Centrum Rehabilitacji im prof. M. Weissa „Stocer”
Oddział Urazowo – Ortopedyczny
Zakresy ruchomości w stawie
ramiennym :
Zgięcie 0⁰ – 180 ⁰ / Wyprost 0⁰ - 50 – 60 ⁰
Odwodzenie 0⁰ - 180⁰ / Przywodzenie 20⁰ - 40⁰
Ramię opuszczone :
Rotacja wewnętrzna 45⁰ – 95 ⁰
Rotacja zewnętrzna 45⁰ - 60⁰
Ramię odwiedzione do 90⁰ :
Rotacja wewnętrzna 70 ⁰
Rotacja zewnętrzna 70⁰
Ruchy obrotowe
Mięśnie odpowiedzialne za ruchy w stawie
ramiennym:
Zgięcie : m. naramienny cz. przednia, m. dwugłowy
ramienia głowa krótka i długa, m. kruczo – ramienny
Prostowanie : głowa długa m. trójgłowego ramienia, m.
naramienny cz. tylna
Odwodzenie : m. naramienny cz. środkowa,
m.nadgrzebieniowy, głowa długa m. dwugłowego
ramienia
Odwodzenie > 90 ⁰ - m. zębaty przedni, m.
czworoboczny
Rotacja wewnętrzna – m. obły większy , m.
podłopatkowy, m. najszerszy grzbietu, m. piersiowy
większy, cz. obojczykowa m. naramiennego
Rotacja zewnętrzna – m.podgrzebieniowy, m.obły
mniejszy, cz. grzebieniowa m. trójgłowego ramienia
Zakres ruchomości obręczy barkowej :
Zgięcie / Wyprost 0 ⁰– 30 ⁰
Unoszenie / Obniżanie 0⁰ - 5⁰
Ruchy obrotowe
Zakres ruchomości stawu łokciowego :
Zgięcie 0⁰ - 150 ⁰ / Wyprost 0⁰ - 10 ⁰
Nawracanie 0⁰ - 90⁰ / Odwracania 0⁰- 90⁰
Mięśnie odpowiedzialne za ruchy w stawie
łokciowym:
Zgięcie : m. dwugłowy ramienia, m.
naramienny, m. ramienno-promieniowy, mm
zginacze długie palców.
Wyprost : m. trójgłowy ramienia, m. łokciowy
Nawracanie : m. nawrotny obły, m. nawrotny
czworoboczny, m. ramienno - promieniowy.
Odwracanie : m. dwugłowy ramienia, m.
odwracacz przedramienia, m. ramienno –
promieniowy.
Testy orientacyjne barku
Chwyt Codmana – badanie ruchomości biernej w stawie
ramiennym przy jednoczesnej ocenie elementów
kostnych
Szybki test oceniający ruchomość w stawie –
dotknięcie górnego i dolnego brzegu przeciwległej łopatki.
Test „ Znaku dłoni „ i test „Znaku palca”- wskazanie
przez pacjenta miejsca bólowego : stawu ramiennego lub
stawu barkowo – obojczykowego.
Bolesny łuk – bierne i czynne odwiedzenie ramienia.
Dolegliwości bólowe w zakresie :
1.
70 ⁰- 120⁰- uszkodzenie ścięgna m. nadgrzebieniowego;
2.
140 ⁰- 180⁰ - zmiany w stawie barkowo – obojczykowym.
Testy czynnościowe mięśni
M.naramienny cz. przednia
( m.kruczo-ramienny, m.piersiowy
większy cz.obojczykowa, m.dwugłowy ramienia
)
Pozycja wyjściowa : ramię zwisa w rotacji wewnętrznej przy
delikatnym zgięciu łokcia. Badający stabilizuje bark.
Efekt : zgięcie do 90⁰
M.naramienny cz. środkowa (m.nadgrzebieniowy, m.zębaty
przedni, m. piersiowy większy cz . obojczykowa)
Pozycja wyjściowa : ramię zwisa wzdłuż tułowia. Badający
stabilizuje bark.
Efekt : odwiedzenie do 90⁰
M.naramienny cz. tylna (m.najszerszy grzbietu,
m.podgrzebieniowy, m.obły mniejszy)
Pozycja wyjściowa: pacjent leży, ramię w odwiedzeniu do 90⁰,
przedramię częściowo zwisa. Badający stabilizuje bark.
Efekt: Wyprost ramienia.( Uniesienie łokcia ponad poziom stołu)
M. nadgrzebieniowy
Pozycja wyjściowa: stojąca, ramię zwisa. Badany pochyla głowę w
stronę testowaną, dla wyłączenia cz. przedniej m .
czworobocznego Badający stabilizuje przedramię.
Efekt: odwiedzenie ramienia wbrew oporowi.
Pozycja wyjściowa : ramię odwiedzione do 90⁰, zgięte do 30 ⁰ i w
rotacji wewnętrznej, staw łokciowy wyprostowany
Efekt : odwiedzenie ramion wbrew oporowi skierowanemu na
przedramiona.
M.czworoboczny cz. górna
Pozycja wyjściowa : leżąca na brzuchu. Ramiona wzdłuż tułowia.
Efekt : Uniesienie barków wbrew oporowi badającego.
cz.środkowa
Pozycja wyjściowa: badany siedzi .Ramię w odwiedzeniu do 90⁰,
zgięciu do 45⁰ i pełnym wyproście w stawie łokciowym leży na
stoliku. Badający stabilizuje bark i tułów.
Efekt : ściągnięcie łopatki do środka przesuwa kończynę ku tyłowi.
Cz.dolna
Pozycja wyjściowa : badany leży na brzuchu. Ramię w zgięciu,
przedramię w odwróceniu. Badający podpiera wyciągnięte ramię.
Efekt : ściągniecie łopatki
M. zębaty przedni
Pozycja wyjściowa : ramię zgięte do 90⁰, staw łokciowy w wyproście. Badany
pcha wyciągniętą kończynę wbrew oporowi badającego lub ściany.
Efekt : odwodzenie łopatki .
M. podgrzebieniowy i m.obły mniejszy
( rotacja zewnętrzna)
Pozycja wyjściowa : pacjent leży na brzuchu. Ramię w odwiedzeniu do 90⁰,
przedramię zwisa – zgiecie w stawie łokciowym do 90⁰.
Efekt: rotacja zewnętrzna ramienia poprzez uniesienie przedramienia do
poziomu stołu.
Objaw trębacza Walcha – uniesienie łokcia powyżej ręki przy zbliżaniu ręką
do ust przy niewydolności mm. Rotatorów zewnętrznych.
M. podłopatkowy, m. obły większy, m. piersiowy większy i m. najszerszy
grzbietu
( rotacja wewnętrzna)
Pozycja wyjściowa : pacjent leży na brzuchu. Ramię w odwiedzeniu do 90⁰,
staw łokciowy zgięty do 90⁰.
Efekt: rotacja wewnętrzna ramienia.
Pozycja wyjściowa : pacjent stojący. Staw łokciowy zgięty do 90⁰.Kończyna
jest odciągana w kierunku grzbietowym od lędźwiowego odcinka
kręgosłupa.
Efekt: rotacja wewnętrzna za plecami
Uszkodzenie – wzrost biernej rotacji zewnętrznej / zmniejszenie czynnej
rotacji wewnętrznej
M.obły większy
Pozycja wyjściowa: pacjent leży. Ramię w lekkim odwiedzeniu. Ręka
na tylnej części grzebienia biodrowego.
Efekt: rotacja wewnętrzna i przywiedzenie ramienia.
M.podgrzebieniowy
Pozycja wyjściowa: pacjent leży. Ramię w lekkim odwiedzeniu.Łokieć
w zgięciu do 90⁰.
Efekt: zwiększenie zakresu odwiedzenia przy jednoczesnej rotacji
zewnętrznej.
Pozycja wyjściowa : ramię odwiedzione do 90 ⁰ i zgięte do 30⁰, łokieć
w zgięciu ( wykluczenie m.naramiennego)
Efekt: zwiększenie zakresu rotacji zewnętrznej.
M.podłopatkowy
Pozycja wyjściowa : pacjent leży na brzuchu. Ramię odwiedzione do
90⁰, zgięte do 60⁰ w rotacji wewnętrznej. Przedramię zgięte do 90⁰.
Efekt: zwiększenie zakresu rotacji wewnętrznej wbrew oporowi
badającego.
M. dwugłowy
Pozycja wyjściowa: pacjent siedzi. Ramię w lekkim
odwiedzeniu i zgięciu. Przedramię lekko zgięte w
odwróceniu.
Efekt: zgięcie w stawie ramiennym i łokciowym.
M. trójgłowy
Pozycja wyjściowa : pacjent leży na brzuchu. Ramię
odwiedzione, przedramię zwisa na brzegu stołu ( zgięcie w
stawie łokciowym)
Efekt: prostowanie w stawie łokciowym .
M. odwracacz przedramienia
Pozycja
wyjściowa
: pacjent leży. Zgięcie w stawie ramiennym do 90⁰,
maksymalne zgięcie w stawie łokciowym.
Efekt: odwrócenie przedramienia.
Badanie można również wykonać w pozycji siedzącej z delikatnie
zgiętym łokciem. Staw łokciowy jest ustalony przy tułowiu celem
wyłączenia ruchu w stawie ramiennym. Supinacja bez i w brew
oporowi.
M. nawrotny obły
Pozycja wyjściowa: pozycja leżąca.Ramię w pozycji o , staw łokciowy w
zgięciu do 45⁰.
Efekt: uzyskanie nawrócenia przedramienia wbrew oporowi badającego.
M. nawrotny czworoboczny
Pozycja wyjściowa : pozycja leżąca. Ramie w pozycji 0, staw łokciowy w
maksymalnym zgięciu( wyłączenie działania m.n.obłego)
Efekt: uzyskanie nawrócenia przedramienia wbrew oporowi badającego.
Zakres ruchomości nadgarstka :
Zgięcie 60⁰- 80⁰ / Prostowanie 50⁰ - 70⁰
Odchylenie promieniowe 20⁰ – 30⁰
Odchylenie łokciowe w nawróceniu 30⁰ - 40⁰
Odchylenie łokciowe w odwróceniu 70⁰
Ocena ruchomości kciuka :
Zgięcie w stawach:
MP – 0⁰ – 50⁰
IP – 0⁰ - 80⁰
Przywiedzenie/Odwiedzenie w płaszczyźnie
dłoni i płaszczyźnie prostopadłej do dłoni - 70⁰
Przeciwstawianie
Zakresy ruchomości palców II - V
Zgięcie w stawach:
MP 0⁰ – 90⁰
PIP 0⁰– 100⁰
DIP 0⁰ - 90⁰
Wyprost MP 0⁰ – 30⁰
Przywodzenie / Odwodzenie 45⁰ względem palca
III
Mięśnie zaopatrujące nadgarstek
M. dłoniowy długi
Pozycja wyjściowa: łokieć zgięty, przedramię w odwróceniu, palce
zgięte rozluźnione, nadgarstek w przedłużeniu przedramienia.
Efekt: zgięcie dłoniowe nadgarstka
M. zginacz nadgarstka łokciowy
Pozycja wyjściowa : łokieć zgięty, przedramię w odwróceniu, palce
zgięte rozluźnione, nadgarstek w przedłużeniu przedramienia.
Efekt: zgięcie dłoniowe nadgarstka z odchyleniem w stronę łokciową
M. Zginacz nadgarstka promieniowy
Pozycja wyjściowa: łokieć zgięty, przedramię w pozycji pośredniej
między nawróceniem i odwróceniem, nadgarstek w lekkim
zgięciu, palce rozluźnione.
Efekt: zgięcie dłoniowe nadgarstka z odchyleniem w stronę
promieniową.
M. prostownik nadgarstka promieniowy długi i krótki
Pozycja wyjściowa: łokieć zgięty, przedramię w nawróceniu
Efekt : prostowanie nadgarstka z odchyleniem w stronę
promieniową
M. prostownik nadgarstka łokciowy
Pozycja wyjściowa: łokieć zgięty, przedramię w nawróceniu
Efekt : prostowanie nadgarstka z odchyleniem w stronę
łokciową
Mięśnie własne kciuka
M. odwodziciel kciuka długi
Pozycja wyjściowa : przedramię w pozycji pośredniej pomiędzy odwróceniem i
nawróceniem, nadgarstek w przedłużeniu ramienia, kciuk w zgięciu , palce
rozluźnione
Efekt: odwiedzenie kciuka w płaszczyźnie dłoni wbrew oporowi przyłożonemu do I kości
śródręcza.
Test Muckarda- przywiedzenie kciuka i łokciowe zgięcie nadgarstka w zapaleniu ścięgna
M. odwodziciel kciuka krótki
Pozycja wyjściowa : przedramię w pozycji pośredniej, nadgarstek w przedłużeniu
ramienia, kciuk w zgięciu, palce rozluźnione
Efekt: odwiedzenie kciuka w płaszczyźnie prostopadłej do dłoni wbrew oporowi
przyłożonemu do paliczka bliższego kciuka.
M. przywodziciel kciuka
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu lub nawróceniu, nadgarstek w
przedłużeniu przedramienia, palce wyprostowane
Efekt: przywiedzenie kciuka w pełnym wyproście w płaszczyźnie dłoni.
Obj. Frommenta – zgięcie paliczka dystalnego kciuka podczas przywodzenia przy
porażeniu mięśnia – działa m. zginacz długi kciuka
M. zginacz długi kciuka
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu, kciuk
wyprostowany i odwiedziony
Efekt : zgięcie paliczka dalszego kciuka
Przy wrodzonych połączeniach z m. zginaczem długim wskaziciela
dochodzi równoczesnego zgięcia paliczka dystalnego wskaziciela
– test Linburga
Porażenie m. zginacza długiego kciuka i m. zginacza długiego
wskaziciela wyklucza wykonanie chwytu szczypcowego (test O) –
porażenie n. międzykostnego przedniego.
M. zginacz krótki kciuka
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu, kciuk wyprostowany
i odwiedziony
Efekt : zgięcie paliczka bliższego kciuka przy stabilizacji I kości
śródręcza
Mięśnie zaopatrujące palce
II - V
M. zginacz palców głęboki
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu, ręka w
przedłużeniu przedramienia, palce wyprostowane
Efekt: zgięcie paliczka dalszego w stawie DIP wbrew oporowi
przy stabilizacji paliczka środkowego 2 palcami badającego,
badanie oddzielnie dla każdego palca
M. zginacz palców powierzchowny
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu, ręka w
przedłużeniu przedramienia, palce wyprostowane
Efekt : zgięcie paliczka środkowego w stawie PIP przy
wyproście w stawie DIP i stabilizacji palców pozostałych,
oddzielnie dla każdego palca
M.prostownik palców (m. prostownik głęboki palca małego, m.
prostownik głęboki wskaziciela)
Pozycja wyjściowa: przedramię w nawróceniu, ręka w
przedłużeniu przedramienia, palce zgięte w stawach PIP i DIP
a wyprostowane w MP.
Efekt : uzyskanie wyprostu w stawach MP przy stabilizacji
paliczków bliższych od strony grzbietowej
M. odwodziciel palca małego
Pozycja wyjściowa : przedramię w nawróceniu, ręka w
przedłużeniu przedramienia, palce wyprostowane
Efekt : odwiedzenie palca małego
MM. międzykostne dłoniowe
Pozycja wyjściowa : ręka w nawróceniu leży na stole, palce rozstawione
Efekt : przywiedzenie palców II, IV i V do palca III wbrew oporowi
badającego
MM. międzykostne grzbietowe
Pozycja wyjściowa : ręka w nawróceniu leży na stole, wyprostowane palce
leżą przywiedzione do palca III, kciuk w odwiedzeniu
Efekt: odwiedzenie palców II, IV i V od palca III wbrew oporowi badającego
MM.glistowate
Pozycja wyjściowa : przedramię w odwróceniu lub nawróceniu, palce
wyprostowane, kciuk wyprostowany i odwiedziony w płaszczyźnie
prostopadłej do dłoni
Efekt: zgięcie w stawach MP przy wyprostowanych stawach PIP i DIP
palców II - V .Badający stabilizuje nadgarstek w niewielkim zgięciu
dłoniowym
Zespoły uciskowe
nerwów
N. pośrodkowy:
1.
Szybki test oceniający
2.
Test Hoffmana - Tinela
3.
Test Phalena
4.
Objaw zespołu cieśni nadgarstka
5.
Test Ochsnera
6.
Test zginania nadgarstka
Szybki test oceniający :
Przeciwstawienie kciuka i małego palca –
wypadnięcie funkcji przeciwstawiacza kciuka –
objaw cyrkla
Zaciśnięcie ręki w pięść – brak zgięcia palców I- III –
ręka do przysięgi
Delikatne zgięcie dłoniowe ręki przy
wyprostowanych palcach – kciuk ustawia się w
płaszczyźnie palców – ręka małpia
Test Ochsnera – splecienie palców jak do modlitwy-
brak zgięcia palców II i III (m.zginacz głęboki
palców)
N.promieniowy :
Szybki test oceniający- prostowanie nadgarstka przy
zgiętym stawie łokciowym do 90⁰obj. ręki
opadającej; odwiedzenie kciuka- niedowład m.
prostownika długiego i krótkiego kciuka
N.łokciowy :
Szybki test oceniający – zaciśnięcie ręki w pięść –
wyprost palców IV i V
Test wewnętrznych mięśni ręki – utrzymanie kartki
pomiędzy IV i V palcem- osłabienie przywodzenia
palca V. Przeprost w stawie MP oraz zgiecie PIP i
DIP
Test O – ocena chwytu szczypcowego
Test Tinela- uderzenie w bruzdę nerwu za
nadkłykciem przyśrodkowym