Diagnostyka mastitis
Dane z wywiadu
Warunki zoo., technika i higiena
pozyskiwania mleka, częstotliwość
występowania zapaleń klinicznych i
podklinicznych
Badanie kliniczne
Badanie laboratoryjne
SCC
bakteriologia
Diagnostyka
mikrobiologiczna
Diagnostyka konwencjonalna
Kity-rozpoznawanie i kwalifikacja
nowych gatunków
Precyzyjne met.
Radioimmunologiczne i
immunoenzymatyczne
Diagnostyka
mikrobiologiczna
Podstawowa i najlepsza metoda to
IZOLACJA ORAZ IDENTYFIKACJA PO
WYSIANIU POBRANEGO MATERIAŁU
NA ODPOWIEDNIE PODŁOŻE
(problem fałszywie + i – wyniki
Okresowe pojawianie się drobnousroju lub mała ilość
>>>>mikroskopowe badanie rozmazu
Kontaminacja-wzrost 2 rodzajów koloni=infekcja mieszana; 3
wskazują na zanieczyszczenie
Diagnostyka
mikrobiologiczna
Rutynowo inkubujemy płytki 24-48 h/
37 C
Próbki zawierające malo swieżych
bakterii powinny być wstępnie
inkubowane 4-24 h
Co i jak badać?
20 % nowych przypadków mastitis
Każdy przypadek niepodatny na
terapię
Przypadki nietypowe-UWAGA-
mykoplazmy nie rosna na rutynowo
stosowanych pożywkach
Materiał do badań
laboratoryjnych
Mleko ćwiartkowe
Mleko wymieniowe
Mleko zbiorcze (bańkowe, zbiornikowe)
Mleko przeddojowe, dojowe, międzydojowe
Mleko zatokowe, pęcherzykowe, resztkowe
DO BADAŃ W KIERUNKU MASTITIS POBIERAĆ
2-3 GODZINY PO DOJU
ZASADY PBIERANIA PRÓBEK
Pobiera osoba kompetentna (lek. Wet.)
Próbek nie konserwujemy
Jałowe probówki odpowiednio oznakowane
Przygotowane wymię: oczyścić (umyć
wysuszyć), zdezynfekować (zanurzyć na 30
sek.) i osuszyć, przetrzeć 70%alkoholem
Dezynfekujemy od najdalszych, pobieramy od
najblizszych
Na 30 min przed planowanym pobraniem nie
powinno się wykonywać w oborze żadnych
innych czynności (kurzenie-kontaminacja)
Technika pobrania...
ZASADY PBIERANIA PRÓBEK
Próbki zbiorcze-po dokładnym
wymieszaniu (5 min)
Następnie schładzamy do 4-5 C
Schłodzone próbki powinny być wysiane
w ciągu 24-48 h
Jak później to zamrozić (długotrwale w –
20 C)
Zamrażanie i rzmrażanie zwiększa
wykrywalność Str. Agalactiae i Staph.
aureus
ZASADY PBIERANIA PRÓBEK
BactoScan
BactoScan
Podział drobnoustrojów wywołujących
Podział drobnoustrojów wywołujących
mastitis
mastitis
wg. stopnia patogenności
wg. stopnia patogenności
MAJOR PATHOGENS
MAJOR PATHOGENS
Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus
Streptococcus
Streptococcus
agalactiae
agalactiae
Str uberis
Str uberis
Streptococcus
Streptococcus
dysgalactiae
dysgalactiae
Escherichia coli
Escherichia coli
Arcanobacterium
Arcanobacterium
pyogenes
pyogenes
MINOR
MINOR
PATHOGENS
PATHOGENS
CNS- Staphylococci
CNS- Staphylococci
coagulase negative
coagulase negative
Corynebacterium
Corynebacterium
bovis
bovis
Micrococcus spp.
Micrococcus spp.
Grzyby
Grzyby
drożdżopodobne
drożdżopodobne
Inny podział:
Czynniki zakaźne
S. Aureus, S. Agalactiae, S.
Dysgalactiae, Mycoplasma bovis,
Corynebacterium bovis,
Arcanobacterium pyogenes
Czynniki środowiskowe
Str. uberis E. coli
Ziarniaki gram-dodatnie, katalazo-
dodatnie
Zaliczamy:gronk. Koagulazo + i – oraz
mikrokoki
Najbardziej patogenne są gronkowce
koagulazo dodatnie:Staph. aureus,
intermedius
Wytwarzają one beta hemolizyny,
nukleazy –indykatory patogenności
Staph.aureus –wewnatrzkomórkowo,
pojawia się w mleku nieregularnie
Badanie pojedynczej próbki-rozpoznanie
tylko 75% inf. S.a./
wykrywalnosc zwiększa powtórne
badanie, lub za/rozmrażanie>>rozpad leukocytói uwolnienie
bakterii/
Gronkowce izolowane z
Gronkowce izolowane z
gruczołu mlekowego krów
gruczołu mlekowego krów
(Watts 1988)
(Watts 1988)
Klasyfikacja obecna
Klasyfikacja obecna
S. aureus
S. aureus
S. intermedius
S. intermedius
S. epidermidis
S. epidermidis
S. hyicus
S. hyicus
S. chromogenes
S. chromogenes
S. simulans
S. simulans
S. haemoliticus
S. haemoliticus
S. hominis
S. hominis
S. warneri
S. warneri
S. capitis
S. capitis
S. saphrophyticus
S. saphrophyticus
S. xylosus
S. xylosus
S. sciuri
S. sciuri
S. cohnii
S. cohnii
Klasyfikacja poprzednia
Klasyfikacja poprzednia
S. aureus
S. aureus
S. aureus
S. aureus
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
S. epidermidis
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Micrococcus sp.
Gronkowce powodujące
Gronkowce powodujące
mastitis
mastitis
STAPHYLOCOCCUS AUREUS
STAPHYLOCOCCUS AUREUS
STAPHYLOCOCCUS
STAPHYLOCOCCUS
EPIDERMIDIS
EPIDERMIDIS
MICROCOCCUS
MICROCOCCUS
Ziarniaki gram-dodatnie ,
katalazo-ujemne
Streptococcus /agalaciae,
dysgalactiae,uberis (parauberis)/
Enterococcus, Lactococcus,
Aerococcus
Paciorkowce izolowane z gruczołu
Paciorkowce izolowane z gruczołu
mlekowego krów (Watts 1988)
mlekowego krów (Watts 1988)
Klasyfikacja
Klasyfikacja
obecna
obecna
S. pyogenes
S. pyogenes
S. agalactiae
S. agalactiae
S. dysgalactiae
S. dysgalactiae
S. equi
S. equi
S. zooepidemicus
S. zooepidemicus
Enterococcus
Enterococcus
faecalis
faecalis
E. faecium
E. faecium
E. durans
E. durans
S. equinus
S. equinus
S. saccharoliticus
S. saccharoliticus
S. uberis
S. uberis
S. canis
S. canis
Lactococcus lactis
Lactococcus lactis
L. garvieae
L. garvieae
Klasyfikacja poprzednia
Klasyfikacja poprzednia
S. pyogenes
S. pyogenes
S. agalactiae
S. agalactiae
S. dysgalactiae
S. dysgalactiae
S. equisimilis
S. equisimilis
S. equi
S. equi
S. zooepidemicus
S. zooepidemicus
S. faecalis
S. faecalis
S. faecium
S. faecium
S. durans
S. durans
S. equinus
S. equinus
S. bovis
S. bovis
S. bovis
S. bovis
S. uberis
S. uberis
S. lactis
S. lactis
Paciorkowce powodujące
Paciorkowce powodujące
mastitis
mastitis
STREPTOCOCCUS AGALACTIAE-
STREPTOCOCCUS AGALACTIAE-
Paciorkowiec bezmleczności
Paciorkowiec bezmleczności
STREPTOCOCCUS DYSGALACTIAE-
STREPTOCOCCUS DYSGALACTIAE-
Paciorkowiec zaburzeń laktacyjnych
Paciorkowiec zaburzeń laktacyjnych
STREPTOCOCCUS UBERIS-
STREPTOCOCCUS UBERIS-
Paciorkowiec wymieniowy
Paciorkowiec wymieniowy
TEST CAMP
TEST CAMP
Str. agalactiae ma zdolność dopełniania
Str. agalactiae ma zdolność dopełniania
częściowej hemolizy w obecności
częściowej hemolizy w obecności
β
β
-toksyny
-toksyny
gronkowcowej z podłoża.
gronkowcowej z podłoża.
95-97 % szczepów Str. agalactiae daje
95-97 % szczepów Str. agalactiae daje
CAMP+, ale…
CAMP+, ale…
Nawet do 20% szczepów Str. uberis też może
Nawet do 20% szczepów Str. uberis też może
dawać CAMP+
dawać CAMP+
Do rozróżnienia tych szczepów wykorzystuje
Do rozróżnienia tych szczepów wykorzystuje
się test z eskuliną znajdującą się w tym
się test z eskuliną znajdującą się w tym
samym podłożu-rozkład
samym podłożu-rozkład
eskulity>>>zbrązowienie podłoża wokół
eskulity>>>zbrązowienie podłoża wokół
kolonii
kolonii
Charakterystyczne cechy
Charakterystyczne cechy
paciorkowców wywołujących
paciorkowców wywołujących
mastitis
mastitis
Drobn
Drobn
o-
o-
ustrój
ustrój
Sero-
Sero-
grupa
grupa
Hemo-
Hemo-
liza
liza
CAMP-
CAMP-
test
test
Eskuli-
Eskuli-
na
na
Barwa
Barwa
kolonii
kolonii
Hippu-
Hippu-
ran
ran
sodu
sodu
Str.
Str.
agal.
agal.
B
B
αβ
αβ
+
+
-
-
Niebie-
Niebie-
ska
ska
+
+
Str.
Str.
dysg
dysg
.
.
C
C
α
α
-
-
-
-
szaro-
szaro-
zielonk.
zielonk.
-
-
Str.
Str.
uberis
uberis
EF
EF
α
α
-
-
+
+
brązow
brązow
a
a
+
+
Pałeczki gram-ujemne
Enterobactteriaceae, Vibrionaceae,
pasterellaceae
Pseudomonas aeruginosa>>podkliniczne,
ostrae i przewlekłe występuja razem. Okresowe
przechodzenie podklinicznych w
ostre<<<zwązane jest to z cyklicznym rzwojem
drobnoustroju w wymieniu
„Coliformy” >>>>>ostre i nadostre mastitis w
stadach o niskiej I.K.S.
Escherichia coli Kllebsiella pneumoniae, Proteus
Pałeczki Gram- ujemne
Pałeczki Gram- ujemne
Escherichia coli
Escherichia coli
Klebsiella spp.
Klebsiella spp.
Enterobacter spp.
Enterobacter spp.
Serratia spp.
Serratia spp.
Proteus spp.
Proteus spp.
Pseudomonas spp.
Pseudomonas spp.
Pasteurella spp.
Pasteurella spp.
Paleczki gra-dodatnie
Arcanobacterium pyogenes( actinomyces
p. , corynebacterium p.)
Ropno-wrzodziejące zapalenie wymienia
Corynebacterium bovis
Corynebacterium bovis
Corynebacterium ulcerans
Corynebacterium ulcerans
Nokardie (gram +)
Żyje w glebie i zbiornikach wodnych
Do zakażeń dochodzi zwykle poprzez
kontaminacje ran lub niehigieniczne
wprowadzanie antybiotyków
dowymieniowo
Po 96 h inkubacji na agarze krwistym –
wzrost białych/pomarańczowych
pudrowatych kolonii (jak bawełna)
UWAGA!!!! MOŻLIWOŚC ZAKAŻENIA
CZłOWIEKA (zaklejać próbki taśmą)
Mykoplazmy
Stanowią istotną przyczynę części
tzw.aseptycznych zapaleń
Zwykle M. bovis lub bovigenitalium
Trwale, istotnie ograniczaja
wydzielniczość, powodują zmianę barwy i
konsystencji mleka choroby cieląt oraz:
Poronienia, zap. napletka, stawów, uszu i płuc
Enzootia
Duży obrzęk, stwardnienie ale
stosunkowo mała bolesność+ wycieki z
nosa i oczu, przedwczesne porody
Zwykle oporne na antybiotyki
(oksytetracyklina,
kolistyna –duże dawki czasempomagały)
Mykoplazmy
Pobieranie próbek –ASEPTYKA-kontaminacja
może uniemożliwić wyizolowanie M.
Niezwłocznie szybki transport ( w lecie
próbki zamrozić na czas transportu), M.
łatwo obumierają
Pożywki:zmodyfikowan podł. Edwardsa,
Goodwina, Hayflicka
Płytki inkubujemy w komorze wilgotnej w
obecności 10 %CO2, 37 C. Odczyty 3,5,7 i
10 dzień-jakwtedy brak>>>wynik ujemny
Wyniki bad. Bakt. Powinnybyc potwierdzone
czułymi metodami serologicznymi
Grzyby i drożdże
Łagodne podkliniczne
Odsetek rośnie (?)
Urazy (nieprawidłowy dój),
zanieczyszczenie tubostrzykawek
(+długotrwała antybiotykoterapia)
Izolujemy na Sabouraud, podł. Difco
Na agarze z krwią w 37 C po 24-48 h
podobne do gronkowcow wypukłe biale
kolonie (Candida, Cryptococcus)
Przy podejrzeniu –badamy mleko
podojowe lub resztkowe
Drożdżaki i grzyby
Drożdżaki i grzyby
Candida- Candida albicans
Candida- Candida albicans
Cryptococcus
Cryptococcus
Trichosporon
Trichosporon
Geotrichum
Geotrichum
Streptococcus
agalactiae
Infected cows
Infected quarter and
udder only
Using same rag for
cleaning udders
Mild fever for about 24
hours
Wash udders after
milking, reduces
problem by 50%
Staphylococcus aureus
Infected cows
On abnormal udder and
teat, milkers, vagina,
tonsils
Transmitted by hands or
rags, enters during
milking
Often quite acute for a
few days after calving.
May be fatal. Quarter
swells and turns purple.
Quickly affects entire
system. In chronic state,
udder hardens, aqueous
secretion, eventual
atrophy of the quarter.
Intermediate form with
granular secretion. Milk
hotter than normal.
Cull infected cows
Streptococcus
dysgalactiae
Infected cows
Infected quarter, injuries
Pronounced swelling of
one or more quarters.
Milk highly abnormal.
High fever in serious
cases.Pronounced
swelling of one or more
quarters. Milk highly
abnormal. High fever in
serious cases.
Streptococcus uberis
Contaminated
environment
On cow's skin, mouth,
ground
Neglected udder
washing, insufficient
drying, lack of bedding,
muddy yards
Pronounced swelling of
one or more quarters.
Milk highly abnormal.
High fever in serious
cases. Affects mostly dry
cows and heifers.
Wash udders only, dry
well with disposable
paper towels for each
cow.
Escherischia coli
Contaminated
environment
Ground, bedding
(sawdust and shavings),
manure, water
Dirty calving stall, lack of
bedding, inadequate
udder washing
Often very serious. May
lead to loss of quarter or
even death. Thin yellow
secretions, with granular
texture resembling bran.
Often high fever.
Corynebacterium
pyogenes
Certain insects
Humid valleys, wooded
areas
Pronounced systematic
reaction due to toxins
caused by bacteria. Often
more than one quarter
affected. They become
hard, produce thick
smelly secretion like
cheese and difficult to
eliminate. Followed by
abscess that bursts,
releasing creamy pus,
and tissue loss.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę