Podziały pasz

Podziały pasz

i materiałów

i materiałów

paszowych

paszowych

Katedra Prewencji

Weterynaryjnej

i Higieny Pasz

Łukasz Lis

POZYCJE LITERATUROWE

POZYCJE LITERATUROWE

3

REGULAMIN PRACOWNI CHEMICZNEJ

1. W laboratorium, studenci mogą przebywać tylko w obecności osoby prowadzącej ćwiczenia.
2. Obowiązkiem studenta jest utrzymanie ładu i czystości w miejscu pracy.
3. Studenci na ćwiczeniach laboratoryjnych obowiązkowo muszą być ubrani w fartuch ochronny –
biały.
4. Podczas wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych długie włosy powinny być związane lub upięte.
5. Każdy student posiada w pracowni swoje stałe miejsce pracy, ustalone na pierwszych
ćwiczeniach.
6. Student wchodząc do pracowni na ćwiczenia sprawdza czystość i wygląd swojego stanowiska
pracy. Spostrzeżone usterki zgłasza natychmiast osobie prowadzącej.
7. Podczas wykonywania ćwiczeń należy zachować spokój, powagę i unikać zbędnego gromadzenia
się.
8. Studenci wykonują tylko ćwiczenia wskazane przez osobę prowadzącą z zachowaniem
wskazanych środków ostrożności tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo siebie i innych.
9. Każde uszkodzenie sprzętu lub szkła musi być zgłoszone osobie prowadzącej ćwiczenia.
10. Naczynia z chemikaliami należy zaraz po użyciu zamknąć właściwym korkiem. Nie dopuścić do
pomieszania chemikaliów.
11. Nie należy wrzucać do kosza resztek niebezpiecznych substancji lecz zbierać je do
przeznaczonych na ten cel pojemników.
12. Nie wrzucać do zlewów stłuczonego szkła i substancji stałych, które mogą spowodować
zapchanie przewodów kanalizacyjnych.
13. Nie wolno wylewać do zlewów kwasów, roztworu nadmanganianu potasu i innych wskazanych
przez nauczyciela substancji. Należy je usuwać do specjalnie w tym celu przygotowanych naczyń
kamionkowych.
14. Pobrane odczynniki, szkło i przyrządy należy po zakończeniu ćwiczeń odnieść na właściwe
miejsce w stanie czystym.
15. Żadnych substancji i materiałów nie wolno z pracowni nikomu dawać, ani brać do domu.
16. W razie nieszczęśliwego wypadku należy natychmiast zgłosić się do prowadzącego. Nie wolno
samemu podejmować środków zaradczych. We wszystkich sprawach nie objętych regulaminem
należy zgłaszać się do prowadzącego ćwiczenia.
17. Zobowiązuje się wszystkich studentów do ścisłego przestrzegania przepisów BHP dotyczących
ćwiczeń w laboratorium.

4

PRZEPISY BHP DOTYCZĄCE ĆWICZEŃ

1. Przy wszystkich pracach zachować największą ostrożność, nieuwaga, niedostateczne
zaznajomienie z przyrządami i właściwościami substancji, z którymi się pracuje, może spowodować
nieszczęśliwy wypadek.
2. Wykonywanie ćwiczenia i uruchomienie przyrządu może nastąpić tylko na polecenie nauczyciela.
3. Nie należy wykonywać ćwiczeń w brudnych naczyniach.
4. Podczas ćwiczeń laboratoryjnych nie wolno używać uszkodzonych przyrządów. Odnosi się to
szczególnie do nadtłuczonych lub pękniętych naczyń szklanych i porcelanowych.
5. Prawie wszystkie substancje w pracowni chemicznej należy traktować jako mniej lub bardziej
trujące.
6. Bez polecenia nauczyciela nie wolno smakować i wąchać badanych substancji.
7. Przy wąchaniu badanej w naczyniu substancji należy skierować do siebie pary ruchem
wachlującym ręki, a nie czynić tego przez zbliżenie nosa.
8. W czasie wykonywania jakichkolwiek prac należy w pierwszym rzędzie zwrócić uwagę na
zabezpieczenie oczu.
9. Nie wolno nachylać się nad żadną substancją czy to gotującą się, czy też przelewaną, ponieważ
może ona uszkodzić oczy lub poparzyć.
10. Probówkę, w której ogrzewamy jakąś ciecz, należy trzymać wylotem skierowanym w stronę
przeciwną od siebie i od najbliższych sąsiadów, ponieważ ciecz na skutek przegrzania może
gwałtownie wyprysnąć z probówki. Żeby tego uniknąć, ogrzewać całą probówkę, nie tylko od dołu.
11. W pracowni zabrania się spożywania pokarmów i picia.
12. Nie wolno pić wody z naczyń laboratoryjnych oraz kłaść na stołach żywności.
13. Szczególną ostrożność należy zachować przy pracach z substancjami żrącymi (np. stężone
kwasy i ługi) aby zapobiec poparzeniu ciała i zniszczeniu odzieży. W razie wypadku polaną
powierzchnię zmyć obficie silnym strumieniem wody i zgłosić nauczycielowi.
14. Podczas nalewania odczynników trzyma się butelkę zwróconą etykietą do góry, aby spływająca
kropla nie zniszczyła jej.
15. Nie wolno pozostawiać żadnych substancji w naczyniach bez etykiet lub napisów.
16. Ćwiczenia należy wykonywać z takimi ilościami i stężeniami substancji oraz w takich
warunkach, jakie są podane w podręczniku lub przez prowadzącego ćwiczenia.
17.Ćwiczenia z substancjami, które są szczególnie szkodliwe dla zdrowia i niebezpieczne należy
wykonywać pod wyciągiem na polecenie i według instrukcji prowadzącego ćwiczenia.
18.Po zakończeniu pracy stanowisko pracy musi pozostać czyste, a sprzęt i odczynniki
uporządkowane.
19.Po opuszczeniu pracowni student ma obowiązek umyć dokładnie ręce.

5

TYPOWE ZAGROŻENIA

WYSTĘPUJĄCE

W PRACOWNI CHCEMICZNEJ

Skaleczenia
Oparzenia termiczne
Oparzenia chemiczne
Należy pamiętać, aby kwas lać do
wody, nie odwrotnie.

USTAWA

z dnia 22 lipca 2006 r.

o paszach

Dz. U. 2006 Nr 144 poz. 1045

6

Pasza

(lub materiały paszowe)-oznacza

substancje lub produkty, w tym
dodatki, przetworzone, częściowo
przetworzone lub nieprzetworzone,
przeznaczone do karmienia zwierząt;

7

8

PASZA

Woda

Sucha Masa

Substancje

Organiczne

Popiół Surowy

Związki

BezAzotowe

Bezazotow

e

Wyciągowe

Włókno
Surowe

Tłuszcze

Ekstrakt

Eterowy

Węglowodan

y

Związki Azotowe

Białko ogólne

Związki

Azotowe

Niebiałkow

e

Białko

Właściwe

Kryteria

podziału

pasz:

Według przepisów UE:



Materiały paszowe-surowce w formie
nieprzetworzonej lub przetworzonej
przeznaczone do bezpośredniego skarmiania lub
do produkcji mieszanek paszowych. Dzielimy na:

•

roślinne,

•

zwierzęce,

•

pochodzenia mikrobiologicznego,

•

aminokwasy, ich sole i analogi,

•

związki azotowe niebiałkowe,

•

mineralne,

9

Dodatki paszowe i premiksy -

substancje pojedyncze lub ich
mieszaniny wpływające na poprawę
jakości mieszanek paszowych:

• Witaminy, prowitaminy i substancje o

podobnym działaniu,

• Pierwiastki śladowe
• Antybiotyki paszowe,
• Probiotyki,
• Przeciwutleniacze,
cdn..

Kryteria

podziału

pasz:

10

cdn..

• Substancje zapachowe i wzmagające apetyt,

• Kokcydiostatyki,

• Emulgatory, wypełniacze, substancje wiążące,

substancje przeciwzbrylające,

• Barwniki,

• Konserwanty, detoksykanty,

• Regulatory kwasowości, sole buforujące,

• Dezodoranty,

• Zioła,

• Inne stymulatory wzrostu.

Kryteria

podziału

pasz:

11

Mieszanki paszowe

- mieszaniny

materiałów paszowych zawierające

dodatki paszowe lub premiksy albo

niezawierające tych dodatków lub

premiksów, przeznaczone do

stosowania w żywieniu zwierząt, w

formie mieszanki paszowej

pełnoporcjowej albo mieszanki

paszowej uzupełniającej;

Kryteria

podziału

pasz:

12

• mieszanka paszowa pełnoporcjowa

-

przeznaczona do bezpośredniego żywienia
zwierząt, o składzie zapewniającym taką
ilość składników pokarmowych, która jest
niezbędna do zaspokojenia dziennych
potrzeb żywieniowych zwierząt danego
gatunku, w określonym wieku lub
użytkowanych w określony sposób;

13

Kryteria

podziału

pasz:

• mieszanka paszowa uzupełniająca

-

charakteryzującą się wysoką zawartością
niektórych substancji, która ze względu na
swój skład jest wystarczająca do
zapewnienia dawki dziennej oznaczającej
całkowitą ilość pasz obliczoną w odniesieniu
do pasz o wilgotności 12 %, niezbędną do
zaspokojenia dziennych potrzeb
żywieniowych zwierząt danego gatunku, w
określonym wieku lub użytkowanych w
określony sposób, wyłącznie w przypadku
gdy jest stosowana z innymi paszami;

Kryteria

podziału

pasz:

14

• mieszanka paszowa dietetyczna

-

mieszankę paszową zaspokajającą

szczególne potrzeby żywieniowe, która

ze względu na specjalny skład

fizykochemiczny lub sposób

przygotowania różni się od powszechnie

stosowanych mieszanek paszowych i

jest przeznaczona dla zwierząt, u

których procesy trawienia, przyswajania

i metabolizmu są lub mogą być

tymczasowo zakłócone lub uległy

nieodwracalnym zmianom

Kryteria

podziału

pasz:

15

• pasze lecznicze

- mieszaninę jednego

lub kilku dopuszczonych do obrotu,
na podstawie przepisów prawa
farmaceutycznego, premiksów
leczniczych z jedną lub kilkoma
paszami, przeznaczoną, ze względu
na swoje właściwości profilaktyczne
lub lecznicze, do podawania
zwierzętom w formie niezmienionej;

Kryteria

podziału

pasz:

16

• Koncentraty białkowe - służą do

sporządzania mieszanek paszowych
pełnoporcjowych(pełnodawkowych),

• Koncentraty witaminowo-mineralne -

służą do sporządzania mieszanek
paszowych
pełnoporcjowych(pełnodawkowych),

• Genetycznie Zmodyfikowana Pasza

- oznacza

paszę zawierającą, składającą się lub wyprodukowaną
z GMO,

Kryteria

podziału

pasz:

17

• Wartość pokarmowa pasz – zawartość białka,

tłuszczu, włókna, cukrów, skrobi,

poszczególnych aminokwasów, składników

mineralnych, kwasów tłuszczowych oraz

witamin wyrażona ilością danego składnika

na jednostkę wagową paszy o ustalonej

wilgotności lub na jednostkę wagową suchej

masy paszy.

• Wartość odżywcza pasz – zawartość w paszy

składników strawnych, wchłanianych w

przewodzie pokarmowym i

wykorzystywanych w procesach

metabolicznych.

18

Kryteria

podziału

pasz:

Ze względu na

koncentracje energii

Pasza objętościowa

<

4,1MJ

<

Pasza

treściwa

Kryteria

podziału

pasz:

19

 Pasze objętościowe

I. Soczyste:

a) zielonki z upraw polowych,
b) zielonki z trwałych użytków zielonych,
c) kiszonki i sianokiszonki,
d) okopowe.

II. Suche:

a) siana,
b) susze,
c) słomy, plewy.

III. Produkty uboczne przemysłów: młynarskiego,

browarnianego, fermentacyjnego,

skrobiowego, cukrowniczego, owocowo-

warzywnego, tłuszczowego,

20

Kryteria

podziału

pasz:

Pasze treściwe

I. Roślinne naturalne i przemysłowe:

a) Niskobiałkowe do 20% białka: ziarna zbóż i

produkty ich przerobu (śruty, otręby, mąki)

b) Z średnią zawartością białka 20-30%:

nasiona strączkowych,

c) Wysokobiałkowe ponad 30% białka

makuchy, śruty poekstrakcyjne,

d) Produkty uboczne przemysłów:

młynarskiego, browarnianego,

fermentacyjnego, skrobiowego,

cukrowniczego, owocowo-warzywnego,

tłuszczowego,

21

Kryteria

podziału

pasz:

II

. Pochodzenia zwierzęcego

naturalne i przemysłowe:

a) Mleko,
b) Mięso, ryby, jaja, krew,
c) Twaróg, maślanka, serwatka, mleko

odtłuszczone

d) Mączki: mięsne, mięsno-kostne,

kostne, z krwi,

e) Mączki rybne z odpadów i z całych ryb,

22

Kryteria

podziału

pasz:

III.Przemysłowe mieszanki

paszowe:

a) Pełnodawkowe, dietetyczne,

lecznicze,

b) Uzupełniające,
c) Koncentraty

,

23

Kryteria

podziału

pasz:

 Dodatki uzupełniające:

a) Mineralne,
b) Witaminowe,
c) mineralno-witaminowe,

 Dodatki paszowe:

• związki azotowe niebiałkowe, aminokwasy

syntetyczne, antybiotyki, probiotyki,

enzymy paszowe, przeciwutleniacze,

konserwanty, detoksykanty, dodatki

smakowo-zapachowe, barwniki, lepiszcza,

zioła, hormony,

24

Kryteria

podziału

pasz:

Inne :

•Pasze pochodzenia

mikrobiologicznego,

•Odpady kuchenne,
•Odchody zwierzęce,

25

Kryteria

podziału

pasz:

THE END

THE END

26