PRAWO

ELEMENTY PRAWA
GAŁĘZIE PRAWA
PRAWO CYWILNE I GOSPODARCZE

Podręczniki



W. Siuda, Elementy prawa dla ekonomistów. Wyd. Contact, Poznań

2009r.



W.Siuda, Encyklopedia prawa. Wyd.Contact 2009.



Korycki S. Kuciński J. Trzciński Z. Zaborowski J. Zarys prawa Wyd.

LexisNexis. W-wa 2008



J. Jabłońska-Bonca, Podstawy prawa dla ekonomistów. Wyd. LexisNexis,

W-wa 2004r.



W.J.Katner (red.) Prawo cywilne i handlowe w zarysie. Wr.yd. Wolters

Kluwer 2009



E.Gniewek, Podstawy prawa cywilnego. Wyd. C.H.Beck, W-wa 2005r.



T.Mróz, T.Stec, Prawo gospodarcze prywatne. Wyd. C.H.Beck, W-wa

2005r.



Kruczalak K. Prawo handlowe. Wyd.8 Wyd. LexisNexis 2008r.



Brzeszczyńska S. Umowy gospodarcze. Beck InfoBiznes,.C.H.Beck 2008r.



C.Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej

. Wyd.LexisNexis, W-wa 2007r.

------------------------------------------------------------------------------------
Akty prawne: Konstytucja RP, Kodeks cywilny, Kodeks spółek handlowych,

PRAWO

Wykaz problematyki wykładów

Prawo – podstawowe pojęcia
System prawa gałęzie prawa
Prawo konstytucyjne
Prawo administracyjne
Prawo finansowe
Prawo karne
Prawo pracy
Prawo cywilne
Prawo rzeczowe
Zobowiązania. Umowy cywilnoprawne.
Umowy nazwane i nowe rodzaje umów w obrocie
Swoboda działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy.
Prawo handlowe – spółki osobowe
Prawo handlowe – spółki kapitałowe
Przedsiębiorstwa państwowe i komunalne

Źródła prawa



Prawo i inne rodzaje norm społecznych



Orzecznictwo



Norma prawna a przepis prawny



Sformalizowane akty władzy państwowej zawierające
przepisy prawne.

>krajowe: konstytucja, ustawy, rozporządzenia,

ratyfikowane umowy międzynarodowe, prawo miejscowe

>UE : prawo pierwotne i wtórne rozporządzenia, dyrektywy,

decyzje, zalecenia i opinie



Hierarchia aktów prawnych, i zasada lex specialis



Publikacja aktów prawnych (wyłącznie w formie
elektronicznej)



Prawo powszechnie obowiązujące (akty normatywne) i prawo
wewnętrzne



Status prawny instrukcji, okólników itp.



Kodyfikacja



Luki w prawie

Wykładnia prawa



Czynności zmierzające do ustalenia właściwej treści norm
prawnych zawartych w przepisach



Podmiot: autentyczna, legalna, praktyczna, doktrynalna



Metoda:

-słowna (gramatyczna, semantyczna, językowa, werbalna)
-celowościowa (teleologiczna, funkcjonalna)
-systematyczna
-historyczna
-dynamiczna



Zasady wnioskowań prawniczych, logika formalna



Rezultat: rozszerzajaca , ścieśniajaca, stwierdzająca,

System prawa



Całokształt obowiązujących w państwie przepisów, z
uwzględnieniem ich podziału na gałęzie, oraz zespół zasadniczych
idei przewodnich na których opiera się ustrój państwa, a także
podstawowe idee prawne.



Gałąź prawa – całokształt norm regulujących pewną kategorię
stosunków społecznych



Instytucja prawna – ogół norm prawnych regulujących typowy dla
danej gałęzi stosunek społeczny.



Gałęzie podstawowe i kompleksowe akty prawne



Prawo krajowe i międzynarodowe (prawo UE)



System prawa polskiego a prawo UE :

-

podsystem prawa wspólnotowego (pierwotne i wtórne)

-

„uwspólnotowione” prawo polskie

- przepisy prawa krajowego



Prawo materialne i formalne



Prawo publiczne i prywatne

Podstawowe gałęzie prawa



Prawo konstytucyjne – zespół norm regulujących podstawowe urządzenia ustroju
państwa



Prawo administracyjne – zespół norm regulujących strukturę organów
administracyjnych oraz stosunki prawne wynikające w toku władczej działalności
tych organów



Prawo finansowe – zespól norm regulujących gromadzenie środków pieniężnych
przez państwo oraz ich rozdział i wydatkowanie, a także określających strukturę oraz
tryb działania organów i instytucji finansowych



Prawo cywilne zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki
osobiste pomiędzy równorzędnymi w danej sprawie podmiotami prawa



Prawo rodzinne – zespól norm regulujących osobiste i majątkowe stosunki między
małżonkami , krewnymi oraz stosunki wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli



Prawo pracy - zespól norm regulujących stosunki między pracodawcą i
pracownikiem na tle świadczonej pracy



Prawo karne – zespól norm określających jakie czyny są przestępstwami,,
ustalających kary za te przestępstwa ora określających ogólne zasady
odpowiedzialności karnej



Prawo procesowe – cywilne i karne

Prawo publiczne, prywatne i
mieszane



Prawo publiczne:

-

Prawo konstytucyjne

-

Prawo administracyjne

-

Prawo finansowe

-

Prawo karne

-

Prawo postępowania cywilnego

-

Prawo międzynarodowe publiczne



Prawo prywatne:

-

Prawo cywilne materialne

-

Prawo rodzinne i opiekuńcze

-

Prawo międzynarodowe prywatne



Prawo mieszane:

- Prawo pracy

Prawo publiczne i prywatne

Kryterium rozróżnienia

Prawo prywatne

Prawo publiczne

Służy ochronie interesu

Jednostek (i ich organizacji)

Państwa, zbiorowości, dobra
wspólnego

Strony stos. prawnego

Jednostka-jednostka

Władza publiczna – jednostka

Typ stosunku prawnego

Koordynacyjny

Podległości kompetencji
(subordynacyjny)

Rola woli jednostki w
kształtowaniu stosunku
prawnego

Autonomia woli

Brak autonomii,
podporządkowanie woli
państwa

Charakterystyczna metoda
regulacji

Cywilnoprawna

Administracyjnoprawna,
penalna

Typowy sposób regulacji

Ius dispositivum

Ius cogens

Typowy sposób uruchamiania
ochrony prawnej

Z inicjatywy jednostki

Z urzędu

Ochrona prawna

Sąd

Organ administracji, potem
sąd

Typowe sankcje

Cywilnoprawne
(restytucyjne, nieważności)

Karne,
administracyjnoprawne,
(represyjne, egzekucyjne)

Prawo gospodarcze - koncepcje



Prawo gospodarki uspołecznionej



Gałąź kompleksowa – zbiór norm prawnych

regulujących stosunki społeczne powstające w

związku z prowadzeniem działalności gospodarczej



Dział prawa cywilnego – prawo handlowe

Prawo gospodarcze



Prywatne - organizacja przedsiębiorców i

podejmowanie przez nich czynności handlowych



Publiczne – zbiór norm regulujących ustrój

gospodarczy państwa, zasady jego funkcjonowania

oraz ochrony

( C. Kosikowski., Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii

Europejskiej. Lexis/Nexis 2005.s.39 )

Prawo gospodarcze



Prawo handlowe - zespól norm należących przede wszystkim do dziedziny prawa cywilnego
(prywatnego,) które regulują organizację (ustrój ) przedsiębiorców oraz czynności handlowe
między nimi , oraz między przedsiębiorcami a innymi osobami w obrocie gospodarczym , zarówno
wewnętrznym (krajowym) jak i międzynarodowym (w handlu zagranicznym).
(K.Kruczalak)



Prawo gospodarcze prywatne - zespół norm prawnych regulujących za pomocą metody
cywilnoprawnej stosunki społeczne polegające na aktach wymiany dóbr i świadczenia usług, które
to akty dokonywane są przez przedsiębiorców, lub miedzy przedsiębiorcami w związku z
prowadzoną na własny rachunek działalnością gospodarczą.

- formy działania przedsiębiorców (spółek )
- umowy w obrocie gospodarczym (T.Mróz,

M.Stec)



Prawo gospodarcze publiczne - prawo interwencji państwa i jego organów, oraz aparatu w
sferę gospodarczą. Jest wyrazem władztwa państwa w gospodarce , określa jego zakres i formy.

- stosunki własnościowe będące podstawą gospodarowania i przedmiotem ochrony państwa
- zasady gospodarowania , typowe dla danego układu stosunków własnościowych i podlegające

ochronie państwa,

- formy prawne organizowania i wykonywania działalności gospodarczej,
- zakres i formy państwowej ochrony prawnej mechanizmów gospodarczych i praw ekonomicznych,
- organizacja i formy prawne ingerencji państwa w stosunki gospodarcze w skali makro- i

mikroekonomicznej

Zasady prawa

gospodarczego

Prawo gospodarcze publiczne
Konstytucyjna zasada społecznej gospodarki rynkowej
Zasady szczegółowe;

-

wolności gospodarczej

-

samodzielności gospodarczej i finansowej podmiotów gospodarczych

-

dobrowolności zrzeszania się

-

praworządności ingerencji państwa w sferę gospodarczą

-

demokracji gospodarczej

-

ochrony gospodarczych interesów publicznych

-

państwowej ochrony stosunków gospodarczych

Zasady szczegółowe prawa gospodarczego prywatnego
- zgodności regulacji prawnych z prawidłowościami ekonomicznymi

-

wolności gospodarczej

-

równości podmiotów gospodarczych

-

ochrony rynku i wolności konkurencji

-

podwyższenia wymagań wobec profesjonalistów

-

ochrony zaufania i interesu strony słabszej

-

autonomii woli

-

uwzględniania zmienionych warunków gospodarczych

-

pewności i bezpieczeństwa obrotu (J.Jabłońska Bonca. C.Kosikowski)