Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania

Studia Podyplomowe „Bezpieczeństwo, Ergonomia i

Higiena Pracy”

Temat: „Urządzenia transportu pionowego”

Opracowali:
Katarzyna Manista
Sylwia Gołąb
Elżbieta Jankiewicz
Agnieszka Pudzianowska
Zbigniew Kiński
Grzegorz Kłosiński

Łódź 2007

Podstawy prawne:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz.

U. z 1998 r., nr 21, poz. 94 ze zm.);

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26

września1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i

higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650);

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w

sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót

budowlanych (Dz. U. nr 47, poz. 401);

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w

sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i

higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników

podczas pracy (Dz. U. nr 191, poz. 1596 ze zm.);

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w

sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji

maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych,

budowlanych i drogowych

(Dz. U. nr 118, poz. 1263);

Podstawy prawne :

• Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr

122, poz. 1321), ze zmianami opublikowanymi w Dz. U. z 2002 r.

Nr 74, poz. 676 i Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959;

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie

rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi

technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021) tekst jednolity

uwzględniający zmiany wprowadzone rozporządzeniem

opublikowanym w Dz. U. z 2003 r. Nr 28, poz. 240), wydane na

podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym;

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w

sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze

i konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. Nr 79, poz. 849) tekst

jednolity uwzględniający zmiany wprowadzone rozporządzeniem

opublikowanym w Dz. U. z 2003 r. Nr 50, poz. 426), wydane na

podstawie art. 23 ust. 5 ustawy o dozorze technicznym;

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 marca 2001 r. w

sprawie wzoru znaku dozoru technicznego (Dz. U. Nr 30, poz. 346),

wydane na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy o dozorze

technicznym;

Podstawy prawne:

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z

dnia 22 maja 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla
dźwigów i ich elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 117, poz.
1107) (wdrożenie dyrektywy 95/16/WE);

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z

dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków
technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji
niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Nr 193, poz.
1890

);

•

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w

sprawie bhp przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem
silnikowym (Dz. U. 70, poz. 650 ze zm. Dz. U. 65, poz. 603).

Urządzenia transportu pionowego

Współczesne uwarunkowania zmuszają do lepszego wykorzystania
przestrzeni
produkcyjnej i magazynowej. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom firmy
oferują szereg urządzeń do transportu pionowego.
Są to m.in.:
• dźwigi
• podnośniki osobowe
• windy
• platformy
• wózki jezdniowe
Urządzenia te oszczędzają powierzchnię oraz zwiększają bezpieczeństwo.
Przenośniki pionowe są kompatybilne z przenośnikami poziomymi, dzięki
czemu bezobsługowo przenoszą system transportu z poziomu A na inne
poziomy.

Dźwignice

Dźwignice to grupa urządzeń dźwigowo-transportowych, służących do
przemieszczania pionowego/poziomego ładunków, zwierząt i ludzi na
niewielkie odległości, w ruchu przerywanym. Dźwignice stanowią liczną grupę
środków transportu bliskiego, a ich eksploatacja wymaga odpowiednich
kwalifikacji.
Praca wymagająca użycia siły fizycznej towarzyszy ludzkości od początku jej
istnienia. Dążąc do jej ułatwienia i podpatrując zjawiska przyrody człowiek
zaczął korzystać z praw natury i budować urządzenia zwane dzisiaj
dźwignicami, które eliminowały lub zmniejszały jego wysiłek fizyczny przy
podnoszeniu oraz przenoszeniu potrzebnych mu przedmiotów w żądane
miejsce.
Do najprostszych z nich należała dźwignia, żuraw i kołowrót studzienny. Żuraw
Studzienny swoją sylwetką przypomina żurawie budowlane, bez których trudno
sobie dzisiaj wyobrazić jakąkolwiek budowę.

Podział dźwignic:

Wyróżnia się:

• dźwignice proste - zbudowane z jednej podstawowej części składowej
np. dźwigniki, cięgniki, wózki, suwnice, wspornice, żurawie;

• dźwignice złożone - zbudowane z kilku części składowych (najczęściej

są to duże urządzenia przeładunkowe stosowane w portach) np.

1.

dźwignice suwnicowo - wspornicowe

– dźwignica typu suwnica + wspornica

– mostowiec

2. dźwignice suwnicowo - żurawiane

– dźwignica typu suwnica + żuraw

– dźwignica typu suwnica + wózek + żuraw

– żuraw wielokrotny

Można jeszcze wyróżnić inne elementy stanowiące wyposażenie dźwignic:

• torowiska, mosty, wieże, słupy, pływaki, samochody itp.

Zagrożenia powodowane przez ruchome

środki transportu pionowego :

• Czy stosowane środki

transportu są odpowiednie do

wykonywanych

zadań?

Stosowanie środków transportu,
mających odpowiedni certyfikat
bezpieczeństwa; dla dźwignic
dźwigów (wind) - decyzję Urzędu
Dozoru Technicznego (UDT) o
dopuszczeniu do eksploatacji po
zmontowaniu przez

przeszkolonych

(uprawnionych) montażystów na

placu

budowy i dokonaniu odbioru przez
inspektora UDT lub o

dopuszczeniu do

obrotu, zgodnie z przeznaczeniem

wg

instrukcji obsługi lub DTR.

.

• Czy występują zagrożenia

związane z:

- przeciążeniem środków

transportu,

- ich złym funkcjonowaniem ?

• Czy przewożony lub

podnoszony ładunek

ogranicza widoczność i może

spowodować utratę

stateczności?

Przestrzeganie dopuszczalnej
nośności i udźwigu środków
transportu. Stosowanie
sprawnego technicznie

sprzętu z

wyposażeniem zgodnym z
instrukcją obsługi lub DTR.
Zapewnienie kwalifikowanych
operatorów, mających
uprawnienia do obsługi

danego

środka transportu.

Prawidłowe układanie i
mocowanie ładunku.

Zasady bezpiecznej eksploatacji

Wymagania dla operatorów dźwignic:

Zgodnie z polskim prawem kandydat na operatora musi spełniać

następujące

warunki:
• mieć ukończone 18 lat
• wykazać się aktualnym świadectwem lekarskim stwierdzającym dobry

stan zdrowia

• mieć odpowiednie wykształcenie i praktykę

Uprawnienia dla operatorów dźwignic dzielą się na kategorie I, II, III oraz
podkategorie oznaczane literami w zależności od grupy dźwignic, do których
się odnoszą:
• W – obsługa wciągników, wciągarek i podestów ruchomych
• S – obsługa suwnic, układnic magazynowych i dźwignic linotorowych
• Z – obsługa żurawi

Żuraw

Urządzenie dźwigowe potocznie zwane
dźwigiem. Zaliczane do największych
maszyn roboczych. Żurawie dostępne są
w różnych wielkościach od niewielkich,
ręcznie napędzanych jednostek
posiadających zasięg i wysokość
podnoszenia rzędu paru metrów, do
olbrzymich o zasięgu ponad 100 m w

obu

kierunkach.
Ze względu na mobilność konstrukcji

mówi

Się o żurawiach: stacjonarnych,
przenośnych, przewoźnych,

pokładowych i

samojezdnych.

.

Kontrola mechanizmu żurawia powinna być dokonywana co najmniej co 10

dni

oraz po każdorazowym dłuższym przestoju.
Dla każdego żurawia powinna być założona:
• książka dyżurów, do której dźwigowy każdej zmiany wpisuje uwagi o

stanie żurawia i jego urządzeń;

• książka kontroli, do której wpisuje się wyniki wszystkich badań,

konstrukcji i urządzeń żurawia;

• dziennik konserwacji prowadzony przez konserwującego, w którym

odnotowuje wykonywane czynności.

Dźwigowy powinien być badany przez lekarza co najmniej raz na 6

miesięcy w

celu kontroli dalszej przydatności do pracy na zajmowanym stanowisku.

Zatrudnienie dźwigowych ponad 8 godzin na dobę jest zabronione!

Podnośniki osobowe

Wszystkie podnośniki ALP napędzane są silnikiem elektrycznym o

mocy

1,5 KW. Powinny odpowiadać najnowszym przepisom bezpieczeństwa
i posiadać znak CE oraz dopuszczenie na rynek polski wydane przez

Urząd

Dozoru Technicznego. Producenci powinni wykonywać podnośniki

według

wdrożonego systemu zapewnienia jakości DIN EN ISO 9001.

,

Podnośniki osobowe ALP - typ PHC

Podnośniki osobowe ALP typu PHC
(wersja kompaktowa) charakteryzują się
niewielką wysokością w stanie złożonym,
wynoszącą 1,98 m. Umożliwia to transport
przez każde drzwi o standardowych
wymiarach lub windą bez konieczności
przechylania podnośnika. Z tego względu
są one bardzo zwrotne przy transporcie na
miejsce zastosowania, mogą być
ustawiane, ładowane i obsługiwane przez
jedną osobę. Podnośniki typu PHC mają
wysokość pracy od 6,50 do 12,00 m.
Nośność wynosi w zależności od modelu
od 135 do 160 kg. Wszystkie podnośniki
PHC mogą zostać standardowo
wyposażone w sterowanie ręczne lub
nożne, mogą być stosowane zarówno w
pomieszczeniach zamkniętych jak i w
terenie otwartym.

,

Podnośniki osobowe ALP - typ PHC-H

Podnośniki typoszeregu PHC-H
są w wersjach o wysokości pracy
pomiędzy 9,40 a 10,80 m. Nośność
wynosi maksymalnie 160 kg. Podnośniki
te mogą być stosowane bez wysięgników
bocznych i mają powierzchnię ustawienia
tylko 0,79 m x 1,35 x przy wysokości

pracy

9,40 m oraz 0,89 x 1,41 przy wysokości
pracy 10,80 m. Transport następuje przy
zastosowaniu standardowego wózka
paletowego. W przypadku tych urządzeń
również praca bezpośrednio przy ścianie
nie stanowi żadnego problemu

.

Podnośniki osobowe ALP – typ
PHC-DK

Podnośniki ALP typu PHC-DK są

odmianą

podnośników ALP, którą mogą być
transportowane dwie osoby. Drugi kosz
roboczy może być zamontowany w
przeciągu kilku minut. Podnośniki PHC-DK
osiągają wysokość pracy do 9,85m,
nośność wynosi 100 kg na kosz roboczy
lub 150 kg przy zastosowaniu tylko
jednego kosza. Również te urządzenia
mogą być dzięki niewielkiej długości
wysięgników bocznych używane do pracy
bezpośrednio przy ścianach lub fasadach.

Przenośniki platformowe

-

transport produktów o różnych

wymiarach między wieloma

poziomami

-

wydajność: do 200 szt/h

-

maksymalne obciążenie: 1,5 t

-

platforma umożliwia transport kilku

produktów na raz zwiększając tym

samym wydajność

-

możliwość za- i wyładunku w

dowolnym

kierunku

-

urządzenie bezobsługowe

Wózki jezdniowe

Są to środki transportu jezdniowego o ruchu przerywanym i ograniczonym
zasięgu, służące do przemieszczania poziomego i pionowego ładunków
pojedynczych bądź łączone w jednostki ładunkowe oraz materiałów sypkich
umieszczonych w odpowiednich pojemnikach. W transporcie
wewnątrzzakładowym główne zastosowanie mają wózki jezdniowe. Stosuje się
je do przewożenia ładunków po gładkich i ulepszonych jezdniach dróg i hal w
zakładach przemysłowych, w magazynach i składach, na stacjach kolejowych,
oraz w portach morskich i lotniczych.

WÓZKI JEZDNIOWE NAPĘDZANE
Ze względu na rodzaj napędu rozróżnia się:
- wózki z napędem elektrycznym akumulatorowym, przewodowym lub
trolejowym;
- wózki z napędem spalinowym niskoprężnym, wysokoprężnym i gazowym;
- wózki z napędem pneumatycznym.

.

W zależności od sposobu kierowania wózki te dzieli się na: prowadzone,
podestowe i z fotelem dla kierowcy. Do pracy w pomieszczeniach

zamkniętych

dopuszcza się tylko wózki z napędem elektrycznym lub spalinowym
wysokoprężnym. Wózki z silnikami niskoprężnymi ze względu na silnie
toksyczne właściwości spalin mogą być stosowane tylko na terenie

otwartym.

Wieloczynnościowe środki transportu wewnątrzzakładowego służą do
podnoszenia, przewożenia, układania ładunków w magazynach i

składach, w

portach i na dworcach oraz w zakładach produkcyjnych. Dzięki małym
wymiarom zewnętrznym i dużej zawartości zastępują wiele urządzeń
dźwigowych, które wymagają budowy torowisk i zasilania sieciowego.

Wózki

widłowe wyposaża się osprzęt dodatkowy.

.

Stosuje się również odmiany klasyczne wózków widłowych:
- wózki dostawne do pracy w wielkich kontenerach ładunkowych i w

wagonach krytych;

- wózki z bocznymi widłami wysuwnymi;
- wózki terenowe wyposażone w pneumatyki niskociśnieniowe o

dużych wymiarach;

- wózki okraczające, dostosowane do przeładunku i transportu

dużych i wielkich kontenerów.

.

Dziękujemy za uwagę !!!