Copyright © Jerzy R.

Nawrocki

Wprowadzenie

Wprowadzenie

[e-mail]

www.cs.put.poznan.pl/jnawrocki/io

Inżynieria oprogramowania II

Wykład 1

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Syndrom LOOP

L

O

O

P

ate
(

późno

)

oor quality (

kiepska

jakość

)

ver budget (

przekroczony

budżet

)

vertime (

nadgodziny

)

Loop

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania

Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Zasady skutecznego działania

“.. absolwenci nie

potrafią:

komunikować

się,

mają niedostateczne

(..) przygotowanie do

pracy w

zespole

,

brak im umiejętności

skutecznego

i

produktywnego

zarządzania ich

pracą

indywidualną

..”

?

?

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Zasady skutecznego działania

Bądź proaktywny

Bądź proaktywny

Zaczynaj mając koniec na względzie

Zaczynaj mając koniec na względzie

Aby rzeczy pierwsze były pierwsze

Aby rzeczy pierwsze były pierwsze

Myśl o obopólnej korzyści

Myśl o obopólnej korzyści

Najpierw staraj się

Najpierw staraj się

zrozumieć

zrozumieć

Dbaj o synergię

Dbaj o synergię

Ostrz piłę

Ostrz piłę

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania

Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Kontrola jakości oprogramowania

Testowa
nie

Artefa
kt

Przeglą
dy

Recenzja
Prezentacja
Formalny przegląd
techniczny
Inspekcja
Audyt

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Systematyczne podejście do planowania

begin ..

end

500 LOC

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Szacowanie pracochłonności

COCOMO:
Effort = a 

Size

b

Walston-Felix model:
Effort = 5.2 

Size

0.91

Software equation

(Putnam):

Effort = (

Size

 B

0.333

/P)

3

/ t

4

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Metoda delficka

Rand Corporation,

Boehm’81

Kilku ekspertów

indywidualnie szacuje

nakład (rozmiar).

Stosując proces delficki

dochodzi się do

konsensusu.

Pytia

Pytia

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000

Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Audytor

Dobrzy

ISO 9001

Kryte

-

ria

Źli

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Audytor

Dobrzy

ISO 9001

Kryte

-

ria

Źli

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Główne elementy normy

ISO 9000:2000 Systemy zarządzania

jakością – Podstawy i terminologia

ISO 9001:2000 Systemy zarządzania

jakością – Wymagania

ISO 9004:2000 Systemy zarządzania

jakością – Wytyczne doskonalenia

funkcjonowania

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000

Modele CMMI

Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

CMM: Capability Maturity Model

1. Początkowy

2. Zarządzany
(powtarzalny)

3. Zdefiniowany

4. Zarządzany
ilościowo

5. Optymalizujący

Organizacje programistyczne

SEI, Pittsburg, USA

1989-1993

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Profil dojrzałości wg SEI

Początko
wy

Zarządz
any

Zdefiniow
any

Zarządz

any

ilościow

o

Optymaliz
ujący

9.5

%

29.7

%

27.7

%

5.4

%

27.7

%

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI

Inżynieria wymagań I, II

Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wymagania ..

.. specyfikacja tego, co
ma być
implementowane.

Sommerville &

Sawyer’97

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Przykładowy przypadek użycia

Zarejestruj IO

Zarejestruj IO

Aktor

Aktor

: Rejestrator IO

Cel

Cel

: Zarejestrować w systemie nową IO.

Zdarzenie

Zdarzenie

: Rejestrator otrzymał wniosek

papierowy.

Główny scenariusz

Główny scenariusz

1.

1.

Rejestrator IO

Rejestrator IO

: Wprowadza NIP lub REGON

IO.

2.

2.

System

System

: Sprawdza poprawność

wprowadzonego NIP/REGON.

3.

3.

Rejestrator

Rejestrator

: Wprowadza pozostałe dane

identyfikacyjne IO.

4.

4.

System

System

: Weryfikuje poprawność

składniową wprowadzonych danych.

5.

5.

Rejestrator

Rejestrator

: Wprowadza dane dotyczące

jednostek IO.

. . .

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Specyfikacja wymagań

Wymagania

funkcjonalne

Wymagania

pozafunkcjonalne

Interfejs użytkownika
Scenariusze testów

akceptacyjnych



J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II

Metody formalne

Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wprowadzenie

Sieci Petri’ego:
Notacja graficzna
Dobra podstawa

matematyczna

Zastosowania

:

Modelowanie systemów

współbieżnych i

rozproszonych

Protokoły komunikacyjne, sieci

komputerowe, systemy

produkcyjne, systemy

transportu publicznego itp.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Terminologia

Miejsce

Miejsce

Przejście

Przejście

Znacznik

Znacznik

Łuk wej.

Łuk wej.

Łuk wyj.

Łuk wyj.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Bardzo prosty przykład

waiting

reading

strt_reading

stop_reading

Czytelnik w bibliotece:
czekanie,
czytanie.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Bardzo prosty przykład

waiting

reading

strt_reading

stop_reading

Czytelnik w bibliotece:
czekanie,
czytanie.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Bardzo prosty przykład

waiting

reading

strt_reading

stop_reading

Czytelnik w bibliotece:
czekanie,
czytanie.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Bardzo prosty przykład

waiting

reading

strt_reading

stop_reading

Czytelnik w bibliotece:
czekanie,
czytanie.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Bardzo prosty przykład

waiting

reading

strt_reading

stop_reading

Czytelnik w bibliotece:
czekanie,
czytanie.

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne

Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wprowadzenie

PRINCE
=

PR

ojects

IN

C

ontrolled

E

nvironments

CCTA = the

C

entral

C

omputer and

T

elecommunications

A

gency, UK

1975: PROMPT, Simpact Systems Ltd
1979: CCTA przyjmuje PROMPT jako

standard rządowych przedsięwzięć
dot. systemów informacyjnych

1989: CCTA wprowadza metodę PRINCE

1996: CCTA ogłasza metodę PRINCE2

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wstęp

Managing Successful

Managing Successful

Projects

Projects

with PRINCE2

with PRINCE2

Metodyka zarządzania
przedsięwzięciami
Główny aktor:

kierownik

przedsięwzięcia

http://www.ccta.gov.uk/
prince/

OGC = Office of Goverment
Commerce

408 stron, £

55.00

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Certyfikaty PRINCE2

PRINCE2 Foundation (Podstawy)

PRINCE2 Practitioner (Praktyk)

J.Nawrocki, Wprowadzenie

PRINCE2 Foundation

Format egzaminu:
• Test wyboru
• 1 godzina
• 75 pytań
• Warunek zdania: 38 poprawnych

odpowiedzi

• „Closed-book”

APM Group – Cennik egzaminów 2004
(Milton Keynes, ..):

Foundation   =  £100 inc VAT 
Practitioner   =  £208 inc VAT
Both Exams  =  £308 inc VAT

J.Nawrocki, Wprowadzenie

PRINCE2 w Polsce

http://www.crm.com.pl

4-7 maja 2004: „Metodyka zarządzania
projektami PRINCE2”
Cena: 4 200 zł (4 dni)

22 maja 2004: Egzamin „PRINCE2
Foundation”
Cena: 1 400 zł + VAT

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wprowadzenie

PSP

=

P

ersonal

S

oftware

P

rocess

PSP

: samodoskonalenie

PSP

: jak podejmować i

wypełniać zobowiązania

PSP

: formularze + procedury

Czego brak

: inżynieria

wymagań, zarządzanie

konfiguracją, zarządzanie

ryzykiem

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wprowadzenie

Rejestry czasu i defektów

Rejestry czasu i defektów

Stand. kodu

Stand. kodu

+

+

Pomiar rozm.

Pomiar rozm.

+

+

P

P

PO

PO

0.Bazowy

Szacowanie rozmiaru + raport tst

Szacowanie rozmiaru + raport tst

Planowanie zadań i harmon.

Planowanie zadań i harmon.

1.Planowania

Poziomy:

Poziomy:

Przeglądy kodu i proj.

Przeglądy kodu i proj.

Wzorce projektowe

Wzorce projektowe

2.Jakości

Rozwój cykliczny

Rozwój cykliczny

3.Cykliczny

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP

Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Wprowadzenie

TSP

=

T

eam

S

oftware

P

rocess

TSPi

: 4-6 osób;

TSP

: do 20

osób

Bazuje na

PSP

:



Organizacja pracy własnej



Formularz rejestracji

błędów



Formularz rejestracji

czasu



Szablon harmonogramu

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Role w TSP

• Lider zespołu
• Kierownik rozwoju
• Kierownik

planowania

• Kierownik jakości
• Kierownik

wspomagania

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Literatura nt. RUP

Addison-Wesley, 2nd
edition

March 2000.
(Amazon: $30)

Addison-Wesley, 1st
edition

April 2003.
(Amazon: $30)

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Fazy w RUP

Inceptio
n

Rozpocz
ęcie

Elaborati

Elaborati

on

on

Dopracow

Dopracow

anie

anie

Construct
ion

Konstruk
cja

Transitio
n

Wdrożen
ie

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP

Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Manifest zwinności

•

Jednostki i interakcje

niż procesy i

narzędzia

Ważniejs

ze:

•

Działające oprogramowanie

niż

obszerna dokumentacja

•

Współpraca klienta

niż negocjacja

kontraktu

•

Nadążanie za zmianami

Nadążanie za zmianami

niż trzymanie

niż trzymanie

się planu

się planu

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Zwinne metodyki programowania

Tom

Tom

DeMarco

DeMarco

„XP jest

dzisiaj

najważniejszy

m ruchem w

IO."

Programowanie Ekstremalne

Programowanie Ekstremalne

(XP)

(XP)

=

=

lekka (zwinna)

lekka (zwinna)

metodyka tworzenia

metodyka tworzenia

oprogramowania

oprogramowania

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Studio Rozwoju Oprogramowania

Od 1998
Część programu

Master in

Software Engineering

Corocznie

11-12

przedsięwzięć

realizowanych w

zespołach

8-osobowych

(III + IV + V rok)

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Ocena wykładów 2004/05

Ogólna ocena

4,86

5,16

4,8 4,72 4,68 4,69 4,66

4,44 4,5

4,88 4,98 4,92

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

5,5

6

W

pr

o

Co

ve

y

Ro

zm

IS

O

CM

M

W

ym

Pr

inc

e

PS

P

RU

P

XP

XP

rin

ce

Wykłady

Ś

re

d

n

ia

o

ce

n

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Pytania?

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Ocena wykładu

1. Wrażenie ogólne (1 - 6)
2. Za szybko czy za wolno?
3. Czy dowiedziałeś się

czegoś ważnego?
4. Co i jak poprawić?

J.Nawrocki, Wprowadzenie

Plan wykładów

Zasady skutecznego działania
Kontrola jakości

oprogramowania

Szacowanie rozmiaru i

pracochłonności

Standardy serii ISO 9000
Modele CMMI
Inżynieria wymagań I, II
Metody formalne
Zarządzanie projektami i

PRINCE2

Personal Software Process

29.05.2006 Sprawdzian

TSP & RUP
Zwinne metodyki

programowania

XPrince i projekty dyplomowe