Środowiskowe

uwarunkowania

zdrowia i choroby

Zawartość seminarium

Zawartość seminarium

1.

1.

Omówienie różnych definicji zdrowia.

Omówienie różnych definicji zdrowia.

Wielowymiarowa koncepcja zdrowia.

Wielowymiarowa koncepcja zdrowia.

2.

2.

Przedstawienie czynników

Przedstawienie czynników

wpływających na stan zdrowia.

wpływających na stan zdrowia.

3.

3.

Omówienie czynników ze

Omówienie czynników ze

szczególnym uwzględnieniem

szczególnym uwzględnieniem

środowiska społeczno- kulturowego.

środowiska społeczno- kulturowego.

4.

4.

Podejście holistyczne w medycynie

Podejście holistyczne w medycynie

Definicje zdrowia

Definicje zdrowia

Jak definiujemy chorobę?

Jak definiujemy chorobę?

Podejście tradycyjne-

Podejście tradycyjne-

biomedyczne

biomedyczne

Choroba to patologiczne zakłócenia

Choroba to patologiczne zakłócenia

w jego prawidłowym działaniu.

w jego prawidłowym działaniu.

Definicje zdrowia

Definicje zdrowia



Nieobecnoś

Nieobecnoś

ć

ć

choroby lub bólu, normalny stan

choroby lub bólu, normalny stan

organizmu, w którym nie występuje fizyczna lub

organizmu, w którym nie występuje fizyczna lub

psychiczna choroba (definicja biomedyczna)

psychiczna choroba (definicja biomedyczna)



Dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie

Dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie

tylko nieobecność choroby lub niepełnosprawności

tylko nieobecność choroby lub niepełnosprawności

(definicja WHO

(definicja WHO

- biopsychospołeczna

- biopsychospołeczna

)

)



Zdolność do pełnienia ról społecznych i

Zdolność do pełnienia ról społecznych i

wykonywania zadań (definicja socjologiczna)

wykonywania zadań (definicja socjologiczna)

Czym jest dobrostan fizyczny,

Czym jest dobrostan fizyczny,

psychiczny i społeczny ?

psychiczny i społeczny ?

Dobrostan

Dobrostan



Dobrostan fizyczny:

Dobrostan fizyczny:

brak bólu, prawidłowe

brak bólu, prawidłowe

funkcjonowanie systemów w organizmie, fizyczna

funkcjonowanie systemów w organizmie, fizyczna

aktywność, samoobsługa, subiektywna pozytywna ocena

aktywność, samoobsługa, subiektywna pozytywna ocena

stanu fizycznego

stanu fizycznego



Dobrostan psychiczny

Dobrostan psychiczny

: umiejętność akceptacji i

: umiejętność akceptacji i

wyrażania swoich uczuć, umiejętność panowania nad

wyrażania swoich uczuć, umiejętność panowania nad

emocjami, radzenie sobie w sytuacjach stresowych, spokój

emocjami, radzenie sobie w sytuacjach stresowych, spokój

ducha, posiadanie wierzeń i wartości które decydują o celu

ducha, posiadanie wierzeń i wartości które decydują o celu

życia poczucie psychicznego dobrostanu

życia poczucie psychicznego dobrostanu



Dobrostan społeczny

Dobrostan społeczny

:

:

satysfakcja z relacji z innymi,

satysfakcja z relacji z innymi,

wypełnianie ról społecznych

wypełnianie ról społecznych

Choroba/czuje się chory/jestem

Choroba/czuje się chory/jestem

chory

chory



Obiektywna patologiczna zmiana w organizmie

Obiektywna patologiczna zmiana w organizmie

- biomedyczna koncepcja choroby ( ang

- biomedyczna koncepcja choroby ( ang

disease)

disease)



Indywidualna interpretacja i sposób

Indywidualna interpretacja i sposób

reagowania na symptomy chorobowe-

reagowania na symptomy chorobowe-

subiektywne odczucie choroby ( ang illness)

subiektywne odczucie choroby ( ang illness)



Wejście w rolę społeczną osoby chorej

Wejście w rolę społeczną osoby chorej

(ang sickness)

(ang sickness)

Wielowymiarowe funkcjonowanie

Wielowymiarowe funkcjonowanie

człowieka

człowieka



Wymiar biologiczny

Wymiar biologiczny



Wymiar psychologiczny

Wymiar psychologiczny



Wymiar społeczny

Wymiar społeczny

Trzy wymiary miejscem

Trzy wymiary miejscem

konfrontacji:

konfrontacji:



Czynników chorobotwórczych

Czynników chorobotwórczych



Zasobów

Zasobów

Jakie czynniki oddziaływują

Jakie czynniki oddziaływują

dziś na nasze zdrowie?

dziś na nasze zdrowie?

Koncepcja pól zdrowia wg

Koncepcja pól zdrowia wg

Lalonda

Lalonda

Jaki jest wpływ

Jaki jest wpływ

poszczególnych

poszczególnych

czynników na twoje

czynników na twoje

zdrowie?

zdrowie?

Tablica 1. Szacunkowy wpływ czterech czynników na dziesięć
podstawowych przyczyn śmierci (w procentach)

Czynniki

Przyczyny śmierci Styl życia Środowiskowe Genetyczne Służba zdrowia
Choroby serca 54 9 25 12
Nowotwór 37 24 29 10
Śmierć nagła 50 22 21 7
Wypadki drogowe 69 18 1 12
Inne wypadki 51 31 4 14
Grypa/zapalenie płuc 23 20 39 18
Cukrzyca 34 0 60 6
Marskość wątroby 70 9 18 3
Samobójstwa 60 35 2 3
Zabójstwa 63 35 2 0
Powyższe przyczyny
Łącznie 51 19 20 10
Źródło: U.S. Centers for Disease Control, za M. R. Levy, M. Dignan, J . H. Shirreffs; Essentials of Life

&Health, New York 1984.

Czynniki biologiczne

Czynniki biologiczne

Zbiór determinant zdrowia zarówno fizycznego i

Zbiór determinant zdrowia zarówno fizycznego i

psychicznego

psychicznego

, będących wynikiem działania

, będących wynikiem działania

naszego dziedzictwa genetycznego

naszego dziedzictwa genetycznego



Rodziny długowieczne (pomimo złego stylu życia)

Rodziny długowieczne (pomimo złego stylu życia)



Choroby genetyczne (mukowiscydoza-zmiana długości

Choroby genetyczne (mukowiscydoza-zmiana długości

życia)

życia)

Opieka zdrowotna

Opieka zdrowotna

Wielkość i jakość zasobów opieki

Wielkość i jakość zasobów opieki

zdrowotnej,

zdrowotnej,

●

ludzie: lekarze, pielęgniarki, ratownicy

ludzie: lekarze, pielęgniarki, ratownicy

●

budynki, sprzęt, aparatura, leki

budynki, sprzęt, aparatura, leki

●

organizacja systemu opieki

organizacja systemu opieki

zdrowotnej

zdrowotnej

Czynniki środowiskowe

Czynniki środowiskowe

Wszelkie czynniki

Wszelkie czynniki

biologiczne,

biologiczne,

fizyczne,

fizyczne,

chemiczne, i społeczn

chemiczne, i społeczn

o-kulturowe

o-kulturowe

wpływające na stan zdrowia na któr

wpływające na stan zdrowia na któr

e

e

jednostka

jednostka

niema lub

niema lub

ma niewielki

ma niewielki

wpływ

wpływ

Środowisko

Środowisko



Zamieszkania

Zamieszkania



Pracy

Pracy

Środowisko

Środowisko



Fizyczne

Fizyczne



Kulturowe

Kulturowe



Społeczne

Społeczne

Kultura

Kultura

Co to jest kultura?

Co to jest kultura?

Kulturowe uwarunkowania zdrowia

Kulturowe uwarunkowania zdrowia

i choroby

i choroby

Kultura to wszystkie elementy życia człowieka, które

Kultura to wszystkie elementy życia człowieka, które

nie mają charakteru biologicznego a dziedziczone

nie mają charakteru biologicznego a dziedziczone

są w procesie socjalizacji i wychowania

są w procesie socjalizacji i wychowania

.

.

Kultura

Kultura



Materialna

Materialna



Niematerialna

Niematerialna

Język

Język

Wiedza

Wiedza

System wartości

System wartości

Normy

Normy

Symbole i znaki

Symbole i znaki

Jaki jest związek kultury ze

Jaki jest związek kultury ze

zdrowiem?

zdrowiem?

Związek kultury ze zdrowiem

Związek kultury ze zdrowiem



Definiowanie, czym jest zdrowie i choroba

Definiowanie, czym jest zdrowie i choroba



Koncepcje dotyczące przyczyn choroby

Koncepcje dotyczące przyczyn choroby



Role osób chorych i osób leczących

Role osób chorych i osób leczących



Zachowania w zdrowiu, styl życia jako czynnik

Zachowania w zdrowiu, styl życia jako czynnik

socjogenny w powstawaniu chorób

socjogenny w powstawaniu chorób



Zachowania związane z leczeniem

Zachowania związane z leczeniem

Nierówności społeczne

Nierówności społeczne

a stan zdrowia

a stan zdrowia



Nierówności ze względu na wiek

Nierówności ze względu na wiek



Nierówności ze względu na płeć

Nierówności ze względu na płeć



Nierówności ze względu na stan cywilny

Nierówności ze względu na stan cywilny



Status społeczno – ekonomiczny

Status społeczno – ekonomiczny



Zawód

Zawód



Bezrobocie

Bezrobocie



Środowisko rodzinne

Środowisko rodzinne



Społeczność lokalna

Społeczność lokalna



Środowisko pracy

Środowisko pracy



Migracja

Migracja

Czynniki społeczne szczególnie

Czynniki społeczne szczególnie

predysponujące do wystąpienia

predysponujące do wystąpienia

chorób

chorób



Ubóstwo i niski status ekonomiczny

Ubóstwo i niski status ekonomiczny



Samotność

Samotność



Migracje

Migracje

Nierówności ze względu na wiek

Nierówności ze względu na wiek



Niemowlęctwo (0-1)

Niemowlęctwo (0-1)



Dzieciństwo (2-14)

Dzieciństwo (2-14)



Młodość (15-24)

Młodość (15-24)



Dojrzałość (25- 64)

Dojrzałość (25- 64)



Wiek starszy (powyżej 65)

Wiek starszy (powyżej 65)

Czynniki środowiskowe a wiek

Czynniki środowiskowe a wiek

1. Dzieciństwo i młodość:

1. Dzieciństwo i młodość:

Socjalizacja, wychowanie,

Socjalizacja, wychowanie,

podejmowanie pierwszej pracy

podejmowanie pierwszej pracy

2. Dojrzałość:

2. Dojrzałość:

Zmiany w wypełnianiu ról rodzinnych,

Zmiany w wypełnianiu ról rodzinnych,

duża ruchliwość zawodowa (zmiany pracy)

duża ruchliwość zawodowa (zmiany pracy)

3. Wiek starszy:

3. Wiek starszy:

okres strat

okres strat

Dlaczego mówimy że wiek podeszły

Dlaczego mówimy że wiek podeszły

jest okresem strat?

jest okresem strat?

Wiek podeszły okresem strat

Wiek podeszły okresem strat



Obniżenie sprawności psychicznej i fizycznej,

Obniżenie sprawności psychicznej i fizycznej,

występowanie schorzeń przewlekłych,

występowanie schorzeń przewlekłych,

niepełnosprawność

niepełnosprawność



Wycofanie się z pełnionych ról społecznych

Wycofanie się z pełnionych ról społecznych



Obniżenie status ekonomicznego

Obniżenie status ekonomicznego



Utrata współmałżonka

Utrata współmałżonka



Osamotnienie, tracenie grup wsparcia, izolacja

Osamotnienie, tracenie grup wsparcia, izolacja



Utrata niezależności i zajęcie pozycji zależności

Utrata niezależności i zajęcie pozycji zależności

od innych

od innych

Płeć jako wyznacznik nierówności

Płeć jako wyznacznik nierówności

społecznych a stan zdrowia

społecznych a stan zdrowia



Kobiety żyją dłużej od mężczyzn

Kobiety żyją dłużej od mężczyzn

( średnio 7 lat )

( średnio 7 lat )



Stan zdrowia kobiet jest gorszy niż

Stan zdrowia kobiet jest gorszy niż

mężczyzn

mężczyzn

Nierówności społeczne ze względu na

Nierówności społeczne ze względu na

stan cywilny

stan cywilny



Osoby pozostające w związkach małżeńskich

Osoby pozostające w związkach małżeńskich

odznaczają się lepszym zdrowiem i mniejszym

odznaczają się lepszym zdrowiem i mniejszym

stopniem niepełnosprawności

stopniem niepełnosprawności



Stan małżeński jest bardziej korzystny dla

Stan małżeński jest bardziej korzystny dla

mężczyzn niż dla kobiet

mężczyzn niż dla kobiet

Zabezpieczenie regularnego życia i pomocy w razie

Zabezpieczenie regularnego życia i pomocy w razie

choroby

choroby

Jaka może być przyczyna lepszego

Jaka może być przyczyna lepszego

zdrowia u osób w stanie małżeńskim

zdrowia u osób w stanie małżeńskim

w porównaniu do osób w stanie

w porównaniu do osób w stanie

wolnym?

wolnym?

Stan cywilny a styl życia

Stan cywilny a styl życia

Różnice w umieralności

Różnice w umieralności



Samobójstwa

Samobójstwa



Zabójstwa

Zabójstwa



Zgony z powodu marskości wątroby, grużlicy,

Zgony z powodu marskości wątroby, grużlicy,

raka płuc

raka płuc



Narkomania

Narkomania



Wypadki drogowych

Wypadki drogowych

Zabezpieczenie regularnego życia i pomocy w razie

Zabezpieczenie regularnego życia i pomocy w razie

choroby

choroby

Jakie elementy środowiska

Jakie elementy środowiska

mieszkaniowego mogą mieć wpływ

mieszkaniowego mogą mieć wpływ

na stan zdrowia?

na stan zdrowia?

Środowisko mieszkaniowe a zdrowie

Środowisko mieszkaniowe a zdrowie



Nadmierne zagęszczenie w mieszkaniach

Nadmierne zagęszczenie w mieszkaniach



Konflikty

Konflikty



Kanalizacja

Kanalizacja



Kuchnie i piece węglowe

Kuchnie i piece węglowe



Brud, hałas

Brud, hałas

W jaki sposób środowisko pracy może

W jaki sposób środowisko pracy może

wpływać na zdrowie ?

wpływać na zdrowie ?

Środowisko pracy a zdrowie

Środowisko pracy a zdrowie



Satysfakcja z pracy

Satysfakcja z pracy



Uciążliwość pracy ( bio-psycho-

Uciążliwość pracy ( bio-psycho-

społeczna)

społeczna)



Stopień odpowiedzialności

Stopień odpowiedzialności



Konflikty w roli zawodowej

Konflikty w roli zawodowej



Konflikty ról

Konflikty ról



Przeciążenie roli

Przeciążenie roli



Grożba bezrobocia i okresowość pracy

Grożba bezrobocia i okresowość pracy

Co to jest stres?

Co to jest stres?

Stres

Stres

„

„

niespecyficzną reakcję organizmu

niespecyficzną reakcję organizmu

na wszelkie niedomagania”

na wszelkie niedomagania”

Hans Selye

Hans Selye

Stres (Selye)

Stres (Selye)

Zmiany pojawiające się w systemie

Zmiany pojawiające się w systemie

biologicznym w odpowiedzi na

biologicznym w odpowiedzi na

oddziaływanie czynników środowiska

oddziaływanie czynników środowiska

( zewnętrznego lub wewnętrznego)

( zewnętrznego lub wewnętrznego)

Stres jako

Stres jako

sytuacja zewnętrzną

sytuacja zewnętrzną

(bodźcowa)

(bodźcowa)

wywołującą określone stany

wywołującą określone stany

emocjonalne.

emocjonalne.

(

(

Badania Basowitza i in. nad skoczkami

Badania Basowitza i in. nad skoczkami

spadochronowymi

spadochronowymi

)

)

Stres ujmowany jako „klasa bodźców,

Stres ujmowany jako „klasa bodźców,

która posiada duże

która posiada duże

prawdopodobieństwo wywołania

prawdopodobieństwo wywołania

lęku u większości ludzi

lęku u większości ludzi

”.

”.

Ludzie różnią się w percepcji zdarzeń.

Ludzie różnią się w percepcji zdarzeń.

Pewne klasy bodzców (np. śmierć bliskich, wojny) mają

Pewne klasy bodzców (np. śmierć bliskich, wojny) mają

podobną wagę dla bardzo różnych ludzi, bez względu na

podobną wagę dla bardzo różnych ludzi, bez względu na

ich wiek, płeć czy wykształcenie.

ich wiek, płeć czy wykształcenie.

stres jako relację między jednostką i

stres jako relację między jednostką i

środowiskiem

środowiskiem

R. Lazarus

R. Lazarus

„

„

Stres psychologiczny jest szczególną relacją

Stres psychologiczny jest szczególną relacją

między osobą a środowiskiem, którą osoba

między osobą a środowiskiem, którą osoba

ocenia jako nadwyrężającą jej zasoby i

ocenia jako nadwyrężającą jej zasoby i

zagrażającą jej dobrostanowi”.

zagrażającą jej dobrostanowi”.

traktowanie stresu jako zjawiska całkowicie

traktowanie stresu jako zjawiska całkowicie

subiektywnego:

subiektywnego:

możemy bowiem o nim mówić tylko

możemy bowiem o nim mówić tylko

wówczas, gdy jednostka sama oceni swą relację ze

wówczas, gdy jednostka sama oceni swą relację ze

środowiskiem jako zagrażającą

środowiskiem jako zagrażającą

Stres (Hobfoll , Strelau)

Stres (Hobfoll , Strelau)

„

„

O stresie można mówić zarówno

O stresie można mówić zarówno

wtedy, gdy występuje obiektywna

wtedy, gdy występuje obiektywna

rozbieżność między wymaganiami

rozbieżność między wymaganiami

otoczenia i możliwościami jednostki,

otoczenia i możliwościami jednostki,

jak i wówczas, gdy rozbieżność ta

jak i wówczas, gdy rozbieżność ta

spostrzegana jest przez jednostkę”.

spostrzegana jest przez jednostkę”.

Stresory

Stresory



Biologiczne

Biologiczne



Fizyczne

Fizyczne



Chemiczne

Chemiczne



Psychiczne

Psychiczne



Społeczne

Społeczne

Stresujące wydarzenia życiowe

Stresujące wydarzenia życiowe



Zmiana miejsca zamieszkania

Zmiana miejsca zamieszkania



Rozpoczęcie nauki w szkole

Rozpoczęcie nauki w szkole



Rozpoczęcie pracy zawodowej

Rozpoczęcie pracy zawodowej



Awans zawodowy, utrata pracy, degradacja

Awans zawodowy, utrata pracy, degradacja

społeczna

społeczna



Zakończenie pracy (emerytura)

Zakończenie pracy (emerytura)



Małżeństwo

Małżeństwo



Owdowienie, rozwód, separacja

Owdowienie, rozwód, separacja



Urodzenie dziecka

Urodzenie dziecka



Poważna choroba, wypadek

Poważna choroba, wypadek



Choroba, śmierć osoby bliskiej

Choroba, śmierć osoby bliskiej



Starzenie się, starość

Starzenie się, starość

Wpływ stresu na występowanie chorób

Wpływ stresu na występowanie chorób



Stres może wywoływać bezpośrednią reakcje

Stres może wywoływać bezpośrednią reakcje

manifestującą się chorobą

manifestującą się chorobą



Stres łączy się ze zdrowiem przez zakłócenie

Stres łączy się ze zdrowiem przez zakłócenie

zwyczajów i zachowań

zwyczajów i zachowań



Stres związany z chorobą warunkuje zachowania

Stres związany z chorobą warunkuje zachowania

w chorobie ( zmienia przebieg choroby)

w chorobie ( zmienia przebieg choroby)

Model salutogenetyczny

Model salutogenetyczny

Aarona Antonowskyego

Aarona Antonowskyego

pomiędzy zdrowiem a chorobą istnieje

pomiędzy zdrowiem a chorobą istnieje

kontinuum stanów, które należy rozumieć

kontinuum stanów, które należy rozumieć

całościowo jako dynamiczny proces

całościowo jako dynamiczny proces

równoważenia wymagań i zasobów w toku

równoważenia wymagań i zasobów w toku

konfrontacji ze stresem

konfrontacji ze stresem

Model salutogenetyczny Aarona

Model salutogenetyczny Aarona

Antonowskiego

Antonowskiego

człowiek w stanie permanentnego braku

człowiek w stanie permanentnego braku

równowagi

równowagi

Czynniki decydujące o skuteczności

Czynniki decydujące o skuteczności

radzenia sobie ze stresem

radzenia sobie ze stresem

:

:

1. Rodzaj i poziom stresu.

1. Rodzaj i poziom stresu.

2. Zasoby odporności.

2. Zasoby odporności.

3. Poczucie koherencji.

3. Poczucie koherencji.

Poczucie koherencji

Poczucie koherencji

( Antonovsky)

( Antonovsky)

Poczucie koherencji jest globalną orientacją

Poczucie koherencji jest globalną orientacją

człowieka, wyrażającą stopień, w jakim człowiek

człowieka, wyrażającą stopień, w jakim człowiek

ten ma dojmujące, trwałe, choć dynamiczne

ten ma dojmujące, trwałe, choć dynamiczne

poczucie pewności, że:

poczucie pewności, że:



bodźce napływające w ciągu życia ze

bodźce napływające w ciągu życia ze

środowiska zewnętrznego i wewnętrznego mają

środowiska zewnętrznego i wewnętrznego mają

charakter ustrukturalizowany, przewidywalny i

charakter ustrukturalizowany, przewidywalny i

wytłumaczalny (

wytłumaczalny (

zrozumiałość

zrozumiałość

);

);



dostępne są zasoby, które pozwolą mu sprostać

dostępne są zasoby, które pozwolą mu sprostać

wymaganiom stawianym przez te bodźce

wymaganiom stawianym przez te bodźce

(

(

zaradność

zaradność

);

);



wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym

wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym

wysiłku i zaangażowania (

wysiłku i zaangażowania (

sensowność

sensowność

).

).

Poczucie koherencji

Poczucie koherencji

( Aaron Antonowski)

( Aaron Antonowski)

Na poczucie koherencji składa się:

Na poczucie koherencji składa się:

1. Zdolności rozumienia wydarzeń.

1. Zdolności rozumienia wydarzeń.

2. Poczucia zaradności.

2. Poczucia zaradności.

3. Poczucia sensowności podejmowania

3. Poczucia sensowności podejmowania

zaangażowania i kreowania własnego

zaangażowania i kreowania własnego

życia.

życia.

A.

A.

Antonovsky

Antonovsky

zakłada, że aby zachować

zakłada, że aby zachować

silne poczucie koherencji, człowiek musi

silne poczucie koherencji, człowiek musi

przywiązywać szczególną wagę do

przywiązywać szczególną wagę do

czterech obszarów, którymi są:

czterech obszarów, którymi są:



życie emocjonalne;

życie emocjonalne;



bezpośrednie kontakty interpersonalne;

bezpośrednie kontakty interpersonalne;



podstawowa aktywność życiowa;

podstawowa aktywność życiowa;



zagadnienia egzystencjalne

zagadnienia egzystencjalne

Podział zasobów

Podział zasobów

(wg. Antonowskiego)

(wg. Antonowskiego)



fizyczne i biochemiczne

fizyczne i biochemiczne



poznawcze i emocjonalne

poznawcze i emocjonalne



oceny i nastawienia

oceny i nastawienia



interpersonalno-relacyjne   

interpersonalno-relacyjne   



Makrosocjokulturowe

Makrosocjokulturowe



przedmiotowo-materialne

przedmiotowo-materialne

Co to jest styl życia?

Co to jest styl życia?

Styl życia

Styl życia

Sposób życia odzwierciedlający

Sposób życia odzwierciedlający

postawy i system wartości

postawy i system wartości

jednostki

jednostki

Styl życia

Styl życia

Zbiór wszystkich decyzji wpływających

Zbiór wszystkich decyzji wpływających

na zdrowie podejmowanych w ciągu

na zdrowie podejmowanych w ciągu

życia

życia



Dieta

Dieta



Picie alkoholu

Picie alkoholu



Palenie

Palenie



Jazda samochodem

Jazda samochodem



Siedzący tryb życia

Siedzący tryb życia

Co oznacza określenie podejście

Co oznacza określenie podejście

holistyczne?

holistyczne?

Podejście holistyczne

Podejście holistyczne

(EURACT)

(EURACT)

Podejście holistyczne w medycynie,

Podejście holistyczne w medycynie,

opieka nad całym człowiekiem w jego

opieka nad całym człowiekiem w jego

wszystkich wymiarach istnienia ( whole

wszystkich wymiarach istnienia ( whole

person) w kontekście jego systemu

person) w kontekście jego systemu

wartości, przekonań, rodziny, kultury i

wartości, przekonań, rodziny, kultury i

socjalno-ekologicznych uwarunkowań

socjalno-ekologicznych uwarunkowań

lokalnej społeczności

lokalnej społeczności

.

.

Cele edukacyjne

Cele edukacyjne

Postrzegać

Postrzegać

pacjenta jako bio-psycho-

pacjenta jako bio-psycho-

społeczną całość w kontekście

społeczną całość w kontekście

uwarunkowań kulturowych i

uwarunkowań kulturowych i

egzystencjalnych

egzystencjalnych

.

.

Realizacja celu wymaga

Realizacja celu wymaga

1. Znajomości definicji zdrowia, wielowymiarowej

1. Znajomości definicji zdrowia, wielowymiarowej

koncepcji zdrowia, zrozumienia znaczenie

koncepcji zdrowia, zrozumienia znaczenie

czynników biologicznych, psychologicznych,

czynników biologicznych, psychologicznych,

społecznych dla powstawania chorób.

społecznych dla powstawania chorób.

2. Wiedzy o tym w jaki sposób kultura, system

2. Wiedzy o tym w jaki sposób kultura, system

wierzeń pacjenta , jego systemu wartości jak

wierzeń pacjenta , jego systemu wartości jak

również doświadczenie oraz oczekiwania mają

również doświadczenie oraz oczekiwania mają

wpływ na postrzegane przez niego dolegliwości,

wpływ na postrzegane przez niego dolegliwości,

kształtują jego rozumienie ich przyczyn,

kształtują jego rozumienie ich przyczyn,

zachowania w chorobie w tym stosunek do lekarza

zachowania w chorobie w tym stosunek do lekarza

.

.

Dynamiczny model zdrowia

Dynamiczny model zdrowia

1. Historia zdrowia i choroby

1. Historia zdrowia i choroby

:

:



Całość dotychczasowych doświadczeń

Całość dotychczasowych doświadczeń

związanych ze zdrowiem i stanami chorobowymi.

związanych ze zdrowiem i stanami chorobowymi.



Stosowane wzory zachowań w zdrowiu (np.styl

Stosowane wzory zachowań w zdrowiu (np.styl

życia) i chorobie

życia) i chorobie

2. Stan równowagi wyznaczony

2. Stan równowagi wyznaczony

aktualnym stanem zdrowia

aktualnym stanem zdrowia

3. Potencjał zdrowia

3. Potencjał zdrowia

:

:



ogólne zasoby zdrowia

ogólne zasoby zdrowia



poczucie koherencji

poczucie koherencji