Choroby naczyń

Choroby naczyń

obwodowych

obwodowych

Zaburzenia w układzie krążenia

Zaburzenia w układzie krążenia

obwodowego tętniczego oraz

obwodowego tętniczego oraz

żylnego

żylnego

•

nasilają się z wiekiem

nasilają się z wiekiem

•

wydolność wysiłkowa oraz tryb życia

wydolność wysiłkowa oraz tryb życia

•

bezpośrednie badanie podmiotowe i

bezpośrednie badanie podmiotowe i

przedmiotowe

przedmiotowe

•

badania dodatkowe

badania dodatkowe

Choroby tętnic

Choroby tętnic

•

miażdżyca zarostowa

miażdżyca zarostowa

•

zespół małych naczyń

zespół małych naczyń

•

objaw Reynauda

objaw Reynauda

•

zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz

zapalenie olbrzymiokomórkowe oraz

polimialgia reumatyczna

polimialgia reumatyczna

Miażdżyca zarostowa

Miażdżyca zarostowa

Arteriosclerosis obliterans AO

Arteriosclerosis obliterans AO

•

Zmniejszenie przepływu krwi

Zmniejszenie przepływu krwi

do

do

kończyn wywołane obecnością

kończyn wywołane obecnością

blaszki miażdżycowej.

blaszki miażdżycowej.

•

równolegle do zmian w naczyniach

równolegle do zmian w naczyniach

mózgowych i wieńcowych

mózgowych i wieńcowych

•

objawy ~70% światła naczynia

objawy ~70% światła naczynia

•

kończyny dolne

kończyny dolne

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

palenie tytoniu –

palenie tytoniu –

działanie toksyczne i

działanie toksyczne i

zwężające na tętnice

zwężające na tętnice

•

cukrzyca -

cukrzyca -

uszkodzenie błony wewnętrznej,

uszkodzenie błony wewnętrznej,

tworzenie blaszki miażdżycowej

tworzenie blaszki miażdżycowej

•

hiperlipidemia

hiperlipidemia

•

nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

•

obciążenia rodzinne

obciążenia rodzinne

•

policytemia

policytemia

•

wczesne usunięcie narządu rodnego

wczesne usunięcie narządu rodnego

Objawy podmiotowe i

Objawy podmiotowe i

przedmiotowe

przedmiotowe

•

chromanie przestankowe –

chromanie przestankowe –

ból, uczucie

ból, uczucie

sztywności lub osłabienia w obrębie

sztywności lub osłabienia w obrębie

mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo

mięśnia wykonującego wysiłek (obwodowo

od zwężenia), pojawia się w trakcie

od zwężenia), pojawia się w trakcie

chodzenia i szybko ustępuje (<5min)

chodzenia i szybko ustępuje (<5min)

podczas spoczynku. Warunki pogodowe,

podczas spoczynku. Warunki pogodowe,

sprzęt pomocniczy.

sprzęt pomocniczy.

•

uczucie drętwienia, zimna, parestezje

uczucie drętwienia, zimna, parestezje

•

spoczynkowy ból stopy (zdolność

spoczynkowy ból stopy (zdolność

przepływu krwi<10%)

przepływu krwi<10%)

Objawy podmiotowe i

Objawy podmiotowe i

przedmiotowe c.d.

przedmiotowe c.d.

•

Zależne od:

Zależne od:

–

stopnia zwężenia,

stopnia zwężenia,

–

krążenia obocznego ↔ szybkość

krążenia obocznego ↔ szybkość

procesu,

procesu,

–

lepkości krwi ↔ Ht,

lepkości krwi ↔ Ht,

–

rezerwy ukrwienia ↔

rezerwy ukrwienia ↔

spoczynek/max.możliwe

spoczynek/max.możliwe

•

Krążenie oboczne ↔ brak objawów

Krążenie oboczne ↔ brak objawów

Okresy choroby tętnic z

Okresy choroby tętnic z

zatkania wg.Fontaina

zatkania wg.Fontaina

•

I Bez dolegliwości

I Bez dolegliwości

•

II Bóle po obciążeniu

II Bóle po obciążeniu

–

Odległość przejścia pieszo >200m

Odległość przejścia pieszo >200m

–

Odległość przejścia pieszo <200m

Odległość przejścia pieszo <200m

•

III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)

III Bóle niedokrwienne (spoczynkowe)

•

IV Martwica/zgorzel

IV Martwica/zgorzel

Rozpoznanie

Rozpoznanie

•

Różnicowanie: zaburzenia żż.,

Różnicowanie: zaburzenia żż.,

ch.ortopedyczne, polineuropatie,

ch.ortopedyczne, polineuropatie,

zap.dnawe

zap.dnawe

•

badanie tętna, różnica temperatur

badanie tętna, różnica temperatur

między palcami stóp, zmiana koloru

między palcami stóp, zmiana koloru

•

współczynnik kostka-ramię (norma ≥

współczynnik kostka-ramię (norma ≥

1),

1),

•

lipidogram, glu

lipidogram, glu

Rozpoznanie c.d.

Rozpoznanie c.d.

•

Próba ułożeniowa kończyn

Próba ułożeniowa kończyn

–

Wysokie ułożenie – zblednięcie

Wysokie ułożenie – zblednięcie

–

Opuszczenie – opóźniony powrót

Opuszczenie – opóźniony powrót

ukrwienia i przekrwienie odczynowe

ukrwienia i przekrwienie odczynowe

•

Standardowa próba chodu z użyciem

Standardowa próba chodu z użyciem

metronomu (II okres)

metronomu (II okres)

•

USG metodą Dopplera

USG metodą Dopplera

•

Arteriografia

Arteriografia

Leczenie

Leczenie

•

Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,

Pacjenci bez objawów – krążenie oboczne,

charakter zapobiegawczy

charakter zapobiegawczy

–

zimno

zimno

–

wysoka temperatura

wysoka temperatura

–

wysiłek fizyczny

wysiłek fizyczny

–

pozycja, obuwie i skarpetki

pozycja, obuwie i skarpetki

–

higiena, sucha łuszcząca się skóra

higiena, sucha łuszcząca się skóra

–

palce i paznokcie, odciski

palce i paznokcie, odciski

–

środki lecznicze stosowane miejscowo

środki lecznicze stosowane miejscowo

–

urazy

urazy

Leczenie c.d.

Leczenie c.d.

•

Pacjenci z chromaniem przestankowym

Pacjenci z chromaniem przestankowym

–

redukcja czynników ryzyka

redukcja czynników ryzyka

–

pentoksyfilina?

pentoksyfilina?

–

angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.

angiografia?, leczenie chirurgiczne tzw.

przeszczep omijający, przezskórna

przeszczep omijający, przezskórna

angioplastyka

angioplastyka

•

Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem

Pacjenci ze znacznym niedokrwieniem

stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie

stopy – ból spoczynkowy, przekrwienie

przy opuszczaniu kończyny

przy opuszczaniu kończyny

–

leczenie chirurgiczne

leczenie chirurgiczne

Choroby żył

Choroby żył

•

zakrzepica żył głębokich (zapalenie

zakrzepica żył głębokich (zapalenie

zakrzepowe żył głębokich)

zakrzepowe żył głębokich)

•

przewlekła niewydolność żył

przewlekła niewydolność żył

głębokich

głębokich

•

zapalenie żył powierzchownych

zapalenie żył powierzchownych

•

zespół żylakowaty

zespół żylakowaty

Zakrzepica żył głębokich –

Zakrzepica żył głębokich –

obecność skrzepliny w żyle

obecność skrzepliny w żyle

głębokiej

głębokiej

•

TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej

TRIADA VIRCHOWA: przepływ krwi, jej

właściwości, zmiany w ścianie

właściwości, zmiany w ścianie

naczynia; brak ruchu lub siedzący

naczynia; brak ruchu lub siedzący

tryb życia, wtórne uszkodzenie

tryb życia, wtórne uszkodzenie

aparatu zastawkowego

aparatu zastawkowego

•

nagłe pojawienie się

nagłe pojawienie się

obrzęku w jednej

obrzęku w jednej

kończynie, ból, wzrost ucieplenia,

kończynie, ból, wzrost ucieplenia,

chorzy z niewydolnością krążenia!

chorzy z niewydolnością krążenia!

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

•

unieruchomienie i zmniejszona

unieruchomienie i zmniejszona

aktywność fizyczna – schorzenia

aktywność fizyczna – schorzenia

ostre/przewlekłe

ostre/przewlekłe

•

nadwaga

nadwaga

•

złamanie kości udowej –

złamanie kości udowej –

unieruchomienie i uszkodzenie żyły

unieruchomienie i uszkodzenie żyły

udowej i jej dorzecza

udowej i jej dorzecza

•

procesy nowotworowe

procesy nowotworowe

•

…

…

Leczenie

Leczenie

•

główny cel – zapobieganie zatorowości

główny cel – zapobieganie zatorowości

płucnej – ŻYLNA CHOROBA ZAKRZEPOWO-

płucnej – ŻYLNA CHOROBA ZAKRZEPOWO-

ZATOROWA oraz przewlekłej niewydolności

ZATOROWA oraz przewlekłej niewydolności

żylnej

żylnej

•

leczenie – heparyna, doustne

leczenie – heparyna, doustne

antykoagulanty, leczenie trombolityczne –

antykoagulanty, leczenie trombolityczne –

im starszy pacjent tym większe ryzyko

im starszy pacjent tym większe ryzyko

krwawienia, filtr w żyle czczej dolnej (tzw.

krwawienia, filtr w żyle czczej dolnej (tzw.

parasol)

parasol)

•

Zapobieganie!

Zapobieganie!

Przewlekła niewydolność żył

Przewlekła niewydolność żył

głębokich

głębokich

•

Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,

Zespół objawów po przebytej zakrzepicy,

którego istotą jest

którego istotą jest

trwałe zniszczenie

trwałe zniszczenie

aparatu

aparatu

zastawkowego żył głębokich i łączących

zastawkowego żył głębokich i łączących

kończyn dolnych

kończyn dolnych

•

zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia

zastój żylny – przewlekły obrzęk, przebarwienia

skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –

skóry wokół kostki przyśrodkowej, dermatozy –

łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;

łuszczenie naskórka, świąd, owrzodzenia;

miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny

miejscowe zwłóknienia – obrzęk limfatyczny

•

zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie

zapobieganie: elastyczne pończochy, unikanie

stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia

stania, chodzenie, unoszenie nóg, terapia

pulsacyjna, leczenie owrzodzeń

pulsacyjna, leczenie owrzodzeń

Zapalenie zakrzepowe żył

Zapalenie zakrzepowe żył

powierzchownych

powierzchownych

•

Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą

Zapalenie z towarzyszącą zakrzepicą

żył powierzchownych

żył powierzchownych

•

90% z żylakowato zmienionymi

90% z żylakowato zmienionymi

żyłami, zastój – skrzeplina

żyłami, zastój – skrzeplina

•

nawracające bądź wędrujące, bez

nawracające bądź wędrujące, bez

współistniejących żylaków – toczący

współistniejących żylaków – toczący

się proces nowotworowy?

się proces nowotworowy?

Zapalenie zakrzepowe żył

Zapalenie zakrzepowe żył

powierzchownych

powierzchownych

•

proces „bardziej zapalny” niż w

proces „bardziej zapalny” niż w

przypadku zakrzepicy żył głębokich

przypadku zakrzepicy żył głębokich

•

ból

ból

, zaczerwienienie, wzmożona

, zaczerwienienie, wzmożona

ciepłota, tkliwość w przebiegu

ciepłota, tkliwość w przebiegu

zmienionej żyły

zmienionej żyły

•

rzadziej prowadzi do zatorowości płucnej

rzadziej prowadzi do zatorowości płucnej

(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.

(wyj. gdy skrzeplina dostanie się z ż.

odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)

odpiszcelowej do ż. udowej głębokiej)

•

leczenie: NLPZ, heparyna

leczenie: NLPZ, heparyna

Choroba żylakowa kończyn

Choroba żylakowa kończyn

dolnych

dolnych

•

Poszerzone, o krętym przebiegu żyły

Poszerzone, o krętym przebiegu żyły

powierzchowne z

powierzchowne z

towarzyszącą

towarzyszącą

niewydolnością zastawkową

niewydolnością zastawkową

•

często z powodu niewydolności

często z powodu niewydolności

aparatu zastawkowego

aparatu zastawkowego

•

czynniki ryzyka: wiek, czynniki

czynniki ryzyka: wiek, czynniki

wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj

wrodzone, płeć, wzrost, rodzaj

wykonywanej pracy,siedzący tryb

wykonywanej pracy,siedzący tryb

życia

życia

Choroby gruczołu

Choroby gruczołu

krokowego

krokowego

•

gruczoł krokowy – stercz - położony jest w

gruczoł krokowy – stercz - położony jest w

miednicy mniejszej, pod pęcherzem

miednicy mniejszej, pod pęcherzem

moczowym, otacza tylną część cewki

moczowym, otacza tylną część cewki

moczowej

moczowej

•

miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb

miąższ: elementy gruczołowe oraz zrąb

zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.

zbudowany z tkanki łącznej i włókien mm.

gładkich

gładkich

•

cztery strefy:

cztery strefy:

–

obwodowa – 75%

obwodowa – 75%

–

przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu

przejściowa – 2%, obszar łagodnego rozrostu

–

środkowa – 23%

środkowa – 23%

–

przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-

przednia, zwana spoidłem przednim (tk. włóknisto-

mięśniowa)

mięśniowa)

Łagodny rozrost gruczołu

Łagodny rozrost gruczołu

krokowego (BPH)

krokowego (BPH)

•

rozrost elementów gruczołowych i

rozrost elementów gruczołowych i

zrębu strefy przejściowej

zrębu strefy przejściowej

•

powstanie guzków gruczołowych

powstanie guzków gruczołowych

•

rozlane powiększenie właściwej

rozlane powiększenie właściwej

strefy przejściowej gruczołu

strefy przejściowej gruczołu

•

stopniowe powiększanie się guzków

stopniowe powiększanie się guzków

gruczołowych

gruczołowych

•

50%M w wieku 60 lat i 80%M w

50%M w wieku 60 lat i 80%M w

wieku 80lat

wieku 80lat

Wpływ na drogi moczowe

Wpływ na drogi moczowe

•

uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –

uciśniecie sterczowego odcinka cewki moczowej –

utrudnienie odpływu moczu

utrudnienie odpływu moczu

•

zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza

zmiany wsteczne w błonie mięśniowej pęcherza

moczowego

moczowego

•

uchyłki pęcherza

uchyłki pęcherza

•

zaleganie moczu

zaleganie moczu

•

uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów

uciśniecie śródściennych odcinków moczowodów

–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie

–utrudnienie odpływu moczu - poszerzenie

moczowodów i UKM

moczowodów i UKM

»

»

–

ścieńczenie miąższu nerkowego

ścieńczenie miąższu nerkowego

–

ZUM

ZUM

–

kamica pęcherza

kamica pęcherza

–

niewydolność nerek

niewydolność nerek

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

•

Objawy podrażnienia pęcherza

Objawy podrażnienia pęcherza

moczowego

moczowego

–

zwiększona częstość oddawania moczu

zwiększona częstość oddawania moczu

–

oddawanie moczu w nocy (

oddawanie moczu w nocy (

nycturia)

nycturia)

–

parcia naglące

parcia naglące

–

nietrzymanie moczu z powodu parć

nietrzymanie moczu z powodu parć

naglących

naglących

–

ból w czasie mikcji

ból w czasie mikcji

Objawy przeszkody

Objawy przeszkody

podpęcherzowej

podpęcherzowej

•

słaby strumień moczu

słaby strumień moczu

•

trudności w rozpoczynaniu mikcji

trudności w rozpoczynaniu mikcji

•

przerywany strumień moczu

przerywany strumień moczu

•

oddawanie moczu kroplami

oddawanie moczu kroplami

•

uczucie niecałkowitego opróżnienia

uczucie niecałkowitego opróżnienia

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

•

objawy wynikają z pobudzenia

objawy wynikają z pobudzenia

receptorów

receptorów

α

α

1 adrenergicznych

1 adrenergicznych

Objawy kliniczne c.d.

Objawy kliniczne c.d.

•

do całkowitego zatrzymania moczu może

do całkowitego zatrzymania moczu może

dojść na każdym etapie choroby, w wyniku

dojść na każdym etapie choroby, w wyniku

stopniowego narastania przeszkody

stopniowego narastania przeszkody

podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie

podpęcherzowej przewlekłe zatrzymanie

moczu mające charakter stałego zalegania

moczu mające charakter stałego zalegania

moczu w pęcherzu może się stopniowo

moczu w pęcherzu może się stopniowo

nasilać

nasilać

•

ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni

ostatecznie może prowadzić do rozstrzeni

pęcherza moczowego ze stałym

pęcherza moczowego ze stałym

bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu

bezwiednym kroplowym oddawaniem moczu

Rozpoznanie

Rozpoznanie

•

Każdy M>50r.ż. powinien być objęty

Każdy M>50r.ż. powinien być objęty

badaniami obowiązkowymi

badaniami obowiązkowymi

–

szczegółowy wywiad lekarski

szczegółowy wywiad lekarski

–

punktowa ocena objawów IPSS

punktowa ocena objawów IPSS

–

badanie per rectum

badanie per rectum

–

określenie czynności nerek

określenie czynności nerek

–

PSA

PSA

•

Badania uzupełniające

Badania uzupełniające

–

USG

USG

–

badania urodynamiczne

badania urodynamiczne

–

posiew moczu

posiew moczu

Punktowa ocena objawów IPSS

Punktowa ocena objawów IPSS

MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW

MIĘDZYNARODOWA SKALA PUNKTOWA OBJAWÓW

TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO

TOWARZYSZĄCYCH CHOROBOM GRUCZOŁU KROKOWEGO

•

7 pytań dotyczących dolegliwości,

7 pytań dotyczących dolegliwości,

od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie

od 0 do 5 pkt. oraz 1 pytanie

dotyczące jakości życia od 0 do 6

dotyczące jakości życia od 0 do 6

•

0-7 – niewielkie dolegliwości

0-7 – niewielkie dolegliwości

•

8-19 – umiarkowane

8-19 – umiarkowane

•

20-35 – znaczne nasilenie objawów

20-35 – znaczne nasilenie objawów

Leczenie

Leczenie

•

cele: zmniejszenie nasilenia

cele: zmniejszenie nasilenia

dolegliwości i objawów, zmniejszenie

dolegliwości i objawów, zmniejszenie

stopnia przeszkody podpęcherzowej,

stopnia przeszkody podpęcherzowej,

poprawa jakości życia!

poprawa jakości życia!

–

leczenie farmakologiczne (np.leki

leczenie farmakologiczne (np.leki

blokujące receptory

blokujące receptory

α

α

1adrenergiczne)

1adrenergiczne)

Leczenie c.d.

Leczenie c.d.

leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie

leczenie zabiegowe: laseroterapia, wprowadzanie

implantów wewnątrzcewkowych,

implantów wewnątrzcewkowych,

leczenie operacyjne:

leczenie operacyjne:
–

duże zaleganie moczu, kamica pęcherza

duże zaleganie moczu, kamica pęcherza

moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,

moczowego, trudności w leczeniu, zakażenia,

niewydolność nerek

niewydolność nerek

–

przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –

przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego –

TURP – złoty standard

TURP – złoty standard

–

adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie

adenektomia otwarta, przezcewkowe nacięcie

gruczołu krokowego

gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego

•

trzeci pod względem częstości

trzeci pod względem częstości

występowania nowotwór złośliwy u M

występowania nowotwór złośliwy u M

•

od 25 lat stały wzrost

od 25 lat stały wzrost

zachorowalności – wykrywalność?

zachorowalności – wykrywalność?

•

dieta?; soja, ryż – najmniejsza

dieta?; soja, ryż – najmniejsza

zachorowalność wśród rasy żółtej –

zachorowalność wśród rasy żółtej –

Chiny, Japonia

Chiny, Japonia

Anatomia patologiczna

Anatomia patologiczna

•

75-89% gruczolakorak –

75-89% gruczolakorak –

adenocarcinoma

adenocarcinoma

•

głównie w strefie obwodowej – 75%

głównie w strefie obwodowej – 75%

•

w strefie przejściowej 25%, w strefie

w strefie przejściowej 25%, w strefie

środkowej – 5%

środkowej – 5%

•

naciekanie pęcherzyków nasiennych,

naciekanie pęcherzyków nasiennych,

tkanek miednicy mniejszej

tkanek miednicy mniejszej

•

przerzuty:

przerzuty:

węzły chłonne, kości

węzły chłonne, kości

–

–

miednica kręgosłup, żebra, nasady kości

miednica kręgosłup, żebra, nasady kości

udowych, narządy miąższowe – wątroba

udowych, narządy miąższowe – wątroba

płuca

płuca

Rozpoznanie

Rozpoznanie

•

badanie palpacyjne per rectum

badanie palpacyjne per rectum

–

określenie powiększenia i spoistości stercza

określenie powiększenia i spoistości stercza

•

PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji

PSA - >10ng/ml – wykonanie biopsji

–

rośnie z wiekiem

rośnie z wiekiem

–

rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy

rośnie w przypadku raka stercza, ale również przy

cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym

cystoskopii, biopsji, przewlekłym stanie zapalnym

etc.

etc.

•

ultrasonografia przezodbytnicza połączona z

ultrasonografia przezodbytnicza połączona z

biopsją

biopsją

–

aparat? badający?

aparat? badający?

–

połączenie z biopsją tylko w przypadku

połączenie z biopsją tylko w przypadku

stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu

stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu

palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA

palpacyjnym i/lub wzrostu stężenia PSA

Rozpoznanie c.d.

Rozpoznanie c.d.

•

ocena stanu dróg moczowych

ocena stanu dróg moczowych

–

usg lub urografia

usg lub urografia

•

ocena przerzutów do kości

ocena przerzutów do kości

–

95% przerzutów odległych

95% przerzutów odległych

–

RTG? scyntygrafia?

RTG? scyntygrafia?

•

rozpoznanie przerzutów do węzłów

rozpoznanie przerzutów do węzłów

chłonnych

chłonnych

–

nie jeśli PSA< 20ng/ml

nie jeśli PSA< 20ng/ml

Klasyfikacja stopnia

Klasyfikacja stopnia

zaawansowania - TNM

zaawansowania - TNM

•

T – guz pierwotny

T – guz pierwotny

–

T1 – niejawny klinicznie

T1 – niejawny klinicznie

–

T2 – guz ograniczony do gruczołu

T2 – guz ograniczony do gruczołu

krokowego

krokowego

–

T3 - guz naciekający poza torebkę stercza

T3 - guz naciekający poza torebkę stercza

–

T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich

T4 – guz nieruchomy, naciek sąsiednich

narządów innych niż pęcherzyki nasienne

narządów innych niż pęcherzyki nasienne

•

N – przerzuty do okolicznych węzłów

N – przerzuty do okolicznych węzłów

chłonnych

chłonnych

•

M – przerzuty odległe

M – przerzuty odległe

Leczenie

Leczenie

•

Zależne od stopnia zaawansowania

Zależne od stopnia zaawansowania

oraz od stanu ogólnego pacjenta

oraz od stanu ogólnego pacjenta

•

leczenie odroczone? obserwacja?

leczenie odroczone? obserwacja?

•

radioterapia

radioterapia

•

prostatektomia radykalna

prostatektomia radykalna

•

hormonoterapia – zmniejszenie

hormonoterapia – zmniejszenie

stężenia androgenów we krwi

stężenia androgenów we krwi