1

Śpiączki cukrzycowe

Śpiączki cukrzycowe

2

Śpiączka hypoglikemiczna

Śpiączka hypoglikemiczna

Etiologia

Etiologia

błędy dietetyczne

błędy dietetyczne

przedawkowanie insuliny

przedawkowanie insuliny

hyperinsulinemia czynnościowa

hyperinsulinemia czynnościowa

gruczolak z komórek wyspowych lub pozatrzustkowy guz

gruczolak z komórek wyspowych lub pozatrzustkowy guz

wytwarzający insulinę

wytwarzający insulinę

zaburzenia wewnątrzwydzielnicze

zaburzenia wewnątrzwydzielnicze

ciężkie schorzenie miąższu wątroby

ciężkie schorzenie miąższu wątroby

ostre zatrucie zewnątrzpochodne alkoholem,

ostre zatrucie zewnątrzpochodne alkoholem,

czterochlorkiem

czterochlorkiem

etylu, strychniną lub grzybami gatunku

etylu, strychniną lub grzybami gatunku

Amanita phaloides

Amanita phaloides

przyczyny jatrogenne związane z infuzjami dożylnymi

przyczyny jatrogenne związane z infuzjami dożylnymi

(np. nagłe

(np. nagłe

zmiany w dawkowaniu glukozy lub insuliny

zmiany w dawkowaniu glukozy lub insuliny

albo dożylne podawanie roztworów zawierających

albo dożylne podawanie roztworów zawierających

glukozę i insulinę)

glukozę i insulinę)

3

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

bladość

bladość

uczucie głodu

uczucie głodu

wzmożone pocenie

wzmożone pocenie

tachykardia

tachykardia

spadek ciśnienia krwi

spadek ciśnienia krwi

wzmożone odruchy

wzmożone odruchy

drgawki pochodzenia mózgowego

drgawki pochodzenia mózgowego

hypoglikemia

hypoglikemia

4

Leczenie

Leczenie

dożylne wstrzyknięcie 25 g glukozy (200

dożylne wstrzyknięcie 25 g glukozy (200

ml 20% glukozy lub 50 ml 40% glukozy)

ml 20% glukozy lub 50 ml 40% glukozy)

wstrzyknięcie można powtórzyć po 15-20

wstrzyknięcie można powtórzyć po 15-20

min, jeśli chory jest nadal nieprzytomny

min, jeśli chory jest nadal nieprzytomny

jeśli odzyskuje przytomność – 30 g cukru

jeśli odzyskuje przytomność – 30 g cukru

kontrola glukozy we krwi

kontrola glukozy we krwi

często w zatruciach alkoholem

często w zatruciach alkoholem

5

Gdy istnieją wątpliwości, czy mamy do

Gdy istnieją wątpliwości, czy mamy do

czynienia ze śpiączką hypo- czy

czynienia ze śpiączką hypo- czy

hyperglikemiczną należy podać dożylnie

hyperglikemiczną należy podać dożylnie

40-80 ml 20% glukozy. W hypoglikemii

40-80 ml 20% glukozy. W hypoglikemii

powoduje to zwykle szybkie polepszenie

powoduje to zwykle szybkie polepszenie

stanu chorego

stanu chorego

6

Śpiączka z powodu kwasicy ketonowej

Śpiączka z powodu kwasicy ketonowej

etiologia

etiologia

niedobór insuliny

niedobór insuliny

infekcja

infekcja

ostre zapalenie żołądka i jelit

ostre zapalenie żołądka i jelit

zabiegi operacyjne i wypadki

zabiegi operacyjne i wypadki

poważne błędy dietetyczne

poważne błędy dietetyczne

stres

stres

śpiączka jako pierwszy objaw nie

śpiączka jako pierwszy objaw nie

rozpoznanej dotąd cukrzycy

rozpoznanej dotąd cukrzycy

7

Patofizjologia

Patofizjologia

hyperglikemia – hyperosmolarność i

hyperglikemia – hyperosmolarność i

ketonemia – diureza osmotyczna,

ketonemia – diureza osmotyczna,

odwodnienie, kwasica metaboliczna i

odwodnienie, kwasica metaboliczna i

przesunięcia jonowe

przesunięcia jonowe

8

Rozpoznanie

Rozpoznanie

znaczne odwodnienie

znaczne odwodnienie

przekrwienie twarzy

przekrwienie twarzy

spadek ciśnienia krwi

spadek ciśnienia krwi

tachykardia

tachykardia

oddech Kussmaula

oddech Kussmaula

woń acetonu w oddechu

woń acetonu w oddechu

osłabienie lub zniknięcie odruchów

osłabienie lub zniknięcie odruchów

hyperglikemia

hyperglikemia

kwasica metaboliczna

kwasica metaboliczna

aceton i cukier w moczu

aceton i cukier w moczu

wzrost osmolalności osocza (do ponad 310

wzrost osmolalności osocza (do ponad 310

mOsm/l)

mOsm/l)

9

Różnicowanie

Różnicowanie

hyperglikemia bez kwasicy ketonowej

hyperglikemia bez kwasicy ketonowej

cukrzycowa śpiączka

cukrzycowa śpiączka

hyperosmotyczna

hyperosmotyczna

zawał mięśnia sercowego

zawał mięśnia sercowego

zapalenie trzustki

zapalenie trzustki

udar mózgowy

udar mózgowy

stres operacyjny i uraz

stres operacyjny i uraz

śpiączka hypoglikemiczna

śpiączka hypoglikemiczna

10

Leczenie

Leczenie

płyny

płyny

insulina

insulina

potas

potas

leczenie przyczyny

leczenie przyczyny

11

Hyperosmolarna śpiączka bez

Hyperosmolarna śpiączka bez

ketozy

ketozy

etiologia

etiologia

podobnie jak w śpiączce cukrzycowej, ale

podobnie jak w śpiączce cukrzycowej, ale

bez ketozy

bez ketozy

przyczyny jatrogenne (infuzje wysoko

przyczyny jatrogenne (infuzje wysoko

stężonych roztworów glukozy lub

stężonych roztworów glukozy lub

niedostatecznych ilości wody)

niedostatecznych ilości wody)

ośrodkowe zaburzenia regulacji

ośrodkowe zaburzenia regulacji

osmotycznej

osmotycznej

12

Patogeneza

Patogeneza

Hyperglikemia połączona z niedostatkiem

Hyperglikemia połączona z niedostatkiem

dowozu płynów, która wywołuje lub

dowozu płynów, która wywołuje lub

pogłębia niewydolność nerek.

pogłębia niewydolność nerek.

Śpiączka jest wywołana bardzo wysoką

Śpiączka jest wywołana bardzo wysoką

hyperosmolarnością osocza.

hyperosmolarnością osocza.

13

Leczenie

Leczenie

płyny

płyny

jednorazowa dawka insuliny

jednorazowa dawka insuliny

potas

potas