Ekonomia
Rynek kapitałowy
Warszawska Giełda Papierów
Wartościowych
Akcje
To papiery wartościowe, dające prawo
do współudziału we własności, w
zyskach spółki akcyjnej oraz prawo do
uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu
Akcjonariuszy (WZA)
Rodzaje akcji:
Imienne lub na okaziciela
Zwykle lub uprzywilejowane
Akcje zwykłe
Bezterminowe
Bez uprzywilejowania
Prawo we współwłasności
Prawo głosu na WZA
1 akcja = 1 głos
Konieczność dostępu do bilansów firmy
Opcjonalnie: Prawo do dywidendy + zysków
kapitałowych
Dają ich posiadaczowi możliwość dużych zarobków
lub strat
Anonimowe + na okaziciela
Swobodny obrót na giełdzie, są przedmiotem obrotu
giełdowego
Są spłacane w ostatniej kolejności
Akcje uprzywilejowane
Uprzywilejowanie musi być zapisane w
statucie spółki
Rodzaje uprzywilejowania:
Co do głosu: 1 akcja to wielokrotność głosów- nie
więcej niż 5 głosów na akcję (w przypadku spółek
publicznych już nie obowiązuje)
Co do dywidendy: możliwość wypłaty dywidendy
wstecz. Nie może być ona jednak dowolnie duża
Co do podziału majątku: pierwszeństwo przy
spłacie kapitału
Obligacje
Są to papiery wartościowe o charakterze pożyczki
Wyróżniamy:
Obligacje o stałym oprocentowaniu
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu
Obligacje zerokuponowe
Mogą być emitowane przez różne podmioty
Cechy charakterystyczne:
Nie wymagają publikowania bilansu firmy
Dają prawo do dywidendy (obligatoryjnie)
Nie dają prawa udziału w WZA i w podejmowaniu decyzji
Są terminowe
Podlegają wykupowi w pierwszej kolejności
Instrumenty pochodne
Pojawiły się na giełdach światowych w latach
70.
Po raz pierwszy na GPW w 1998 r.- kontrakty
terminowe na WIG 20
Pochodzą od instrumentu podstawowego, np.
akcji, obligacji, kursu walutowego czy też
indeksu giełdowego
Ich celem jest zabezpieczenie inwestora przed
zmianami cen instrumentu podstawowego
Ich wycena rynkowa podlega wolniejszym
zmianom niż instrumentów podstawowych
Instrumenty pochodne:
opcje kupna (call) i sprzedaży
(put)
•
to instrument o charakterze kontraktu, w którym
posiadacz opcji ma prawo kupna lub sprzedaży
instrumentu podstawowego po ustalonej cenie w dniu
wygaśnięcia opcji (tzw. opcje europejskie)
•
Instrumentami bazowymi są akcje spółek o wysokich
obrotach i kapitalizacji
•
Na jedną opcję przypada określona liczba akcji
•
Nabywając opcję kupna zarabiamy na wzroście kursu
akcji, kupując opcje sprzedaży zarabiamy na spadku
•
Są narzędziem zabezpieczenia przed niekorzystnymi
zmianami kursu akcji
•
Działa „dźwignia finansowa”
•
Ograniczenie ryzyka strat do zainwestowanej kwoty
Instrumenty pochodne:
Kontrakty terminowe
(futures)
Dwie strony zobowiązują się (musi) do zawarcia
transakcji w ustalonym terminie w przyszłości po
ustalonej cenie. Może przynieść zyski lub straty
proporcjonalnie do zmiany ich kursu Inwestor,
który sprzedał zajmuje pozycję „krótką” a
nabywca pozycję „długą”.
Do zawarcia kontraktu obie strony wnoszą
jedynie depozyty zabezpieczające, stanowiące
niewielki procent kontraktu- gracze nie kupują
żadnego papieru wartościowego lecz „obstawiają
kurs” kontraktu
Działa „dźwignia finansowa”
Znacznie wyższy poziom ryzyka
Warszawska Giełda
Papierów Wartościowych
(1)
1817 r.- otwarcie GPW w Warszawie. Działała do
1939 r. Koncentrowało się na niej 90% obrotów
papierami wartościowymi Polski. W przededniu
wojny notowano 130 papierów wartościowych
1939-1991 – przerwa w historii GPW
Marzec 1991 r.- ustawa „O publicznym obrocie
papierami wartościowymi oraz o funduszach
powierniczych”
12 kwietnia 1991 r. Minister Przekształceń
Własnościowych i Minister Finansów podpisali
akt założycielski WGPW
Giełda Papierów
Wartościowych w Warszawie
działa w oparciu o ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r.:
o ofercie publicznej i warunkach
wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o
spółkach publicznych ("ustawa o ofercie i
spółkach);
o obrocie instrumentami finansowymi
("ustawa o obrocie");
o nadzorze nad rynkiem kapitałowym
("ustawa o nadzorze").
WGPW (2)
16 kwietnia 1991 – pierwsza sesja giełdowa-
akcje 5 spółek
Obecnie handluje się akcjami około 300spółek
Francuskie wzorce- giełda w Lyonie
Problemy początkowe:
Stworzenie prawodawstwa
Stworzenie rynku kapitałowego (obligacji i akcji)
Edukacja ekonomiczna obywateli
Szkolenia przyszłych maklerów
Siedziba giełdy
Rozwój giełdy (1)
Początkowo jedna sesja w tygodniu. Od I.
1992 notowania dwa razy w tygodniu, od
1993 – trzy, od 1994 – pięć
Notowania jednolite (fixing)- w południe
każdego dnia (obecnie dwa fixingi)
Notowania ciągłe
Dopuszczalny przedział wahań kursowych:
+/- 10% dla akcji na jednej sesji
+/- 5% dla obligacji na jednej sesji
Obecnie ograniczenie to w notowaniach ciągłych nie
występuje
Rozwój giełdy (2)
Rynek podstawowy, równoległy i wolny
New Connect- VIII.2007- inkubator dla
małych firm- dla firm z kapitalizacją
poniżej
1 mln euro
Instytucje giełdowe
Giełda
w postaci spółki akcyjnej.
Najważniejszymi organami: WZA, Rada Giełdy oraz
zarząd Giełdy
KDPW, Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych
Spółka akcyjna. Właścicielami jest WGPW i Skarb
Państwa
Instytucja obrachunkowa giełdy
Instytucje giełdowe
Komisja Papierów Wartościowych
i Giełd (KPWiG)
Jest organem administracji rządowej,
podporządkowanym premierowi,
sprawującemu nadzór nad jej działaniem.
Składa się z 8 członków- trzech powoływanych
przez Premiera, resztę przez ministrów
Zadania KPWiG:
Zadania KPWiG- c.d.
Dopuszczanie akcji spółek do obrotu na giełdzie
Sprawdzanie prawidłowości przeprowadzanych
emisji, kontrola bilansu spółek
Kontrola nad prawidłowością dostępu do informacji
dotyczący spółek
Upowszechnianie wiedzy o zasadach
funkcjonowania rynku papierów wartościowych
Licencjonowanie podmiotów, ubiegających się o
zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej
Komisja Nadzoru
Finansowego KNF
Powstała w 2006 roku
Zadania:
Sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem
reguł uczciwego obrotu papierami
wartościowymi
Wspieranie rozwoju rynku finansowego, w tym
giełdowego
Wypełnianie funkcji edukacyjnych
Zapewnienie przejrzystości, zaufania oraz
bezpieczeństwa rynkom finansowym
Giełda Papierów Wartościowych jest
spółką akcyjną powołaną przez Skarb
Państwa.
Kapitał zakładowy spółki wynosi
41.972.000 złotych i jest podzielony na
59.960 akcji imiennych.
Na koniec 2005 jej akcjonariuszami było
38 podmiotów, w tym: banki, domy
maklerskie, spółka giełdowa oraz Skarb
Państwa.
Akcje będące w posiadaniu Skarbu
Państwa stanowiły 98,81% kapitału
zakładowego.
Instytucje rynku
kapitałowego
Inwestorzy indywidualni
Inwestorzy instytucjonalni
Banki
Podmioty w gospodarce
Inwestor strategiczny
Indeksy giełdowe
WIG- rynek podstawowy
WIG 20- rynek podstawowy
m-WIG40 - rynek podstawowy
s-WIG80 – rynek podstawowy
WIRR- rynek równoległy
TECHWIG- rynek podstawowy
Problemy do dyskusji
Zmiana indeksów a zmiana obrotów
Analiza techniczna i fundamentalna
Gracze długoterminowi i spekulanci giełdowi
Gwarancje emisji