Nowoczesne metody
przetwórstwa laminatów

Anna Pasikowska
Dawid Kleczyński

Laminat

laminat

żywica

włókno

poliestrowa

epoksydowa

szklane

węglowe

celulozowe

aramidowe

azbestowe

borowe

ceramiczne

Metody przetwórstwa laminatów



ręczne formowanie



laminowanie natryskowe



formowanie ciśnieniowe



formowanie z pompowaniem (ang.

Resin Transfer Molding – RTM)



metoda reaktywnego wtrysku (ang.

Reaction Injection Molding – RIM)



RRIM (ang. Reinforced RIM)



SRIM (ang. Structural RIM)

Resin Transfer Moulding – RTM

Proces, w którym wstępnie wymieszana
żywica z utwardzaczem jest wprowadzana
do formy, zawierającej napełniacz lub
włókna

wzmacniające,

a

następnie

prasowana pod niewielkim ciśnieniem (2
MPa). W trakcie prasowania zachodzą
jednocześnie reakcje sieciowania oraz
proces formowania gotowego wyrobu.

Resin Transfer Moulding – RTM

Resin Transfer Moulding – RTM

ZALETY:



prowadzenie procesu prasowania w

temperaturze pokojowej (stosuje się także

mikrofale)



produkowanie dużych elementów o

skomplikowanych kształtach



powtarzalność jakości powierzchni

produktów



stosowanie lżejszych form odlewanych z

żywic



mniejsze koszty produkcji seryjnej

Właściwości produktów - RTM



kompozyty uzyskane tą metodą

odznaczają się dużą wytrzymałością

przy niewielkim ciężarze właściwym

(np. przemysł lotniczy)



stabilność termiczna i odporność

chemiczna



duża wartość modułu sprężystości



niski współczynnik rozszerzalności

cieplnej

Reaction Injection Molding – RIM

Proces polega na szybkim wymieszaniu w

głowicy

mieszającej

reaktywnego,

dwuskładnikowego systemu (żywica +

utwardzacz), a następnie wstrzyknięciu go

pod ciśnieniem 3 – 25 MPa do zamkniętej,

ogrzewanej formy, w której zachodzi proces

sieciowania.

Reaction Injection Molding – RIM

Reinforced RIM

Proces polega na wprowadzeniu do

systemu dwuskładnikowego napełniacza

wzmacniającego. Napełniacz w postaci

włókien

dodaje

się

do

żywicy

lub

utwardzacza przed wymieszaniem obydwu

składników tłoczywa.

Structural RIM

Proces bardzo podobny do metody RTM.
Napełniacz znajduje się w formie, często
używa się wzmocnienia w postaci preformy.

Reaction Injection Molding – RIM

ZALETY:



skrócenie cyklu produkcyjnego

(zwiększenie efektywności)



małe zużycie energii na ogrzewanie

formy podczas utwardzania



produkowanie dużych elementów o

skomplikowanych kształtach (SRIM)



dobra jakość powierzchni produktów o

dużych wymiarach i skomplikowanych

kształtach

Właściwości produktów - RIM



duża wytrzymałość mechaniczna



stabilność termiczna i odporność
chemiczna



duża wartość modułu sprężystości



niski współczynnik rozszerzalności
cieplnej

Produkty otrzymywanie metodą

RTM i RIM:



kolektory słoneczne



łopaty wentylatorów



zbiorniki na wodę



obudowy maszyn



resory piórowe



wiosła do kajaków



narty



talerze anten



pojazdy śniegowe



wanny



elementy pokryć dachowych



ożebrowanie skrzydeł samolotowych



pokrywy kabin pilotów i drzwi wyjść awaryjnych w

samolotach

Literatura



Sikora R.: Przetwórstwo tworzyw wielkocząsteczkowych,
Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej „Żak”,
Warszawa 1993



Johnson M.S., Rudd C.D., Hill D.J.: Composites Part A,
1998, 29A, 71



Czub P., Bończa-Tomaszewski Z., Penczak P., Pielichowski
J.: Chemia i technologia żywić epoksydowych,
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1998



DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ 