Pożyczka pieniężna oznacza stosunek finansowy
polegający na tym, że pożyczkodawca przekazuje
na określony czas pożyczkobiorcy środki
pieniężne, oczekując najczęściej w zamian
wynagrodzenia w postaci odsetek.
Jest wyrażana na piśmie, jeżeli jej kwota
przekracza 500zł.
Pożyczka może być udzielona przez osobę fizyczną.
Jedynym warunkiem, jaki musi zostać spełniony jest to, że
pieniądze muszą być własnością pożyczkodawcy.
Umowę pożyczki regulują przepisy kodeksu cywilnego.
Zgodnie z jego zapisem umowa taka musi być sporządzona
w formie pisemnej dopiero w przypadku, gdy jej kwota jest
wyższa niż 500 zł.
Nie ma obowiązku określenia ani terminu zwrotu, ani
ceny pożyczki, czyli w przeciwieństwie do kredytu może
być nieodpłatna.
Kwota pożyczki może zostać przekazana w postaci
fizycznej, w gotówce.
Pożyczkobiorca może swobodnie dysponować
pożyczonymi pieniędzmi, gdyż w momencie ich udzielenia
stają się one jego własnością.
Pieniądz jest dobrem ograniczonym
, co
powoduje, że jego brak może uniemożliwić
prowadzenie działalności gospodarczej,
powiększanie jej rozmiarów, zwiększanie
konsumpcji, zachowanie wypłacalności itp.
Zaciąganie pożyczki jest swego rodzaju sposobem
uniknięcia tych problemów choć na krótki okres
czasu.
Wpływ na wielkość obiegu pieniężnego w gospodarce
Przeznaczenie
Rodzaj formalnego potwierdzenia stosunków między
pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą (umowa, certyfikat, obligacja)
Rodzaje zabezpieczeń pożyczkodawcy
Wysokość i rodzaj wynagrodzenia (procentu) za udzieloną
pożyczkę
W węższym ujęciu jest to szczególna
forma pożyczki, udzielanej tylko przez
bank zgodnie z Ustawą o Prawie
Bankowym.
„Przez umowę kredytu bank zobowiązuje
się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na
czas określony w umowie kwotę środków
pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony
cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do
korzystania z niej na warunkach
określonych w umowie, zwrotu kwoty
wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami
w oznaczonych terminach spłaty oraz
zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”
# Umowa kredytowa, która powinna być sporządzona w
firmie pisemnej, zawsze określa termin zwrotu zaciągniętego
kapitału wraz z odsetkami w ściśle określonej formie rat.
# Umowa kredytu jest odpłatna, a ceną kredytu są tu opłaty,
prowizje i odsetki.
# Środki pieniężne z kredytu nie stają się własnością
kredytobiorcy i zawsze muszą zostać zwrócone.
# Bank nigdy nie udziela kredytu w formie gotówkowej, a
jedynie poprzez „zapisanie” odpowiedniej kwoty pieniędzy
na koncie klienta.
# Bank udziela kredytu na ściśle określony we wniosku
kredytowym cel. W przypadku wykorzystania przez
kredytobiorcę środków niezgodnie z zadeklarowanym
przeznaczeniem, bank może zażądać ich natychmiastowego
zwrotu.
• funkcja emisyjna – polega na tworzeniu przez bank centralny
(emisyjny) nowego gotówkowego pieniądza. Stanowi on
zobowiązanie banku centralnego wobec społeczeństwa, w tym
sensie, że posiadacze pieniądza mają prawo zamienić go na
towary i usługi.
• funkcja kreacji pieniądza – jest pełniona przez banki
komercyjne przy udzielaniu przez nie kredytów. Każde
udzielenie kredytu oznacza powstanie nowego pieniądza
bezgotówkowego (pieniądza banków komercyjnych), który
powiększa obieg pieniężny. Pieniądz bezgotówkowy pełni takie
same funkcje jak pieniądz gotówkowy emitowany przez bank
centralny. Spłata kredytu bankowego oznacza zmniejszenie się
wielkości obiegu pieniężnego. Operacje udzielania i spłacania
kredytów są prowadzone na szeroką skalę i nieustannie. W
wyniku tych operacji powiększa się ( z reguły) ilość
wykreowanego przez banki pieniądza, co jest tłumaczone
procesami wzrostu gospodarczego.
• funkcję dochodową spełnia kredyt w stosunku do podmiotu
zaciągającego pożyczkę w banku, gdyż umożliwia to pokrywanie
wydatków (kosztów) w stopniu większym niż wynika to z jego
dochodów
• funkcja alokacyjna – jest związana z tym, że dzięki
kredytowi następuje alokowanie kapitału w gospodarce, co
umożliwia krążenie dóbr i dochodu, a więc stymulowanie
procesów wzrostu gospodarczego
• funkcja kontrolna – polega na wykorzystywaniu informacji
o zjawiskach kredytowych do oceny zjawisk gospodarczych.
Funkcja ta ważna jest w ujęcia mikro- i makroekonomicznym.
W ujęciu makroekonomicznym jest np. informacją o skali
ekspansji banków komercyjnych, co nie jest ujęte w kontroli
wielkości podaży pieniądza, równowagi rzeczowo-finansowej w
gospodarce itp. W ujęciu mikroekonomicznym ta funkcja
przejawia się tym, że bank może obserwować stan gospodarki
przedsiębiorstwa przez pryzmat spłacanych i zaległych
kredytów.
Zgodnie z Prawem bankowym działalność
kredytowa jest zastrzeżona TYLKO dla
banków. Każda osoba fizyczna i prawna
może udzielić pożyczki, natomiast tylko
banki mogą udzielać kredytów!
Różnica między kredytem a pożyczką polega
przede wszystkim na tym, że kredyt oznacza
tworzenie pieniądza, pożyczka zaś może być
udzielona tylko ze środków pieniężnych
wyemitowanych i wykreowanych przez banki
KREDYT
POŻYCZKA
Mogą ich udzielać jedynie
banki
Może ich udzielać każdy
Zawsze jest określony
termin zwrotu
Nie ma takiego wymogu
Operacje są bezgotówkowe
Operacje wyłącznie
gotówkowe
Są udzielane na konkretny
cel
Udzielane na nieokreślony
cel
Mają swoją cenę (procent) –
udzielane są odpłatnie
Mogą być nieodpłatne
Umowa kredytu musi być
zawarta na piśmie
Jest sporządzana na piśmie,
tylko gdy jej wartość
przekracza 500zł
• Wprowadzenie do finansów i bankowości – Zbigniew
Dobosiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, W-wa 2005
• Podstawy nauki finansów – Stanisław Owsiak, PWE W-wa
2002
•