Choroba

Choroba

wieńcowa

wieńcowa



Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa

-

-

zwana też

zwana też

chorobą niedokrwienną serca - to

chorobą niedokrwienną serca - to

zespół chorobowy charakteryzujący

zespół chorobowy charakteryzujący

się niedostatecznym ukrwieniem (i co

się niedostatecznym ukrwieniem (i co

za tym idzie niedostatecznym

za tym idzie niedostatecznym

zaopatrzeniem w tlen) serca,

zaopatrzeniem w tlen) serca,

spowodowanym znaczącym

spowodowanym znaczącym

zwężeniem (a niekiedy - zamknięciem)

zwężeniem (a niekiedy - zamknięciem)

światła tętnic wieńcowych,

światła tętnic wieńcowych,

odżywiających mięsień serca.

odżywiających mięsień serca.



Podobne zjawisko zachodzi w innych

Podobne zjawisko zachodzi w innych

sytuacjach, w których także zwiększa się

sytuacjach, w których także zwiększa się

zapotrzebowanie serca na tlen, np. w stanach

zapotrzebowanie serca na tlen, np. w stanach

gorączkowych czy w nadczynności tarczycy.

gorączkowych czy w nadczynności tarczycy.



Zmniejszenie dostaw tlenu przy

Zmniejszenie dostaw tlenu przy

niezmienionym zapotrzebowaniu może także

niezmienionym zapotrzebowaniu może także

doprowadzić do wystąpienia objawów

doprowadzić do wystąpienia objawów

choroby wieńcowej. I tak, osoby z chorobą

choroby wieńcowej. I tak, osoby z chorobą

niedokrwienną serca doznają czasem bólów

niedokrwienną serca doznają czasem bólów

wieńcowych wysoko w górach albo w czasie

wieńcowych wysoko w górach albo w czasie

długotrwałego lotu samolotem, kiedy

długotrwałego lotu samolotem, kiedy

ciśnienie rozpuszczonego tlenu we krwi

ciśnienie rozpuszczonego tlenu we krwi

znacząco się obniża.

znacząco się obniża.

występowanie

występowanie



Choroba wieńcowa jest najczęstszym

Choroba wieńcowa jest najczęstszym

schorzeniem układu krążenia ludzi

schorzeniem układu krążenia ludzi

żyjących w krajach wysoko

żyjących w krajach wysoko

rozwiniętych, a zawał serca i nagła

rozwiniętych, a zawał serca i nagła

śmierć sercowa - są najczęstszymi

śmierć sercowa - są najczęstszymi

przyczynami zgonów.

przyczynami zgonów.



Na chorobę wieńcową częściej chorują

Na chorobę wieńcową częściej chorują

mężczyżni, szczególnie w wieku 40-55

mężczyżni, szczególnie w wieku 40-55

lat. W grupie osób starszych

lat. W grupie osób starszych

zapadalność na tę chorobę jest dla obu

zapadalność na tę chorobę jest dla obu

płci podobna. Częstość występowania

płci podobna. Częstość występowania

tej choroby wyraźnie rośnie z wiekiem.

tej choroby wyraźnie rośnie z wiekiem.

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka



wysokie stężenie cholesterolu LDL

wysokie stężenie cholesterolu LDL

we krwi (powyżej 130 mg%)

we krwi (powyżej 130 mg%)



niskie stężenie cholesterolu HDL we

niskie stężenie cholesterolu HDL we

krwi (poniżej 35 mg%)

krwi (poniżej 35 mg%)



Palenie papierosów

Palenie papierosów



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



cukrzyca (przyspieszająca procesy

cukrzyca (przyspieszająca procesy

miażdżycowe) oraz otyłość brzuszna

miażdżycowe) oraz otyłość brzuszna

Inne czynniki ryzyka

Inne czynniki ryzyka



płeć męską

płeć męską



podeszły wiek

podeszły wiek



siedzący tryb życia

siedzący tryb życia



menopauzę

menopauzę



podwyższone stężenie fibrynogenu,

podwyższone stężenie fibrynogenu,

homocysteiny, kwasu moczowego we

homocysteiny, kwasu moczowego we

krwi

krwi



niektóre drobnoustroje:

niektóre drobnoustroje:

Chlamydia

Chlamydia

pneumoniae

pneumoniae

i

i

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

Postacie choroby

Postacie choroby



dławica piersiowa:

dławica piersiowa:



stabilna

stabilna



niestabilna

niestabilna



dławica odmienna (tzw. wariant Prinzmetala)

dławica odmienna (tzw. wariant Prinzmetala)



zawał serca

zawał serca



niedokrwienne uszkodzenie serca z

niedokrwienne uszkodzenie serca z

niewydolnością lewokomorową

niewydolnością lewokomorową



nagła śmierć sercowa

nagła śmierć sercowa



nieme niedokrwienie.

nieme niedokrwienie.

Stabilna postać ChW

Stabilna postać ChW

Typowym jej przejawem są bóle w klatce

Typowym jej przejawem są bóle w klatce

piersiowej, zlokalizowane z reguły za mostkiem,

piersiowej, zlokalizowane z reguły za mostkiem,

określane przez chorych jako dławienie,

określane przez chorych jako dławienie,

gniecenie, rozpieranie albo pieczenie czy

gniecenie, rozpieranie albo pieczenie czy

palenie,

palenie,

nigdy - kłucie, przeszywanie.

nigdy - kłucie, przeszywanie.



Z

Z

reguły promieniują do gardła, szyi, lewego

reguły promieniują do gardła, szyi, lewego

lub prawego barku z uczuciem drętwienia rąk.

lub prawego barku z uczuciem drętwienia rąk.

Towarzyszą im niepokój, czasem duszność i

Towarzyszą im niepokój, czasem duszność i

kołatanie serca, niekiedy nudności, zawroty

kołatanie serca, niekiedy nudności, zawroty

głowy. Często pojawia się rano.

głowy. Często pojawia się rano.



B

B

ól najczęściej występuje w czasie wysiłku

ól najczęściej występuje w czasie wysiłku

fizycznego i szybko ustępuje po jego

fizycznego i szybko ustępuje po jego

zaprzestaniu lub po zażyciu podjęzykowo

zaprzestaniu lub po zażyciu podjęzykowo

nitrogliceryny.

nitrogliceryny.



Kobiety nieco inaczej niż mężczyźni

Kobiety nieco inaczej niż mężczyźni

odczuwają napady bólów wieńcowych.

odczuwają napady bólów wieńcowych.

Często nie wskazują one ani typowej

Często nie wskazują one ani typowej

lokalizacji zamostkowej, ani typowego

lokalizacji zamostkowej, ani typowego

promieniowania. Kobiety dość często

promieniowania. Kobiety dość często

określają swoje dolegliwości jako duszność.

określają swoje dolegliwości jako duszność.

Jeśli mówią o bólu, to często nie są w stanie

Jeśli mówią o bólu, to często nie są w stanie

dokładnie określić jego charakteru. Ten

dokładnie określić jego charakteru. Ten

fakt bywa powodem pomyłek

fakt bywa powodem pomyłek

diagnostycznych i terapeutycznych

diagnostycznych i terapeutycznych

popełnianych przez mniej doświadczonych

popełnianych przez mniej doświadczonych

lekarzy.

lekarzy.

Klasyfikacja CCS

Klasyfikacja CCS

(Canadian

(Canadian

Cardiovascular Society)

Cardiovascular Society)



I - bóle dławicowe jedynie podczas ciężkich

I - bóle dławicowe jedynie podczas ciężkich

wysiłków,

wysiłków,



II - bóle dławicowe są niewielkie podczas

II - bóle dławicowe są niewielkie podczas

zwykłych czynności. Bóle pojawiają się podczas

zwykłych czynności. Bóle pojawiają się podczas

np. szybkiego wchodzenia po schodach, na drugie

np. szybkiego wchodzenia po schodach, na drugie

piętro i wyzej,

piętro i wyzej,



III - znaczne dolegliwości wieńcowe, np. podczas

III - znaczne dolegliwości wieńcowe, np. podczas

wolnego wchodzenia na pierwsze piętro

wolnego wchodzenia na pierwsze piętro



IV - bóle dławicowe podczas niewielkich wysiłków

IV - bóle dławicowe podczas niewielkich wysiłków

i bóle spoczynkowe.

i bóle spoczynkowe.

„

„

Nieme” bezobjawowe

Nieme” bezobjawowe

niedokrwienia

niedokrwienia



U części chorych zdarzają się tzw.

U części chorych zdarzają się tzw.

"nieme", bezobjawowe

"nieme", bezobjawowe

niedokrwienia, wykrywane jedynie w

niedokrwienia, wykrywane jedynie w

badaniu EKG, są bardzo

badaniu EKG, są bardzo

niebezpieczne.

niebezpieczne.



mogą być przyczyną nagłych zgonów

mogą być przyczyną nagłych zgonów

w wyniku niedokrwiennej

w wyniku niedokrwiennej

niestabilności elektrycznej serca i

niestabilności elektrycznej serca i

migotania komór,

migotania komór,

NZK

NZK

cechy niestabilnej choroby

cechy niestabilnej choroby

wieńcowej

wieńcowej



Przedłużający się ból zamostkowy, słabo

Przedłużający się ból zamostkowy, słabo

reagujący na nitroglicerynę

reagujący na nitroglicerynę



po ustapieniu, ponownie nawracający z

po ustapieniu, ponownie nawracający z

coraz większym nasileniem

coraz większym nasileniem



pojawiający się niezależnie od

pojawiający się niezależnie od

wykonywanego wysiłku fizycznego czy

wykonywanego wysiłku fizycznego czy

stresu, ból nocny

stresu, ból nocny



prawdopodobieństwo wystąpienia zawału

prawdopodobieństwo wystąpienia zawału

w krótkim czasie jest bardzo duże

w krótkim czasie jest bardzo duże

nagła śmierć sercowa

nagła śmierć sercowa



Najbardziej dramatyczny przejaw

Najbardziej dramatyczny przejaw

choroby wieńcowej

choroby wieńcowej



Nie poprzedzają jej ani bóle wieńcowe,

Nie poprzedzają jej ani bóle wieńcowe,

ani objawy niewydolności serca

ani objawy niewydolności serca



Zwykle jest to "śmierć bez świadków"

Zwykle jest to "śmierć bez świadków"



W 95% przypadków jest spowodowana

W 95% przypadków jest spowodowana

zmianami miażdżycowymi w naczyniach

zmianami miażdżycowymi w naczyniach

wieńcowych

wieńcowych



Bezpośrednią przyczyną jest migotanie

Bezpośrednią przyczyną jest migotanie

komór

komór

Diagnostyka choroby

Diagnostyka choroby

wieńcowej

wieńcowej



Złotym standardem jest wywiad

Złotym standardem jest wywiad



badanie EKG

badanie EKG



próba wysiłkowa

próba wysiłkowa



24-godzinne badanie EKG metodą Holtera

24-godzinne badanie EKG metodą Holtera



badanie echokardiograficzne przeprowadzane

badanie echokardiograficzne przeprowadzane

w czasie dożylnego podawania leku, który

w czasie dożylnego podawania leku, który

przyspiesza czynność serca i zwiększa jego

przyspiesza czynność serca i zwiększa jego

kurczliwość (np. Dobutamina)

kurczliwość (np. Dobutamina)



badania izotopowe serca

badania izotopowe serca



tomografia komputerowa (SPECT)

tomografia komputerowa (SPECT)



tomografia z zastosowaniem emisji

tomografia z zastosowaniem emisji

pozytronowej (PET)

pozytronowej (PET)

oraz

oraz

angioTK tt.wieńcowych

angioTK tt.wieńcowych



koronarografia (angiografia wieńcowa)

koronarografia (angiografia wieńcowa)

Leczenie

Leczenie



Objawowe

Objawowe



Prewencja

Prewencja



pierwotna

pierwotna



wtórna (dotycząca osób po zawale serca)

wtórna (dotycząca osób po zawale serca)

Modyfikacja czynników

Modyfikacja czynników

ryzyka

ryzyka



Rzucenie palenia papierosów

Rzucenie palenia papierosów



aktywny tryb życia

aktywny tryb życia



dieta niskocholesterolowa

dieta niskocholesterolowa



stosowanie statyn - leków obniżających

stosowanie statyn - leków obniżających

stężenie cholesterolu (zwłaszcza LDL) we

stężenie cholesterolu (zwłaszcza LDL) we

krwi oraz redukujących wielkość blaszki

krwi oraz redukujących wielkość blaszki

miażdżycowej

miażdżycowej



obniżanie ciśnienia tętniczego

obniżanie ciśnienia tętniczego



doprowadzenie do prawidłowych wartości

doprowadzenie do prawidłowych wartości

indeksu masy ciała (BMI)

indeksu masy ciała (BMI)



zmniejsza stężenie we krwi homocysteiny

zmniejsza stężenie we krwi homocysteiny

Leczenie

Leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne



nitraty (w tym - nitrogliceryna)

nitraty (w tym - nitrogliceryna)

objawowo

objawowo



beta-blokery lub blokery kanałów

beta-blokery lub blokery kanałów

wapniowych

wapniowych



Inhibitory konwertazy angiotensyny

Inhibitory konwertazy angiotensyny



ASA

ASA



Statyny

Statyny



Dodatkowo leki metaboliczne

Dodatkowo leki metaboliczne

(np.trimetazydyna)

(np.trimetazydyna)

Leczenie inwazyjne

Leczenie inwazyjne



Łagodnie przebiegające postaci choroby

Łagodnie przebiegające postaci choroby

wieńcowej nie wymagają leczenia innego niż

wieńcowej nie wymagają leczenia innego niż

farmakologiczne. W pozostałych przypadkach

farmakologiczne. W pozostałych przypadkach

konieczna jest rewaskularyzacja (udrożnienie)

konieczna jest rewaskularyzacja (udrożnienie)

tętnic wieńcowych za pomocą albo

tętnic wieńcowych za pomocą albo

przezskórnej

przezskórnej

angioplastyki,

angioplastyki,

polegającej na rozgnieceniu

polegającej na rozgnieceniu

blaszki miażdżycowej przez rozprężający się

blaszki miażdżycowej przez rozprężający się

pod dużym ciśnieniem balonik umieszczony w

pod dużym ciśnieniem balonik umieszczony w

tętnicy wieńcowej, albo

tętnicy wieńcowej, albo

chirurgicznego

chirurgicznego

wszczepienia pomostów

wszczepienia pomostów

(z naczyń tętniczych i

(z naczyń tętniczych i

żylnych) omijających zwężenie.

żylnych) omijających zwężenie.



Współcześnie angioplastyka przezskórna jest

Współcześnie angioplastyka przezskórna jest

"wzmocniona" wprowadzeniem do tętnicy

"wzmocniona" wprowadzeniem do tętnicy

wieńcowej, w miejscu zadziałania balonu

wieńcowej, w miejscu zadziałania balonu

metalowego stentu (BMS) lub stentu

metalowego stentu (BMS) lub stentu

powlekanego lekiem antyproliferacyjnym (DES)

powlekanego lekiem antyproliferacyjnym (DES)

chroniącego tętnicę przed ponownym zwężeniem.

chroniącego tętnicę przed ponownym zwężeniem.



W rozsianych zmianach miażdżycowych

W rozsianych zmianach miażdżycowych

dotyczących obwodowych tętnic wieńcowych

dotyczących obwodowych tętnic wieńcowych

żadna z tych metod nie jest skuteczna. Obecnie

żadna z tych metod nie jest skuteczna. Obecnie

możliwe jest laserowe wytwarzanie w mięśniu

możliwe jest laserowe wytwarzanie w mięśniu

serca nowych "naczyń", swego rodzaju przetok,

serca nowych "naczyń", swego rodzaju przetok,

przez które od naczynia do naczynia płynie krew

przez które od naczynia do naczynia płynie krew

bogata w tlen, odżywiając w sposób bezpośredni

bogata w tlen, odżywiając w sposób bezpośredni

mięsień sercowy.

mięsień sercowy.

Koniec :)

Koniec :)