Katowice, 20 marca
2007
Zasady działania
Zasady działania
i perspektywy rozwoju
i perspektywy rozwoju
GPW
GPW
i rynku kapitałowego
i rynku kapitałowego
2
Rynek kapitałowy
Rynek kapitałowy
•
Ogół transakcji kupna - sprzedaży, których
Ogół transakcji kupna - sprzedaży, których
przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie
przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie
wykupu powyżej jednego roku. Środki uzyskane z
wykupu powyżej jednego roku. Środki uzyskane z
emisji tych instrumentów mogą być przeznaczone
emisji tych instrumentów mogą być przeznaczone
na działalność rozwojową emitenta.
na działalność rozwojową emitenta.
•
Miejsce mobilizacji wolnych funduszy w okresie
Miejsce mobilizacji wolnych funduszy w okresie
średnio- i długoterminowym na cele
średnio- i długoterminowym na cele
modernizacyjno - inwestycyjne.
modernizacyjno - inwestycyjne.
•
Przedmiot obrotu - papiery wartościowe tj.
Przedmiot obrotu - papiery wartościowe tj.
określone dokumenty stwierdzające istnienie
określone dokumenty stwierdzające istnienie
pewnego prawa własności (akcje) lub
pewnego prawa własności (akcje) lub
potwierdzające powstanie wierzytelności
potwierdzające powstanie wierzytelności
(obligacje).
(obligacje).
3
Giełda Papierów Wartościowych –
jeden z fundamentów polskiego
rynku kapitałowego
•
tradycje rynku kapitałowego w Polsce
- pierwsza giełda w Warszawie 1817 r.
•
1989 - transformacja polityczna i gospodarcza
•
kwiecień 1991 - powstanie GPW (rynek kapitałowy
wznawia działalność po ponad 50 latach)
•
GPW - giełda od początku przyjmuje nowoczesne
rozwiązania:
•
zdematerializowany obrót papierami
wartościowymi
•
elektroniczny system obrotu
4
Giełda Papierów
Wartościowych
•
porównywalna z Wiedniem jako największa giełda
w regionie centralnej i wschodniej Europy
•
członek Światowej Federacji Giełd od 1994 r.
•
status desygnowanego rynku zagranicznego
nadany przez Komisję Giełd i Papierów
Wartościowych USA - od 1997 r.
•
członkostwo w Europejskiej Federacji Giełd
Papierów Wartościowych od 2004 r. (członek
stowarzyszony od 1999 r.)
5
1990 -1991
okres pionierski w rozwoju
giełdy warszawskiej
Podstawowe założenia strategiczne:
• koncentracja obrotu
• elektroniczny handel i rozliczanie transakcji
• zdematerializowane papiery wartościowe
w centralnym depozycie
• wysoki poziom regulacji i bezpieczeństwa
obrotu
Pierwotne założenia nie uległy zmianie
i są dziś równie aktualne.
6
GPW – Lider w regionie Europy
GPW – Lider w regionie Europy
Środkowo – Wschodniej
Środkowo – Wschodniej
Miejsce GPW w regionie CEE:
Miejsce GPW w regionie CEE:
Nr. 1 pod względem liczby notowanych spółek,
Nr. 1 pod względem liczby notowanych spółek,
Nr. 1 pod względem liczby nowych spółek,
Nr. 1 pod względem liczby nowych spółek,
Nr. 1 pod względem obrotów na rynku instrumentów
Nr. 1 pod względem obrotów na rynku instrumentów
pochodnych,
pochodnych,
Nr. 2 pod względem kapitalizacji spółek krajowych,
Nr. 2 pod względem kapitalizacji spółek krajowych,
Nr. 2 pod względem obrotów akcjami
Nr. 2 pod względem obrotów akcjami
GPW z sukcesem konkurująca z europejskimi
GPW z sukcesem konkurująca z europejskimi
wiodącymi giełdami
wiodącymi giełdami
:
:
Nr. 5 w całej Europie pod względem liczby nowych spółek,
Nr. 5 w całej Europie pod względem liczby nowych spółek,
Nr. 5 w całej Europie pod względem wolumenu obrotu
Nr. 5 w całej Europie pod względem wolumenu obrotu
kontraktami terminowymi.
kontraktami terminowymi.
7
Instrumenty notowane na
GPW
•
akcje
•
prawa do akcji
•
prawa poboru
•
obligacje skarbowe i korporacyjne
•
certyfikaty inwestycyjne funduszy zamkniętych
•
kontrakty terminowe na: indeksy, kursy walut,
akcje, obligacje
•
opcje na indeks i opcje na akcje
•
jednostki indeksowe
•
warranty na: akcje, indeksy
8
Akcja
Akcja
•
papier wartościowy, dokument
papier wartościowy, dokument
stwierdzający udział w spółce
stwierdzający udział w spółce
akcyjnej, która jest własnością
akcyjnej, która jest własnością
akcjonariuszy
akcjonariuszy
•
Akcjonariusz – nabywca pap.
Akcjonariusz – nabywca pap.
wart. danej spółki, staje się jest
wart. danej spółki, staje się jest
współudziałowcem
współudziałowcem
9
Prawa akcjonariusza wynikające
Prawa akcjonariusza wynikające
z zakupu akcji
z zakupu akcji
•
prawo własności
prawo własności
•
prawo głosu na walnym zgromadzeniu
prawo głosu na walnym zgromadzeniu
•
prawo do dywidendy
prawo do dywidendy
•
prawo poboru, czyli prawo do zakupu
prawo poboru, czyli prawo do zakupu
akcji nowej emisji
akcji nowej emisji
•
prawo do udziału w masie likwidacyjnej
prawo do udziału w masie likwidacyjnej
•
prawo do kontroli zarządzania spółką
prawo do kontroli zarządzania spółką
10
Obligacja
Obligacja
•
Instrument dłużny,
Instrument dłużny,
•
Zobowiązanie emitenta do wykupienia
Zobowiązanie emitenta do wykupienia
obligacji od kupującego wraz z odsetkami w
obligacji od kupującego wraz z odsetkami w
ustalonym terminie
ustalonym terminie
•
Obligacje z terminem wykupu: 2-letnie, 5-
Obligacje z terminem wykupu: 2-letnie, 5-
letnie, 10-letnie, itd.
letnie, 10-letnie, itd.
•
Rodzaje obligacji notowanych na GPW:
Rodzaje obligacji notowanych na GPW:
skarbowe, korporacyjne, komunalne,
skarbowe, korporacyjne, komunalne,
•
Oprocentowanie obligacji może być stałe lub
Oprocentowanie obligacji może być stałe lub
zmienne
zmienne
11
Kontrakt terminowy
Kontrakt terminowy
•
Jest umową obligująca obie strony do
Jest umową obligująca obie strony do
realizacji w przyszłości dziś zawartej
realizacji w przyszłości dziś zawartej
transakcji po dziś ustalonej cenie,
transakcji po dziś ustalonej cenie,
•
Instrument symetryczny,
Instrument symetryczny,
•
Zysk kupującego = strata
Zysk kupującego = strata
sprzedającego,
sprzedającego,
•
Symetria praw i obowiązków
Symetria praw i obowiązków
12
Opcja
Opcja
•
Umowa, która daje nabywcy prawo ale nie obowiązek
Umowa, która daje nabywcy prawo ale nie obowiązek
wykonania w przyszłości dziś zawartej transakcji po dziś
wykonania w przyszłości dziś zawartej transakcji po dziś
ustalonej cenie,
ustalonej cenie,
•
Instrument niesymetryczny
Instrument niesymetryczny
Nabywca:
Nabywca:
Wystawca:
Wystawca:
-
zysk nieograniczony
zysk nieograniczony
- zysk ograniczony do
- zysk ograniczony do
wysokości
wysokości
premii
premii
-
strata – ograniczona do
strata – ograniczona do
- strata – nieograniczona,
- strata – nieograniczona,
wysokości premii,
wysokości premii,
-
prawo, ale nie obowiązek
prawo, ale nie obowiązek
- obowiązek wykonania
- obowiązek wykonania
umowy
umowy
wykonania
wykonania
13
Indeks giełdowy
Indeks giełdowy
•
Wskaźnik określający wzrost lub
Wskaźnik określający wzrost lub
spadek wartości pewnej grupy spółek
spadek wartości pewnej grupy spółek
podobnych do siebie pod względem
podobnych do siebie pod względem
technologii, wielkości lub innych cech
technologii, wielkości lub innych cech
14
Indeksy giełdowe
Indeksy giełdowe są miarą koniunktury spółek wchodzących w skład
indeksu.
Informują o tendencjach panujących na rynku.
•
WIG20 – indeks 20 największych i najbardziej płynnych spółek
•
MIDWIG – indeks średnich spółek - zmiana na mWIG 40!,
•
WIG – indeks największych i średnich spółek – 99% kapitalizacji
giełdy
•
TechWIG – indeks spółek z Segmentu Innowacyjnych Technologii
•
WIG-PL – indeks największych i średnich polskich spółek
•
WIRR – indeks małych spółek – 1% kapitalizacji – zmiana na
sWIG80!
Subindeksy sektorowe:
WIG – BANKI, WIG – BUDOWNICTWO, WIG – INFORMATYKA, WIG –
MEDIA,
WIG – SPOŻYWCZY, WIG – TELEKOMUNIKACJA
15
RODZINA INDEKSÓW GPW
RODZINA INDEKSÓW GPW
16
Podstawowa charakterystyka
rynku
•
skomputeryzowany obrót i rozliczenia
skomputeryzowany obrót i rozliczenia
•
rynek kierowany zleceniami
rynek kierowany zleceniami
•
notowania ciągłe z fixingiem na otwarcie i zamknięcie
notowania ciągłe z fixingiem na otwarcie i zamknięcie
•
system jednolitego kursu z dwoma fixingami dla mniej
system jednolitego kursu z dwoma fixingami dla mniej
płynnych papierów wartościowych
płynnych papierów wartościowych
•
anonimowość transakcji
anonimowość transakcji
•
wiele rodzajów zleceń pozwalających na realizację różnych
strategii
•
centralny depozyt – Krajowy Depozyt Papierów
centralny depozyt – Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych
Wartościowych
•
publiczne oferty przez prospekty
publiczne oferty przez prospekty
•
biura maklerskie – profesjonalni, licencjonowani pośrednicy
biura maklerskie – profesjonalni, licencjonowani pośrednicy
17
Harmonogram sesji giełdowej –
rynek kasowy
Notowania ciągłe
Notowania jednolite
z
dwoma fixingami
18
GPW na tle giełd
GPW na tle giełd
europejskich
europejskich
–
–
kapitalizacja spółek krajowych i
kapitalizacja spółek krajowych i
obroty akcjami
obroty akcjami
19
WZROST LICZBY NOTOWANYCH SPÓŁEK W
WZROST LICZBY NOTOWANYCH SPÓŁEK W
2006
2006
(Porównanie Grudnia 2006 z Grudniem 2005)
(Porównanie Grudnia 2006 z Grudniem 2005)
Uwaga: W nawiasach miejsce w rankingu Światowej Federacji Giełd; źródło: ŚFG
-2.4% -2.0% -1.6% -1.2% -0.8% -0.4% 0.0% 0.4% 0.8% 1.2%
1.6% 2.0% 2.4%
20
STABILNA STRUKTURA
STABILNA STRUKTURA
INWESTORÓW
INWESTORÓW
RYNEK AKCJI (2002-2006)
RYNEK AKCJI (2002-2006)
21
AKTYWA DOSTĘPNE NA RYNKU
AKTYWA DOSTĘPNE NA RYNKU
PONAD 200 MLD EURO
PONAD 200 MLD EURO
•
fundusze – aktywa netto
fundusze – aktywa netto
- Otwarte Fundusze Emerytalne –
- Otwarte Fundusze Emerytalne – 30,5 mld Euro
30,5 mld Euro
- Fundusze Inwestycyjne –
- Fundusze Inwestycyjne – 25,8 mld Euro
25,8 mld Euro
•
banki -
banki - 29 mld Euro
29 mld Euro
- w papierach wartościowych
- w papierach wartościowych
•
firmy ubezpieczeniowe - depozyty –
firmy ubezpieczeniowe - depozyty – 23,5 mld Euro*
23,5 mld Euro*
•
spółki – depozyty w bankach –
spółki – depozyty w bankach – 32,7 mld Euro
32,7 mld Euro
•
prywatne oszczędności w bankach –
prywatne oszczędności w bankach – 60,9 mld Euro
60,9 mld Euro
Dane na 31 grudnia 2006; *30 września
2006
22
GPW – ATRAKCYJNY RYNEK DLA
GPW – ATRAKCYJNY RYNEK DLA
INWESTORÓW
INWESTORÓW
23
2006 - najlepszy rok w
2006 - najlepszy rok w
historii GPW
historii GPW
Rynek kasowy:
Rynek kasowy:
•
Rekordowa wartość obrotów 83,68 mln. Euro – wzrost o 83 %,
Rekordowa wartość obrotów 83,68 mln. Euro – wzrost o 83 %,
•
Rekordy giełdowych indeksów: indeks WIG po raz 44 raz w
Rekordy giełdowych indeksów: indeks WIG po raz 44 raz w
ciągu roku pobijał swój rekord, WIG20 – 23, MIDWIG -72 a
ciągu roku pobijał swój rekord, WIG20 – 23, MIDWIG -72 a
WIRR – aż 84 razy,
WIRR – aż 84 razy,
•
Rekordowa kapitalizacja – 169 mln. Euro – wzrost o 50%,
Rekordowa kapitalizacja – 169 mln. Euro – wzrost o 50%,
•
Rekordowa kapitalizacja spółek krajowych – 114,3 mld Euro –
Rekordowa kapitalizacja spółek krajowych – 114,3 mld Euro –
wzrost o 42 %,
wzrost o 42 %,
•
Rekordowe dywidendy – 84 spółki giełdowe wypłaciły swoim
Rekordowe dywidendy – 84 spółki giełdowe wypłaciły swoim
akcjonariuszom 3 mld Euro w postaci dywidendy,
akcjonariuszom 3 mld Euro w postaci dywidendy,
Rynek terminowy:
Rynek terminowy:
•
Rekordowy wolumen obrotu kontraktami terminowymi: 6, 6
Rekordowy wolumen obrotu kontraktami terminowymi: 6, 6
mln. kontraktów
mln. kontraktów
24
GPW dzisiaj – podstawowa
GPW dzisiaj – podstawowa
charakterystyka
charakterystyka
•
26 członków giełdy + 10 zdalnych członków,
26 członków giełdy + 10 zdalnych członków,
•
290 notowanych spółek (w tym 13 zagranicznych),
290 notowanych spółek (w tym 13 zagranicznych),
•
Wartość rynkowa notowanych spółek – 122 miliardy EURO,
Wartość rynkowa notowanych spółek – 122 miliardy EURO,
•
Ponad 70 emisji obligacji (głównie obligacje Skarbu
Ponad 70 emisji obligacji (głównie obligacje Skarbu
Państwa),
Państwa),
•
Rynek instrumentów pochodnych (kontrakty na indeksy,
Rynek instrumentów pochodnych (kontrakty na indeksy,
waluty, akcje, opcje indeksowe i akcyjne, kontrakty na
waluty, akcje, opcje indeksowe i akcyjne, kontrakty na
obligacje),
obligacje),
•
Rynek akcji – wartość obrotów w 2006 r. – 91 miliardów
Rynek akcji – wartość obrotów w 2006 r. – 91 miliardów
EURO,
EURO,
•
Rynek instrumentów pochodnych – wartość obrotów w 2006
Rynek instrumentów pochodnych – wartość obrotów w 2006
r. – 97 miliardów EURO.
r. – 97 miliardów EURO.
25
GPW- OSIĄGNIĘCIA
•
dobra oferta dla krajowych i zagranicznych klientów
dobra oferta dla krajowych i zagranicznych klientów
•
sprawnie działający i z łatwym dostępem system transakcyjny i
sprawnie działający i z łatwym dostępem system transakcyjny i
rozliczeniowy
rozliczeniowy
•
duże, aktywne i zróżnicowane środowisko inwestorów
duże, aktywne i zróżnicowane środowisko inwestorów
•
dynamiczny rynek i rozwój produktów
dynamiczny rynek i rozwój produktów
•
pełna oferta produktowa - aktywny rynek kasowy i terminowy
pełna oferta produktowa - aktywny rynek kasowy i terminowy
•
wysokie standardy:
wysokie standardy:
regula
regula
cje,
cje,
transparentność i
transparentność i
Corporate
Corporate
Governance
Governance
•
wiodąca pozycja w Europie Centralnej
wiodąca pozycja w Europie Centralnej
•
zaufanie inwestorów do GPW
zaufanie inwestorów do GPW
•
transgraniczna działalność i internacjonalizacja – GPW atrakcyjna
transgraniczna działalność i internacjonalizacja – GPW atrakcyjna
dla zagranicznych emitentów, inwestorów i pośredników
dla zagranicznych emitentów, inwestorów i pośredników
26
Główny cel Giełdy na
Główny cel Giełdy na
najbliższe lata
najbliższe lata
Stworzenie w Warszawie
Stworzenie w Warszawie
regionalnego,
regionalnego,
środkowoeuropejskiego centrum
środkowoeuropejskiego centrum
obrotu instrumentami
obrotu instrumentami
finansowymi.
finansowymi.
27
Zadania strategiczne GPW
Zadania strategiczne GPW
1.
1.
Wzmocnienie i umiędzynarodowienie
Wzmocnienie i umiędzynarodowienie
rynku giełdowego.
rynku giełdowego.
2.
2.
Wspieranie wzrostu gospodarczego.
Wspieranie wzrostu gospodarczego.
3.
3.
Wzrost konkurencyjności rynku i
Wzrost konkurencyjności rynku i
zacieśnianie współpracy z uczestnikami
zacieśnianie współpracy z uczestnikami
rynku.
rynku.
4.
4.
Kompetencja regionalna.
Kompetencja regionalna.
28
Wzmocnienie i
Wzmocnienie i
umiędzynarodowienie
umiędzynarodowienie
rynku giełdowego
rynku giełdowego
Poszerzenie oferty produktowej GPW.
Poszerzenie oferty produktowej GPW.
Skupienie obrotu akcjami na GPW.
Skupienie obrotu akcjami na GPW.
Wprowadzenie usprawnień w funkcjonowaniu
Wprowadzenie usprawnień w funkcjonowaniu
rynku.
rynku.
Pozyskiwanie spółek z regionu (m.in. Litwa
Pozyskiwanie spółek z regionu (m.in. Litwa
Ukraina, Słowacja, Czechy, Węgry, Bułgaria,
Ukraina, Słowacja, Czechy, Węgry, Bułgaria,
Rumunia).
Rumunia).
Pozyskiwanie zagranicznych inwestorów i firm
Pozyskiwanie zagranicznych inwestorów i firm
inwestycyjnych.
inwestycyjnych.
29
Wspieranie wzrostu
Wspieranie wzrostu
gospodarczego
gospodarczego
Utworzenie Nowego Rynku - platformy
Utworzenie Nowego Rynku - platformy
dla przedsiębiorstw o wysokim
dla przedsiębiorstw o wysokim
potencjale wzrostu i
potencjale wzrostu i
podwyższonym ryzyku inwestycyjnym.
podwyższonym ryzyku inwestycyjnym.
Aktywizacja pozyskiwania emitentów
Aktywizacja pozyskiwania emitentów
krajowych.
krajowych.
30
ROSNĄCE ZNACZENIE GPW
ROSNĄCE ZNACZENIE GPW
W POLSKIEJ GOSPODARCE
W POLSKIEJ GOSPODARCE
Kapitalizacja spółek
Kapitalizacja spółek
krajowych/PKB (%)
krajowych/PKB (%)