Opieka
Opieka
przedporodowa
przedporodowa
Poradnictwo przedciążowe jako forma promocji
Poradnictwo przedciążowe jako forma promocji
zdrowej zdrowej ciąży.
zdrowej zdrowej ciąży.
Jedno z najwcześniejszych zaleceń w zakresie
Jedno z najwcześniejszych zaleceń w zakresie
opieki przed zapłodnieniem można znaleźć w
opieki przed zapłodnieniem można znaleźć w
starym Testamencie /Księga Sędziów-rozdział 13/
starym Testamencie /Księga Sędziów-rozdział 13/
„
„
Anioł Pana ukazał się owej kobiecie mówiąc jej:
Anioł Pana ukazał się owej kobiecie mówiąc jej:
”Otoś teraz niepłodna i nie rodziłaś, ale
”Otoś teraz niepłodna i nie rodziłaś, ale
poczniesz i porodzisz syna. Lecz odtąd strzeż
poczniesz i porodzisz syna. Lecz odtąd strzeż
się :nie pij wina, ani sycyrycy i nie jedz nic
się :nie pij wina, ani sycyrycy i nie jedz nic
nieczystego”. Pismo Święte Starego i Nowego
nieczystego”. Pismo Święte Starego i Nowego
Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Poznań 1980r.
Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Poznań 1980r.
Jak widać z powyższego
Jak widać z powyższego
zapisu
zapisu
Opieka przed zapłodnieniem i
Opieka przed zapłodnieniem i
przygotowanie do ciąży nie są
przygotowanie do ciąży nie są
nowymi zjawiskami.
nowymi zjawiskami.
Jeżeli ludzkie życie zostanie poczęte
Jeżeli ludzkie życie zostanie poczęte
w najlepszych z możliwych
w najlepszych z możliwych
okolicznościach, może to wpływać nie
okolicznościach, może to wpływać nie
tylko na zmniejszenie śmiertelności i
tylko na zmniejszenie śmiertelności i
zachorowalności okołoporodowej
zachorowalności okołoporodowej
noworodków i matek, lecz także na
noworodków i matek, lecz także na
poprawę zdrowia przyszłych pokoleń
poprawę zdrowia przyszłych pokoleń
Opieka przed zapłodnieniem –
Opieka przed zapłodnieniem –
ocena krytyczna
ocena krytyczna
Inicjując opiekę przedciążową należy
Inicjując opiekę przedciążową należy
uwzględnić następujące problemy:
uwzględnić następujące problemy:
Żywienie
Żywienie
Masa ciała
Masa ciała
Poradnictwo genetyczne
Poradnictwo genetyczne
Stan zdrowia przed ciążą
Stan zdrowia przed ciążą
Nadciśnienie
Nadciśnienie
Cukrzyca
Cukrzyca
Fenyloketonuria
Fenyloketonuria
Padaczka
Padaczka
Schorzenia układu krążenia
Schorzenia układu krążenia
Schorzenia układu moczowego
Schorzenia układu moczowego
Trucizny społeczne
Trucizny społeczne
Tytoń
Tytoń
Alkohol
Alkohol
Narkotyki
Narkotyki
Leki
Leki
Czynnika skażające środowisko
Czynnika skażające środowisko
Planowanie rodziny
Planowanie rodziny
Hormonalna antykoncepcja –
Hormonalna antykoncepcja –
zaprzestanie jej stosowania na 3 do 6
zaprzestanie jej stosowania na 3 do 6
ciu miesięcy przed zapłodnieniem
ciu miesięcy przed zapłodnieniem
Wewnątrzmaciczna środki
Wewnątrzmaciczna środki
antykoncepcyjne – odczekać 3 do 6
antykoncepcyjne – odczekać 3 do 6
miesięcy od wyjęcia wkładki do
miesięcy od wyjęcia wkładki do
zapłodnienia.
zapłodnienia.
Badania zdrowotne
Badania zdrowotne
Badanie moczu
Badanie moczu
Badanie krwi
Badanie krwi
Szczepienie p-różyczce
Szczepienie p-różyczce
Szczepienie p-grypie
Szczepienie p-grypie
Rozpoznanie wczesnej ciąży
Rozpoznanie wczesnej ciąży
Domyślne objawy ciąży
Domyślne objawy ciąży
Prawdopodobne objawy ciąży
Prawdopodobne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży
Domyślne objawy ciąży
Domyślne objawy ciąży
Nudności, skłonność do wymiotów
Nudności, skłonność do wymiotów
porannych
porannych
Zmiany łaknienia tzw. Zachcianki
Zmiany łaknienia tzw. Zachcianki
Zawroty głowy, omdlenia
Zawroty głowy, omdlenia
Częste oddawanie moczu – we
Częste oddawanie moczu – we
wczesnej ciąży
wczesnej ciąży
Zaparcia
Zaparcia
U kobiet palących – niechęć do palenia
U kobiet palących – niechęć do palenia
Prawdopodobne objawy
Prawdopodobne objawy
ciąży
ciąży
Zatrzymanie miesiączki
Zatrzymanie miesiączki
Powiększenie macicy
Powiększenie macicy
Rozpulchnienie macicy
Rozpulchnienie macicy
Powiększenie sutków
Powiększenie sutków
Zasinienie pochwy i przedsionka pochwy
Zasinienie pochwy i przedsionka pochwy
Pigmentacja linii białej i otoczek
Pigmentacja linii białej i otoczek
brodawki sutka
brodawki sutka
Pewne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży
Wysłuchanie czynności serca płodu
Wysłuchanie czynności serca płodu
Wysłuchanie, wyczuwanie i oglądanie
Wysłuchanie, wyczuwanie i oglądanie
ruchów płodu
ruchów płodu
Wyczuwanie części płodu
Wyczuwanie części płodu
Ultrasonograficzna
Ultrasonograficzna
diagnostyka wczesnej ciąży
diagnostyka wczesnej ciąży
W życiu prenatalnym można wydzielić
W życiu prenatalnym można wydzielić
cztery podstawowe okresy:
cztery podstawowe okresy:
1. Okres zapłodnionego jaja – trwa on
1. Okres zapłodnionego jaja – trwa on
około jednego tygodnia, w tym czasie
około jednego tygodnia, w tym czasie
zapłodniona komórka jajowa przesuwa
zapłodniona komórka jajowa przesuwa
się przez jajowód do macicy. Okres ten
się przez jajowód do macicy. Okres ten
odpowiada stadium przed
odpowiada stadium przed
zagniezdżeniem.
zagniezdżeniem.
Ultrasonografia cd.
Ultrasonografia cd.
2. okres tworzenia się listków zarodkowych:
2. okres tworzenia się listków zarodkowych:
W drugim tygodniu życia zarodka
W drugim tygodniu życia zarodka
powstanie ekto-i indoderma
powstanie ekto-i indoderma
W trzecim tygodniu życia zarodka
W trzecim tygodniu życia zarodka
powstanie trzeciego listka zarodkowego
powstanie trzeciego listka zarodkowego
czyli mezodermy.
czyli mezodermy.
3. Okres organogenezy – trwa od czwartego
3. Okres organogenezy – trwa od czwartego
do końca siódmego tygodnia życia.
do końca siódmego tygodnia życia.
4. Okres płodowy – rozpoczyna się od
4. Okres płodowy – rozpoczyna się od
ósmego tygodnia i trwa do porodu.
ósmego tygodnia i trwa do porodu.
USG cd.
USG cd.
W okresie zapłodnionego jaja płodowego i
W okresie zapłodnionego jaja płodowego i
tworzenia się listków zarodkowych
tworzenia się listków zarodkowych
ultrasonografia jest nieprzydatna z uwagi na
ultrasonografia jest nieprzydatna z uwagi na
zbyt wczesny etap rozwoju ciąży.
zbyt wczesny etap rozwoju ciąży.
W okresie organogenezy badanie to maże
W okresie organogenezy badanie to maże
być przydatne w celu wczesnego wykrycia
być przydatne w celu wczesnego wykrycia
niektórych nieprawidłowości.
niektórych nieprawidłowości.
Pod koniec tego okresu można niekiedy
Pod koniec tego okresu można niekiedy
zauważyć niektóre układy i narządy. Zarodek
zauważyć niektóre układy i narządy. Zarodek
przyjmuje postać zdecydowanie ludzką.
przyjmuje postać zdecydowanie ludzką.
Można zaobserwować takie części ciała jak:
Można zaobserwować takie części ciała jak:
głowa, twarz, szyja, ukształtowane kończyny.
głowa, twarz, szyja, ukształtowane kończyny.
USG cd.
USG cd.
W wczesnej ciąży – do zakończenia I trymestru
W wczesnej ciąży – do zakończenia I trymestru
można wykonywać u tych kobiet, u których
można wykonywać u tych kobiet, u których
zachodzi podejrzenie nieprawidłowości rozwoju
zachodzi podejrzenie nieprawidłowości rozwoju
ciąży.
ciąży.
Badanie to powinno odpowiedzieć na pytania:
Badanie to powinno odpowiedzieć na pytania:
Czy nastąpiło zagnieżdżenie?
Czy nastąpiło zagnieżdżenie?
Czy miejscem zagnieżdżenia jest jama macicy?
Czy miejscem zagnieżdżenia jest jama macicy?
Czy płód jest żywy?
Czy płód jest żywy?
Jaki jest wiek ciążowy?
Jaki jest wiek ciążowy?
Czy płód jest prawidłowo zbudowany?
Czy płód jest prawidłowo zbudowany?
USG cd.
USG cd.
Wykrycie czynności serca płodu jest
Wykrycie czynności serca płodu jest
możliwe po 40 dniu ciąży.
możliwe po 40 dniu ciąży.
Ciążę w 6 tygodniu charakteryzują:
Ciążę w 6 tygodniu charakteryzują:
Widoczne struktury płodu
Widoczne struktury płodu
Zauważalna czynność serca płodu
Zauważalna czynność serca płodu
Czynność serca jest względnie wolna –
Czynność serca jest względnie wolna –
128’
128’
Obecność pierścienia otaczającego
Obecność pierścienia otaczającego
pęcherzyk ciążowy przemawia za
pęcherzyk ciążowy przemawia za
zagnieżdżeniem jaja płodowego w macicy.
zagnieżdżeniem jaja płodowego w macicy.
Biologiczne próby ciążowe
Biologiczne próby ciążowe
Próby ciążowe umożliwiają jakościowe i
Próby ciążowe umożliwiają jakościowe i
ilościowe oznaczenie
ilościowe oznaczenie
choriogonadotropiny, hormonu, którego
choriogonadotropiny, hormonu, którego
stężenie w ciąży zwiększa się
stężenie w ciąży zwiększa się
znamiennie.
znamiennie.
Próby te znalazły zastosowanie w
Próby te znalazły zastosowanie w
rozpoznawaniu ciąży oraz ich powikłań.
rozpoznawaniu ciąży oraz ich powikłań.
Badanie ciężarnej
Badanie ciężarnej
Badanie podmiotowe
Badanie podmiotowe
Badanie przedmiotowe ogólne i
Badanie przedmiotowe ogólne i
miejscowe
miejscowe
Pobranie cytologii
Pobranie cytologii
Pomiar RR
Pomiar RR
Waga ciała – przyrost masy ciała w
Waga ciała – przyrost masy ciała w
ostatnich tygodniach ciąży 400 – 500g
ostatnich tygodniach ciąży 400 – 500g
na tydzień, całkowity przyrost masy
na tydzień, całkowity przyrost masy
ciała w ciągu całej ciąży 11 – 12 kg.
ciała w ciągu całej ciąży 11 – 12 kg.
Badania laboratoryjne w
Badania laboratoryjne w
ciąży
ciąży
Badanie:
Badanie:
Mocz
Mocz
Morfologia
Morfologia
Cukier
Cukier
WR
WR
USG
USG
Ciąża wysokiego ryzyka
Ciąża wysokiego ryzyka
Ciężarne z ciążą wysokiego ryzyka są
Ciężarne z ciążą wysokiego ryzyka są
to ciężarne, u których stwierdzono
to ciężarne, u których stwierdzono
jeden lub wiele czynników zagrożenia:
jeden lub wiele czynników zagrożenia:
Nadciśnienie ciążowe, późna gestoza
Nadciśnienie ciążowe, późna gestoza
Cukrzyca jawna lub utajona
Cukrzyca jawna lub utajona
Choroba hemolityczna płodu
Choroba hemolityczna płodu
Poród przedwczesny – zagrażający lub
Poród przedwczesny – zagrażający lub
w toku
w toku
W wywiadzie położniczym – poronienie,
W wywiadzie położniczym – poronienie,
poród przedwczesny, poród martwego
poród przedwczesny, poród martwego
płodu, przebyte cięcie cesarskie
płodu, przebyte cięcie cesarskie
Ciąża wysokiego ryzyka cd
Ciąża wysokiego ryzyka cd
Stara pierwiastka – powyżej 30 roku życia
Stara pierwiastka – powyżej 30 roku życia
Stara wieloródka – powyżej 40 roku życia
Stara wieloródka – powyżej 40 roku życia
Młodociana pierwiastka – poniżej 20 roku życia
Młodociana pierwiastka – poniżej 20 roku życia
Nieprawidłowe położenia płodu – poprzeczne
Nieprawidłowe położenia płodu – poprzeczne
miednicowe, niewspółmierność między główka
miednicowe, niewspółmierność między główka
a miednicą, ciąża mnoga, nieprawidłowa
a miednicą, ciąża mnoga, nieprawidłowa
miednica
miednica
Choroby ogólne
Choroby ogólne
Otyłość
Otyłość
Choroby zakaźne
Choroby zakaźne
Krwawienia
Krwawienia
Krwawienia podczas ciąży i
Krwawienia podczas ciąży i
porodu - zestawienie
porodu - zestawienie
Pierwsza połowa ciąży:
Pierwsza połowa ciąży:
Poronienie
Poronienie
Zaśniad groniasty
Zaśniad groniasty
Nabłoniak kosmówkowy
Nabłoniak kosmówkowy
Ciąża pozamaciczna
Ciąża pozamaciczna
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy
Krwawienia podczas ciąży –
Krwawienia podczas ciąży –
druga połowa
druga połowa
łożysko przodujące
łożysko przodujące
Przedwczesne oddzielenie łożyska
Przedwczesne oddzielenie łożyska
prawidłowo usadowionego
prawidłowo usadowionego
Krwawienie z żylaków – pochwy,
Krwawienie z żylaków – pochwy,
sromu
sromu
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy
Krwawienie podczas porodu
Krwawienie podczas porodu
1.Okres rozwierania – I wszy okres
1.Okres rozwierania – I wszy okres
porodu:
porodu:
Łożysko przodujące
Łożysko przodujące
Łożysko nisko usadowione
Łożysko nisko usadowione
Przedwczesne oddzielanie łożyska
Przedwczesne oddzielanie łożyska
prawidłowo usadowionego
prawidłowo usadowionego
Krwawienie z zatoki brzeżnej
Krwawienie z zatoki brzeżnej
Pęknięcie macicy ( w okresie
Pęknięcie macicy ( w okresie
rozwierania występuje sporadycznie –
rozwierania występuje sporadycznie –
wodogłowie.
wodogłowie.
Krwawienie podczas porodu
Krwawienie podczas porodu
Okres wydalania – II okres porodu
Okres wydalania – II okres porodu
Pęknięcie macicy
Pęknięcie macicy
Krwawienia z pęknięć tkanek miękkich
Krwawienia z pęknięć tkanek miękkich
Pęknięcie warg sromowych
Pęknięcie warg sromowych
Pęknięcie łechtaczki
Pęknięcie łechtaczki
Przyczep błoniasty pępowiny
Przyczep błoniasty pępowiny
Pęknięcie krocza i pochwy
Pęknięcie krocza i pochwy
Pęknięcie szyjki macicy
Pęknięcie szyjki macicy
Krwawienia podczas porodu
Krwawienia podczas porodu
Okres łożyskowy – III okres porodu:
Okres łożyskowy – III okres porodu:
Krwawienia atoniczne
Krwawienia atoniczne
Krwawienia z niedoboru fibrynogenu
Krwawienia z niedoboru fibrynogenu
Krwawienia z niedoboru
Krwawienia z niedoboru
fibrynogenu
fibrynogenu
Czyli spowodowane zaburzeniami
Czyli spowodowane zaburzeniami
krzepnięcia w praktyce położniczej
krzepnięcia w praktyce położniczej
występują najczęściej w przypadkach:
występują najczęściej w przypadkach:
Przedwczesnego oddzielania łożyska
Przedwczesnego oddzielania łożyska
prawidłowo usadowionego
prawidłowo usadowionego
Dłuższego pozostawania w macicy
Dłuższego pozostawania w macicy
obumarłego płodu
obumarłego płodu
Poronień septycznych
Poronień septycznych
Zatoru wodami płodowymi
Zatoru wodami płodowymi
Obfitych krwawień z różnych powodów.
Obfitych krwawień z różnych powodów.