zwolnionych z ceł od towarów ze wszystkich państw

najmniej

rozwiniętych;
- przyjęto, że do 2013 r. wyeliminowane zostaną wszystkie
dotacje do eksportu towarów rolnych. W pierwszej połowie
2006 roku nie udało się jednak dokonać dalszego postępu

negocjacjach.

Genewa 2006 r.



W lipcu 2006 r. odbyły się rozmowy ostatniej szansy.

Niestety i tym razem nie udało się osiągnąć porozumienia

w sprawie zmniejszenia dotacji rolnych i obniżenia taryf

celnych. Ostatecznie negocjacje zostały zawieszone.



Problemem tej rundy negocjacyjnej jest to, że 31 czerwca

2007 nastąpi wygaśniecie amerykańskiego Trade Promotion

Act (TPA). To poważne ograniczenie i zagrożenie dla

końcowego sukcesu procesu negocjacyjnego. Daje ono

bowiem w tym okresie prezydentowi USA szerokie

uprawnienia w dziedzinie handlu, w tym akceptowanie reguł

wynegocjowanych w ramach WTO. Po wygaśnięciu tego

terminu inicjatywa w tym zakresie przejdzie do

amerykańskiego Kongresu, który przejmie prawo

negocjowania treści traktatów handlowych. W takiej sytuacji

prowadzenie sprawnych negocjacji z tak licznymi

partnerami WTO staje pod znakiem zapytania. Nadzieją

była jednak deklaracja Białego Domu, że administracja

będzie się starała przedłużyć ważność uprawnień TPA.



WTO jest miejscem, gdzie ścierają się poglądy na zasady międzynarodowej

współpracy gospodarczej, a przede wszystkim gdzie ścierają się interesy

gospodarcze. Sytuacje, kiedy mamy do czynienia z żywotnymi interesami

grup krajów, poszczególnych krajów, globalnych koncernów i tysięcy firm,

a także gdzie decydują się losy setek milionów ludzi związanych z

działalnością gospodarczą zawsze grożą sporami, konfliktami, a nawet

wojnami handlowymi



Od 1945 do mniej więcej 1970 roku Stany Zjednoczone sprawowały

niekwestionowaną hegemonię nad systemem światowym. W okresie 1970-

2001 prymat ten uległ osłabieniu, jednak skalę tego osłabienia ograniczała

wypracowana przez USA strategia mająca na celu opóźnienie i

zminimalizowanie skutków utraty pozycji hegemona. Po 2001 roku USA

dążą do odzyskania tej pozycji, prowadząc bardziej jednostronną politykę,

która odbiła się jednak rykoszetem, przyspieszając i pogłębiając osłabienie

ich potęgi.



W latach 50-tych bezsprzecznie dominowała gospodarka USA, co wynikało

z powstałej między nimi a resztą państw europejskich (zniszczonych

częściowo w wyniku II wojny światowej) wielkiej luki technologicznej,

organizacyjnej i strukturalnej . Już jednak na początku lat 60-tych

skuteczną konkurencję podjęły najbardziej rozwinięte państwa

europejskie, co w połączeniu z wahaniami koniunktury w USA powodowało

zmniejszanie się dystansu dzielącego te kraje. W tym też okresie

dynamicznie rozwijała się gospodarka Japonii, której średnie tempo

wzrostu PKB w latach 1950-1960 wynosiło 15%.



W połowie lat 60-tych pojawiły się kolejne szybko rozwijające się

państwa - tzw. "azjatyckie tygrysy": Korea Południowa, Tajwan,

Hongkong, Singapur. Szybki wzrost notowały też gospodarki Tajlandii,

Malezji i Indonezji. Powstanie nowych centrów ekonomicznych w Azji

Wschodniej i Południowej spowodowało zmianę dotychczasowego

układu sił w gospodarce światowej. Wkrótce także inne kraje

posiadające wielkie zasoby ludnościowe i bogactwa naturalne

rozpoczęły próby wyprowadzenia swej gospodarki z zacofania. Są to

kraje takie jak: Brazylia, Meksyk, Indie, a od lat 80-tych również

Chiny.



Kraje rozwinięte:

Unia Europejska, USA, Japonia.



Kraje rozwijające się i wschodzących gospodarek (emerging

economies): Chiny, Indie, Europa Środkowa i Wschodnia, Federacja

Rosyjska.



Nowo uprzemysłowione kraje Azji:

Republika Korei, Tajwan, Hong Kong, Singapur.

Kraje OPEC



Osobną grupę tworzą tzw. państwa naftowe

zrzeszone w OPEC. Należą do nich m.in.: Arabia

Saudyjska, Kuwejt, Katar, Zjednoczone Emiraty

Arabskie, Irak, Iran, Nigeria, Wenezuela, Libia.

Wielkim producentem ropy jest także Meksyk.



Dochody z ropy naftowej poważnie wzbogaciły

przede wszystkim arabskie kraje OPEC. Większość

dochodów ze sprzedaży ropy naftowej trafiło

jednak w wyniku niewydolności banków arabskich

(zwłaszcza w latach 70-tych) do banków

europejskich i amerykańskich.

Kraje tzw. „Triady”



USA - UE – Japonia – tak zwana „triada” to najwięksi gracze w

globalnej gospodarce na przełomie XX i XXI wieku. Państwa te

zajmują czołową pozycję na forum WTO.



Kraje te odnotowują najwyższy wzrost PKB, wysoki poziom zatrudnienia i

wydajności pracy, w ramach – i z tych krajów przepływa najwięcej

inwestycji bezpośrednich, dominują one także pod względem

nowoczesności produkcji i technologii.



Dzięki współpracy UE i USA na forum WTO udało się wynegocjować

obustronnie korzystne zmniejszenie światowych stawek celnych na

artykuły gospodarcze, których głównymi importerami są kraje rozwijające

się, a eksporterami kraje wysoko rozwinięte - wśród nich w znacznej

mierze

USA i kraje UE. Co więcej, możliwość subsydiowania eksportu tych

towarów również została ograniczona, a to zabezpiecza interesy krajów, z

których eksporterzy są w stanie poradzić sobie ze światową konkurencją

bez pozataryfowego wsparcia państwa, czyli znowu USA i UE.

Nowy międzynarodowy ład ekonomiczny



Obecnie jednak sytuacja w międzynarodowej grze gospodarczej zmienia

się. Pojawiły się nowe potęgi, które zachwiały dotychczasową pozycję

handlową

(a co za tym idzie także polityczną) „Triady”. Świat wszedł w fazę dosyć

nieuporządkowanego, multilateralnego podziału władzy geopolitycznej, z

szeregiem silniejszych i słabszych regionalnych ośrodków dążących do

osiągnięcia jak największych korzyści - USA, Wielka Brytania, Europa

Zachodnia, Rosja, Chiny, Japonia, Indie, Brazylia i inne kraje.



Przede wszystkim należy wymienić tu takie państwa jak CHINY, INDIE .

BRAZYLIA i RPA oraz FEDERACJA ROSYJSKA, która jest nie tylko

największą gospodarką znajdującą się poza Światową Organizacją

Handlu (WTO), lecz jest jedyną wielką gospodarką, która nadal nie jest

członkiem WTO.



Międzynarodowy ład stopniowo ulega coraz większym zmianom - oprócz

powstawania nowych potęg gospodarczych, przeobrażeniom uległ

sposób reprezentowania swoich interesów przez kraje o mniejszym

potencjale, które dotychczasowo zdominowane były całkowicie siłą

„Triady” i podporządkowane jej decyzjom w sprawie liberalizacji handlu.

Państwa G8

Współcześnie utworzyły się trzy bloki państw, które

reprezentują swoje interesy w WTO:



G8- ang. Group of Seven and Russia, Grupa siedmiu

najbardziej uprzemysłowionych państw świata i

Rosji.

To koalicja wpływowych państw świata. W skład grupy

wchodzą: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy, Japonia

i Stany Zjednoczone (G6, 1975), Kanada (G7, 1976) i Rosja

(1998).



Przywódcy państw G8 spotykają się na corocznych

szczytach gospodarczych i politycznych. Szczyty te są

okazją do protestów organizowanych przez antyglobalistów.

Lokalizacja szczytu zmienia się rotacyjnie według

następującej kolejności: Francja, Stany Zjednoczone, Wielka

Brytania, Niemcy, Japonia, Włochy, Kanada, Rosja.

Państwa G20



G-20 skupiającą państwa rozwijające się o średnich

dochodach – Brazylia, Argentyna, Boliwia, Chile, Chiny, Kuba,

Egipt, Gwatemala, Indie, Indonezja, Meksyk, Nigeria, Pakistan,

Paragwaj, Filipiny, RPA, Tanzania, Urugwaj, Pakistan, Tajlandia,

Tanzania, Wenezuela, Zimbabwe.



Charyzmatyczny minister spraw zagranicznych Brazylii Celso

Amorim skonstruował grupę krajów rozwijających się G20 na

forum WTO. Celem tej grupy jest powiększenie liczby stałych

członków w Radzie Bezpieczeństwa ONZ z 15 do 25 oraz

opracowanie reguł handlu w ramach WTO, które byłyby bardziej

sprawiedliwe i wpłynęły na rozwój krajów biednych i rozwijających

się.



Przewodnim mottem tej inicjatywy jest zwiększenie wpływu

krajów rozwijających się na światową politykę i gospodarkę.

Kraje G90



G-90 (skupiającą państwa najbiedniejsze)

- są to głównie państwa Afryki, Karaibów i regionu Pacyfiku

(AKP)oraz Afryki Subsaharyjskiej (Kongo, Czad, Burkina
Faso, Angola, Etiopia, Mauretania, Bangladesz itd.)



Państwa AKP jako sygnatariusze układu zawartego etapami (1975,
1979 i ostatecznie w 1984r.) w Lome’ (Togo) między Wspólnotą
Europejską a 69 państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku, na
mocy którego państwa te otrzymały dostęp rynku krajów WE dla
97% swoich produktów, bez świadczeń wzajemnych.

Chiny



W nowych uwarunkowaniach rozwoju gospodarki globalnej i

handlu międzynarodowego wynikających z wojny przeciwko

terroryzmowi oczy świata zwrócone zostały na Chiny.



Kraj ten jawi się bowiem jako supermocarstwo produkcyjne

mogące zmienić handel światowy. W wielu dziedzinach

posiada on przewagi komparatywne. Należy do nich przede

wszystkim tania siła robocza, miliony utalentowanych

inżynierów i dobrze rozwinięta infrastruktura.



Wejście w 2001 r. Chin do WTO uczyniło je pełnoprawnym

uczestnikiem międzynarodowej wymiany handlowej.

Otwarcie gospodarki tego kraju spowoduje coraz większy

napływ inwestycji

i zyski handlowe, co sprawi, że prawdopodobnie staną się

one kolejną potęgą gospodarczą świata.

Indie



Indie stają się nowym, wschodzącym rynkiem,
zdolnym do konkurowania z wysoko rozwiniętymi
gospodarkami państw zachodnich, „azjatyckimi
tygrysami” ( Koreą Płd., Tajwanem, Singapurem,
Malezją) czy potęgą chińską.



Uznanie przez wspólnotę międzynarodową
statusu mocarstwowego Indii będzie w dużej
mierze zależało od tego, jak Delhi ułoży swoje
stosunki z Waszyngtonem, Pekinem i Moskwą.

Brazylia



BRAZYLIA: Jak ocenia ONZ w ciągu najbliższych lat przy

obecnym tempie rozwoju Brazylia stanie się największą

światową potęgą rolnicza.



Należy tu także wymienić MERCOSUR (Wspólny Rynek

Południa powołany w 1991 r.) - wspólnota ma szansę stać

się potęgą gospodarczą zagrażającą pozycji gospodarczych

liderów, jeśli tylko południowoamerykańskie kraje poradzą

sobie z panującą w ich granicach nędzą. Głównym ich

atutem są najbogatsze na świecie złoża ropy naftowej

(Wenezuela jest członkiem OPEC, a Ekwador był w tej

organizacji do 1992 r.) i gazu ziemnego. Dzięki temu mogą

postawić na niezależność energetyczną, by z czasem

dyktować warunki światowemu handlowi. Potrzebna jest

jednak budowa unii celnej i wspólnego rynku

Rosja



Rosja ma największą na świecie gospodarkę
pozostającą poza WTO.



Przystąpienie do tej organizacji negocjuje od 1994
roku. Od celu dzielił ją już tylko jeden krok -
zamknięcie rokowań z USA oraz osiągnięcie
wielostronnego porozumienia z całą WTO. Moskwa
osiągnęła z Waszyngtonem porozumienie handlowe w
sprawie wejścia Rosji do Światowej Organizacji Handlu
(WTO). Komisja Europejska i Rosja również

podpisały

protokół w sprawie warunków wejścia Rosji do WTO.

(7 grudnia 2010 UE i Rosja podpisały w tej sprawie

memorandum).

Obraz państw - członków WTO



Wciąż dominujący głos ma UE, USA i JAPONIA, choć sytuacja

ta dynamicznie się zmienia. Do głosu dochodzą nowi wyżej

wymienieni pretendenci do roli światowych mocarstw oraz

kraje rozwijające się skupione w grupie G-20.



G-20 protestują przeciwko narzucaniu reguł handlowych

przez „Triadę”, domagają się zniesienia niesprawiedliwych

subwencji dla sektora rolniczego. Kraje te, (m.in. Indie w

Seattle) protestują również przeciwko faworyzowaniu państw

najbogatszych z pominięciem interesów państw

rozwijających się. Kraje G8 zadeklarowały także zwiększenie

pomocy dla najuboższych regionów, teraz jednak wycofują

się z tych obietnic.



Kraje G-90 stoją na najsłabszej pozycji w WTO. W ramach

członkostwa muszą podlegać regułom stopniowej liberalizacji

i redukcji ceł. G-90 boi się jednak, że ich słabe gospodarki

ucierpią jeśli zostaną zmuszone do zniesienia barier celnych.

Obraz państw - członków WTO



Największym problemem dla krajów najbiedniejszych są

dotacje do produktów rolnych oraz zbyt drastyczna obniżka ceł.



Dotacje to środek nagminnie stosowany przez bogate kraje,

a szczególnie uciążliwy dla innych państw. Jeżeli dany kraj

dopłaca

do rolnych produktów eksportowych, siłą rzeczy są one tańsze

od produktów wyprodukowanych w krajach, które dopłat takich

nie stosują. Taka sytuacja jest niekorzystna dla biednych

państw, których produkcja opiera się głównie na rolnictwie.



Można więc zaobserwować, że produkty rolne, pochodzące z UE

lub ze Stanów Zjednoczonych, a sprzedawane np. na rynku

Kenii, są tańsze od jej rodzimych produktów.



Na eliminacji barier w handlu skorzystają również państwa

Europy Środkowo-Wschodniej. Tak zwane „emerging markets”

w wyniku liberalizacji handlu i przepływu inwestycji osiągną

znaczny wzrost gospodarczy.



Runda dauhańska jest szansą na większą integrację rynków w

ramach gospodarki światowej i na wyciągnięcie z ubóstwa

wielu milionów ludzi z najbiedniejszych krajów świata. Coraz

więcej starć między państwami i niepowodzenie może oznaczać

niemożliwe do pogodzenia w przyszłości interesy biednych i

bogatych i załamanie dotychczasowych reguł handlu

międzynarodowego oraz niesprawdzeni się systemu WTO.



Wyzwaniem dla świata w obliczu globalizacji jest stworzenie

takich instytucji, które byłyby zdolne do koordynacji polityki w

skali światowej, która realnie umożliwi rozwiązywanie

światowych problemów. Światowe organizacje w różnych

sektorach mają wiele osiągnięć, jednak funkcjonujący system

obecnie nie jest adekwatny do wyzwań, które stawia przed

ludzkością gospodarka światowa. Nie będzie to możliwe, jeżeli

najbogatsze kraje nie podejmą realnej próby w pomocy

krajom

najbiedniejszym.

UE a negocjacje w ramach WTO



UE jest znaczącym partnerem w kolejnych rundach

negocjacji w sprawie liberalizacji handlu. Jedną z nich jest

tzw. runda dauhańska na rzecz rozwoju, która rozpoczęła się

w 2001 r. Celem negocjacji prowadzonych na forum

Światowej Organizacji Handlu jest obniżenie stawek

taryfowych i usuwanie barier w handlu światowym. W wyniku

wcześniejszych rund średnia stawka taryfowa na przywóz

towarów przemysłowych stosowana w UE spadła do 4 proc.,

tj. do jednego z najniższych poziomów na świecie.



Postępy w negocjacjach przychodzą powoli. Pojawiły się

zasadnicze i trudne do pokonania różnice stanowiska krajów

bogatych i biednych w kilku kwestiach związanych z

wzajemnym dostępem do rynków i zagadnieniem dopłat

rolnych w dłuższej perspektywie. W negocjacjach dochodziło

do coraz to nowych kryzysów. WTO ma nadzieję, że do końca

roku 2008 uda się zamknąć dauhańską rundę negocjacji.

System oparty na zasadach



System oparty na zasadach

Unia Europejska włożyła wiele wysiłku w próbę doprowadzenia rundy

dauhańskiej do pomyślnego zakończenia. Wierzy w sens opartego na

określonych zasadach systemu WTO, który daje stronom

międzynarodowej wymiany handlowej pewien stopień pewności prawnej

oraz przejrzystości. WTO określa warunki, na jakich jej członkowie mogą

bronić się przed nieuczciwymi praktykami, takimi jak dumping (czyli

sprzedaż poniżej kosztów), przy pomocy których eksporterzy konkurują

z producentami lokalnymi. W ramach WTO korzystać można także z

procedury rozstrzygania sporów.

Sieć porozumień



Zasady rządzące wymianą handlową są wielostronne, ale sam handel

ma charakter dwustronny – odbywa się między nabywcami a

sprzedającymi, eksporterami a importerami. Dlatego poza

uczestnictwem w rundzie dauhańskiej i wcześniejszych rundach

negocjacji w ramach WTO, UE wypracowała także sieć dwustronnych

umów handlowych z poszczególnymi krajami i regionami na całym

świecie.



Porozumienia o handlu i współpracy zawarła ze swoimi sąsiadami z

basenu Morza Śródziemnego oraz z Rosją i innymi byłymi republikami

radzieckimi.

Handel a rozwój w UE



Polityka handlowa UE łączy się ściśle z polityką rozwoju. Unia ustaliła

zerowe lub niskie stawki celne dla towarów przywożonych z krajów

rozwijających się w ramach ogólnego systemu preferencji (ang.

„generalised system of preferences” − GSP). W odniesieniu do 49

najbiedniejszych państw świata Unia poszła jeszcze dalej; wszystkie

towary eksportowane przez te kraje – z wyjątkiem broni – korzystają z

bezcłowego dostępu do rynku UE.



UE opracowała nową strategię handlu i rozwoju ze swoimi 78

partnerami z grupy AKP, której celem jest włączenie tych krajów w

nurt gospodarki światowej.



Zawarła też porozumienie handlowe z Republiką Południowej Afryki,

które zapewni wolną wymianę handlową.



Negocjuje też umowę o wolnym handlu z sześcioma członkami Rady

Współpracy Państw Zatoki Perskiej , tj. Bahrajnem, Kuwejtem,

Omanem, Katarem, Arabią Saudyjską i Zjednoczonymi Emiratami

Arabskimi.



W Ameryce Łacińskiej UE zawarła już układy z Meksykiem i Chile oraz

próbuje negocjować porozumienie w sprawie liberalizacji handlu z

grupą Mercosur – Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem.

Handel a rozwój w UE

Wymiana handlowa z głównymi partnerami



Unia Europejska nie ma jednak odrębnych umów

dotyczących handlu ze swoimi głównymi partnerami

handlowymi wśród krajów rozwiniętych, takimi jak Stany

Zjednoczone i Japonia. W tych przypadkach wymiana

handlowa odbywa się za pośrednictwem mechanizmów

WTO, choć UE zawarła z oboma tymi krajami wiele umów

dla poszczególnych sektorów.



Ramowe uregulowania WTO odnoszą się także do handlu

UE z Chinami, które wstąpiły do tej organizacji w 2001 r.

Chiny znajdują się obecnie na drugim miejscu w rankingu

największych partnerów handlowych UE (wyprzedzają je

Stany Zjednoczone).

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Miedzynarodowa polityka handlowa, Collegium Civitas, Miedzynarodowe stosunki gospodarcze MSG
Międzynarodowa polityka handlowa
Polityka handlowa (35 stron), Zagraniczna i międzynarodowa polityka handlowa
Handel Zagraniczny, Międzynarodowa polityka handlowa (17 stron)
Miedzynarodowa polityka handlowa, Collegium Civitas, Miedzynarodowe stosunki gospodarcze MSG
POLITYKA HANDLOWA I JEJ NARZĘDZIA, Studia - Finanse i Rachunkowość, Licencjat, Międzynarodowe Stosun
Polityka handlowa i jej narzędzia;kierunki w zagran.polit.handlowej po IIWS, Międzynarodowe stosunki
Polityka handlowa , POLITOLOGIA UW, Międzynarodowe stosunki gospodarcze, finansowe
mn polityka handlowa, Studia, miedzynarodowe stosunki gospodarcze
Polityka handlowa, Collegium Civitas, Miedzynarodowe stosunki gospodarcze MSG
POLITYKA HANDLOWA I JEJ NARZĘDZIA, Studia - Finanse i Rachunkowość, Licencjat, Międzynarodowe Stosun
Kompetencje w zakresie wspólnej polityki handlowej
POLITYKA HANDLOWA I JEJ INSTRUMENTARIUM

więcej podobnych podstron

8 Międzynarodowa polityka handlowa

Document Outline