CECHY ISTOTNE

JĘZYKA NATURALNEGO

NIEKTÓRE DEFINICJE

JĘZYKA NATURALNEGO

•

‘system znaków (prymarnie
dźwiękowych) służących do
porozumiewania się w obrębie danej
społeczności’

(EJO)

•

‘kod tekstotwórczy, polisemiczny, mający
system fonologiczny’

(A. Weinsberg)

•

‘system znaków konwencjonalnych,
fonicznych, służący do porozumiewania
się o wszystkim (uniwersalny),
dwuklasowy, tzn. z udziałem gramatyki
umożliwiającej nieograniczone tworzenie
nowych konstrukcji’

(R. Grzegorczykowa)

JĘZYK SŁUŻY DO

POROZUMIEWANIA SIĘ

•Podstawową funkcją języka

jest

funkcja komunikatywna

- przekazywania informacji.

JĘZYK JEST SYSTEMEM

ZNAKÓW

Na język składa się

• ZBIÓR ZNAKÓW

i

• ZBIÓR RELACJI MIĘDZY ZNAKAMI

Jest uporządkowana strukturą

JĘZYK JEST SYSTEMEM

ZNAKÓW

KONWENCJONALNYCH

• Z formy znaku nie domyślamy się jego

znaczenia

• Związek formy znaku i jego znaczenia polega

na konwencji
– utrwalonym społecznie sposobie
używania znaków

• Konwencji tej trzeba się nauczyć

żaba, frog, grenouille, bretkocë,

sammakko

JĘZYK JEST SYSTEMEM

ZNAKÓW ABSTRAKCYJNYCH

• Znak nazywa nie konkretny przedmiot,

lecz klasę przedmiotów lub zjawisk

- odsyła do pojęcia ogólnego

• ŁEB to nie tylko , lecz ‘każda głowa

każdego zwierzęcia’

• Toteż język umożliwia:

- mówienie o przedmiotach nieobecnych

- myślenie oderwane od konkretnej

sytuacji

Masa jest równoważna energii

JĘZYK JEST SYSTEMEM

ZNAKÓW FONICZNYCH

• Znaki językowe to ciągi dźwięków

wytwarzane przez narządy mowy
człowieka i odbierane przez narząd
słuchu człowieka

• Wtórnie mogą być transponowane

tak, by były odbierane przez inne
zmysły

JĘZYK JEST

DWUSTOPNIOWY

(podwójna artykulacja

języka)

1.

Znaki (znaczące = odsyłające do pojęć,

elementów świata)

2.

Diakryty (nieznaczące)

• Znaki składają się z diakrytów (fonemów)
• Diakryty są nieliczne, ich kombinacje

umożliwiają stworzenie ogromnej liczby

znaków (

AKT TKA KAT TAK

TAKA...

)

• Toteż nie potrzeba tylu dźwięków, ilu

pojęć

(A. Martinet)

JĘZYK JEST DWUKLASOWY

i TEKSTOTWÓRCZY

kl. 1. znaki

odsyłające do pojęć, elementów

świata (MORFEMY)

kl. 2. znaki tworzone ze znaków kl. 1.

(ZDANIA)
Inaczej: język ma

1. Słownik (ograniczony zbiór elementów 1.

kl.)

2. Gramatykę (reguły tworzenia znaków 2. kl.

z elementów 1. kl.)

Toteż pozwala wyrażać treści, których

nie są w stanie wyrazić znaki 1. klasy

Jest otwarty – ilość zdań jest nieograniczona

(K. Bühler)

JĘZYK JEST UNIWERSALNY

• Można mówić o wszystkim

- Można przekazywać każdą

informację, także fałszywą

- Można mówić za pomocą języka o

samym języku

Liść jest zielony.

Zielone idee śpią szalenie.

Każdemu studentowi dam po milionie

zł.

JĘZYK JEST POLISEMICZNY

(A. Weinsberg)

• Umożliwia twórcze przesunięcia

znaczeniowe

• ŁEB to nie tylko lecz także

• i nie tylko ‘głowa każdego zwierzęcia’
• lecz także ‘głowa każdego człowieka

(którego nie lubię)’

Na fioletowy dach mej duszy fortepianowe kapią

wonie.