Narządy płciowe męskie
Narządy płciowe męskie
wewnętrzne :
wewnętrzne :
Jądro
Najądrze
Nasieniowód
Cewka moczowa
Gruczoły pęcherzykowo-nasienne
Przewód wytryskowy
Gruczoł krokowy
Gruczoły opuszkowo-cewkowe
Żołądź
Ciało jamiste
Ciało gąbczaste
Pęcherzyki nasienne
Narządy wewnętrzne
męskie
Moszna
Prącie
a) moszna, b) trzon prącia, c) żołądź, d) napletek
Jądro
Jądro
Jest narządem o jajowatym kształcie, położonym w worku
mosznowym. Narząd ten jest pokryty od zewnątrz błoną
surowiczną, a głębiej błoną białawą, przechodzącą w
przegrody oddzielające od siebie zraziki jądra. W
zrazikach tych znajdują się kanaliki nasieniotwórcze o
bardzo krętym przebiegu, w okolicy wnęki jądra przechodzą
one w kanaliki proste, tworzące w tej wnęce sieć, z której
wychodzą dalej kanaliki najądrza. Pomiędzy tymi
kanalikami występują komórki śródmiąższowe Leydiga
budujące gruczoł śródmiąższowy produkujący hormony
płciowe męskie.
W jądrach znajduje się nabłonek nasieniotwórczy, w
którym występują spermatydy i spermatogonia z których
powstają plemniki (męskie komórki rozrodcze), znajdują
się tu także komórki podporowe Sertoliego pełniące
funkcje podporową i odżywczą.
Nasieniowód
Nasieniowód
Jest przewodem prowadzącym plemniki
z najądrza, przechodzącym dalej z
worka mosznowego razem z naczyniami
krwionośnymi i nerwami ku górze przez
kanał pachwinowy do jamy brzusznej. Z
jamy brzusznej przechodzi on do
miednicy i poza pęcherzem moczowym
wchodzi do gruczołu krokowego,
łączy się tam z przewodem pęcherzyka
nasiennego i tworzy przewód
wytryskowy uchodzący do części
sterczowej cewki moczowej.
Najądrza
Najądrza
Kolejnymi narządami męskiego
układu płciowego są przylegające do
jąder wzdłuż ich tylnego przebiegu
najądrza. Są to kanaliki tworzące
kilkumetrowy przewód zawierający
rzęski, przesuwające plemniki.
Najądrze ma wymiary ok. 5-1,5 cm,
a jego głównym zadaniem jest
przechowywanie plemników aż do
osiągnięcia ich pełnej dojrzałości.
Gruczoł pęcherzykowo-
Gruczoł pęcherzykowo-
nasienny (tzw.
nasienny (tzw.
pęcherzyk nasienny)
pęcherzyk nasienny)
Jest parzystym narządem męskiego układu
płciowego. Ma on kształt woreczka o długości ok.
5cm. Wyściela go błona zawierająca nabłonek
sześcienny wydzielający składniki nasienia (proteiny,
enzymy, fruktozę itp.). Pęcherzyk nasienny położony
jest w okolicy dna pęcherza moczowego, a jego ujścia
wnikają do nasieniowodu w miejscu zwanym bańką.
Głównym zadaniem pęcherzyka nasiennego jest
wytwarzanie substancji zawierających niewielkie
ilości fruktozy stanowiącej źródło energii dla
plemników.
Przewód wytryskowy
Przewód wytryskowy
Jest odcinkiem drogi nasienia od bańki
nasieniowodu do cewki moczowej.
Położony jest on w obrębie gruczołu
krokowego i ma długość ok 2 cm i
szerokość 1 mm w części początkowej,
zwężając się do 0,2 mm przy ujściu
cewki moczowej. Przewody wytryskowe
wychodzą do cewki moczowej na małym
wzniesieniu błony śluzowej zwanym
wzgórkiem nasiennym, po obu
stronach podłużnego zagłębienia -
łagiewki sterczowej.
Gruczoł krokowy
Gruczoł krokowy
(
(
prostata
prostata
,
,
stercz
stercz
)
)
Jest kolejnym elementem męskiego
układu płciowego. Jest on narządem
mięśniowo-gruczołowy wielkości
kasztana. Leży poniżej pęcherza
moczowego na przedniej ścianie
odbytnicy, na przeponie moczowo-
płciowej, obejmuje cewkę moczową.
Jego wydzielina stanowi ok. 25% spermy
(nasienie).
Gruczoły opuszkowo-
Gruczoły opuszkowo-
cewkowe
cewkowe
.
.
Mają one kształt grochu, otwierają się
do cewki moczowej w obrębie tylnej
ściany jej opuszki, i są położone poniżej
prostaty. Ich zadaniem jest wydzielanie
preejakulatu z cewki moczowej.
Wydzielina ta zabezpiecza plemniki
przed kwaśnym środowiskiem cewki
moczowej i pochwy, gdyż ma ona
charakter zasadowy.
Moszna
Moszna
Jest ona workiem skórnym położonym w
okolicy sromowej u mężczyzn. Skóra
moszny jest silnie pigmętowana i
owłosiona, nie ma w niej podściółki
tłuszczowej, zamiast niej znajduje się tu
błona kurczliwa. W mosznie znajdują się
dwie jamy surowicze, oddzielone od
siebie przegrodą, w jamach tych
umieszczone są jądra (gruczoły płciowe).
Głównym zadaniem moszny jest ochrona
jąder oraz utrzymanie optymalnej
temperatury.
Prącie
Prącie
(
(
penis
penis
)
)
jest ważnym elementem męskiego układu
płciowego. Penis ma walcowaty kształt i służy
do wyprowadzania moczu z pęcherza
moczowego na zewnątrz oraz wprowadzania
nasienia do narządów płciowych kobiety. Tylna
cześć prącia jest nieruchomo przytwierdzona
do spojenia łonowego i kości łonowych. Cześć
wiszącą członka tworzą trzon, żołądź i
znajdujące się pomiędzy nimi zwężenie zwane
szyjką żołędzi. Na żołędziach znajduje się ujście
cewki moczowej. Skóra pokrywająca prącie jest
cienka i przesuwalna, na żołędziach tworzy tzw.
napletek. U dołu prącia znajduje się
wędzidełko uniemożliwiające nadmierne
cofanie się napletka.
PLEMNIKI
PLEMNIKI
Gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza
wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej
służące do rozmnażania płciowego. Plemniki
występują zarówno u zwierząt, jak i u roślin, choć
różnią się budową. U zwierząt plemnik jest zwykle
ruchliwy, o długości zależnej od gatunku: od 40, u
waleni, do 250 mikrometrów u niektórych chrząszczy
(u człowieka długości ok. 50–60 µm).
Plemniki po raz pierwszy zaobserwował w 1677 roku
Antonie van Leeuwenhoek. U człowieka zwykle w
jednej porcji nasienia wydalanego podczas wytrysku
jest od 100 do 500 milionów plemników.
Biochemiczny skład główki
Biochemiczny skład główki
plemnika
plemnika
Główka plemnika to w 96% nukleoproteina, składająca się
głównie z DNA i białek zasadowych. Zawartość DNA w
plemnikach odpowiada połowie zawartości w komórkach
somatycznych. Najlepiej poznanymi białkami zasadowymi są
protaminy występujące w plemnikach ryb. Zastosowanie
detergentów wiążących grupy SH pozwoliło izolować białka
zasadowe plemników ssaków. Zasadowe keratynopodobne
białka histonowe plemników buhaja składają się z 47 reszt
aminokwasowych z alaniną jako N-końcowym oraz glutaminą
jako C-końcowym aminokwasem.
Funkcja białek zasadowych:
udział w powstaniu linii opływowej plemnika podczas
zagęszczenia chromatyny w procesie dojrzewania plemników
ochronna i stabilizująca genom
inhibicja ekspresji genów.
Powyższą funkcję białka zasadowe uzyskują po okresie
dojrzewania plemników w najądrzach.
Produkcja plemników
Produkcja plemników
Plemniki u kręgowców powstają w jądrach w wyniku
spermogenezy, po czym dojrzewają w najądrzu.
Jeden cykl spermogenezy trwa około 16 dni. Do wytworzenia w
całości dojrzałej spermy potrzebne jest około 5 cykli, czyli ponad 2
miesiące. Choroby przebyte podczas pierwszego cyklu w
przeciągu potrzebnych pięciu, np.
wysoka gorączka, infekcje, zapalenia nerek, jądra, najądrzy,
prostaty, anemia. urazy jądra, nowotwór (chemioterapia),
zaburzenia metaboliczne np. cukrzyca, hemochromatoza, także
leki przeciwcukrzycowe, oraz przeciwnadciśnieniowe, zaburzenia
hormonalne (np. niewydolność pętli gonadalnej podwzgórze-
przysadka mózgowa, a co za tym idzie niedobór testosteronu)
mogą wpłynąć na dojrzałą spermę i pogorszyć jej jakość, pomimo
dobrego stanu zdrowia pacjenta po chorobie (w czasie badania).
Dlatego zaleca się, by pary planujące dzieci odłożyły we
wskazanych wyżej przypadkach poczęcie na 74 dni (ok. 2,5
miesiąca), bo tyle czasu zajmuje pełna wymiana populacji
plemników.