Choroby naczyń
Choroby naczyń
obwodowych
obwodowych
Choroby naczyń
Choroby naczyń
obwodowych
obwodowych
Zaburzenia w układzie krążenia
Zaburzenia w układzie krążenia
obwodowego tętniczego oraz
obwodowego tętniczego oraz
żylnego
żylnego
•
nasilają się z wiekiem
nasilają się z wiekiem
•
wydolność wysiłkowa oraz tryb życia
wydolność wysiłkowa oraz tryb życia
•
bezpośrednie badanie podmiotowe i
bezpośrednie badanie podmiotowe i
przedmiotowe
przedmiotowe
•
badania dodatkowe
badania dodatkowe
Choroby tętnic
Choroby tętnic
•
miażdżyca zarostowa
miażdżyca zarostowa
•
zespół małych naczyń
zespół małych naczyń
•
objaw Reynauda
objaw Reynauda
•
zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz
zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz
polimialgia reumatyczna
polimialgia reumatyczna
Miażdżyca zarostowa
Miażdżyca zarostowa
Arteriosclerosis obliterans AO
Arteriosclerosis obliterans AO
•
Zmniejszenie przepływu krwi
Zmniejszenie przepływu krwi
do
do
kończyn wywołane obecnością
kończyn wywołane obecnością
blaszki miażdżycowej.
blaszki miażdżycowej.
•
równolegle do zmian w naczyniach
równolegle do zmian w naczyniach
mózgowych i wieńcowych
mózgowych i wieńcowych
•
objawy ~70% światła naczynia
objawy ~70% światła naczynia
•
kończyny dolne
kończyny dolne
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
•
palenie tytoniu –
palenie tytoniu –
działanie toksyczne i
działanie toksyczne i
zwężające na tętnice
zwężające na tętnice
•
cukrzyca -
cukrzyca -
uszkodzenie błony wewnętrznej,
uszkodzenie błony wewnętrznej,
tworzenie blaszki miażdżycowej
tworzenie blaszki miażdżycowej
•
hiperlipidemia
hiperlipidemia
•
nadciśnienie tętnicze
nadciśnienie tętnicze
•
obciążenia rodzinne
obciążenia rodzinne
•
policytemia
policytemia
•
wczesne usunięcie narządu rodnego
wczesne usunięcie narządu rodnego
Objawy podmiotowe i
Objawy podmiotowe i
przedmiotowe
przedmiotowe
•
chromanie przestankowe –
chromanie przestankowe –
ból, uczucie
ból, uczucie
sztywności lub osłabienia w obrębie
sztywności lub osłabienia w obrębie
mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo
mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo
od zwężenia), pojawia się w trakcie
od zwężenia), pojawia się w trakcie
chodzenia i szybko ustępuje (<5min)
chodzenia i szybko ustępuje (<5min)
podczas spoczynku. Warunki pogodowe,
podczas spoczynku. Warunki pogodowe,
sprzęt pomocniczy.
sprzęt pomocniczy.
•
uczucie drętwienia, zimna, parestezje
uczucie drętwienia, zimna, parestezje
•
spoczynkowy ból stopy (zdolność
spoczynkowy ból stopy (zdolność
przepływu krwi<10%)
przepływu krwi<10%)
Objawy podmiotowe i
Objawy podmiotowe i
przedmiotowe c.d.
przedmiotowe c.d.
•
Zależne od:
Zależne od:
–
stopnia zwężenia,
stopnia zwężenia,
–
krążenia obocznego ↔ szybkość
krążenia obocznego ↔ szybkość
procesu,
procesu,
–
lepkości krwi ↔ Ht,
lepkości krwi ↔ Ht,
–
rezerwy ukrwienia ↔
rezerwy ukrwienia ↔
spoczynek/max.możliwe
spoczynek/max.możliwe
•
Krążenie oboczne ↔ brak objawów
Krążenie oboczne ↔ brak objawów
Okresy choroby tętnic z
Okresy choroby tętnic z
zatkania wg.Fontaina
zatkania wg.Fontaina
•
I Bez dolegliwości
I Bez dolegliwości
•
II Bóle po obciążeniu
II Bóle po obciążeniu
–
Odległość przejścia pieszo >200m
Odległość przejścia pieszo >200m
–
Odległość przejścia pieszo <200m
Odległość przejścia pieszo <200m
•
III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)
III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)
•
IV Martwica/zgorzel
IV Martwica/zgorzel
Rozpoznanie
Rozpoznanie
•
Różnicowanie: zaburzenia żż.,
Różnicowanie: zaburzenia żż.,
ch.ortopedyczne, polineuropatie,
ch.ortopedyczne, polineuropatie,
zap.dnawe
zap.dnawe
•
badanie tętna, różnica temperatur
badanie tętna, różnica temperatur
między palcami stóp, zmiana koloru
między palcami stóp, zmiana koloru
•
współczynnik kostka-ramię (norma ≥
współczynnik kostka-ramię (norma ≥
1),
1),
•
lipidogram, glu
lipidogram, glu
Rozpoznanie c.d.
Rozpoznanie c.d.
•
Próba ułożeniowa kończyn
Próba ułożeniowa kończyn
–
Wysokie ułożenie – zblednięcie
Wysokie ułożenie – zblednięcie
–
Opuszczenie – opóźniony powrót
Opuszczenie – opóźniony powrót
ukrwienia i przekrwienie odczynowe
ukrwienia i przekrwienie odczynowe
•
Standardowa próba chodu z użyciem
Standardowa próba chodu z użyciem
metronomu (II okres)
metronomu (II okres)
•
USG metodą Dopplera
USG metodą Dopplera
•
Arteriografia
Arteriografia
Leczenie
Leczenie
•
Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,
Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,
charakter zapobiegawczy
charakter zapobiegawczy
–
zimno
zimno
–
wysoka temperatura
wysoka temperatura
–
wysiłek fizyczny
wysiłek fizyczny
–
pozycja, obuwie i skarpetki
pozycja, obuwie i skarpetki
–
higiena, sucha łuszcząca się skóra
higiena, sucha łuszcząca się skóra
–
palce i paznokcie, odciski
palce i paznokcie, odciski
–
środki lecznicze stosowane miejscowo
środki lecznicze stosowane miejscowo
–
urazy
urazy
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
•
Pacjenci z chromaniem przestankowym
Pacjenci z chromaniem przestankowym
–
redukcja czynników ryzyka
redukcja czynników ryzyka
–
pentoksyfilina?
pentoksyfilina?
–
angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.
angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.
przeszczep omijający, przezskórna
przeszczep omijający, przezskórna
angioplastyka
angioplastyka
•
Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem
Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem
stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie
stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie
przy opuszczaniu kończyny
przy opuszczaniu kończyny
–
leczenie chirurgiczne
leczenie chirurgiczne
Choroby żył
Choroby żył
•
zakrzepica żył głębokich (zapalenie
zakrzepica żył głębokich (zapalenie
zakrzepowe żył głębokich)
zakrzepowe żył głębokich)
•
przewlekła niewydolność żył
przewlekła niewydolność żył
głębokich
głębokich
•
zapalenie żył powierzchownych
zapalenie żył powierzchownych
•
zespół żylakowaty
zespół żylakowaty
Zakrzepica żył głębokich –
Zakrzepica żył głębokich –
obecność skrzepliny w żyle
obecność skrzepliny w żyle
głębokiej
głębokiej
•
TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej
TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej
właściwości, zmiany w ścianie
właściwości, zmiany w ścianie
naczynia; brak ruchu lub siedzący
naczynia; brak ruchu lub siedzący
tryb życia, wtórne uszkodzenie
tryb życia, wtórne uszkodzenie
aparatu zastawkowego
aparatu zastawkowego
•
nagłe pojawienie się
nagłe pojawienie się
obrzęku w jednej
obrzęku w jednej
kończynie, ból, wzrost ucieplenia,
kończynie, ból, wzrost ucieplenia,
chorzy z niewydolnością krążenia!
chorzy z niewydolnością krążenia!
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
•
unieruchomienie i zmniejszona
unieruchomienie i zmniejszona
aktywność fizyczna – schorzenia
aktywność fizyczna – schorzenia
ostre/przewlekłe
ostre/przewlekłe
•
nadwaga
nadwaga
•
złamanie kości udowej –
złamanie kości udowej –
unieruchomienie i uszkodzenie żyły
unieruchomienie i uszkodzenie żyły
udowej i jej dorzecza
udowej i jej dorzecza
•
procesy nowotworowe
procesy nowotworowe
•
…
…
Leczenie
Leczenie
•
główny cel – zapobieganie zatorowości
główny cel – zapobieganie zatorowości
płucnej – ŻYLNA CHOROBA ZAKRZEPOWO-
płucnej – ŻYLNA CHOROBA ZAKRZEPOWO-
ZATOROWA oraz przewlekłej niewydolności
ZATOROWA oraz przewlekłej niewydolności
żylnej
żylnej
•
leczenie – heparyna, doustne
leczenie – heparyna, doustne
antykoagulanty, leczenie trombolityczne –
antykoagulanty, leczenie trombolityczne –
im starszy pacjent tym większe ryzyko
im starszy pacjent tym większe ryzyko
krwawienia, filtr w żyle czczej dolnej (tzw.
krwawienia, filtr w żyle czczej dolnej (tzw.
parasol)
parasol)
•
Zapobieganie!
Zapobieganie!
Przewlekła niewydolność żył
Przewlekła niewydolność żył
głębokich
głębokich
•
Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,
Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,
którego istotą jest
którego istotą jest
trwałe zniszczenie
trwałe zniszczenie
aparatu
aparatu
zastawkowego żył głębokich i łączących
zastawkowego żył głębokich i łączących
kończyn dolnych
kończyn dolnych
•
zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia
zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia
skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –
skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –
łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;
łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;
miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny
miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny
•
zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie
zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie
stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia
stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia
pulsacyjna, leczenie owrzodzeń
pulsacyjna, leczenie owrzodzeń
Zapalenie zakrzepowe żył
Zapalenie zakrzepowe żył
powierzchownych
powierzchownych
•
Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą
Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą
żył powierzchownych
żył powierzchownych
•
90% z żylakowato zmienionymi
90% z żylakowato zmienionymi
żyłami, zastój – skrzeplina
żyłami, zastój – skrzeplina
•
nawracające bądź wędrujące, bez
nawracające bądź wędrujące, bez
współistniejących żylaków – toczący
współistniejących żylaków – toczący
się proces nowotworowy?
się proces nowotworowy?
Zapalenie zakrzepowe żył
Zapalenie zakrzepowe żył
powierzchownych
powierzchownych
•
proces „bardziej zapalny” niż w
proces „bardziej zapalny” niż w
przypadku zakrzepicy żył głębokich
przypadku zakrzepicy żył głębokich
•
ból
ból
, zaczerwienienie, wzmożona
, zaczerwienienie, wzmożona
ciepłota, tkliwość w przebiegu
ciepłota, tkliwość w przebiegu
zmienionej żyły
zmienionej żyły
•
rzadziej prowadzi do zatorowości płucnej
rzadziej prowadzi do zatorowości płucnej
(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.
(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.
odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)
odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)
•
leczenie: NLPZ, heparyna
leczenie: NLPZ, heparyna
Choroba żylakowa kończyn
Choroba żylakowa kończyn
dolnych
dolnych
•
Poszerzone, o krętym przebiegu żyły
Poszerzone, o krętym przebiegu żyły
powierzchowne z
powierzchowne z
towarzyszącą
towarzyszącą
niewydolnością zastawkową
niewydolnością zastawkową
•
często z powodu niewydolności
często z powodu niewydolności
aparatu zastawkowego
aparatu zastawkowego
•
czynniki ryzyka: wiek, czynniki
czynniki ryzyka: wiek, czynniki
wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj
wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj
wykonywanej pracy,siedzący tryb
wykonywanej pracy,siedzący tryb
życia
życia
Choroby gruczołu
Choroby gruczołu
krokowego
krokowego
•
gruczoł krokowy – stercz - położony jest w
gruczoł krokowy – stercz - położony jest w
miednicy mniejszej, pod pęcherzem
miednicy mniejszej, pod pęcherzem
moczowym, otacza tylną część cewki
moczowym, otacza tylną część cewki
moczowej
moczowej
•
miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb
miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb
zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.
zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.
gładkich
gładkich
•
cztery strefy:
cztery strefy:
–
obwodowa – 75%
obwodowa – 75%
–
przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu
przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu
–
środkowa – 23%
środkowa – 23%
–
przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-
przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-
mięśniowa)
mięśniowa)
Łagodny rozrost gruczołu
Łagodny rozrost gruczołu
krokowego (BPH)
krokowego (BPH)
•
rozrost elementów gruczołowych i
rozrost elementów gruczołowych i
zrębu strefy przejściowej
zrębu strefy przejściowej
•
powstanie guzków gruczołowych
powstanie guzków gruczołowych
•
rozlane powiększenie właściwej
rozlane powiększenie właściwej
strefy przejściowej gruczołu
strefy przejściowej gruczołu
•
stopniowe powiększanie się guzków
stopniowe powiększanie się guzków
gruczołowych
gruczołowych
•
50%M w wieku 60 lat i 80%M w
50%M w wieku 60 lat i 80%M w
wieku 80lat
wieku 80lat
Wpływ na drogi moczowe
Wpływ na drogi moczowe
•
uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –
uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –
utrudnienie odpływu moczu
utrudnienie odpływu moczu
•
zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza
zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza
moczowego
moczowego
•
uchyłki pęcherza
uchyłki pęcherza
•
zaleganie moczu
zaleganie moczu
•
uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów
uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów
–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie
–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie
moczowodów i UKM
moczowodów i UKM
»
»
–
ścieńczenie miąższu nerkowego
ścieńczenie miąższu nerkowego
–
ZUM
ZUM
–
kamica pęcherza
kamica pęcherza
–
niewydolność nerek
niewydolność nerek
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
•
Objawy podrażnienia pęcherza
Objawy podrażnienia pęcherza
moczowego
moczowego
–
zwiększona częstość oddawania moczu
zwiększona częstość oddawania moczu
–
oddawanie moczu w nocy (
oddawanie moczu w nocy (
nycturia)
nycturia)
–
parcia naglące
parcia naglące
–
nietrzymanie moczu z powodu parć
nietrzymanie moczu z powodu parć
naglących
naglących
–
ból w czasie mikcji
ból w czasie mikcji
Objawy przeszkody
Objawy przeszkody
podpęcherzowej
podpęcherzowej
•
słaby strumień moczu
słaby strumień moczu
•
trudności w rozpoczynaniu mikcji
trudności w rozpoczynaniu mikcji
•
przerywany strumień moczu
przerywany strumień moczu
•
oddawanie moczu kroplami
oddawanie moczu kroplami
•
uczucie niecałkowitego opróżnienia
uczucie niecałkowitego opróżnienia
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
•
objawy wynikają z pobudzenia
objawy wynikają z pobudzenia
receptorów
receptorów
α
α
1 adrenergicznych
1 adrenergicznych
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
•
do całkowitego zatrzymania moczu może
do całkowitego zatrzymania moczu może
dojść na każdym etapie choroby, w wyniku
dojść na każdym etapie choroby, w wyniku
stopniowego narastania przeszkody
stopniowego narastania przeszkody
podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie
podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie
moczu mające charakter stałego zalegania
moczu mające charakter stałego zalegania
moczu w pęcherzu może się stopniowo
moczu w pęcherzu może się stopniowo
nasilać
nasilać
•
ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni
ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni
pęcherza moczowego ze stałym
pęcherza moczowego ze stałym
bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu
bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu
Rozpoznanie
Rozpoznanie
•
Każdy M>50r.ż. powinien być objęty
Każdy M>50r.ż. powinien być objęty
badaniami obowiązkowymi
badaniami obowiązkowymi
–
szczegółowy wywiad lekarski
szczegółowy wywiad lekarski
–
punktowa ocena objawów IPSS
punktowa ocena objawów IPSS
–
badanie per rectum
badanie per rectum
–
określenie czynności nerek
określenie czynności nerek
–
PSA
PSA
•
Badania uzupełniające
Badania uzupełniające
–
USG
USG
–
badania urodynamiczne
badania urodynamiczne
–
posiew moczu
posiew moczu
Punktowa ocena objawów IPSS
Punktowa ocena objawów IPSS
MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW
MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW
TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO
TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO
•
7 pytań dotyczących dolegliwości,
7 pytań dotyczących dolegliwości,
od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie
od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie
dotyczące jakości życia od 0 do 6
dotyczące jakości życia od 0 do 6
•
0-7 – niewielkie dolegliwości
0-7 – niewielkie dolegliwości
•
8-19 – umiarkowane
8-19 – umiarkowane
•
20-35 – znaczne nasilenie objawów
20-35 – znaczne nasilenie objawów
Leczenie
Leczenie
•
cele: zmniejszenie nasilenia
cele: zmniejszenie nasilenia
dolegliwości i objawów, zmniejszenie
dolegliwości i objawów, zmniejszenie
stopnia przeszkody podpęcherzowej,
stopnia przeszkody podpęcherzowej,
poprawa jakości życia!
poprawa jakości życia!
–
leczenie farmakologiczne (np.leki
leczenie farmakologiczne (np.leki
blokujące receptory
blokujące receptory
α
α
1adrenergiczne)
1adrenergiczne)
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie
leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie
implantów wewnątrzcewkowych,
implantów wewnątrzcewkowych,
leczenie operacyjne:
leczenie operacyjne:
–
duże zaleganie moczu, kamica pęcherza
duże zaleganie moczu, kamica pęcherza
moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,
moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,
niewydolność nerek
niewydolność nerek
–
przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –
przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –
TURP – złoty standard
TURP – złoty standard
–
adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie
adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie
gruczołu krokowego
gruczołu krokowego
Rak gruczołu krokowego
Rak gruczołu krokowego
•
trzeci pod względem częstości
trzeci pod względem częstości
występowania nowotwór złośliwy u M
występowania nowotwór złośliwy u M
•
od 25 lat stały wzrost
od 25 lat stały wzrost
zachorowalności – wykrywalność?
zachorowalności – wykrywalność?
•
dieta?; soja, ryż – najmniejsza
dieta?; soja, ryż – najmniejsza
zachorowalność wśród rasy żółtej –
zachorowalność wśród rasy żółtej –
Chiny, Japonia
Chiny, Japonia
Anatomia patologiczna
Anatomia patologiczna
•
75-89% gruczolakorak –
75-89% gruczolakorak –
adenocarcinoma
adenocarcinoma
•
głównie w strefie obwodowej – 75%
głównie w strefie obwodowej – 75%
•
w strefie przejściowej 25%, w strefie
w strefie przejściowej 25%, w strefie
środkowej – 5%
środkowej – 5%
•
naciekanie pęcherzyków nasiennych,
naciekanie pęcherzyków nasiennych,
tkanek miednicy mniejszej
tkanek miednicy mniejszej
•
przerzuty:
przerzuty:
węzły chłonne, kości
węzły chłonne, kości
–
–
miednica kręgosłup, żebra, nasady kości
miednica kręgosłup, żebra, nasady kości
udowych, narządy miąższowe – wątroba
udowych, narządy miąższowe – wątroba
płuca
płuca
Rozpoznanie
Rozpoznanie
•
badanie palpacyjne per rectum
badanie palpacyjne per rectum
–
określenie powiększenia i spoistości stercza
określenie powiększenia i spoistości stercza
•
PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji
PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji
–
rośnie z wiekiem
rośnie z wiekiem
–
rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy
rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy
cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym
cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym
etc.
etc.
•
ultrasonografia przezodbytnicza połączona z
ultrasonografia przezodbytnicza połączona z
biopsją
biopsją
–
aparat? badający?
aparat? badający?
–
połączenie z biopsją tylko w przypadku
połączenie z biopsją tylko w przypadku
stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu
stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu
palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA
palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA
Rozpoznanie c.d.
Rozpoznanie c.d.
•
ocena stanu dróg moczowych
ocena stanu dróg moczowych
–
usg lub urografia
usg lub urografia
•
ocena przerzutów do kości
ocena przerzutów do kości
–
95% przerzutów odległych
95% przerzutów odległych
–
RTG? scyntygrafia?
RTG? scyntygrafia?
•
rozpoznanie przerzutów do węzłów
rozpoznanie przerzutów do węzłów
chłonnych
chłonnych
–
nie jeśli PSA< 20ng/ml
nie jeśli PSA< 20ng/ml
Klasyfikacja stopnia
Klasyfikacja stopnia
zaawansowania - TNM
zaawansowania - TNM
•
T – guz pierwotny
T – guz pierwotny
–
T1 – niejawny klinicznie
T1 – niejawny klinicznie
–
T2 – guz ograniczony do gruczołu
T2 – guz ograniczony do gruczołu
krokowego
krokowego
–
T3 - guz naciekający poza torebkę stercza
T3 - guz naciekający poza torebkę stercza
–
T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich
T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich
narządów innych niż pęcherzyki nasienne
narządów innych niż pęcherzyki nasienne
•
N – przerzuty do okolicznych węzłów
N – przerzuty do okolicznych węzłów
chłonnych
chłonnych
•
M – przerzuty odległe
M – przerzuty odległe
Leczenie
Leczenie
•
Zależne od stopnia zaawansowania
Zależne od stopnia zaawansowania
oraz od stanu ogólnego pacjenta
oraz od stanu ogólnego pacjenta
•
leczenie odroczone? obserwacja?
leczenie odroczone? obserwacja?
•
radioterapia
radioterapia
•
prostatektomia radykalna
prostatektomia radykalna
•
hormonoterapia – zmniejszenie
hormonoterapia – zmniejszenie
stężenia androgenów we krwi
stężenia androgenów we krwi