dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

1

dr inż. Elżbieta Strzelecka

Technologia robót budowlanych II.

W8

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

2

Technologia robót

budowlanych II



WYKŁAD

1. Montaż elementów i konstrukcji - pojęcia

podstawowe i ogólne.

2. Montażowa charakterystyka elementów.

3. Główny i pomocniczy sprzęt montażowy.

4. Brygada montażowa.
5. Zasady projektowania przebiegu robót

montażowych.

6. Przygotowanie obiektu i budowy do robót

montazowych.

7. Sposób montażu charakterystycznych elementów.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

3

Technologia robót
budowlanych II



WYKŁAD c.d

8. Montaż w obniżonych temperaturach.
9. Dokładność montażu.
10. Odbiory robót montażowych.
11. BHP przy montażu.
12. Kierunki rozwoju mechanizacji i konstrukcji
maszyn budowlanych.
13. Dobór zespołów mechanizacji kompleksowej.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

4

Transport pionowy i skośny



Transport pionowy budowlany

jest z

reguły

transportem bliskim

realizowanym za

pomocą urządzeń z grupy

dźwignic.



Dźwignice

to urządzenia o ruchu

programowanym służącym

do

przemieszczania ciężarów lub ludzi
pionowo lub poziomo o ograniczonym
zasięgu wysokości i odległości.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

5

Transport pionowy i skośny

Najczęściej

stosowanymi
dźwignicami w
budownictwie są:

1. dźwigniki,
2. cięgniki,
3. suwnice,
4. podnośniki

,

5. żurawie

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

6

Transport pionowy i skośny

Podstawowymi elementami dźwignic są:



Haki,

tj. znormalizowane elementy

stanowiące

integralną część maszyn montażowych,



Krążki -

służą do kierowania ruchem lin w

wielu maszynach montażowych,



Liny stalowe -

to podstawowy element

większości maszyn stosowanych do
transportu pionowego.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

7

Transport pionowy i skośny

Haki ( jednorożne i dwurożne)

Haki są montowane na wysięgnikach
żurawi montażowych, wózkach

suwnic

lub w zawiesiach linowych.



Wielkością charakterystyczną
haków jest ich udźwig, czyli masa
jaką można na nich zawiesić.



Udźwig haków :

- jednorożnych wynosi od 0,3 do 100t,

- haków dwurożnych od 5,0 do 100t

.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

8

Transport pionowy i skośny

Krążki

– są to najprostsze

urządzenia podnośne (rys. obok):
Krążki (a), wielokrążki (b) i zblocze
hakowe (c).
Wykonane zwykle z żeliwa, rzadziej
ze staliwa.



Krążek wraz z osią to

zblocze.



Zblocze połączone z hakiem

za

pomocą obejm nazywa się

zbloczem hakowym

.



Wielokrążek

otrzymuje się

łącząc

co najmniej dwa krążki

nieruchome z dwoma krążkami

ruchomymi

.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

9

Transport pionowy i skośny

Rodzaje lin:



a) jednozwita
(jedno-, dwu- i
pieciorzędowa),



b) dwuzwita
(jednorzędowa),



c) trójzwita (kabel),



d) jednozwita o
zamkniętym
przekroju.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

10

Transport pionowy i skośny

Liny stalowe

wykonuje się z drutów o średnicy

0,5–

2,0 mm, wykonanych ze stali węglowej o
wytrzymałości Rs = 1300–1800MPa.

Liny według rodzaju splotu dzieli się na:



jednozwite,

wykonywane z drutów o jednakowej

grubości, splecionych spiralnie jedno lub

wielowarstwowo, dookoła drutu centralnego; mają

one dużą

sztywność i nie mogą być nawijane na

bębny, stosuje się je więc na odciągi do kotwienia

masztów lub innych stałych urządzeń,

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

11

Transport pionowy i skośny

Liny według rodzaju splotu dzieli się na:

-

dwuzwite,

wykonane ze splotów złożonych z pojedynczych

drutów;

sploty

są ułożone spiralnie w jednej lub kilku

warstwach dookoła

rdzenia (duszy).

Rdzeń może być

stalowy lub wykonany z liny jutowej, konopnej lub

manilowej.

W przypadku skręcenia drutu w splocie i w całej linie

:

-

w tym samym kierunku linę nazywamy

współzwitą;

-

jeżeli kierunki te są przeciwne linę nazywamy

przeciwzwitą.

Uwaga: Liny współzwite obciążone swobodnie zawieszonym
ładunkiem rozkręcają się - nie mogą mieć zastosowania w
robotach montażowych

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

12

Transport pionowy i skośny

Najczęściej stosowanymi
dźwignicami w budownic-
twie są:
1. Dźwigniki

– są to

urządzenia służące do
podnoszenia ciężarów
pionowo na niewielkie
odległości

.

Rys.:

dźwigniki: a) zębatkowy,
b) śrubowy, c)
hydrauliczny.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

13

Transport pionowy i skośny

Charakterystyka dźwigników:



ciężar jest podnoszony za pomocą sztywnego elementu

(śruba, listwa, tłok).



Wyróżnikiem dźwigników, jak i większości dźwignic, jest

udźwig,

czyli największa masa, jaką urządzenie może

przemieścić w sposób bezpieczny.



Dźwigniki mogą być

:

o

ze względu na typ napędu

–

śrubowe

(udźwig do 40 ton,

wysokość podnoszenia do 40 cm),

zębatkowe

(udźwig

nominalny na koronie dźwignika do 20 ton, na zębie - 0,6

nominalnego udźwigu, wysokość podnoszenia do 50 cm),

hydrauliczne

(udźwig do 750 ton);

o

ze względu na ruchomość:

stałe, przenośne, pomostowe.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

14

Transport pionowy i skośny

Ad.2. Cięgniki,

czyli urządzenia przeznaczone do

podnoszenia

ciężarów przy pomocy elementu wiotkiego (lina,

łańcuch).

Najczęściej spotykanymi cięgnikami są:



Wciągniki -

urządzenia zawieszane na wyższym poziomie

stosowane do przemieszczania ciężaru z jednego poziomu na

drugi (

ręczne lub elektryczne

),



Wciągarki -

rodzaj wciągnika o uniwersalnej możliwości

instalowania i podnoszenia ciężaru, wykorzystywane jako części

dźwignic złożonych

(ręczne kozłowe lub przyścienne lub

mechaniczne cierne albo zębate),



wyciągi,

(rys.) - działają jak wciągarki, lecz ciężar w czasie ruchu

jest prowadzony po prowadnicach

( pionowe, pochyłe i

łukowe, przyścienne i wolnostojące )

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

15

Transport pionowy i skośny

Wyciągi:

a) wolnostojący, b) zębatkowy, c) specjalny do robót dachowych.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

16

Transport pionowy i skośny

W polskim budownictwie występują

najczęściej:



wyciągi wolnostojące

typu WPB-6

o

nośności ok. 1,4 tony i wysokości
podawania ładunków do 30 m

lub



wyciągi zębatkowe

o nośności ok.

2 ton

i wysokości podawania ładunków do 150
m;

mają właściwe zabezpieczenia do

przewozu osób.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

17

Transport pionowy i skośny.

Ad.3. Suwnice

są to

dźwignice złożone

tj.

składające się z:



przestrzennej
konstrukcji nośnej



oraz poruszającej się
po tej konstrukcji

wciągnika lub wózka

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

18

Transport pionowy i skośny

Rodzaje suwnic:



pomostowe



bramowe



półbramowe,



wspornikowe,



podwieszone,



specjalne.

Rozpiętość suwnic (na placach budów i składach
budowlanych) kształtuje się w granicach 5 – 20 m,

a

udźwig od 5 do 10 ton.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

19

Transport pionowy i skośny.

Suwnica pomostowa

,

Suwnica bramowa.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

20

Transport pionowy i skośny

Ad.4. Podnośniki

to

urządzenia służące do

podnoszenia / opuszczania

ładunków na niewielkie

odległości.



Pod względem rozwiąz.

konstrukcyjnego

dzieli się

je na:

-

podnośniki śrubowe,

- zębatkowe
- lub hydrauliczne,

o udźwigu w granicach 3,5
do 750 ton.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

21

Transport pionowy i skośny

Ad.5. Żurawie
Wydajność eksploatacyjna jednostek

transportu

pionowego

W celu skrócenia czasu cyklu stosuje się ruchy
jednoczesne (jeśli nie powodują kolizji), np.
podnoszenie i obrót.

Uwzględniono to we wzorze poprzez wprowadzenie
współczynników hi.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

22

Transport pionowy i skośny

Ogólny wzór na czas cyklu
pracy żurawia

Istotne znaczenie dla

zapewnienia

właściwej pracy systemu
transportowego jest

zapewnienie

nieprzerwanej pracy maszyny
głównej (np. żurawia lub

suwnicy).

Czasy poszczególnych faz cyklu

obliczane

są z uwzględnieniem rzeczywistych
odległości przejazdów, zmian wysięgu i
podnoszenia haka maszyny oraz
prędkości dla poszczególnych ruchów
maszyny, podanych przez producenta:

Vp – prędkość ruchu pionowego

haka,

Vj – prędkość jazdy po torze,
Vw – prędkość zmiany wysięgu

.

8

6

2

0

1

1

1

1

2

)

2

360

2

2

(

2

t

t

v

h

v

v

l

k

v

h

t

t

p

j

p

















dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

23

Transport pionowy i skośny

W celu poprawnego zaprojektowania pracy maszyny
transportu pionowego należy sprawdzić, czy zachodzą
poniższe zależności:



td≤t

(3.25)



tg≤t

(3.26)

gdzie:

td - czas cyklu pracy środka transportowego

dowożącego materiał na dole,

tg - czas cyklu pracy środka transportowego

dowożącego materiał na górze,

t – czas cyklu pracy środka transportu pionowego.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

24

Transport pionowy i skośny



Gdy na budowie planowane jest

wykorzystanie żurawi torowych,

istotnym elementem projektu

zagospodarowania placu

budowy staje się

projekt

torowiska żurawia.



Zasady dotyczące

bezpieczeństwa pracy żurawi

torowych

podaje rozporządzenie

Ministra Gospodarki, Pracy i

Polityki Społecznej z dnia 29

października 2003 r. (poz. 1890).



Przykładowy przekrój i rzut

torowiska żurawia. pokazano na

rysunku

.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

25

Transport pionowy i skośny

Żurawie torowe

wymagają dla właściwej

pracy ułożenia odpowiednich torów.

Stosuje się

dwa typy torowisk

:

a) uformowane z użyciem podkładów

drewnianych

b) wykonane z użyciem żelbetowych

pojedynczych poduszek

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

26

Transport pionowy i skośny

Torowiska żurawi - wymagania

:

1.

Podłoże pod torowisko

powinno być

oczyszczone ziemi roślinnej i wyrównane,

przy czym:



podłoże piaszczyste powinno być

wzmocnione warstwą żwiru,



podłoża gliniaste i ilaste powinny być

wymieniane na żwirowo – piaszczyste (w

górnej warstwie grubości ok. 30 cm).



Podłoże powinno też być wyprofilowane w

sposób zapewniający szybkie odprowadzenie

wód opadowych

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

27

Transport pionowy i skośny



2. Podkłady

powinny być układane na

podsypce z tłucznia o grubości

warstwy 50 cm przy gruntach słabych,

20 cm przy gruntach zwartych.



3. Odchyłka prześwitu

pomiędzy

szynami toru nie może przekraczać

 mm na długości 5 m; różnica

wysokości poziomu główek szyn nie

może przekraczać 10 mm, a spadek

toru w jego kierunku podłużnym 0,3 %.

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

28

Transport pionowy i skośny



4. Zabezpieczające ograniczniki jazdy

należy

zainstalować przed końcami każdej z szyn toru;

wyłączają automatycznie mechanizm jazdy po

dojściu przednich kół maszyny na odległość 1 m od

końca toru. Końce torowiska powinny być

zaopatrzone również w kozły oporowe mocowane

do szyn.



5. Koryto dla ochrony kabla elektrycznego

zasilającgo żuraw w energię należy ułożyć wzdłuż

torowiska i zamocować.



6. Tor musi być uziemiony

a poszczególne

odcinki szyn łączone ze sobą przewodami

metalowymi

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

29

Transport pionowy i skośny



Literatura podstawowa:
Martinek W., Mowak P., Wojciechowski P.,
Technologia robót budowlanych, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, W-wa
2010

dr inż. Elżbieta Strzelecka. TRB II (
w)

30

Zdrowych Świąt Wielkanocnych,

smacznego jajka i tradycyjnego

dyngusa

!